Starters richten puinhoop aan
Bouw en verbouw tot kunst verheven
Eigen vermogen
niet van invloed
op de AWBZ
Heymans hanteert
olievlektheorie bij
opmars naar top-10
7
Slecht voorbereide ondernemers veroorzaken miljardenschade
Internet via
stopcontact
blijft nog uit
Ontbijtje bij de baas
het bedrijf
profijt
donderdag 30 mei 2002
door James McGonigal
DEN HAAG - De kwaliteit van
startende ondernemers neemt
gestaag af. Velen kiezen voor
sectoren waar zij niets van af
tveten, de vooropleiding werd
de afgelopen jaren alleen slech
ter en men doet geen voorberei
dend marktonderzoek. En als
hun bedrijfje eenmaal draait,
bekommert bijna niemand zich
om het innen van verstuurde no
ta's.
Dat zijn enkele conclusies uit
een onderzoek naar het lot van
startende onderneminkjes over
de afgelopen twee jaar. In 2000
besloten 70.000 mensen voor
zichzelf te beginnen. Vorig jaar
waren dat er 92.000. Van hen
heeft zestig procent op termijn
geen overlevingskans of is nu al
failliet. Dat concludeert onder
zoeker Robert Blom van kre
dietinformatiebedrijf Graydon,
onderdeel van de Nederlandse
Credietverzekeringsmaat-
schappij NCM.
De veertig procent die een kans
heeft om het te redden, is nog
niet verzekerd van een florisan-
te toekomst, aldus Blom. Hij is
hoofdredacteur van het Neder-
lands Faillissementen Register.
een uitgave van NCM. Volgens
hem heeft bijna de helft van de
I overlevers een marginaal be
staan: bijstandsniveau of iets
daarboven.
Blom: „Bijna twintig procent
blijft op het oude inkomensni
veau of heeft het iets beter dan
voorheen. De meesten waren
vroeger werknemer. Slechts 6,3
procent van de starters komt uit
boven 150 procent van het vori
ge inkomen."
Succesverhalen
Hij wijt de enorme populariteit
van het opzetten van een eigen
bedrijf, ondanks de verschrik
kelijke vooruitzichten, aan de
rage die het hebben van een on
derneming de laatste jaren op
riep. „Veel jongeren hoorden
van internet- en andere it-mil-
jonairs die in korte tijd een
waanzinnig bedrijf uit de grond
stampten en dat voor veel geld
verkochten. De keerzijde, die
APELDOORN - Het zal
nog geruime tijd duren
voordat internetters via
het stopcontact thuis het
wereldwijde web opkun
nen.
De proef die nutsbedrijf
Nuon de afgelopen maan
den in de Arnhemse wijk
Rijkerswoerd nam met
breedband internet via
het stopcontact, is voor
onbepaalde tijd verlengd.
Nuon veronderstelde dat
na een proef van circa een
half jaar genoeg informa
tie verzameld zou zijn om
een beslissing te kunnen
nemen over de toepas
baarheid van de voorzie
ning. Volgens woordvoer
der Bert Sikking is de
proef geslaagd. Nuon
weet evenwel nog niet of
ze door zal zetten met deze
potentiële concurrent van
ADSL of internetten via
de kabel
Tijdens de proef in de
Arnhemse wijk onder 180
huishoudens bleek dat de
consument op zich tevre
den is. De snelheid van het
systeem kan zeker con
curreren met die van
ADSL of kabel. Boven
dien kan de internetter
met zijn pc via elk stop
contact in huis het net op.
Sikking: „Maar we stuit
ten ook op technische as
pecten. Op kleine schaal
zo'n voorziening uitrollen
is iets anders dan dat com
mercieel verantwoord op
grote schaal doen. Daar
bij komt dat deze 'power-
line-technologie' juist de
laatste maanden volop in
ontwikkeling is. Ook daar
kijken we naar. Het zou
zonde zijn met een sys
teem te starten dat ineens
verouderd blijkt. En dan
zitten we nog met wette
lijke aspecten. Het sys
teem werkt met onder
meer radiogolven. Dan
loop je dus tegen wet- en
regelgeving aan."
Si kking durft niet te voor
spellen wanneer Nuon
kan beslissen over de in
troductie. „Misschien
duurt het een half jaar,
misschien drie jaar voor
dat we de knoop kunnen
doorhakken." Hij vreest
niet dat de Nuon een grote
achterstand oploopt op de
concurrenten. GPD
vele malen omvangrijker is, ziet
niemand." Daarnaast is er een
groep starters (23 procent), die
geen keuze heeft. „Men heeft
een conflict met de werkgever,
zit in een uitkering of heeft geen
kans op de arbeidsmarkt. Dat
het vanuit een dwangsituatie
nóg moeilijker starten is, be
hoeft geen betoog", aldus Blom.
Van alle faillissementen van de
afgelopen twee jaar valt 76 pro
cent onder de categorie starters.
Blom: „Maar dat wil niet zeggen
dat de schade niet groot is. Star
tende ondernemers die failliet
gaan of hun bedrijf zonder fail
lissement sluiten (de schuldei
sers laten het er dan maar bij
zitten), veroorzaken een schade
van 4,2 miljard euro per jaar."
Faillissementsschade telt daar
bij mee voor drie miljard, af
schrijving op dubieuze debiteu
renomdat schuldeisers geen zin
hebben in een procedure van
faillissement, op 1,2 miljard.
„Zelfs een ondernemer die een
piepklein bedrijf ten onder ziet
gaan, heeft vaak in drie jaar een
schuld opgebouwd van tegen de
tweehonderdduizend euro bij
fiscus, leveranciers, de bank of
de verhuurder. Dat gaat zo
maar."
Blom meent dat de overheid de
afgelopen jaren een te gemak
kelijk klimaat schiep. Dat ge
beurde bij voorbeeld door de
Vestigingswet voor veel secto
ren te schrappen. „Voor veel be
drijfjes moest je vroeger een
vakdiploma hebben. Nu kiest 45
procent van de starters voor een
sector waarin men nog nooit
heeft gewerkt."
Als oplossing voor het voorko
men van al deze teleurstellin
gen, én van de maatschappelij
ke economische schade die
wordt veroorzaakt, ziet Blom
twee mogelijkheden. „In de eer
ste plaats moet in het onderwijs
het vak 'ondernemen' worden
geïntroduceerd. Al vanaf het
voortgezet onderwijs is duide
lijk dat veel scholieren en stu
denten niet meer voorbestemd
zijn om ambtenaar of werkne
mer te worden. Stem het onder
wijs daarop af. Zelfs bij een vak
opleiding is dat nodig: de helft
van goed ondernemerschap is
vakkennis, de andere helft be
treft marktonderzoek, de belas
tingen, personeelsbeleid, admi
nistratie, et cetera."
De tweede weg bestaat volgens
Blom uit het beter begeleiden
van starters. „De Kamers van
Koophandel moeten met over
heidssteun in het hele land
steunpunten opzetten voor ad
vies, training en hulp. Dat zou
zich snel terugverdienen"aldus
Blom.
Schuldenberg
Van alle faillissementsschade
komt een kwart terecht bij de
fiscus (gederfde inkomsten) en
de rest bij bedrijven en instellin
gen (die dat doorberekenen aan
de consument). Een rol van de
steunpunten zou ook kunnen
zijn beperking van schade:
„Veel startende ondernemers
gaan tot het uiterste door, ter
wijl een buitenstaander al lang
ziet dat er op termijn geen red
den aan is. Maar dan is de schuld
enorm opgelopen."
Startende ondernemers zullen
er volgens Blom altijd zijn, ook
als de rage rond snel verdienen
afneemt. „Veel mensen willen
zelfstandig zijn, eigen baas, zelf
hun werk kunnen indelen, noem
maar op. Daar is ook niks mis
mee, maar zoals het nu gaat is de
persoonlijke, maatschappelijke
en economische schade erg
groot." GPD
HEERLEN - DSM-ers op weg naar het gezamenlijk ontbijt in Heerlen. DSM bestaat honderd jaar en trakteerde haar 22.000 werknemers
gisteren in 40 landen op een ontbijt. foto Ermondo Armino/GPD
door Jeffrey Kutterink
MIDDELBURG - Onderzoek
naar de aanwezigheid van as
besthoudende materialen bij
Nederlandse ambassades is
slechts één discipline van Ad
vies en architectenbureau
Grontmij Bravenboer
Scheers. Het Middelburgse be
drijf is bijvoorbeeld ook betrok
ken bij de bouw van de tijdelijke
rechtbank op Schiphol voor het
berechten van opgepakte bolle
tjesslikkers.
Grontmij Bravenboer
Scheers buigt zich in samen
werking met architecten, op
drachtgevers en eindgebruikers
over alle mogelijke eisen, vra
gen en wensen. „Daarbij gaat
het niet alleen om daadwerke
lijke bouw of verbouw, maar
ook om installaties, akoestiek
en beveiliging", zegt directeur
A. Vader. „Ook kunnen we het
bouwmanagement voeren en
opgeleverde of bestaande ge
bouwen beheren en onderhou
den."
Sinds 1991 is het Middelburgse
bedrijf onderdeel van het inter
nationaal opererende en beurs
genoteerde advies- en ingeni
eursbureau Grontmij (4300
medewerkers, omzet 511 mil
joen euro). Onlangs heeft het de
naam van het moederconcern in
de eigen naam verwerkt. Gront
mij wil dat alle dochterbedrij
ven zijn naam gaan voeren. Dit
om de herkenbaarheid te ver
groten. Vijf jaar geleden richtte
de Middelburgse onderneming
een vestiging op in Roosendaal.
In korte tijd werken er net zo
veel mensen als op het hoofd
kantoor in Zeeland. Daar is het
aantal bouwprojecten beperkt,
stelt Vader.
Vriesveem
In tegenstelling tot Grontmij
Geogroep Terneuzen (110 me
dewerkers), die zich inlaat met
industrieactiviteiten (onder
meer drinkwaterzuiveringen),
richt Grontmij Bravenboer
Scheers zich op bouwactivitei
ten. De werkvelden strekken
zich uit van woningen, bedrij
ven en gezondheidszorg tot on
derwijs, retail, gemeenten, la
boratoria, milieu en recreatie.
Zo is het bedrijf betrokken bij
de bouw van Vriesveem in Ber
gen op Zoom, het grootste vries
huis in de Benelux. Medehuur
der is aardappel fabrikant
Lamb Weston Meijer. Aanvan
kelijk zou het gebouw in de ge
meente Reimerswaal worden
neergezet, maar die gaf geen
vergunning. Het bouwwerk is
Grontmij Bravenboer Scheers heeft onder meer constructieberekeningen uitgevoerd voor het project Stadspoort in Goes.
foto Willem Mieras
Naam
Grontmij Bravenboer Scheers
Plaats
Middelburg, Roosendaal
Opgericht
1964
Aantal medewerkers
90 (45 in Middelburg)
Omzet
5,5 miljoen euro
namelijk bijna 35 meter hoog.
Verder is of was Grontmij Bra
venboer Scheers betrokken
bij de bouw van het nieuwe
Rijkswaterstaat-kantoor in
Temeuzen, de nieuwe Grolsch-
fabriek in Enschede, het Wart -
burgcollege Rotterdam, winkel
verbouwingen van Albert Heijn
in Noord-Brabant en Limburg
en de beveiliging van de gebou
wen van de Belastingdienst en
het paleis van justitie in Den
Bosch. Voor het project Stads
poort in Goes van architect M.
Zeelenberg maakte het Middel
burgse bureau onder meer het
constructief ontwerp en de con
structieberekeningen. Ook ad
viseert het bedrijf afdelingen
bouw- en woningtoezicht van
gemeenten in Zuid-Holland,
Noord-Brabant en Zeeland.
Totaalpakket
Het architectenbureau stelt dat
zijn kracht schuilt in het aanbod
van een compleet pakket in tal
van disciplines. Het is dus niet
alleen thuis in het doorrekenen
van bouwconstructies, maar
ook in het verzorgen van bevei
liging, beheer en onderhoud,
bouwfysica en akoestiek,
bouwkunde en trillingstech
niek. Vader: „We voeren bij
voorbeeld ook geluids- en tril
lingsmetingen uit in woningen
en bedrijven."
Bijzonder is dat het ministerie
van Buitenlandse Zaken het be
drijf selecteerde voor de contro
le op asbesthoudende materia
len in Nederlandse ambassades.
Uit ruim veertig aanmeldingen
koos het ministerie tien bedrij
ven, zodat tegelijkertijd met
verschillende bureaus in clus
ters kan worden gewerkt.
Een ploeg van vier Zeeuwen
reist de wereld rond om gebou
wen te inspecteren. „We kijken
of er asbesthoudende materia
len aanwezig zijn en meten of
zich asbestvezels in de lucht be
vinden", vertelt commercieel
manager S. Jobse. „Als dat zo is
en er acuut gevaar bestaat, zou
dat kunnen leiden tot sluiting
van het kantoor."
„We maken niet alleen een risi
co-analyse, maar adviseren ook
welk ander materiaal het as
besthoudende kan vervangen.
De medewerkers hebben ook
veel kennis van architectuur.
Aan de hand van de periode
waarin een gebouw is neergezet,
kunnen ze bepalen wat voor
soort materialen zijn gebruikt."
In het voorjaar van 2001 is het
cluster Europa afgewerkt. Door
asbestspecialist K. Botman is de
ambassadepost Rome en Vati
caanstad bezocht. Alle ambas
sadekantoren, residenties en
door Ron Meershoek
en Willem Meyboom
ROSMALEN - Met de overname
van nog eens drie onderdelen
van het failliete Duitse bouw
concern Philipp Holzmann zet
het Noord-Brabantse bouwbe
drijf Heijmans een nieuwe stap
op de weg naar een stevige posi
tie op de Europese markt.
Het derde bouwbedrijf van Ne
derland, na Koninklijke Volker
Wessels Stevin en BAM NBM,
gaat bij zijn expansie te werk
volgens de 'olievlektheorie'. Die
komt naar eigen zeggen neer op
het verwerven van goed rende
rende bedrijven in aangrenzen
de gebieden. Vooralsnog wor
den die gebieden gevormd in
België en Duitsland.
De afgelopen acht jaar had
Heijmans het vooral druk met
overnames in Nederland. De
ene na de andere onderneming,
klein tot middelgroot, werd aan
de ketting geregen. In die acht
jaar werd een omzetstijging van
20 procent gerealiseerd, waar
van 7 procent op eigen kracht en
13 procent via acquisities.
De grote klapper maakte Heij
mans in december 2000, toen
het branchegenoot IBC kocht.
Die overname maakte van de
onderneming, in 1923 gestart
door stratenmaker Jan Heij
mans, het derde bouwbedrijf
van Nederland.
Prooien
Heijmans kiest zijn 'prooien'
met zorg. „Slagvaardig gebruik
maken van kansen in de markt",
noemt het bedrijf dat zelf. De
tactiek werpt vruchten af. Vorig
jaar steeg de omzet met 46 pro
cent tot 2,3 miljard euro. Met
hetzelfde percentage schoot de
nettowinst omhoog tot 70,2 mil
joen euro. Voor dit jaar rekent
Heijmans op een omzet van 2,5
miljard euro, overnames niet in
begrepen. De nettowinst stijgt
naar verwachting met bijna 20
procent tot 84 miljoen euro.
Bij de presentatie van de jaarcij
fers 2001 in maart formuleerde
bestuursvoorzitter J. Janssen de
ambitieuze groeidoelstellingen
voor de komende jaren, die
Heijmans in de top-10 van Eu
ropa moet brengen. In 2006
moet een omzet van 5 miljard
euro zijn gerealiseerd, waarvan
20 procent (1 miljard euro) uit
het buitenland moet komen. Vo
rig jaar waren de buitenlandse
activiteiten goed voor 11 pro
cent van de totale omzet.
Met de gezonde onderdelen van
Philipp Holzmann in de gelede
ren, komt de realisering van de
groeidoelstellingen dichterbij
Met de curator van de failliete
onderneming was al overeen
stemming bereikt over het ver
werven van de Holzmann-vesti-
gingen in Franki Grondnau in
Hannover, Dubbers in het Gel
derse Malden en de vestiging
Grafenwöhr bij Neurenberg.
Bestuursvoorzitter Janssen
kondigde dinsdag de overname
aan van nog eens drie Holz-
mann-onderdelen in Düssel-
dorf, Frankfurt en Mlinchen.
Personeelsbestand
Heijmans verwacht dat de nieu
we aanwinsten in 2003 een om
zet genereren van 325 miljoen
euro. Aan het personeelsbe
stand, momenteel ongeveer
10.000 mensen, worden nog
eens duizend werknemers toe
gevoegd. Het is de bedoeling dat
over te nemen onderdelen wor
den ondergebracht in één nieu
we onderneming, onder de
naam Philipp Holzmann. Heij
mans verwacht de overnames af
te ronden omstreeks 17 juni
Janssen is niet bang dat Heij
mans een kat in de zak koopt in
Duitsland, zoals eerder het Rijs-
wijkse bouwconcern HBG over
kwam met de aankoop van
bouwer Wayss Freytag. In de
jaren na de verwerving van dit
grote Duitse concern in decem
ber 1996, trof HBG voortdurend
lijken aan in de Duitse kast. Die
dwongen het bedrijf tot vorig
jaar tot het treffen van miljoc-
nenvoorzieningen. „Dat over
komt ons niet", stelt Janssen.
„Wij hebben goed boekenon
derzoek gedaan. We kopen geen
verlieslijdende bedrijven. En
we kennen de lessen uit het ver
leden". aldus Janssen. ANP
woningen van het ambassade
personeel zijn geïnspecteerd. In
het najaar was de cluster Afrika
aan de beurt en is Addis Abeba
in Ethiopië en de post Sana'a in
Jemen bezocht.
Dit voorjaar inspecteert het
Middelburgse bedrijf de diplo
matieke vertegenwoordigingen
in Buenos Aires (Argentinië),
Santiago (Chili) en Montevideo
(Uruguay).
Het programma vermeldt ver
volgens nog inspecties in de
hoofdsteden van Noord-Ameri-
ka, Oost-Europa en Azië.
Bolletjesslikkers
Door de uiteenlopende activi
teiten, werkt het bedrijf tegelij
kertijd aan projecten van ver
schillende aard Een ander team
is betrokken bij de beveiliging
van de tijdelijke rechtbank die
wordt gebouwd op Schiphol
voor het berechten van opge
pakte bolletjesslikkers.
Directeur Vader: „We adviseren
over het inrichten en beveiligen
van het gebouw. Ook onderzoe
ken we de zone-indeling en ge
ven we aan welke toegangscon
trole moet worden toegepast om
te bereiken dat er geen onbe
voegden in kunnen."
door Brenda van Dam
Hoe zit het eigenlijk met de
financiën als een ouder
naar een verpleeghuis gaat?,
vraagt een lezeres uit Zeeland.
Wat gebeurt er met het eigen
vermogen en heeft een verpleeg
huis ook zoiets als erfrecht?
Geen onlogische vraag, want de
kosten van een verpleeghuis
moeten op de een of andere ma
nier worden betaald en het zou
voor alle betrokkenen natuur
lijk zuur zijn wanneer dit ten
koste zou gaan van het eigen
vermogen. De mevrouw uit Zee
land hoeft zich geen zorgen te
maken. De kosten van een ver
blijf in een verpleeghuis worden
in Nederland betaald door de
Algemene Wet Bijzondere Ziek
tekosten (de AWBZ). Wél moet
er een eigen bijdrage betaald
worden.
De AWBZ is ervoor bedoeld om
iedereen in ons land te verzeke
ren tegen het risico van bijzon
dere ziektekosten; kosten die zo
hoog zijn dat ze over het alge
meen niet zelf op te brengen
zijn. Dat geldt ook voor een ver
blijf in een verpleeg- of verzor
gingshuis. De premie voor de
AWBZ wordt tegelijkertijd ge
heven met de belasting en de
overige premies volksverzeke
ring over de eerste twee belas
tingschijven in box 1De uitvoe
ring van de AWBZ is door alle
zorgverzekeraars overgedragen
aan zogenoemde zorgkantoren.
Elke regio heeft één zorgkan
toor.
Wie in een AWBZ-instelling
verblijft, betaalt daarvoor een
eigen, inkomensafhankelijke,
bijdrage. Afhankelijk van de si
tuatie is dit een hoge dan wel een
lage bijdrage.
Als het gaat om een duurzaam
verblijf, dan wordt in principe
de zogeheten hoge bijdrage be-
taald.Bij het vaststellen van de
eigen bijdrage telt het eigen ver
mogen niet mee. Wél eventuele
inkomsten uit dat vermogen
Bewoners van een verpleeg- of
verzorgingshuis hoeven hun ei
gen vermogen dus niet 'op te
eten'. Dat was overigens een
paar jaar geleden wel anders.
Bewoners van een verzorgings
huis die dat konden betalen,
moesten hun verblijf destijds
volledig zelf bekostigen. Wie al-*"
leen AOW had en net z'n huis
verkocht had, zag zijn vermo
gen snel slinken. Die regeling is
afgeschaft. Bewoners van ver
zorgingshuizen en verpleeghui
zen worden nu financieel gelijk
behandeld.
De eigen bijdrage wordt jaar
lijks door het zorgkantoor bere
kend voor een periode van 1 juli
tot 1 juli van het volgend jaar.
Deze neemt het totale netto in
komen van een alleenstaande of
echtpaar van het voorgaande
jaar als uitgangspunt en ver
mindert deze simpel gezegd met
de ziektekostenpremies en on
derhoudsverplichtingen zoals
alimentatie. Als er een hoge bij
drage wordt gevraagd, worden
van het inkomen nog andere
kosten afgetrokken, zoals onder
meer 15 procent van de netto
inkomsten uit arbeid of zieken
geld. Voor de bewoners moet er
in elk geval een vrij besteedbaar
bedrag overblijven, het zak- en
kleedgeld genoemd: €241,63
per maand voor alleenstaanden
en €375,87 voor gehuwden en
samenwonenden. De eigen bij
drage wordt geheel of gedeelte
lijk van het salaris of uitkering
ingehouden. Voor het eventuele
restant stuurt het zorgkantoor
een nota of acceptgiro.
Naast de eigen bijdrage kunnen
er overigens nog andere kosten
zijn. Verpleeg- en verzorgings
huizen leveren diverse diensten
op het vlak van de persoonlijke
verzorging, denk aan voet- of
haarverzorging. Wanneer deze
diensten om medische redenen
noodzakelijk zijn, vallen ze on
der de ABWZ-zorg. Bewoners
die hier medisch gezien niet
voor in aanmerking komen,
kunnen tegen betaling van deze
diensten gebruik maken.
Erfrecht
Tot slot nog de erfrechtkwestie.
Ook hier regeert de angst dat het
eigen vermogen van ouders kan
worden opgeslokt. Een aantal
jaren terug konden inderdaad
openstaande rekeningen door
het verzorgingshuis of bejaar
denhuis als schuld op de nala
tenschap gevorderd worden
Dat is inmiddels niet meer zo.
Een verpleeghuis of welke in
stelling dan ook heeft geen en
kel recht op de erfenis. Als ou
ders komen te overlijden erven
de kinderen.
