Akkoord over identificatieplicht
JSF-contract nu
pas goedgekeurd
\rrmm\
PZC
Verdachte moord
op Fortuyn heeft
weinig privacy
Nederlanders raken gewond op Duitse snelweg
3
CDAVVD en LPF geven gezag op straat meer bevoegdheden
Uitgaven zorg stijgen fors
Vredesactivisten gaan vrijuit
Veel aardbeien Zuid-Europa giftig
Gouden Griffel voor Winterijs
Schiphol grijpt 34 drugskoffers
VI
-
bsico
Politie arresteert
verdachten van
mensensmokkel
HSL-Zuid is
pas in 2007 af
Melkveehouder laat koeien toch ruimen
dinsdag 4 juni 2002
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Na ruim vijftig
jaar discussie wordt ook in Ne
derland een algemene identifi
catieplicht ingevoerd. De poli
tieke leiders van CDA, WD én
LPF zijn het er over eens gewor
den dat alle burgers ouder dan
12 jaar die zich op Nederlands
grondgebied bevinden, zich
wettelijk moeten kunnen legiti
meren. België ging ons land al in
1919 voor. De enige beperking is
dat de politie een 'redelijk ver
moeden' van strafbare hande
lingen moet hebben vóór naar
papieren mag worden gevraagd.
Het akkoord over de identifica
tieplicht, sinds jaar en dag een
heet hangijzer in politiek Den
Haag, werd bereikt in de marge
van een discussie over het her
stel van 'gezag' op straat. De be
voegdheden van politie moeten
worden uitgebreid, vinden
CDA-leider Balkenende, WD-
leider Zalm en LPF-voorman
Herben. Zo willen de onderhan
delaars de politie meer armslag
geven voor het fouilleren van
burgers en het doorzoeken van
auto's. Ook de identificatie
plicht maakt deel uit van dit
pakket 'gezagversterking'.
De discussie over de noodzaak
van identificatieplicht laaide
vorig jaar op na de terroristi
sche aanslagen op 11 september
in de VS. WD en CDA pleitten
drie dagen na de aanslagen al
voor invoering van een algeme
ne identificatieplicht, maar
vonden de PvdA op hun weg.
Ook VVD-minister Korthals
van Justitie voelde er niet veel
voor. In oktober werd wel beslo
ten dat burgers zich moeten
kunnen legitimeren bij dreigen
de tgrreur. „Maar een aanslag is
met zo'n verplichting niet te
voorkomen", tekende Korthals
aan.
Sinds 1994 geldt in Nederland
een wettelijke identificatie
plicht, maar de wet heeft be
trekking op slechts een beperkt
aantal situaties. Zo moeten be
trapte zwartrijders zich kunnen
legitimeren, evenals werkne
mers op de werkplek. De nieuwe
algemene identificatieplicht
geldt altijd en overal. Wie een
overtreding begaat en geen pa
pieren bij zich heeft, krijgt voor
het niet tonen van een geldig
identiteitsbewijs een aparte
boete.
Er zijn geen goede argumenten
te bedenken voor de invoering
van een algemene identificatie
plicht. Dat vindt M. Wijngaar
den, voorzitter van de Coorn-
hert Liga, Vereniging voor
Strafrechthervorming. „De cri
minaliteit pak je er niet mee
aan. Het zou wel eens tot onrust
kunnen leiden in achterstands
wijken, waar mensen zich mis
schien vaker dan gebruikelijk
moeten identificeren", aldus
Wijngaarden.
„Je lost hier geen misdrijven
mee op. Bovendien is het geen
prettig idee. Het Ausweis-effect
van de Tweede Wereldoorlog
maakt het allemaal erg beladen.
Het is ook stigmatiserend", al
dus Wijngaarden. Woordvoer
der C. den Bakker van de raad
van hoofdcommissarissen ver
wijst naar een eerder advies van
de raad aan Korthals. De hoofd
commissarissen waarschuwden
daarin dat criminelen de identi
ficatieplicht met valse papieren
omzeilen. De politietop meent
met een beperkte identificatie
plicht al goed uit de voeten te
kunnen.
De Vereniging Vluchtelingen
Werk Nederland heeft geruime
tijd geleden benadrukt dat de
algemene identificatieplicht
stigmatiserend zou kunnen
werken. GPD
VOORBURG - De uitgaven aan zorg zijn in 2001 met9,2 pro
cent gestegen tot ruim 46 miljard euro. Dit blijkt uit
voorlopige cijfers van het CBS. De uitgaven aan alleen ge
zondheidszorg stegen in 2001 met 8,3 procent, de uitgaven
aan welzijnszorg met 11,2 procent.
De stijging is onder meer veroorzaakt door hogere loonkosten
in de instellingen, tariefsverhogingen bij vrije beroepsbeoe
fenaren en extra capaciteit voor het wegwerken van wacht
lijsten. In 2001 is per hoofd van de bevolking 2870 euro uitge
geven aan zorg. De stijging is aanmerkelijk groter dan in
2000, toen de kosten voor alleen de gezondheidszorg met 6,4
procent omhoog gingen. ANP
HEERLEN - De kantonrechter in Heerlen heeft gisteren drie
vredesactivisten niet gestraft voor hun deelname aan de paas-
actie tegen het hoofdkwartier van de NAVO in Bxuxnssum vo
rig jaar.
Twee van hen werden weliswaar schuldig bevonden aan het
betreden van verboden terrein, maar de rechter legde hen
daarvoor geen straf op. Een derde activist, die door de mare
chaussee van een monument voor het hoofdkwax*tier was ge
haald, werd ontslagen van rechtsvervolging. ANP
DEN HAAG - De Keuringsdienst van Waren heeft bij een on
derzoek begin mei bij imim 45 procent van de aax-dbeien uit
Zuid-Eui'opa te veel x-esten van bestrijdingsmiddelen gevon
den. De Nederlandse aardbeien zaten allemaal onder de
norm.
De resten van bestrijdingsmiddelen leveren geen direct ge
vaar voor de volksgezondheid op, aldus een woox'dvoerder
van de keuringsdienst. Ook de Nederlandse aardbeien met de
verboden middelen zijn in deze doses ongevaarlijk.
Het aantal 'foute' aardbeien uit Zuid-Eux-opa was dit jaar ho
ger dan in vooi-gaande jai'en. In 1999 was dit 15 procent. ANP
AMSTERDAM - Peter van Gestel heeft de Gouden Griffel
voor het beste jeugdboek voor kinderen tot 12 jaar gewonnen
met Winterijs. De Gouden Penseel voor het mooiste geïllus-
treerde' kinderboek is voor Willemien Min voor haar werk in
'Ik schilder je in woorden', geschreven door Hans Hagen.
De prijswinnaars zijn gisteren bekendgemaakt door de initia
tiefnemer, de stichting Collectieve Propaganda van het Ne
derlandse Boek (CPNB). Van Gestel won eerder een Gouden
Uil en een Zilveren Griffel voor 'Mariken' (1998) en een Zilve-
ren Griffel voor 'Uit het leven van Ko Kruier' (1985). ANP
SCHIPHOL - Het Schipholteam heeft in de eerste vijf maan
den van dit jaar 34 koffers met cocaïne in beslag genomen van
Zuid-Amerikaanse bendes die probeerden de drugs Europa
binnen te smokkelen. In de koffers bevonden zich zendingen
cocaïne die in gewicht varieerden van 10 tot 30 kilo, met een
uitschieter naar 42 kilo eind maart.
De smokkelaars bedienden zich van de zogenoemde airbag
methode. Die houdt in dat ze koffers met drugs voorzien van
een label, met daarop de naam van een nietsvermoedende
passagier. Eenmaal in het land van bestemming plukken
handlangers van de bende de drugskoffer tussen de rest van
de lading uit, voordat die op de bagageband komt. ANP
door Lianne Sleutjes
DEN HAAG - Met een zucht van
verlichting kan demissionair
staatssecretaris Van Hoof van
Defensie eindelijk zijn handte
kening zetten onder het Joint
Strike Fighter-contract met de
VS. Ruim een maand later dan
de bedoeling was, zal de nieuw
samengestelde Tweede Kamer
vanmiddag de uitgaven goed
keuren die gemoeid zijn met het
straaljager-project.
De Nederlandse luchtvaartin
dustrie is altijd happig geweest
op meebouwen met de Ameri
kaanse gevechtsvlieger wegens
de opdrachten die eraan vast
zitten voor de deelnemende be
drijven, zoals Stork en Philips,
Het bedrijfsleven had al aan de
slag moeten zijn met Ameri
kaanse opdrachten. Maar een
weigerachtige Kamer zorgde
ervoor dat het kabinet bij de
Verenigde Staten moest bedelen
om uitstel voor het besluit.
Aanvankelijk leek niets deelna
me aan het project in de weg te
staan. Het hele paarse kabinet
had zich achter het besluit tot
meebouwen geschaard. Ook op
positiepartij CDA neigde naar
instemming. Het kabinet wilde
920 miljoen voorschieten om de
deelname te bekostigen. Het
deelnemende bedrijfsleven zou
dat op den duur terugbetalen.
D66 gooide als eerste regerings-
paxdij de deur dicht. De fractie
vond het te vroeg om nu al te be
sluiten welk toestel de F16 over
tien jaar moet opvolgen. Door
mee te bouwen, lag de opvolger
al vast. Deelname betekent bij
na zeker de JSF ook kopen, had
premier Kok immers gezegd.
Binnen de PvdA groeide de aar
zeling gestaag. Dat meebouwen
orders en dus banen op zou leve
ren, was fraai. Maar liep Neder
land geen financieel risico,
vroeg de fractie zich af. Evenals
D66 vond de PvdA het te vroeg
om nu al te besluiten welk toe
stel de luchtmacht straks nodig
heeft.
Uiteindelijk besloot de PvdA
dat het JSF-avontuur te onge
wis was. Daarmee was precies
de helft van de toenmalige Ka
mer tegen; PvdA, D66, Groen-
Links en SP. Zij blokkeerden het
geld dat nodig is om het 'entree
kaartje' te betalen. Het kabinet
besloot daarop de VS om uitstel
te vragen. Het JSF-project zou
vrijwel zeker stranden als een
besluit geforceerd werd, hield
het kabinet de Amerikaanse re
gering voor. Er kwam uitstel tot
12 juni.
De uitslag van de verkiezingen
zorgt er nu voor dat de voor
standers alsnog een ruime
meerderheid hebben in de
Tweede Kamer. WD en CDA,
die altijd voor deelname zijn ge
weest, hebben nu samen 67 ze
tels. De Lijst Pim Fortuyn, met
26 zetels, is kort voor de verkie
zingen van tegenstander in een
voorstander veranderd,
„Een voorzichtig positief
standpunt", zei LPF-fractie-
voorzitter Mat Herben. Dat
standpunt had Pim Fortuyn al
ingenomen op de ochtend van
maandag 6 mei, een paar uur
voordat hij werd vermoord.
Fortuyn had een gesprek ge
voerd met de Amerikaanse am
bassadeur Sobel waarbij de
laatste op de JSF-deelname
wees in het kader van goede re
laties tussen Amerika en Neder
land. Herben, in een vroeger le
ven hoofd interne voorlichting
bij het department van Defen
sie, heeft zich altijd een voor
stander betoond van het pro
ject.
Rijksbegroting
Gisteren hield hij nog een kleine
slag om de arm, Deelname mag
van Herben geen financiële pro
blemen opleveren voor de rijks
begroting. Minister Zalm (Fi
nanciën) en het bedrijfsleven
roepen echter al maanden dat
dit absoluut niet zal gebeuren.
De luchtvaax*tindustrie zal van
daag daarom het langverwachte
ja te horen krijgen.
Waarmee de luchtmacht over
tien jaar de felbegeerde JSF's
krijgt als opvolger van de huidi
ge 137 F16's. GPD
Advertentie)
lange vorststraat - goes
doorFerdi Schrooten
AMSTERDAM - De verdachte
van de moord op Pim Fortuyn
zit in de Amsterdamse Bijlmer
bajes op een speciale afdeling
voor zeer risicovolle en extreem
vluchtgevaarlijke gedetineer
den. Hij verblijft in een cel, waar
hij de hele dag met camera's
wordt geobserveerd. Daarvoor
heeft hij vier weken in totale af
zondering van de buitenwereld
doorgebracht. Hij mocht alleen
contact hebben met politie, jus
titie en zijn advocaten.
Bijna een maand zat hij op de
Forensische Observatie- en Be
geleidingsafdeling. De FOBA is
bedoeld voor gedetineerden met
een acute psychiatrische crisis.
Voor deze gedetineerden is in
gewone justitiële inrichtingen
niet voldoende zorg. Het regime
is nu iets versoepeld. Hoe
zwaarder en eenzamer het ge
vangenisregime, hoe groter de
kans op depx-essies en zelf
moord, wordt bij justitie gere
deneerd. Bovendien vergen dit
soort gedetineerden de nodige
veiligheidsmaatregelen.
Niet voor niets zit de verdachte
ook in zijn soepeler detentiere
gime strikt gescheiden van me
degevangenen. „Hij ligt niet
echt lekker in de gedetineerden-
populatie. Daar zitten vrij veel
Fortuyn-stemmers tussen, be
grijp je?", zegt Eric Blaauw, fo
rensisch psycholoog aan de
Vrije Universiteit (VU) in Am
sterdam. Hij bivakkeert ge
dwongen op de extra beveiligde
individuele begeleidingsafde
ling. Een uurtje bellen per week
mag, een uxor bezoek ook, tv en
radio zijn geen probleem en de
gedetineerde mag zoveel blie
ven versturen en ontvangen als
hij wil.
De klok rond wordt de man nu
door camera's in de gaten ge
houden. Hij moet daarvan op de
hoogte worden gesteld, maar
kan er niets tegen ondernemen.
Hij mag alleen in zijn eentje
luchten, ax-beid verrichten of re
creëren. Gevangenen op zijn af
deling vormen een 'voortdurend
beheersrisico' voor personeel,
medegedetineerden en zichzelf,
aldus het ministerie.
Volgens datzelfde ministerie
van Justitie is het cameratoe
zicht voor zijn eigen bestwil.
Het gaat om 'controle op het
welbevinden van meneer', heet
het. Stiekem gebruik van het ca
meratoezicht om een beeld te
krijgen van de psyche van de
vei'dachte zou niet voor de hand
liggen. „Forensische analyse is
onwaai'schijnlijk. Dat gebeurt
altijd vrijwillig en daarvoor
moet de verdachte naar het Pie-
ter Baan Centrum," aldus
Blaauw.
Een risico op wangedrag en
zelfmoord ligt wat hem betreft
meer voor de hand. Zowel het
cameratoezicht, waarvan waar
schijnlijk ook al tijdens zijn de
tentie in de FOBA sprake was,
als het geïsoleerde bestaan ver
groten dat risico. „Mensen wor
den er niet echt vrolijker van als
elk aspect van hun dagelijkse le
ven wordt opgemerkt." Het mi
nisterie wil niet ingaan op een
mogelijk zelfmoordrisico. GPD
ROTTERDAM - De Unit Men
sensmokkel van de politie
Noord en Oost Nederland heeft
vorige week acht verdachten
van mensensmokkel aangehou
den. Dat heeft justitie gisteren
bekendgemaakt. Bij deze actie
zijn ook illegalen opgepakt.
De in Rotterdam opgepakte
Chinezen behoren volgens justi
tie tot de ox'ganisatie die verant
woordelijk was voor het misluk
te smokkeltransport naar Dover
twee jaar geleden waarbij 58
Chinezen omkwamen in een Ne-
derlandse vrachtwagen.
Volgens justitie hadden drie van
de acht verdachten een leiding
gevende positie binnen de orga
nisatie. Zij stonden in contact
met andere leden van de organi
satie in Oost-Europa.
De belangrijkste taak van de
onlangs aangehouden verdach
ten was volgens justitie het
zorgen voor 'safe houses' in Ne
derland.
Begin mei stuitte de politie tij
dens haar onderzoek nog op 52
illegalen die in Rotterdam
wachtten op transport naar En
geland.
Nadat de politie de acht had in
gerekend, vond zij bij huiszoe
kingen nog eens 25 illegale Chi
nezen. ANP
DEN HAAG - De Hogesnel
heidslijn-Zuid (HSL) is pas in
2007 klaar.
Het was de bedoeling dat de
flitstreinen al vanaf eind 2005
van Amsterdam naar Parijs
zouden gaan rijden. Dat heeft
minister Netelenbos van Ver
keer aan de Tweede Kamer ge
schreven.
De x-eistijd tussen Amsterdam
en Parijs wordt drie uur. ANP
Ambulances en brandweerwagens staan op de Duitse snelweg bij Ratingen, waar een Nederlandse touringcar (r) in botsing is gekomen met twee vrachtwagens.
foto Franz PeterTschauner/ANP
van onze redactie binnenland
RATINGEN - Door een botsing van drie vrachtwagens
en een Nederlandse touringcar op de Duitse snelweg bij
Ratingen is gisteren een Russische bijrijder van een
Duitse vrachtwagen omgekomen en een Nederlandse
touringcarchauffeur zwaargewond geraakt. Twaalf
Nederlandse toeristen raakten lichtgewond.
De chauffeur van een kleine vrachtwagen is volgens de
Duitse verkeerspolitie bij het verlaten van de A3 in de
lichting van Keulen even na twaalven op een vrachtwa
gen voor hem gereden. Zijn Russische bijrijder over
leed, de Duitse chauffeur raakte zwaax'gewond.
De kleine vrachtwagen viel door de aanrijding terug op
de rijbaan. Een Nederlandse vrachtwagen op de rech
terbaan van de snelweg moest hem ontwijken en reed in
de flank van de Nedexiandse touringcar. De touringcar
schoot daarop door de vangrail en kwam honderdmeter
verder in de middenberm tot stilstand.
De 43-jarige chauffeur van de Nederlandse vrachtwa
gen brak door het ongeval beide armen. De twaalf licht
gewonde toeristen zijn naar ziekenhuizen in de omge
ving gebracht.
Volgens een woordvoex-der van de stichting Bus was de
touringcar onderweg naar het Zwarte Woud voor een
dertiendaagse rondreis van De Jong Intra-vakanties.
De toeristen hebben aangegeven dat zij hun vakantie
willen voortzetten. Een vervangende bus is onderweg.
Volgens de woordvoerder is de bus van i'eisox'ganisatie
Kupers uit Weert.
Volgens de verkeerspolitie bedraagt de schade van het
ongeval 750.000 euro. ANP/DPA
Op de boerderij in Scharsterb rug worden de koeien geruimd. foto ANP
van onze redactie binnenland
SCHARSTERBRUG - Een deel van de 188 koeien
van melkveehouder Agricola uit het Friese Schar-
sterbrug is gisteren toch nog geruimd. De rest van
de veestapel is vandaag aan de beurt. De ruiming
was al voor afgelopen vrijdag voorzien, maar toen
weigerde de boer nog zijn vee af te laten voeren.
Vorige week donderdag was op zijn bedrijf de gek-
ke-koeienziektc bse geconstateerd.
Wettelijk gezien kan een boer ervoor kiezen alleen
risicovolle dieren te laten ruimen. Gevolg daar
van is echter dat het bedrijf op slot komt te zitten.
Melk en vlees mogen dan niet meer worden aan-
en afgevoerd. „Eigenlijk kon de boer niet anders",
alclus een voorlichtster van de gemeente Skar-
sterlan.
Het boerengezin gaat volgens plaatsvervangend
directeur R. Lander van LNV-Noord zo nuchter
mogelijk om met de ruiming. „Maar zoiets gaat je
natuurlijk niet in de koude kleren zitten."
De Nedei'landse Melkveehoudex^s Vakbond is het
niet met de ruiming eens. „Bse is geen besmettelij
ke ziekte. Het ministerie hanteext een vex-keerde
definitie van een bse-vrij bedrijf. Volgens ons is
het bedrijf van de betreffende boer al bse-vrij. De
zieke koe is al dood. Ruiming van alle koeien is een
gigantische verspilling", aldus voorzitter G. Roos.
ANP
FEUERWEHR
0JRKÏ852
