Geen straf in Duits gifschandaal
Harde botsing noord-zuid
over sanering van visserij
PZC
Loya Jirga beraadt zich over staatshoofd
Musharraf blijft koel
onder knieval India
VS zitten in maag met verdachte bomaanslag
Europese Commissie signaleert fouten in melding vervuild kalkoenvlees
Dijkdoorbraak
in Polen
Organisatoren
festival Roskilde
niet vervolgd
IK MOET SNEL IETS WETEN
OVER DIE KLANT, KAN DAT?
Thailand foltert gevangenen
Elf arrestaties explosie Toulouse
Cel voor Duitse atoomdief
Eerste zwarte Engelse bisschop
Verkiezingen in Nieuw-Zeeland
Deense prins weer nummer twee
Doden en gewonden bij
geweld Midden-Oosten
woensdag 12 juni 2002
door Patrick Selbach
WASHINGTON - De Ameri
kaanse autoriteiten betreden
met de detentie van Abdullah
al-Muhajir 'de juridische
Twilight Zone'. De man die er
van wordt verdacht een aan
slag te hebben willen plegen
met een 'vuile bom' zit momen
teel vast zonder aanklacht. Ju
ridische experts en burger
rechtenorganisaties in de VS
hebben zo hun twijfels over de
gang van zaken.
Volgens minister van Justitie
Ashcroft zijn er aanwijzingen
dat de verdachte voorbereidin
gen trof een conventionele bom
te laten ontploffen met daarin
radioactief materiaal. Van een
concreet plan van het ver
meende Al Qaeda-lid was
evenwel geen sprake, gaf on
derminister Wolf owitz van De
fensie toe.
Al-Muhajir wordt jurdisch be
schouwd als een 'vijandelijk
combattant'. Justitie wijst
hierbij op een uitspraak van
het hooggerechtshof in 1942.
Die zaak draaide om een Ame
rikaan die betrokken was bij
een Duitse militair sabotage-
complot.
Het besluit Al-Muhajir tot 'vij
andelijke combattant' te ver
klaren, is door president Bush
goedgekeurd.
Bush heeft in zijn strijd tégen
internationaal terrorisme mi
litaire tribunalen in het voor
uitzicht gesteld. Het probleem
is evenwel dat Amerikaanse
burgers hiervoor niet gedag
vaard kunnen worden. Een
rechter in New York beval kort
na de aanhouding van Al-
Muhajir om hem als getuige in
een rechtszaak tegen Al Qaeda
vast te houden. De man wil
evenwel niet meewerken aan
zo'n zaak.
Al-Muhajir kan nu op basis
van zijn nieuwe status worden
verhoord zonder dat er een ad
vocaat aanwezig is, althans
voorlopig. De kwestie lijkt op
die van Yaser Esam Hamdi, een
21-jarige Saudiër die vorig
jaar in Afghanistan werd gear
resteerd en naar een Ameri
kaanse gevangenis op Cuba
ging.
Nadat bleek dat hij in de VS
was geboren, ging ook hij als
'vijandelijke combattant' naar
een marinebasis. De rechts
zaak in hoger beroep tegen die
aanduiding loopt nog.
,,Als het bestempelen van ie
mand als vijandelijk combat
tant hetzelfde is als
Amerikaanse staatsburgers
onbeperkt vasthouden, dan is
dat verontrustend. Als ze zeg
gen een zaak tegen hem te heb
ben, dan moeten ze die voor een
rechter brengen", aldus hoog
leraar rechten Hongju Kok.
Zijn mening wordt gedeeld
door de burgerrechtengroep
American Civil Liberties
Union. ANP
doorTon van Lierop
STRAATSBURG - Europees
commissaris voor Volksgezond
heid Byrne wil duidelijkheid
van Duitsland over de fouten
die zijn gemaakt in het nitrofen-
schandaal. Volgens Byrne zijn
er fouten gemaakt bij het mel
den van een vervuiling van kal
koenvlees en granen met het
verdelgingsmiddel. Byrne kon
digde gisteren echter geen straf
maatregelen aan.
Volgens de Eurocomissaris is de
vervuiling onder controle. Nog 6
procent van het vervuilde mate
riaal moet worden opgespoord.
De Duitse autoriteiten hebben
WARSCHAU - Na zware regen
val gisteren in het zuidoosten
van Polen zijn de hulpdiensten
in de hoogste staat van paraat
heid gebracht. In de kleine stad
Piwon aan de oever van de rivier
Czarna Przemsza is een dijk
over een lengte van enkele me
ters doorgebroken. Tientallen
brandweerlieden proberen het
gat met zandzakken te dichten.
In het dichtstbevolkte gebied in
Polen, Oberschlesien, zijn sinds
maandag vijfhonderd meldin
gen van ondergelopen kelders
en overstroomde straten bin
nengekomen. DPA
KOPENHAGEN - De organisa
toren van het rockfestival van
Roskilde in Denemarken wor
den niet vervolgd voor het onge
luk van twee jaar geleden,
waarbij negen jonge mannen
door het opdringende publiek
tegen het podium werden dood
gedrukt en 43 bezoekers ge
wond raakten.
Dat heeft het openbaar ministe
rie gisteren meegedeeld na
afronding van een tweede on
derzoek naar de tragische ge
beurtenis.
De slachtoffers vielen op 30 juni
2000 toen tijdens een optreden
van de groep Pearl Jam een me
nigte van vijftigduizend festi
valbezoekers terugdrong omdat
achteraan het geluid niet goed
te horen was.
De Deense overheid conclu
deerde in december al in een
rapport dat 'een opeenvolging
van ongelukkige omstandighe
den' tot het ongeluk had geleid.
De organisatie van het festival
heeft gezegd de resultaten van
het onderzoek te zullen bestu
deren om de veiligheid verder te
verbeteren.
De aanbevelingen van het on
derzoek zullen worden opgeno
men in een brochure die aan alle
organisatoren van grote evene
menten, politie en hulpdiensten
zal worden toegestuurd. AP
hem verzekerd dat dit eind deze
week zal zijn gebeurd. Dit mate
riaal bevindt zich vooral in
Duitsland zelf.
Het schandaal met hoofdzake
lijk biologisch geteeld kalkoen
vlees kwam pas in mei aan het
licht. In januari waren echter al
problemen geconstateerd in di
verse Duitse laboratoria. De
Duitse overheid zegt hiervan
pas vorige maand op de hoogte
te zijn gesteld, om vervolgens
onmiddellijk Brussel in te lich
ten.
Byrne eist van Duitsland ant
woord op de vraag waarom on
derzoekers gedurende vijf
maanden hebben gezwegen.
België, dat in 1999 door het
schandaal met kankerverwek
kend dioxine in kippenvlees en
eieren zwaar werd aangepakt
door de Europese Commissie via
tal van beperkingen van de ex
port, heeft nu eenzijdig stappen
genomen tegen Duitsland. Zo
eist de Belgische minister van
Volksgezondheid Aelvoet extra
scherpe garanties van Duits
land.
Ook vindt Aelvoet dat Byrne
met twee maten meet, door een
kleinere lidstaat als België in
1999 veel harder aan te pakken
dan grote buur Duitsland.
Het Vlaamse Europarlements
lid Smet zette de zaak verder op
scherp: „Het verschil is enorm.
België meldde het dioxinepro
bleem iets te laat; Duitsland
veel te laat. Kunt u begrijpen
dat in België het gevoel heerst
dat, nu het gaat om een grote
lidstaat, deze anders wordt ge
troffen." Byrne reageerde als
door een wesp gestoken op deze
opmerking. Volgens hem speelt
het verschil tussen grote en klei
ne landen geen rol. „Dit ligt voor
mij erg gevoelig. Het kan niet zo
zijn dat we andere besluiten ne
men dan op basis van feiten", al
dus een op zijn beurt weer boze
Byrne. ANP/RTR
Afghaanse veiligheidsbeambten houden gedelegeerden tegen om de toestroom van mensen naar de openingssessie van de Loya Jirga te reguleren.
foto Natalie Behring-Chisholm/RTR
van onze redactie buitenland
KABOEL - Op de eerste vergaderdag
van de traditionele raad van stamoud-
sten in Afghanistan, de Loya Jirga, is
geen duidelijkhed geschapen over wie
het land de komende tijd gaat leiden.
Algemeen werd verwacht dat de meer
dan 1500 gedelegeerden de huidige in
terim-premier Hamid Karzai zouden
kiezen als president. Karzai liet giste
ren aanvankelijk weten gekozen te zijn,
maar een woordvoerder verklaarde la
ter dat zijn uitspraak op een misver
stand berust. Hij had het applaus aan
het einde van de toespraak van de voor
malige koning Zahir Shah, waarin deze
Karzai als het toekomstige staatshoofd
voorstelde, aangezien voor bevesti
ging.
De raad van stamoudsten ging gisteren
in Kaboel van start. Dat was een dag la
ter dan de bedoeling was. Dat uitstel
had naar verluidt te maken met onenig
heid tussen aanhangers van Karzai en
Zahir Shah. De 87-jarige ex-vorst liet
maandag evenwel weten geen kandi
daat te zijn voor het leiderschap van
Afghanistan. Volgens sommige waar
nemers zag Shah af van zijn kandida
tuur onder Amerikaanse druk. Giste
ren zeiden ook de etnische Tadzjiek en
ex-president Rabbani dat hij niet lan
ger in de race is voor de positie van
staatshoofd.
Rivaliteiten
De Loya Jirga moet behalve de presi
dent, ook de rest van de overgangsrege
ring aanwijzen die het land tot de parle
mentsverkiezingen van 2004 moet re
geren. Bij deze keuze spelen de rivali
teiten tussen de verscheidene bevol
kingsgroepen een grote rol. Zowel Kar
zai als Shah zijn Pathanen, de grootste
bevolkingsgroep in Afghanistan. De
rest van de huidige overgangsregering
is echter voor een groot deel in handen
van de vroegere Noordelijke Alliantie,
die voornamelijk bestaat uit Tadzjie-
ken en Oezbeken.
Dat is de reden dat minister van Bin
nenlandse Zaken Yunis Qanuni, die be
hoorde tot een factie binnen de Allian
tie, gisteren liet weten dat hij uit de re
gering terugtreedt. Hij zei dat hij met
deze stap de 'verschillende etnische
groeperingen in het land tegenmoet wil
komen.' ANP/RTR/AFP
Advertentie
door Mare Peeperkorn
LUXEMBURG - De Europese
Unie is totaal verdeeld over het
inkrimpen van de vissersvloot.
Zuidelijke lidstaten als Spanje,
Portugal en Frankrijk verwij
zen de saneringsvoorstellen van
de Europese Commissie linea
recta naar de prullenbak. Ne
derland, Duitsland en Groot-
Brittannië juichen de plannen
juist toe als de redding van de
visbestanden.
De Spaanse minister Canete
van Visserij maakte gisteren
duidelijk dat Madrid zich de ko
mende maanden bikkelhard zal
opstellen. Het inkrimpen van de
EU-vloot met 20 procent is niet
aan de orde. „Het Commissie
voorstel wordt totaal op zijn
kop gezet of gaat van tafel", al
dus Canete na afloop van over
leg met zijn EU-collega's. Span
je heeft met 18.000 boten een
van de grootste vloten in de EU.
Het was de eerste keer dat de
ministers van Visserij de plan
nen van de Commissie bespra
ken. Eurocommissaris Fischler
wil de visvangst de komende ja
ren met 30 tot 60 procent ver
minderen. Alleen op die manier
kan volgens Brussel het volledig
leegvissen van de Europese zee-
en voorkomen worden.
Fischler denkt dat de lagere vis
quota tot de sloop van bijna ne
genduizend vissersboten leidt,
circa 20 procent van de totale
capaciteit. De 460 miljoen EU-
subsidie voor modernisering
van de vloot moet worden inge
zet voor de omscholing of ver
vroegde pensionering van de
vissers. Verder wil de Commis
sie 270 miljoen extra subsidie
voor de sloop van boten plus nog
eens negentig miljoen voor soci
ale maatregelen.
Geen ontslagen
Staatssecretaris Faber van Vis
serij heeft geen problemen met
extra EU-geld voor een 'warme'
sanering van de visserij. Zij be
nadrukte dat van een verplichte
sloop geen sprake is. De lidsta
ten kunnen er ook voor kiezen
de boten langer aan de wal te
houden. Zij voorziet geen ont
slagen onder de Nederlandse
vissers.
Faber snapt niet dat Spanje,
Portugal, Frankrijk, Italië en
Griekenland vasthouden aan
staatssteun voor de vernieu
wing van schepen. Zij noemt dit
'een achterhaalde politiek'. De
zuidelijke landen zien dit echter
als de reddingsboei voor hun
traditionele visserijParijs, Ma
drid en Lissabon zijn onverzet
telijk op dit punt. Spanje
bestrijdt tevens de wetenschap
pelijke adviezen over het uit
sterven van vissoorten als ka
beljauw en heek.
Fischler riep op tot 'minder
emotie en meer feiten' de ko
mende maanden in het debat
over de plannen. De Commissa
ris blijft optimistisch dat eind
dit jaar tot de sanering van de
visserij besloten kan worden.
GPD
SURF NAAR
100 WWW.ZEELAND. KVK. NL
EN VRAAG EEN GRATIS TOEGANGSCODE AAN
van onze redactie buitenland
BANGKOK - Thaise politie
agenten, militairen en gevan
genbewaarders maken zich op
grote schaal schuldig aan folte
ring en mishandeling van ge
vangenen.
Dat zegt mensenrechtenorgani
satie Amnesty International in
een gisteren verschenen rap
port.
De praktijken in Thaise gevan
genissen zijn vaak in strijd met
zowel internationale standaar
den als met de Thaise wet. Voor
al arme Thais, etnische minder
heden en buitenlanders zijn het
slachtoffer van foltering en mis
handeling. Amnesty heeft de
Thaise regering opgeroepen op
te treden tegen het geweld in de
gevangenissen en het publieke
lijk te veroordelen.AP
TOULOUSE - Elf mensen zijn aangehouden in verband met
de explosie in een fabriek in de Zuid-Franse stad Toulouse,
die vorig jaar september dertig mensen het leven kostte.
Een rechtbank in Toulouse meldde gisteren dat de elf dood
door schuld ten laste wordt gelegd. De arrestanten zijn mede
werkers en onderaannemers van de chemische fabriek AZF,
waar de explosie plaatshad.
Vorige week werd bekend dat de ontploffing vermoedelijk het
gevolg was van een chemische reactie door de vermenging van
chloorproducten en ammoniumnitraten. De twee stoffen zou
den per ongeluk bij elkaar zijn gebracht. AFP/DPA
KARLSRUHE - Een Duitse rechtbank heeft een ex-mede-
werker van een nucleaire opwerkingsfabriek gisteren tot 4,5
jaar cel veroordeeld wegens het naar buiten smokkelen van
radioactief materiaal. De rechtbank liet doorschemeren dat
de 47-jarige Joao Manuel Martins Albuquerque het materiaal
mee naar huis had genomen om zijn vriendin om te brengen.
Volgens de aanklagers nam Albuquerque enkele radioactief
besmette stofdoeken en een reageerbuis mee uit de fabriek in
het Zuid-Duitse Karlsruhe. De man ontkent echter een dief of
terrorist te zijn. Hij zei dat hij alleen de kwetsbaarheid van
het veiligheidssysteem had willen aantonen. AP
LONDEN - De Britse regering heeft gisteren voor het eerst
een zwarte geestelijke benoemd tot bisschop in de Anglicaan
se Kerk. John Sentamu, afkomstig uit Oeganda, gaat het bis
dom Birmingham leiden.
Sentamu (1949) staat bekend als een vurig bestrijder van ra
cisme in Groot-Brittannië en in de Anglicaanse Kerk. De
nieuwe bisschop studeerde theologie in Makerere in Oegan
da. Onder hét schrikbewind van dictator Idi Amin verliet hij
zijn vaderland. Hij promoveerde aan de Universiteit van
Cambridge. AFP
WELLINGTON - Premier Clark van Nieuw-Zeeland heeft
verkiezingen uitgeschreven voor 27 juni, ruim drie maanden
vóór de verwachte datum.
Clarks Labourpartij, die een centrum-linkse coalitie aan
voert, heeft een grote voorsprong in de opiniepeilingen en kan
op dit moment waarschijnlijk voldoende stemmen halen om
alleen te gaan regeren.
Clark wist de belangrijkste beloften die haar partij bij de ver
kiezingen van november 1999 had gedaan, gestand te doen.
Labour heeft in het huidige parlement 49 zetels. AP
KOPENHAGEN - De Deense prins-gemaal Henrik is weer te
rug op de tweede plaats aan het hof. Op zijn 66e verjaardag
kon hij in jaarboek 'Hof en Staat' lezen dat hij in de protocol
laire rangorde weer boven zijn zoon, kroonprins Frederik,
staat. Een woordvoerder van het hof bevestigde dat de rang
orde aan het hof in opdracht van de koningin is aangepast na
klachten van de prins-gemaal.
Begin dit jaar ontstond een crisis toen de echtgenoot van ko
ningin Margarethe in een interview zei dat hij niet kon leven
met de rol die hem was toebedeeld. Hij voelde zich aan de kant
gezet omdat Frederik de eerst aangewezene bleek te zijn ge
worden om de koningin te vervangen. DPA/ANP
van onze redactie buitenland
ABU DHABI - India doet pogin
gen de dreiging van oorlog met
Pakistan te verminderen, maar
het wachten blijft op het begin
van een dialoog tussen beide
landen. Dat heeft de Pakistaan
se president Musharraf gisteren
gezegd tijdens een bezoek aan
de Verenigde Arabische Emira
ten.
India riep gisteren zijn oorlogs
schepen in de Arabische Zee te
rug uit de buurt van Pakistan.
Maandag heropende India al
het luchtruim voor Pakistaanse
vliegtuigen. Volgens Musharraf
gaat het om 'marginale en cos
metische' stappen. Hij riep In
dia opnieuw op de dialoog over
het conflict om Kashmir aan te
gaan. Zolang de legers vanlndia
en Pakistan in Kashmir tegen
over elkaar staan, blijft de drei
ging van een nucleaire oorlog
reëel, zei Musharraf.
Een woordvoerster van het In
diase ministerie van Buiten
landse Zaken reageerde op
Musharrafs uitlatingen door te
benadrukken dat het wel dege
lijk om 'substantiële gebaren'
van India gaat. India weigert
een dialoog zolang het land er
niet zeker van is dat islamiti
sche strijders niet langer vanuit
Pakistan het Indiase deel van
Kashmir binnendringen.
De Amerikaanse minister van
defensie Rumsfeld reageerde
gematigd positief op de Indiase
stappen. „Er hebben zich een
paar hoopvolle tekens voorge
daan", zei hij tijdens een bezoek
aan Amerikaanse troepen in de
Perzische golf.
In de Pakistaanse hoofdstad Is
lamabad lieten tientallen aan
hangers van radicale islamiti
sche bewegingen weten dat zij
de heilige oorlog in Kashmir
zullen voortzetten. Ze vroegen
Musharraf te stoppen met sa
menwerking met de VS. AP
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - Terwijl de Isra
ëlische premier Sharon gisteren
in in Washington overleg voerde
met president Bush, kwamen bij
geweld in Israël en de Palestijn
se gebieden vijf Palestijnen om
het leven. Bij Palestijnse bom
aanslagen viel een dode en raak
ten negentien Israëliërs ge
wond.
Op de Westoever viel het Israëli
sche leger gisteren de stad Tul-
karem binnen. Na een zoekactie
naar verdachte palestijnse mili
tanten trok het leger zich weer
terug. Het hoofdkwartier van de
Palestijnse leider Arafat in
Ramallah bleef omsingeld door
het Israëlische leger.
Twee van de vijf Palestijnen die
gisteren om het leven kwamen,
werden in Hebron doodgescho
ten door Palestijnse militanten,
omdat ze zouden hebben gecol
laboreerd met Israël. Een ande
re Palestijn werd op de Westoe
ver doodgeschoten door het
Israëlische leger nadat hij het
vuur zou hebben geopend op een
Israëlische auto. Een vierde
kwam om toen de bom die hij
probeerde te plaatsen aan de
grensafscheiding tussen de Ga-
zastrook en Israël vroegtijdig
afging. De vijfde Palestijn
kwam om bij een zelfmoordaan
slag gisteravond op een restau
rant in Herzliya, even ten
noorden van Tel Aviv. Zijn
slachtoffer was een vijftienjarig
meisje.
In Washington probeerde Sha
ron Bush ervan te overtuigen
dat Arafat heeft afgedaan als
onderhandelingspartner. Bush
verklaarde na afloop dat de VS
de tijd nog niet rijp achten voor
een vredesconferentie en dat de
VS het Israëlische recht op zelf
verdediging erkennen.
Daarmee lijkt er geen Ameri
kaanse veroordeling te komen
van de acties van het Israëlische
leger. AP
Advertentie