Welkom bij de boer
Alle Brilletjes waren muzikaal
Nederlander zeer
gehecht aan kust
en de Noordzee
Nieuwe Raadkaart
De Week van het Platte
land verschuift van het
najaar naar het begin van de
zomer. Op 21 juni klinkt in
het hele land het startsein.
Ook in Zeeland, waar de
werkgroep public relations
van de Zuidelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie (ZL-
TO) samen met de 13 afdelin
gen het programma voorbe
reidt. Voorzitter Rinus van 't
Westeinde van de werkgroep
constateert met genoegen
dat de verplaatsing van de
promotieweek in Zeeland
vruchten afwerpt. Er zijn
meer activiteiten dan voor
gaande keren. Boeren en
tuinders krijgen er steeds
meer plezier in zich te pre
senteren aan de burgerij
Het was vooral de veehoude
rij die een voorkeur had
voor het houden van de Week
van het Platteland in septem
ber. vertelt Van 't Westeinde.
„Met name in een akkerbouw-
en fruitteeltprovincie als Zee
land is dat een wat ongelukkige
tijd. We zitten dan volop met de
oogstwerkzaamheden en de
fruitpluk. Dan staat je hoofd er
gens anders naar. Bovendien
zijn verschillende gewassen in
het najaar al van het land ge
haald, zoals de tarwe en de
aardappelen. Dan zie je ook niet
meer zo veel van het groeipro
ces. Nu is dan voor het eerst be
sloten de week in juni te organi
seren. We zijn daar wel blij
mee."
Hij beseft dat de keus nu voor de
veehouders minder gelukkig
uitvalt, omdat die in jimi volop
werk hebben met onder meer
het inkuilen van gras voor de
winter. „Je zult het nooit ieder
een naar de zin kunnen maken;
je hebt nu eenmaal te maken
met veel velschillende bedrijfs
takken." Van 't Westeinde vindt
dat er niet teveel geschoven
moet worden met het tijdstip.
„Dan weet de consument niet
meer waar hij aan toe is. Hoe het
in de toekomst verder gaat zal
landelijk wel worden besloten.
Van ons mag het nog iets later
dan juni, maar dan zit je weer
met de vakanties."
Hoe het ook zij, de ZLTO Zee
land staat gereed om aan bur
gers uitleg te geven over de
werkzaamheden op het boeren
bedrijf. Want daar is de Week
van het Platteland in de eerste
plaats voor bedoeld, legt Rinus
van 't Westeinde uit. Om het
eens deftig te zeggen: meer
draagvlak krijgen in de samen
leving voor de hele land- en
tuinbouw en in het bijzonder
voor de agrarische onderne
mers. En dat kun je bereiken
door je als agrariër open op te
stellen naar die samenleving en
te laten zien wat er komt kijken
om bijvoorbeeld aardappelen of
appels te telen. Met name ook-
op welke (veilige) wijze dat ge
beurt.
In de land- en tuinbouw is de af
gelopen jaren het een en ander
veranderd in de bedrijfsvoe
ring. Het begrip 'duurzaam
heid' begint meer en meer op de
voorgrond te treden. Hij noemt
als voorbeeld de aanpak van de
gewasbescherming. Van luk
raak de gifspuit hanteren is
geen sprake meer. De boer pro
beert met minder middelen tot
goede opbrengsten te komen en
ook ziekten en plagen meer met
natuurlijke vijanden te bestrij
den. Zelf fruitteler zijnde, weet
Bijna 60 procent van de Ne
derlanders voelt zich ver
bonden met de Noordzee en 89
procent vindt dat deze zee een
belangrijke rol speelt in de sa
menleving. De kust is, zowel
's zomers als in de andere jaar
getijden, een populaire bestem
ming. Ruim 60 procent van de
Nederlanders bezoekt de
Noordzeekust één keer per jaar
of vaker, van wie 7 procent elke
week. Toch nog 36 procent be
zoekt vrijwel nooit de kust. Re
denen om er wél te komen zijn:
wandelen, de natuurkracht van
de zee, het uitzicht, de rust, zon
nen en zwemmen.
In het kader van de Week van de
Zee hield de ANWB een opinie
onderzoek onder ruim 2000 Ne
derlanders over de Noordzee en
de kust. Meest bekend is de
Nooi'dzee toch nog altijd als vis-
gebied (92 procent) en als recre
atiegebied (82 procent). Dat zijn
ook de meest aanvaardbare ge-
bruiksdoelen voor de zee.
Slechts eenderde acht de
Noordzee geschikt om er een
vliegveld te bouwen en nog min
der wil dat er woongebieden in
komen (18 procent), Bijna twee
derde van de ondervraagden, 64
procent, beschouwt de Noord
zee als een geschikte plaats voor
windmolens.
De Noordzee en de kuststrook
worden na de Veluwe en de
Waddenzee gezien als één van
de voornaamste natuurgebie
den. Maar de kennis van de Ne
derlanders over de Noordzee
kust) is echter zeer gering; min
der dan 50 procent van de deel
nemers aan het onderzoek kon
een aantal stellingen hierover
goed beantwoorden. Zo weten
slechts 30 en 19 procent van de
Nederlanders dat er in de zee
haaien en zachte koralen voor
komen. Ook weet maar de helft
dat de Noordzee een stuk groter
is dan het Nederlandse grond
gebied en 48 procent is ermee
bekend dat de zee gemiddeld
minder dan 30 meter diep is.
Kustgids
Min of meer gelijktijdig met het
opinie-onderzoek heeft de
ANWB de Kustgids Nederland
uitgegeven. Een boekwerk dat
de kennis over de Noordzee en
de kustzone kan vergroten. Dat
is op zich niet onbelangrijk. De
kust beslaat meer dan de helft
van de Nederlandse grenzen en
speelt een grote maritieme rol
door de centrale ligging in West-
Europa. De kust is van veel in
vloed geweest op de ontwikke
ling van het land en de bevol
king. In de nieuwe gids wordt op
deze zaken ingegaan en ook het
planten- en dierenleven krijgt
ruime aandacht. De 304 pagi
na's tellende gids is ook bedoeld
ter voorbereiding van een va
kantie of een dagje uit aan zee.
De kuststrook is verdeeld in zo
nes: Wadden, Hollandse kust en
Delta. Per zone worden de re
creatiemogelijkheden weerge
geven. Er zijn veel kaarten op
genomen. Slordig is dat in de in
houdsopgave Schouwen ont
breekt en nog slordiger is dat op
de kaarten het grootste deel van
de Noord-Bevelandse kust en de
complete stormvloedkering met
Neeltje Jans vergeten zijn (wel
wordt de Maasvlakte prominent
in beeld gebracht). Als er één
bijzondere stukje Noordzeekust
is, dan is dat toch bepaald het
deel tussen Noord-Beveland en
Schouwen. Niet voor niets
wordt de pijlerdam in de tekst
'uniek in de wereld' genoemd.
Als erg bekend wordt veronder
steld de 'Generaalskraag' op
Noord-Beveland. Een treffende
naam voor de door de strijd te
gen de zee gehavende noordkust
van het eiland, waar inlagen,
karrenvelden en dijkrestanten
(nollen) de oever een sterk ge
kartelde en getekende aanblik
geven. De bijnaam zelf is in elk
geval in Zeeland niet algemeen,
maar het is wel een aardige
vondst. De gids is zijn tijd één
jaar vooruit. In de inleidende
tekst over Zeeuws-Vlaanderen
wordt er al vanuit gegaan dat de
Westerschelde-tunnel ge
bruiksklaar is. In maart 2003 is
het pas zover. En, voor het toe
risme niet onbelangrijk, tussen
Vlissingen en Breskens komt
een fiets-voetveer.
Fietsen is in en voor liefhebbers
die het liefst zelf een route sa
menstellen, heeft de ANWB tien
fietsroute-atlassen uitgegeven.
De eerste vijf verschenen vorig
jaar en nu zijn de overige vijf at
lassen verschenen, waaronder
die voor Zeeland Zuid-Hol
landse Eilanden. Heel Neder
land is daarmee in kaart ge
bracht. De kaarten hebben een
schaal van 175.000. Om de
meest f ietsvriendelijke route te
kunnen vinden, zijn naast de
fietspaden, alle ANWB-beweg-
wijzerde korte en lange f iets
ronden en landelijke fietsroutes
(LF-routes) en knooppunten
netwerken ingetekend. Opval
lend is dat Sint Philipsland en
Tholen witte vlekken zijn. Ook
is beknopte toeristische infor
matie opgenomen.
Aan boeken waarin de mooie en
interessante tochten en tochtjes
worden beschreven (soms zake
lijk, soms heel verhalend) is
geen gebrek. Trouw-journalist
Haro Hielkema is een fanatiek
wandelaar en daarvan geeft hij
in de wandel- en fietsrubriek in
zijn dagblad ook blijk. Hij heeft
inmiddels meer dan 100 wande
lingen in Nederland beschreven
en bedacht er zelf ook een aan
tal. Een selectie van de wande
lingen, totaal 50 routes, is ver
zameld in het boek Wandel weg
in Nederland. De routes bestrij
ken dan ook het hele land.
In Zeeland wandelt Hielkema
tussen Arnemuiden en de Veerse
Gatdam (via Veere); van Arne
muiden naar Vlissingen (via fort
Rammekens); over de bloemdij-
ken tussen Heinkenszand en
's-Gravenpolder. Hielkema is
vooral op zoek naar het verhaal
achter het landschap. Aan het
eind van elke tocht staat be
knopte informatie.
Rinus Antonisse
Hugo Nijkamp en Harry Bunk:
ANWB Kustgids Nederland -
Uitgave ANWB en daar ook ver
krijgbaar. Prijs voor leden 12,95
euro.
Fietsroute-atlas 175.000. Zee
land en Zuid-Hollandse Eilan
den - Uitgave ANWB. Prijs 8,95
euro.
Haro Hielkema: Wandel weg in
Nederland - Uitgave Het Spec
trum, Utrecht. Prijs 12,50 euro.
land', waarbij streekproducten
in de schijnwerpers worden ge
zet. Andere activiteiten zijn:
fietsroutes, boerenöntbijten,
het ontvangen van scholen, pra
ten met beleidsmakers. Elke
ZLTO-afdeling doet mee, de een
met een wat uitgebreider pro
gramma dan de ander. Van
't Westeinde: „In totaal zitten
we toch aan zo'n 20 activiteiten,
dat is mooi. We hebben ook ge
zegd: nu wordt de week in juni
gehouden, dat willen we graag,
en dan moeten we ons beste
beentje voor zetten."
Over de wijze waarop de bur
gers tegen de boeren aan kijken
wordt nogal verschillend ge
dacht. Dat wil zeggen: de uit
komsten van onderzoeken to
nen veel verschillen. In het grote
PZC-onderzoek 'De Staat van
de Provincie' kregen de boeren
een slecht rapportcijfer, omdat
ze werden gezien als vervuilers
van het milieu en aantasters van
het landschap. Eigen onderzoek
van LTO-Nederland geeft een
ander beeld. Daarin krijgen de
agrariërs het cijfer 7,2 en vindt
85 procent dat boeren en tuin
ders belangrijk zijn voor een ge
zonde economie en werkgele
genheid.
Van 't Westeinde is van al die on
derzoeken niet zo onder de in
druk. „Het valt best mee. De
mensen reageren vaak uit onwe
tendheid. Daarom is zo'n cam
pagne als de Week van het Plat
teland ook van belang. De men
sen moeten met de boeren in dis
cussie komen. Ik ontvang nogal
eens groepen en als je de zaken
uitlegt dan zijn er veel mensen
die zeggen: ik wist niet dat het
zo zit. Ik merk dat er steeds meer
begrip komt voor de situatie
waarin je als boer of tuinder zit
en met welke regels je allemaal
rekening moet houden.
Rinus Antonisse
dinsdag 11 juni 2002
Van 't Westeinde daar alles van
af, zoals de inzet van roofwant-
sen om de perebladvlo geen
kans te geven.
In feite moeten de boeren het he
le jaar door public relations be
drijven, vindt hij. „Je moet het
niet als reklame maken be
schouwen, maar het is goed dat
je altijd laat zien waar je mee
bezig bent. Gelukkig heeft pu
blic relations binnen de ZLTO-
kring Zeeland een volwaardige
plaats, het hangt er niet zomaar
bij. De werkgroep bestaat ook
uit een club enthousiaste men
sen." Hij acht de Week van het
Platteland bij uitstek geschikt
om door een bundeling van acti
viteiten in korte tijd veel men
sen te bereiken. Daar wordt bij
het opstellen van het program
ma ook op ingezet.
Grote stropoppen zullen tevo
ren attenderen op de actieweek.
Op de dag dat de zomer begint
vindt de opening plaats met de
activiteit 'met de kippen op
stok'. Enkele bekende Neder
landers en Zeeuwen worden uit
genodigd op een bedrijf. Na een
rondleiding wordt de nacht
doorgebracht in een tent op het
land van de boer of tuinder. Na
een stevig ontbijt mogen ze de
andere morgen de boer en boe
rin een handje helpen. Helemaal
in het echt genieten van het
platteland.
In het weekeinde van 22 en 23
juni is er in Middelburg de ma
nifestatie 'De Smaeck van Zee
Akkerland bij Groede. foto Peter Nicolai
foto Dirk-Jan Gjeltema
Jr/
En jawel hoor: de Dorps
straat in Zuidzande. Ruim
tien inzenders hadden het bij
het juiste eind. De meeste goede
antwoorden kwamen - dat ligt
nogal voor de hand - uit West-
Zeeuws-Vlaanderen. Maar ook
vanuit Middelburg, Vlissingen
en Nieuwerkérk werden goede
oplossingen ingezonden.
„De raadkaart maakte bij mij
veel herinneringen los", schrijft
J. Lako uit Middelburg. Lako
werd in 1919 in Zuidzande ge
boren en meldt dat de raadkaart
omstreeks 1900 genomen is.
In de man rechts op de foto
meent hij bakker Bram Bril
('een oom van mijn moeder Ma
ria Bril') te herkennen. Zoals al
le Brilletjes moet ook deze Bram
erg muzikaal zijn geweest: „Hij
speelde eerste viool in de Zuid-
zandse Symphonie en werd 'den
ouwen bakker' genoemd."
Er figureert nóg een muzikant
op de raadkaart. Want, schrijft
W. J. Robijn uit Cadzand, de
man links op de voorgrond 'zal
ongetwijfeld zijn de heer Ko
Perduijn, kleermaker en kap
per'. Die Ko Perduijn blies meer
dan zestig jaar zijn partij mee
bij de plaatselijke muziekver
eniging Veronica. En dat niet al
leen. Ko Perduijn maakte zich
ook verdienstelijk achter de be
stuurstafel van Veronica; hij
was van 1897 tot 1909 penning
meester en van 1922 tot 1928 se
cretaris.
Inzender Lako herinnert zich
Zeeland kent veel
dorpen met in het
midden een fraaie ring.
Op de nieuwe raadkaart
staat één van die dorpen
afgebeeld. Om welk
dorp gaat het hier?
De trouwe deelnemers
weten inmiddels dat na
dere informatie, zoals
bijvoorbeeld wie er op
de kaart te zien zijn,
meer dan welkom is en
mogelijk verwerkt
wordt in het artikel over
de oplossing in de krant
van volgende week.
Oplossingen kunnen tot
en met uiterlijk zater
dag 15 juni worden ge
stuurd naar:
glashelder hoe Perduijn in de
volksmond werd genoemd: P'r-
duuntje. Een belangrijk man
moet hij zijn geweest, want P'r-
duuntje zette zich niet alleen in
voor de toeter en blaas, hij was
ook actief in de plaatselijke po
litiek: Perduijn zat als vertegen
woordiger van de Liberale
Staatspartij in de gemeenteraad
van het - in die tij d nog zelfstan
dige - Zuidzande.
Middelburger Lako weet veel
van de Zuidzandse Dorpsstraat
anno negentienhonderdzoveel.
Het was een straat vol bedrij
vigheid. Tal van winkeltjes
stonden er: een slagerij ('met een
varkenskop als uithangbord'),
de kruidenierswinkel van Izaak
Risseeuw, de snoepwinkel van
Janna Tiersen, een bedoening in
huishoudelijke artikelen van de
Wed. Verhage-Morel, hotel-ca-
fe-restaurant De Rode Leeuw
van Jaco Catsman die eveneens
in de muziek zat. In de Dorps
straat bevonden zich ook de la
gere school, de pastorie van de
Hervormde kerk, het arrestan
tenhok ('t kot'), de brandspuit,
het gemeentehuis én: het open
baar urinoir.
Onder de goede inzenders zijn
weer drie waardebonnen ver
loot. Ze gaan naar: C. Dhont-
Koole uit Oostburg, M. van Bre-
derode-Kelder uit Zuidzande
en W. P. Woittiez-Zegwaard uit
Breskens.
Redactie PZC
Buitengebied,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
fax 0118-470102,
e-mail redactie@pzc.nl.
Onder de inzenders van
goede oplossingen wor
den drie waardebonnen
verloot.
