Zieken verzorgen of
naar scherven speuren
Over eten, slapen en winkelen in wereldsteden
iMsaiili!a fail A r*LJJL
[^WJMl|OiS|®JSif 1 s
zaterdag 1 juni 2002
Een actieve vakantie,
maar dan anders. Dus
geen pottenbakken in de
Provence of overleven in de
Ardennen, maar de handen
uit de mouwen steken op de
Zonnebloemboot. Drie reizi
gers over hun bijzondere va
kanties.
Zoveel vakantiegangers, zo
veel verschillende wensen.
Zweert de een bij lekker luieren
op het strand, een ander ver
kiest bergwandelen of zeilen op
het IJsselmeer. Er is ook nog een,
aanzienlijke kleinere, groep va
kantiegangers die een reis kop
pelt aan liefdadigheidswerk,
hobby of studie.
Zo is Nettie Dullemond al enke
le keren meegevaren op het
schip van De Zonnebloem. De
dialyseverpleegkundige uit het
MST in Enschede doet dat deels
in werktijd, maar ook gedeelte
lijk in eigen tijd.Officieel ga ik
mee voor de begeleiding van
nierpatiënten die tijdens hun
vakantie gedialyseerd moeten
worden. De Nierstichting huurt
als het ware enkele hutten aan
boord van het Zonnebloem
schip en biedt die weer aan aan
patiënten. Een van de hutten
wordt geheel ingericht als dia
lysecentrum."
„Waarom ik dit werk doe? In de
eerste plaats natuurlijk voor de
patiënten die nu ook eens op va
kantie kunnen. Maar ook wel
een beetje voor mijzelf, want je
krijg er zoveel voor terug. De
mensen zijn echt blij en dank
baar. Vaak krijg ik aardige
briefjes en kaarten na afloop. Ik
ben dan ook zeker van plan deze
vakanties voort te zetten. Dit
jaar sla ik even over omdat ik
het privé te druk heb. Ik vind
namelijk wel dat je zelf goed in
je vel moet zitten als je meegaat
als begeleider."
„Zo'n reis is fysiek en psychisch
vrij zwaar, je moet over behoor
lijk wat uithoudingsvermogen
beschikken. Het is belangrijk
dat je jezelf kunt openstellen
voor de patiënten, en niet met je
eigen problemen aan boord
stapt, dat kan echt niet. Die
mensen zijn op vakantie en wil
len vaak hun verhaal kwijt.
Daar ben je dan ook voor. In
principe houd ik me alleen met
de dialyses bezig, maar indien
nodig spring ik natuurlijk ook
elders bij. Je zit zes dagen op een
boot, dan kun je je niet afslui
ten. Je moet met iedereen om
gaan."
De Zonnebloem is constant op
zoek naar verpleegkundigen
voor het begeleiden van dag
tochten en vakanties. Over
welke capaciteiten moeten be
geleiders beschikken? Nettie
Dullemond: „Om vakanties te
begeleiden moet je goed kunnen
luisteren, observeren en dingen
aanvoelen. Heeft de gast het
naar de zin, wil iemand een
praatje maken of juist niet? Der
gelijke zaken zijn voor de reizi
gers minstens zo belangrijk als
de medische begeleiding. En
voor mij maakt het zo'n vakan
tie ook heel bijzonder."
Heel bijzondere vakanties zijn
er niet van zich vol overgave op
de scherven te storten. „Helaas
zijn in het weekeinde de musea
gesloten, dan kunnen we niet
werken. De vrije dagen gebrui
ken we voor excursies in de om
geving, de Nijlmonding of El
Alamein. Interessant en niet
toeristisch. De piramides heb ik
ook gezien en zelfs stiekem be
klommen, een keer overdag en
een keer 's nachts bij vólle maan.
Na twintig meter zien ze je van
af de grond hiet meer. En sta je
eenmaal boven, dan heb je zó'n
fantastisch uitzicht, alsof je in
een vliegtuig zit."
Tempelcomplexen
„Zuidelijker dan Sakkara ben
ik nooit geweest. Gewone toe
risten bezoeken juist de grote
tempelcomplexen langs de Nijl,
maar mij trekt dat niet zo. Al die
kolossale, imponerende beelden
die je het gevoel moeten geven
hoe machtig de farao's waren en
hoe nietig de gewone mens. Ik
heb niet de behoefte dat te zien
Iets zien van de omgeving wilde
Froukje Verschoor wel. Zij be
sloot in een opwelling mee te
gaan met een buurvrouw, die
haar studie Spaans in de prak
tijk wilde testen. Zelf had
Froukje nimmer onderricht in
de Spaanse taal gehad, was zelfs
nog nooit in Spanje geweest.
Toch tekende ze in op een acht
daagse taalreis van Studytravel
naar Salamanca. Vier dagen
gingen 'verloren' aan de busreis,
de vier overgebleven dagen
werden 's morgens ingevuld met
lessen en 's middags met leerza
me excursies. Tijd voor een ter
rasje of om souvenirs te kopen
had ze nauwelijks. Toch ziet
Froukje met genoegen op haar
reis terug.
„Wil je echt wat van de taal op
steken, dan moet je de hele dag
les nemen. Wij wilden echter
ook nog iets van de omgeving
zien en kozen daarom voor een
combinatie, 's Morgens om half
negen naar de klas, waar we tot
twaalf uur les hadden. Daarna
lunchen en dan een excursie.
Overigens gingen die uitstapjes
ook in het Spaans. Tijdens een
rondleiding door Salamanca
ging een Spaans sprekende gids
mee. Het is een prachtige stad,
maar wat elk gebouw precies is
weet ik nog steeds niet. Hoeft
ook niet, daar zijn reisgidsen
voor. Een groot voordeel is datje
bij een gastgezin verblijft. Je
bent zo wel gedwongen steeds
Spaans te spreken."
Mevrouw Verschoor constateert
dat het hoe dan ook een voordeel
is een vreemde taal in het betref
fende land te leren. „Je hoort en
ziet het de hele tijd om je heen, je
wordt er als het ware in onder
gedompeld. Ik heb ook zeker
iets opgepikt, kan goedendag
zeggen en koffie bestellen."
Een taalreis is voor Froukje ze
ker voor herhaling vatbaar. „Al
leen zou ik dan eerder kiezen
voor het opfrissen van een taal
die ik reeds behoorlijk beheers,
zoals Engels of Frans. Ook zou
ik dan een langere vakantie wil
len, drie of vier weken. En ik zou
niet meer de helft van de reis in
de bus willen doorbrengen."
I" Alice Plekkenpol
Niet de piramides, maar oude potscherven vormen de hoofdmoot van de vakanties die Arnold Enklaar
in Egypte doorbrengt.
Begeleiders van Zonnebloemvakanties moeten goed in hun vel zitten om de reizigers een zo plezierig
mogelijke tijd te bezorgen.
Het schip 'De Zonnebloem' wordt ingezet voor de populaire Rijnreizen.
minder begaafde pottenbak
kers werd en gekopieerd. „Dat
gepuzzel maakt dit werk zo in
teressant", meent Enklaar. „Het
onderzoeken van oude vazen en
scherven verveelt nooit, het is
heerlijk, absoluut genieten!
Minder geniet hij soms van de
houding van Egyptische muse
umdirecteuren of conservatri
ces, die zich af en toe weinig co-
operatief opstellen. „Ik zocht
eens een bepaalde vaas, en kreeg
te horen dat die in het museum
in Suez stond. Dus nam ik de
nachtbus naar Suez. Ik kwam
gebroken aan, om daar vervol
gens te vernemen dat er in Suez
helemaal geen museum is. Wel
had de vaas in een soort cultu
reel centrum gestaan, maar al
snel was het object overge
bracht naar het Egyptisch Mu
seum in Cairo. Toen ik daar ein
delijk arriveerde, ging mijn
vliegtuig."
Hoewel het soms lijkt dat de
Egyptenaren slordig omsprin
gen met hun oudheden, wordt
alles streng geregistreerd. Een
souvenir meenemen naar huis is
er dan ook niet bijEnklaar
krijgt de reis- en verblijfskosten
vergoed, de tijd die hij er in
steekt niet. Dat weerhoudt hem
er ook voor archeoloog Arnold
Enklaar. Hij brengt zijn vrije
weken door in de magazijnen
van Egyptische musea, speu
rend naar scherven. De liefde
voor eeuwenoude vazen gaat
ver. „Ik kan mij geen ander soort
vakantie voorstellen dan in
Alexandrië. Al jaren lang ga ik
daar naar toe, meestal enkele
werken per jaar, soms een paar
maanden zoals deze zomer. En
dan onderzoek ik objecten die in
de depots liggen opgeslagen,
maar nog nooit in kaart zijn ge
bracht."
Enklaar maakt deel uit van een
internationaal, overwegend
Frans team deskundigen. Ieder
een heeft zijn eigen taak. Som
mige archeologen en antropolo
gen houden zich bezig met het
blootleggen van onderaardse
begraafplaatsen, andere catalo
giseren gevonden objecten en
publiceren daar later over. Vorig
j aar heeft de tv-zender Discove
ry een documentaire gemaakt,
waarin ook Enklaar optreedt.
De film is inmiddels op de Fran
se televisie te zien geweest en
komt mogelijk in een later sta
dium in Nederland op de buis.
Af en toe doet het team ontdek
kingen. Zo bleek dat in Alexan
drië gevonden as-urnen in
Kreta waren gemaakt, door de
Grieken overgevaren naar
Egypte waar ze vervolgens door
De Zonnebloem is vrijwel constant op zoek
naar verpleegkundigen die vakanties en dag
tochten willen begeleiden. Het gaat onder meer
om Rijnreizen. Wie interesse heeft in vrijwilli
gerswerk kan een informatiepakket aanvragen
bij De Zonnebloem, Postbus 2100,4800 CC Breda,
tel. 076-5646362, www.zonnebloem.nl
Diverse touroperators bieden taalreizen naar het
buitenland aan, meestal Engeland, Frankrijk,
Duitsland en Spanje. Soms gaat het om speciale
studentenreizen. Wie daar geen trek in heeft kan
beter van tevoren informeren naar de groepssa
menstelling. Sommige touroperators zijn niet bij
de SGR en/of ANVR aangesloten, hetgeen niets
over de kwaliteit hoeft te zeggen. Wel aangesloten
zijn onder anderen deze reisorganisaties:
EF Education, tel. 020-5745484.
Lexton Taalreizen, tel. 0162-485030,
www.lexton.nl
Studytravel, tel. 024-3888666,
www.studytravel.com
Vinea Vakanties, tel. 0515-469777, www.vinea.nl
(tot 20 jaar).
Overige aanbieders: Adelante Taalreizen, tel.
053-4308715 (alleen Spaans). Don Quijote, tel.
010-4763533, www.donquijote.org (vooral
Spaans) Interlanguage, tel. 010-4777455, ww-
w.interlanguage.nl (o.a. speciale ouderenreizen)
Plus Reizen, tel. 030-2341312, www.plustaalrei-
zen.nl (vanaf 18 jaar).
Uitgeverij mo'media uit Breda ver
raste ons al eerder met de shop
pen-en-eten gidsjes over zeven wereld
steden: Parijs, New York, Barcelona,
Berlijn, Amsterdam, Londen en Ant
werpen. Daar is nu een nieuwe uitgave
aan toegevoegd, Kopenhagen, terwijl
tegelijkei-tijd de eerdere edities geheel
zij n herzien en tevens in een nieuw j asj e
zijn gestoken. Beperkten de eerdere
boekjes zich tot winkelen en eten, nu
zijn ook adressen van hotels toege
voegd. Shoppen-eten-slapen, derhal
ve. De meeste aandacht gaat in eerste
instantie natuurlijk uit naar het gidsje
over New York. Wat staat erin over het
dramatische einde van de Twin Towers
en NY's jongste attractie: Ground Zero?
Nu, dat valt tegen. In de inleiding geen
woord daarover, op het overzichts
kaartje verwijst een aantal pijltjes naar
sinds 11 september 2001 gesloten me
tro-stations en op de detailkaart van
Lower Manhattan staat slechts former
site of wtc.
Natuurlijk, Ground Zero heeft weinig
met shoppen, eten en slapen te maken,
maar voor een actuele gids over een
stad, waar voortdurend activiteiten
plaatsvinden (herdenkingen, concer
ten, tentoonstellingen enzovoorts) die
een relatie hebben met de gebeurtenis
sen van die 1 le september, is zo'n omis
sie onwaarachtig. Alsof het niet heeft
plaatsgevonden.
Manhattan
Dit gezegd hebbend, moet tegelijker
tijd worden vastgesteld dat de samen
stellers van de gidsjes er (opnieuw) in
geslaagd zijn telkens met 200 adressen
te komen van, in hun ogen, opmerkelij
ke winkels, eigenzinnige restaurants
en bijzondere hotels.
Let wel: de geselecteerde plekjes om
vatten in geen van de steden de gehele
stad, het gaat steeds om een aantal wij
ken. En het boekje over New York
speelt zich zelfs geheel in Manhattan
af, wat overigens netjes op de flap en in
de inleiding wordt vermeld. Door de
persoonlijke selectie - en het commen
taar - zijn de boekjes een nuttige aan
vulling op de weliswaar meer comple
te, maar doorgaans ook traditionelere
gidsen. Er staan meer dan genoeg ver
rassende tips in.
De ANWB heeft onder de titel Metro
City Guide vier handzame pockets op
de markt gebracht over New York, Ro
me, Berlijn en Parijs. De gidsjes ver
schenen vorig jaar bij de Duitse uitge
verij Grafe und Unzer Verlag in
München en zijn derhalve een vertaling
(van Joost Zwart). In tegenstelling tot
mo'media heeft de ANWB wel meer
moeite gedaan het gidsje over New
York enigszins te actualiseren. Ground
Zero staat keurig in de index en op de
diverse kaartjes, niettemin opent het
boekje met een foto van de Twin To
wers. En geen foto daarentegen van het
gapende gat, zoals hierboven al gezegd,
een van NY's grootste trekpleisters van
dit moment. En daar waar mo'media de
lezer erop attendeert dat hun boekje
over New York uitsluitend Manhattan
omvat, laat de ANWB dat helaas na,
terwijl hun Metro Guide New York toch
ook niet veel verder komt. De boekjes
over Rome, Parijs en Berlijn zijn in elk
geval completer. Zoals de titels al sug
gereren dient bij de ANWB-gidsjes
steeds de metro als basis voor uitstap
jes en andere bezoekjes. Een logische
keuze omdat de meeste bezoekers deze
vorm van openbaar vervoer zullen ge
bruiken. In elke gids is een uitvouwba
re metrokaart opgenomen. Op de ene
kant voor bezienswaardigheden over
dag - met musea, winkels, hotels en
dergelijke - op de andere kant voor ac
tiviteiten in de nachtelijke uurtjes -
met bars, nachtclubs, theaters en res
taurants. Een idee dat overigens niet
nieuw is, maar daarom niet minder
nuttig.
Gerard Chel
Shoppen, eten, slapen. Een serie van
acht gidsjes van uitgeverij mo'media,
Breda. 220 blz, 13,95 euro. ISBN Ko
penhagen 90-5767-069-0, Londen 90-
5767-070-4, Parijs 90-5767-072-0,
Amsterdam 90-5767-065-8, Berlijn 90-
5767-068-2, Antwerpen 90-5767-066-
6, Barcelona 90-5767-067-4 en New
York 90-5767-071-2. Zie ook www.mo-
media.nl. Metro City Guide, vier gids
jes over New York (ISBN 90-18-01447-
8), Parijs (ISBN 90-18-01445-1), Ber
lijn (ISBN 90-18-01446-X) en Rome
(ISBN 90-18-01448-6) van de ANWB,
Den Haag. 192 blz. 9,95 euro.
Zie ook www.anwb.nl
J"
