Buijs speelt mee in CDA-elftal
PZC
Gevel vertrekpunt voor luchtreis
Verweerdheid in modern jasje
Nieuwe Muziek
brengt keur aan
topmuzikanten
Staten twijfelen aan
project Sluis aan Zee
12
Denktank
kunst &cultuur
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De Staten
fracties van GroenLinks, Chris
tenunie, SGP en PvdA twijfelen
aan de haalbaarheid van het
plan Sluis aan Zee. Ze vrezen
dat, om de uitvoering te kunnen
betalen, te veel huizen gebouwd
moeten worden en dat zorgt in
een gevoelig gebied voor te grote
'verstening'.
Dit bleek gisteren in de staten
commissie Ruimte, Milieu en
Water bij de bespreking van de
nota 'De Gekleurde Kust',
waarin de herinrichting van de
kustzone West-Zeeuws-Vlaan-
deren in beeld wordt gebracht.
M. Wiersma (GroenLinks) was
er verbolgen over dat het plan
Sluis aan Zee als voldongen feit
in de nota staat.
,,Het is de zoveelste keer dat dit
plan opgevoerd wordt, zonder
dat er besluitvorming over is.
We staan er sceptisch tegenover.
Ik heb het idee dat we bij de beer
gedaan worden wat Sluis aan
Zee betreft", betoogde Wiers
ma. Hij vreesde dat het plan een
te grote claim legt op de totale
herinrichting van de regio.
J. van Ginkel (ChristenUnie)
wilde zich nog niet tegen Sluis
aan Zee uitspreken, maar hij
vond het te ver gaan het plan zo
dominant in de nota op te ne
men. „Het gevaar dreigt dat als
Sluis aan Zee niet doorgaat, de
hele opzet van de herinrichting
in duigen valt." G. Roeland
(SGP) zette vraagtekens bij het
Sluisse plan. M. Ie Roy (PvdA)
wilde - net als J. Hageman (Par
tij voor Zeeland) - een aparte af
weging maken over Sluis aan
Zee. Ze was bezorgd over de om
vang van de woningbouw die er
voor nodig is.
Als enigen lieten I. Vogelaar
(WD) en M. Weststrate (Partij
Weststrate) zich lovend uit over
het weer in verbinding brengen
van Sluis met de Noordzee. „Het
is een goede, uitstekende zaak",
meende Vogelaar. Hij onder
streepte dat Sluismede door te
ruglopend kooptoerisme, nieu
we impulsen nodig heeft.
Algemeen hikten de commissie
leden aan tegen het hoge bedrag
(ruim één miljard euro) dat al
leen al voor het op de schop ne
men van de kuststrook nodig is.
H. van Waveren (CDA) wilde de
ambities zelfs wat terugschroe
ven omdat lang niet alles haal
baar is. Statenlid Hageman
waarschuwde voor het wekken
van te hoge verwachtingen in de
streek. WD'er Vogelaar stelde
dat ambities niet op voorhand
teruggeschroefd moeten wor
den. „Je moet lef in je bast to
nen." PvdA'er Le Roy schrok
van de CDA-visie. „Je zegt in
feite: op welke manier kunnen
we onze aftocht dekken."
Gedeputeerde G. de Kok (PvdA)
verzekerde dat over Sluis aan
Zee nog geen beslissing geno
men is. Eerst komt een milieu
effect rapport en ook binnen de
gebiedscommissie die de herin
richting voorbereidt, is er geen
oordeel over gevormd. Hij er-
kende dat over het plan een
apart besluit nodig is. Als het I
niet doorgaat, komt uitvoering J
van de herinrichting niet in ge
vaar, stelde de gedeputeerde.
De Kok beklemtoonde dat 90
procent van de uitgaven voor de
sanering van de kust gedekt is. 1
Hij wees erop dat het ministerie i
van Verkeer en Waterstaat al
265 miljoen euro heeft gereser
veerd voor versterking van
zwakke zeeweringen. „We ko
men nog 10 procent tekort. Als
dat gat niet gedekt wordt, kun
nen we alsnog de ambities bij
stellen."
Advertentie
SCHOONMAAKBEDRIJF
BLEIJENBERG B.V.
AL MEER DAN
25 JAAR
GLANSRIJK IN
SCHOONMAAKWERK
0118 - 417 500
www.bleijenbergbv.nl
info@bleijenbergbv.nl
gecertificeerd volgens
de NEN-IS09002
door Harmen van der Werf
Minister of staatssecretaris hoeft
hij niet per se te worden, maar als
hij wordt gevraagd, zal hij geen 'nee'
zeggen. Siem Buijs, CDA-Kamerlid
uit Goes, stelt zich bescheiden op.
Want in de politiek geldt, zoals overal:
wie zich al te veel op de voorgrond
dringt, wordt eerder overgeslagen.
„En het Kamerwerk wordt er, denk ik,
de komende jaren alleen maar leuker
op", zegt hij,
Vóór de verkiezingen van 15 mei en de
grote zege van het CDA, hield Buijs
een ministerschap of staatssecretari
aat nog stevig af „Ik moet er niet aan
denken", zei hij in een onbewaakt
ogenblik na een rumoerige commis
sievergadering in de Tweede Kamer.
Hij heeft de worstelingen van minis
ter Borst van Volksgezondheid de af
gelopen vier jaar van nabij meege
maakt. Hij weet drommels goed hoe
moeilijk het is in de gezondheidszorg
resultaten te boeken. Op elke hoek
kan een bananenschil liggen.
Buijs staat nog steeds niet te trappe
len om van de Tweede Kamer te ver
huizen naar het ministerie van Volks
gezondheid, maar zo afwijzend als
voor de verkiezingen is hij niet meer.
„Heb ik dat echt gezegd?", vraagt hij,
als hij wordt herinnerd aan zijn uit
spraak.. „Het zal wel. Ik zeg nu: Het is
nog niet aan de orde. Wij moeten het
als CDA, VVD en Lijst Pim Fortuyn
eerst op hoofdlijnen eens zien te wor
den. Ik zie vervolgens wel wat er ge
beurt."
Bescheiden
Zijn bescheidenheid is niet gespeeld.
„Als er onverhoopt op mij een beroep
wordt gedaan, zal ik dat niet negatief
benaderen. Maar ik voeg daar direct
aan toe: Het Kamerwerk is minstens
zo belangrijk als een ministerspost of
staatssecretariaat, zeker nu wij zoveel
zetels hebben. In de oude Tweede Ka
mer, met 75 zetels voor CDA, VVD,
ChristenUnie en SGP én 7 5 zetels voor
PvdA, D66, GroenLinks en SP, ont
stond op belangrijke punten vaak een
patstelling. Dat is veranderd. CDA,
\"VD en LPF hebben samen 93 zetels,
een ruime meerderheid. Dat zal de be
sluitvaardigheid van de Kamer ten
goede komen, wat het werk veel aan
trekkelijker maakt."
Het CDA is terug in het middelpunt
van de macht en de belangstelling, na
acht jaar in de woestijn van de opposi-
zaterdag 1 juni 2002
foto Dirk-Jan Gjeltema
sterk ingezet voor het behoud van
kleine ziekenhuizen, onder meer in
Zeeland, en van voorzieningen als kli
nische kindergeneeskunde in Vlissin-
gen. „Dat algemene probleem van de
bereikbaarheid van ziekenhuiszorg
staat hoog op de agenda, maar wat dat
voor de Zeeuwse situatie gaat beteke
nen, valt nog niet te zeggen. Het draait
in de kabinetsinformatie om de
hoofdlijnen, de uitwerking komt la
ter."
Terwijl de kabinetsinformatie vooral
de aandacht trekt, zijn de Kamerle
den in stilte elkaar aan het 'besnuffe
len'. Niet alleen tussen de toponder
handelaars moet vertrouwen groeien,
dat moet ook in het parlement gebeu
ren tussen CDA, WD en Lijst Pim
Fortuyn (LPF), wil een nieuwe coali
tie het redden. Buijs heeft uitgebreid
gesproken met één van de medisch
specialisten in de LPF-fractie, met
Fred Dekker uit Zelzate.,Het begin is
er", zegt Buijs. „De stemming is
goed."
Siem Buijs (rechts) op bezoek bij tandartsen in 2001.
formatie, wil Buijs niet kwijt. Het is
intern zo afgesproken en hij houdt
zich aan die afspraak. Verwacht van
hem dus geen verhaal over hoe de la
gere inkomensgroepen gecompen
seerd moeten wordenals er - zoals de
ze week bekend werd - een vaste, niet
inkomensafhankelijke basisverzeke
ring voor de gezondheidszorg komt.
„Maar", tekent hij wel aan, „het gaat
in de gezondheidszorg niet in eerste
instantie om de vraag hoe het verze
keringsstelsel wordt vormgegeven.
En hoe maximale solidariteit tussen
verschillende inkomensgroepen
daarin wordt verankerd. In de zorg
gaat het nu vooral om de capaciteit,
hoe wij de wachtlijsten wegwerken.
Met een ander verzekeringsstelsel los
je dat probleem niet op. De patiënt
moet weer centraal komen te staan.
Dat is ons vertrekpunt. Wie waar ver
antwoordelijk is, moet goed geregeld
worden. En de bureaucratie moet
worden teruggedrongen."
Buijs heeft zich het afgelopen jaar
tie te hebben doorgebracht. Oud-par
tijvoorzitter Marnix van Rij van het
CDA voelde zich afgelopen zaterdag
in NRC Handelsblad al geroepen het
enthousiasme over de 'nieuwe door
braak' te temperen. Van Rij, die eind
vorig jaar fractievoorzitter Jaap de
Hoop Scheffer meesleurde in zijn val,
liet een waarschuwing horen. „De
kans is heel groot", zei hij, „dat het
CDA nu de partij wordt van: rijen ge
sloten, koppen dicht en achter de
nieuwe leider (Jan Peter Balkenende)
aan. Want die zorgt voor de baantjes."
Buijs heeft het interview met Van Rij
gelezen. Hij wil er niet al te veel woor
den aan vuil maken. „Het zullen van
de kant van Van Rij wel goedbedoelde
opmerkingen zijn. Maar het lijkt mij
niet verstandig dat hij als oud-partij
voorzitter zulke uitspraken doet."
Voorlopig is de eerste zorg van het
CDA dat er een nieuw kabinet komt,
waarin veel christen-democratische
thema's doorklinken. De CDA-fractie
heeft een elftal gevormd, dat Jan Pe-
ter Balkenende bijstaat. Buijs zit in
dat elftal, als specialist volksgezond
heid. „Wij vormen de denktank, de
begeleidingsgroep, voor onze onder
handelaar. Zonodig leveren wij din
gen aan, zoals afgelopen week toen de
zorg op de agenda stond bij de kabi
netsinformatie.
Veel meer dan wat er officieel naar
buiten is gebracht over de kabinetsin
door Jan Dirk van Scheyen
MIDDELBURG - Een witge
pleisterde muur die begint af te
bladderen en wat sleetse plek
ken vertoont is lelijk. Tegelij
kertijd kan de vergane glorie die
zo'n muur vaak symboliseert,
van een onweerstaanbare
schoonheid zijn, doordat ze de
fantasie prikkelt. Hoe zag deze
vervallen muur, dit aftandse ge
bouw er vroeger uit? Waardoor
is de neergang ingetreden? Wat
voor puissant rijke lieden huis
den er vroeger achter die muur,
en welke paupers gaan er van
daag achter schuil? Het verval,
kortom, intrigeert.
De uit Delft afkomstige kunste
naar Eveline van Bogerijen laat
zich inspireren door vervallen
'muren, Samen met haar colle-
ga-kunstenaars Jurry (arties
tennaam van de Zeeuwse Jurry
Groen), Arie de Groot uit Rot
terdam en Loek Hambeukers uit
Nijmegen exposeert Van Boge
rijen in Middelburg. Van Boge
rijen toont werk dat opvallend
licht van toon is, maar tegelijk
een beetje diffuus oogt. Vage en
omfloerste vormen, onuitge
sproken details, in nevelen ge
hulde vlakken en gefilterde
kleuren karakteriseren haar
werk. Het is werk van een grote
zachtheid en dromerigheid en
tegelijkertijd is het weerbarstig
en sleets, inderdaad zoals een
oude afbrokkelende muur er uit
kan zien. Oud en nieuw, klas
siek en modern gaan bij Van Bo
gerijen een symbiose aan. Haar
doeken zijn abstract en eigen
tijds, maar ze hebben iets door-
leefds en ogen daardoor 'oud'.
De schilderijen van Eveline van
Bogerijen passen daardoor per
fect bij de bronzen van Loek
Hambeukers, die eveneens een
indruk geven van verweerdheid
en aftandsheid maar tevens ui
terst modern zijn vormgegeven.
Dat sleetse bereikt Hambeukers
door zijn bronzen te patineren;
hij voorziet ze van een weer
barstige laag die zijn kunstwer
ken een ongepolijst en ruw ui
terlijk geeft. Soms
bewerkstelligt hij dat effect
door de bronzen met opzet het
uiterlijk te geven van iets dat
nog niet af is of van iets dat juist
wel af is, maar in de loop der tijd
is gebutst of anderszins bescha
digd. Om hieraan tegenwicht te
bieden, past Hambeukers mo
derne vormen toe - overigens
wel met een knipoog naar klas
sieke vormen - en is een aantal
van zijn bronzen sierlijk open
gewerkt op een manier die het
midden houdt tussen Indiase
kunst en Keith Haring.
De vaagheid qua contouren en
sfeer die in het werk van Van Bo
gerijen opviel, is ook terug te
vinden in de tekeningen van
Arie de Groot. Dat is niet ver
wonderlijk, want Van Bogerijen
is bij De Groot in de leer ge-
weest.Het werk van Arie de
Groot is echter meer dan een af
beelding. Hij gebruikt ook ma
terialen, zoals bolletjes geperst
papier, houten kistjes en alumi
niumfolie, om zijn kunst een ex
tra dimensie te geven. Zijn teke
ningen worden daardoor bijna
objecten, getimmerde tekenin
gen.
Gaatjes
Een opmerkelijke techniek van
De Groot is het creëren van een
lijnenspel door het prikken van
gaatjes in de achterkant van zijn
tekeningen. Door de bollingen
die tijdens het prikken aan de
andere kant ontstaan met verf
in aanraking te brengen, schept
De Groot verrassende, gestip
pelde patronen in zijn tekenin
gen die een merkwaardige ver
stilling teweegbrengen.
Jurry - initiatiefneemster van
deze expositie - is een oud-leer
ling van De Groot. De uit Kou-
dekerke afkomstige kunstena
res exposeert enkele
papierreliëfs. Jurrv heeft witte
vellen handgeschept papier, die
aan de zijkanten nonchalant ra
felig zijn afgescheurd, in lijsten
gehangen. Op de vellen zijn en
kele dunne, horizontale repen
papier zodanig bevestigd dat
een onmiskenbare reliëf- en
dieptewerking ontstaat. De
stroken papier golven een tik
keltje. Deze haast onmerkbare
rimpeling doet denken aan de
zee of het geribbelde natte zand
op het strand bij afgaand water.
Het is dan ook niet verbazing
wekkend dat Jurry zich door de
zee laat inspireren. „Mijn hart
bonkt zout", is een citaat van
haar. Maar wie in haar witte lij
nen een horizon wil zien of niets
anders dan een witte lijn, moet
dat zeker doen. Want de ten
toonstelling van het viertal
staat in het teken van de sponta
ne expressie, die niet per se me
teen geduid hoeft te worden.
De tentoonstelling Dromen in
Zeeland wordt zondag om 14.00
uur geopend door acteur Henk
van Ulsen. De tentoonstelling
loopt tot en met 29 juni in Gale
rie T, Turfkaai 25-27, Middel
burg. Open: donderdag tot en
met zaterdag 1100-16.00 uur en
elke eerste zondag van de
maand 13.00-17.00 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - De gevelsteen
op een particuliere woning is
iets uit vroeger tijden. Vlissin-
ger Roel Schouw blaast dit ge
bruik nieuw leven in. Aan zijn
woning in de Nieuwstraat is gis
teravond een gevelbeeld van
kunstenaar Martin McNamara
uit Heinkenszand onthuld. Die
zegt: „Ik ben op een eigentijdse
manier met de traditie omge
gaan."
McNamara is docent beeldhou
wen bij het Van Doesburgcen
trum in Vlissingen. Schouw is
een van zijn cursisten. „Vorig
jaar kwam hij bij mij met de
vraag of ik een gevelsteen voor
hem wilde maken."
Een gevelsteen bevat een bood
schap aan het nageslacht. Jaren,
soms eeuwen later, kunnen
mensen erop lezen, wie in een
bepaald huis heeft gewoond, of
bijvoorbeeld wie het heeft laten
bouwen Iets dergelijks wil
Schouw ook, gezien zijn tekst op
de uitnodiging voor de onthul
ling: 'Op het strand van het le
ven laat ik mijn voetsporen na
voordat ze worden uitgewist
door de vloed van de vergetel
heid'. Tegelijkertijd wil hij ook
zijn stad verfraaien. McNama
ra: „Hij zei tegen mij dat hij het
een mooi idee zou vinden als
mensen zijn voorbeeld volgen.
Dat fleurt het stadsbeeld op."
Omdat het om een verfraaiing
van de stad gaat, heeft McNa
mara in samenspraak met
Schouw gekozen voor een ge
velbeeld in plaats van een gevel
steen. „Op een steen staat vaak
een tekst met een verwijzing
naar de opdrachtgever. Ik heb
een vrijere benadering gekozen.
Ik heb een beeld gemaakt dat
verwijst naar de bewoner van
het huis, zonder dat de letters
van zijn naam in steen zijn ge
hakt."
Schouw is een hartstochtelijk
wereldreiziger. Dat heeft Mc
Namara geïnspireerd. Hij heeft
de vernieten wandelschoenen
van de Vlissinger in brons laten
afgieten. Vervolgens heeft hij de
schoenen, waarover een wazig
blauw patina ligt, voorzien van
glanzende bronzen vleugels.
Halverwege de eerste verdie
ping, tussen twee ramen, zijn ze
aan de gevel bevestigd. „Ze zijn
omhoog gericht, alsof iemand
zich afzet tegen de gevel en op
luchtreis gaat."
Verleiders
Het gevelbeeld past uitstekend
in het herinrichtingsplan dat
het Bureau Architecture Hu-
main heeft ontwikkeld voor de
Vlissingse binnenstad. Daarin
door Douwe Eisenga
VEERE - De musici moeten
morgenmiddag in de Grote
Kerk in Veere het gevoel hebben
deel te nemen aan een feestelij
ke reünie. Het Xenakis Ensem
ble onder leiding van Diego
Masson herbergt een keur aan
topmuzikanten die afgelopen
jaren veelvuldig het podium van
Nieuwe Muziek bezocht heeft.
Elisabeth Chojnacka, Geoffrey
Madge, Mifune Tsuji, Johan Fa-
ber, Gerard Bouwhuis, het lijkt
wel of Nieuwe Muziek voor een
keertje alle toppers bij elkaar
wilde zetten. Ook de componis
ten uit het programma zijn alle
vier eerder in Middelburg aan
bod geweest. Bovendien zijn
vier van de vijf werken gecom
poneerd op verzoek van Nieuwe
Muziek.
Het betekent niet dat het con
cert enkel een terugblik is. De
Amerikaans-Nederlandse com
poniste Lorre Lynn Trytten is
vertegenwoordigd met het ka
kelverse stuk Beast and Beauty.
In opdracht van Nieuwe Muziek
schreef zij dit korte vioolcon
cert. Trytten heeft in dit stuk ge
probeerd zowel de woestheid als
de schoonheid van de viool
klank te etaleren. „Het is een
vrolijk stuk, waarin zowel Mi-
funi Tsuji op de viool in de spot
light staat en de orkestleden
kunnen genieten van hun eigen
partijen. Het is een echte uit
smijter."
Van de Italiaan Luca Frances-
coni worden twee werken ge
speeld. Da Capo (terug naar het
wordt gepleit voor een 'netwerk
van stedelijke verleiders', op-
merkelijke details die toeristen
uitnodigen tot zwerftochten j
door de stad. Ook McNamara I
vindt het initiatief van Schouw
lovenswaardig. „Het is een mooi
idee om de traditie van de gevel
stenen en -beelden nieuw leven
in te blazen. Dat maakt de stad
spannender. Naturlijk is niet ie-
dere locatie even geschikt, maar
in een strakke, lange straat als
de Nieuwstraat past het erg j
goed."
begin) is opgezet als één lange
boog. Muziek beweegt zich vaak
van rust naar een climax. Deze
compositie loopt stug tegen de
gebruikelijke richting in. Het
begint ritmisch en pulserend om
dan langzamerhand te vervagen
in verstilde ruimtelijke wolken
van klank. Het pianoconcert Is-
latids uit 1992 is gecomponeerd
op verzoek van Nieuwe Muziek.
De componist beschrijft dit
werk als een veranderende zee
van muziek, waarin markante
eilanden van geluid uit opdui-
ken. Geoffrey Madge neemt de
pianopartij voor rekening.
Ook A l'ile de Gorée van Iannis
Xenakis heeft een eiland bij Se
negal als onderwerp. Hier was
in vroegere tijden een interna
tionale slavenmarkt gevestigd.
Het werk voor ensemble en Eli
sabeth Chojnacka achter de j
klavecimbel is opgedragen aan
de slachtoffers van de slaven
handel. Willem Breuker droeg
zijn klavecimbelconcert Waak- I
vlam op zijn beurt weer op aan i
Iannis Xenakis. Het is een ver-
rassend eerbetoon van juist de
ze componist aan juist deze col
lega. Beiden mannen hebben - i
eigenzinnige ideeën over com
poneren, dat wel, de vrolijke
taal van Breuker staat echter I
mijlenver verwijderd van de I
granieten klankwereld van Xe- I
nakis.
Een reünie bij Nieuwe Muziek is i
pas compleet met de lijfelijke
aanwezigheid van WillemBreu-
ker en zijn KollektiefZij treden
zondagavond op, bijgestaan
door 'special guest' Jules Deel-
der.
Werk van Loek Hambeukers in Galerie T in Middelburg.
foto Ruben Oreel
Het kunstwerk aan de gevel in de Vlissingse Nieuwstraat. foto Lex
de Meester