Van onderdeurtje naar tv-bons
u
Bart de Graaff gaf niet zomaar toe aan zijn nierziekte
puzzel
4
12
15
17
18
19
26
Casper Hobbes
recept
Boeren-kaassalade met sperziebonen
Tom Poes en de Waarde-ring Toonder Studio's
y
het weer
O
iictiie sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
malige regen
zware regen
maandag Tl mei 2002
door Dolf Rogmans
Programmamaker, omroep
voorzitter van BNN en voor
alles rasoptimist Bart de Graaff
(35) is dood. Zaterdagmiddag
overleed De Graaff in het Leids
Universitair Medisch Centrum.
Op zijn negende liep hij na een
verkeersongeluk een virus op
dat zijn nieren aantastte. Sinds
die tijd vocht hij met zijn ziekte.
Bart de Graaff zei daarover
twee jaar geleden: „Ik weet dat
ik niet oud zal worden, maar
daar verander ik toch niks aan.
Ik ben nu 33 en rond mijn veer
tigste zal het wel lastig worden.
Als ik daar lang over na zou den
ken, kan ik beter meteen van de
toren springen. Ik pleeg roof
bouw op mijn lichaam, maar het
alternatief is thuis zitten en niks
doen. Niet lopen, niet werken,
h,eiemaal niks. Dan zou ik mis
schien nog tien jaar langer le-
yen, maar in zo'n leven heb ik
geen zin."
De Graaff werd drie weken ge
leden opgenomen in het Leids
Universitair Medisch Centrum
m^t een buikvliesontsteking. In
het ziekenhuis bleek dat de ont
steking een gaatje in zijn dunne
darm had veroorzaakt. Hij
moest daarom een zware opera
tie ondergaan, waarbij een deel
van zijn dunne darm werd ver
wijderd.
In.,het najaar van 1996 krijgt
Bart de Graaff na jaren van
nierdialysen een tweede donor
nier. De eerste is dertien jaar
gerder, kort na de transplanta
tie, afgestoten. Zijn gezondheid
gaat na de tweede transplanta
tie met sprongen vooruit, maar
echt groeien zit er niet meer in.
Hij blijft klein. Wel verandert
zijn karakter. „Over bepaalde
dingen in het leven denkt hij an
ders, volwassenen Dat is de
\yinst van de afgelopen jaren",
zegt zijn BNN-vice-voorzitter
(JJerard Timmer daarover.
Kanker
Maar in april 1999 komt de te
rugslag. Bij De Graaff wordt
kanker in de mond geconsta
teerd. Zelf vertelt hij daarover:
„Die kanker was het gevolg van
een verwaarloosde ziekte van
Pfeiffer. Omdat ik een donornier
had, moest mijn afweersysteem
na de transplantatie met medi
cijnen worden onderdrukt, an
ders zou die nier worden afge
stoten. Maar daardoor werkte
mijn afweer niet en kon die ziek
te van Pfeiffer doorwoekeren.
Als je geen afweersysteem hebt,
krijg je makkelijker kanker."
„Om de kanker te bestrijden,
moest mijn donornier er weer
worden uitgehaald. Na het ver
wijderen van die nier heb ik nog
een herseninfarct gehad en een
epileptische aanval. Op de foto
kon je zien dat het een grote
bloeding was, maar als een ge
luk bij een ongeluk is een deel
van de hersenen beschadigd dat
je niet gebruikt, waar geen vita
le functies zitten. Toch is mijn
korte geheugen sterk vermin
derd. Alles en iedereen van vóór
dat infarct zit nog perfect in
mijn geheugen. Mensen die ik
vijf of tien jaar ken, geen pro
bleem. Maar mensen die ik na
die hersenbloeding heb ont
moet, ben ik bijna allemaal weer
vergeten." Toch herstelt hij vol
doende om begin 2000 weer aan
het werk te gaan Zo boekt hij
veel succes met de Stalkshow,
waarin hij bekende Nederlan
ders hinderlijk volgt.
Hard maar waar, zijn zwakke
gestel draagt ook bij aan zijn
succes. Op 21-jarige leeftijd
krijgt hij een rol in een musical,
mede doordat hij vanwege zijn
nierziekte klein van postuur
was gebleven. Hij kan geloof
waardig een jong ventje neer
zetten, met als voordeel voor de
musicalbazen dat ze door zijn
volwassenheid niets te maken
hebben met de strenge regels
rondom kinderarbeid.
In 1987 verschijnt Bart de
Graaff voor de eerste keer op te
levisie in de koekjesreclame
'Zeg maar néé, dan krijg je er
twéé!Een jaar later begint hij
bij Veronica. Als directeur van
de Bart Omroep Organisatie
Stichting, kortweg B.O.O.S.,
maakt hij een satirisch kinder
programma. Het vervolg is voor
volwassenen en heet BNN
(Barts News Network). In beide
programma's doet Bart zich
voor als omroepbaas van zijn ei
gen omroep.
In 1995 wordt het idee geboren
een eigen publieke omroep te
beginnen. Tot verbazing van al
les en iedereen begint hij in Ve-
ronica-zendtijd een wervings
campagne voor leden. Die
wordtin 1996 onderbroken van
wege de niertransplantatie,
maar in 1997 sprokkelt hij dan
toch voldoende leden bij elkaar
om op 6 september 1998 te mo
gen beginnen met BNN. Twee
jaar later heeft de omroep ruim
honderdduizend leden en krijgt
BNN voor de periode van vijf
jaar meer zendtijd toegewezen.
In 2005 moet de omroep drie
honderdduizend leden hebben
om te mogen blijven uitzenden.
De grote vraag wordt of dat lukt
nu oprichter, voorzitter en bo
venal inspirator Bart de Graaff
er niet meer is.
Radiostilte
Het overlijden van Bart de
Graaff heeft onder televisie
kijkend Nederland heel wat
emoties losgemaakt. Via de in
ternetsite van BNN laten dui
zenden mensen een boodschap
achter, waarin ze hun medele
ven betuigen aan familie, nabe
staanden en BNN. Ook op
condoleance.nl kunnen bood
schappen worden achtergela
ten. Vanwege de drukte zijn
daar alleen de laatste twintig
bijdragen te lezen.
Collega's en vrienden uit de om
roepwereld laten zich zonder
uitzondering lovend uit over De
Graaff. Zijn brutaliteit, ver
nieuwingsdrang en vermogen
om jongeren aan te spreken
worden alom geroemd. Alleen
zijn collega's van BNN verkie
zen op dit moment de stilte, on
danks dat hun oprichter, voor
zitter, programmamaker en
inspirator is overleden. In over
leg met de familie van De Graaff
is voor een radiostilte besloten,
aldus een woordvoerder. BNN
heeft de programmering voor
vandaag, net als gisteren, op ra
dio en televisie geschrapt. GPD
Omroepbaas Bart de Graaff in
1998. foto ANP
1
2
3
5
6
8
9
,0
13
rr-
16
20
21
22
23
24
25
28
I
29
30
31
32
33
34
35
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters van
het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving "dieren
verblijf". Antwoord zou zijn "stal", maar ingevuld moet worden "sta"of "tal".
Welke van die twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal: 1. Deel v.e. piano; 4. bitter; 7. typograaf; 9. mannetjeshond; 11.
Amerikaanse boerderij; 12. spinnenweefsel; 13. zuiver; 15. flink; 16. veldhospitaal;
18. politieke groepering; 19. strand bij Venetie; 20. oogvocht; 22. schoonheidszin;
25. spoorstaaf, 27. goudstaaf; 28. familielid; 29. gezellige praat; 31. zouteloos; 32.
zeemacht; 34. Oosters tovenaar; 35. stoomlier.
Verticaal: 1. Zitje bij een café; 2. ogenblik; 3. legerleiding; 4. gordel; 5. klein café;
6. streek; 8. klimwerktuig; 10. onderrichtend; 12. deel v.e. jaar; 14. projectieplaatje;
15. mannelijk dier; 17. nakomeling; 18. huisdier; 20. slecht glijdend; 21. oever; 23.
echtgenoot; 24. sterkte; 26. losse naad; 29. boterton; 30. verbond; 32. laag; 33. kip.
Horizontaal:
4. Een grote vent aan het water
laat water door (6); 5. Jong
konijn voor een prik (7); 7. Boek
en plaat (5); 9. Op welke
manier een godheid wordt toe
gejuicht (5); 10. Meer en meer
vocht verliezen (7);
Verticaal:
1. Een klein graafwerktuig is
verfrissend (7); 2. Asiel voor
minnende paartjes (9); 3. Het
haasje is de klos (4); 6. Geen
prettig vaartuig om in te zitten
(5); 8. Wordt gesloopt door een
pionier (4).
Oplossingen van zaterdag:
Kruiswoordraadsel:
HORIZONTAAL: 1. Ons; 5. hor; 7. opka
mer; 10. re; 12. dia; 14. oo; 15. orka; 17.
brio; 19. in; 20. ua; 21. wond; 23. idee; 25.
eb; 26. yes; 28. ei; 31. leiband; 33. mie; 34.
tja.
VERTICAAL: 2. No; 3. Spa; 4. maxi; 5.
hes; 6. or; 8. trouwen; 9. looneis; 11. er; 12.
dandy; 13. abuis; 14. oi; 16. kin; 18. rad; 22.
Ob; 24. ee; 27. Elbe; 29. kee; 30. ent; 31. li;
32. dj.
Doorloper:
diepzeeteorbe
ariainzetmoor
miknetelsante
asielelgerdan
redetreinooft
mielianetempo
oneer1ederham
edenabee1eega
se1enedreigen
door Bill Watterson
Hans Belterman
/egetarische salade met twee verschil
V lende boeren-kaassoorten en sperzie
bonen of haricots verts. De verse peul
vruchten kunnen in de wintermaanden
worden vervangen door droge peulvruch
ten zoals de kleine Italiaanse witte boon
tjes, flageolets en linzen.
Maaltijdsalade voor 4 personen:
400 - 500 gram sperziebonen of haricots
verts; zout; 125 gram belegen Boeren-
Goudse kaas, 3 - 4 dikke plakken; 125
gram jonge Boeren-Leidse kaas, 3 - 4 dik
ke plakken; 2 tomaten, ontveld; ca. 150
gram veldsla; 1/2 bakje tuinkers. Voor de
dressing: 1 eetl. (kruiden)azijn; zout; witte
peper uit de molen; 2 theel. Zaanse mos
terd; 4 eetl. (zonnebloem)olie.
Maak de boontjes schoon en breek of snijd
ze in stukjes van ca. 3 cm.. Zet ze op met
ruim kokend water waaraan wat zout is
toegevoegd. Laat de boontjes niet veel
langer dan 8 minuten koken.
Giet ze af en dompel ze onmiddellijk daar
na onder in ijskoud water.
Laat de koud geworden boontjes in een
vergiet uitlekken. Maak ze daarna zo droog
mogelijk door ze over een droge doek of
stuk keukenpapier te laten rollen.
Snijd beide kaassoorten in minuscule
blokjes (ca. 1/2 cm.). Halveer de tomaten
en neem de kernen en het zaad weg. Snijd
het vruchtvlees eveneens in minuscule
blokjes.
Spoel de veldsla enkele malen in ruim
koud water. Maak de veldsla droog (sla
centrifuge). Neem de dikste stelen weg en
verwijder lelijke en aangetaste blaadjes.
Hak of snijd de veldsla grof.
Maak de dressing door eerst azijn te ver
mengen met wat zout en peper. Blijf zo
lang roeren tot het zout is opgelost. Klop er
daarna de mosterd en vervolgens de olie
door.
Schep in een grote kom de boontjes, beide
kaassoorten en tomaten luchtig door el
kaar. Schenk de dressing er over en schep
alles nogmaals heel luchtig om,
Presentatie: verdeel de salade als bergjes
over de borden. Schik de veldsla er rond
om.
Strooi de tuinkers over de salades. Geef er
sneetjes beboterd bruinbrood bij.
De maaltijd bekwam heer Ollie slecht. Na lang tafelen had
hij zich uitgeput naar zijn kamer gesleept, en daar zat hij
nu in het grootste bed, dat de gastvrije herberg te bieden
had. De maan, die door het venster naar binnen keek, be
scheen zijn opgeblazen uiterlijk en wierp een bleke glans
op zijn maagstreek. „Ik voel me lang niet goed", prevelde
hij in de stilte van de nacht. „Mijn innerlijk is helemaal van
streek. Ach, misschien is veel toch niet altijd lekker. Maar
het is natuurlijk ook mogelijk, dat mijn teer gestel niet te
gen die hoskos bestand is..." Op dat moment werd er ge
klopt, en de waard trad binnen met een grote schaal geu
rend voedsel, die hij voorzichtig voor zich uit droeg. „Mijn
vrouw heeft het opnieuw opgewarmd", sprak hij. „Wij
voelen ons niet helemaal prettig, mijn familie en ik. Er was
nog heel wat over, en we zijn hang, dat de grote heer het
niet zo lekker vond. Daarom hebben we er wat meer look in
gedaan en er een gebonden aloksausje aan toegevoegd.
Misschien hebt u wat meer trek, nu het een beetje verteerd
is. U zult onze gastvrijheid toch niet kwetsen door te wei
geren?" Er kwam geen antwoord, en toen de herbergier
zich bezorgd over zijn gast boog, bemerkte hij dat deze het
bewustzijn verloren had.
In het midden van Europa is het vandaag behoorlijk onstabiel,
met regelmatig buien. Elders zijn er perioden met zon en blijft
het grotendeels droog. Uitzondering is het gebied ten westen
van de Zwarte Zee. Hier wisselen perioden met zon en soms pit
tige buien met ook onweer elkaar af. Het kwik loopt er uiteen
tussen 22 en 31 graden. Ook het noorden van Turkije pakt een
paar onweersbuien mee. Het zuiden is daarentegen zeer zonnig
en warm met ruim 27 graden. Van de Britse eilanden, tot in het
oosten van Tsjechie en delen van Polen, komen veelvuldig buien
voor. Veel zon is er in Spanje en Italië met kwikstanden boven 25
graden. In het midden van Noorwegen wordt het 22 graden bij
veel zon.
Europa: Vrij warm
JBEDOEL JE AL5 OJE GOED^
(of slecht geleefd hebben?
(^STERDATTP)
IK VRAAG HE AFCJAAR
WE HEEN GAAN AL5
V WE DOOD ZIJN.
ar"\
Nautisch bericht
De temperatuur van het kustwater bedraagt 13 graden. Het zicht
is goed en de zuidenwind is matig, tot soms vrij krachtig, 4 tot 5
Beaufort, 's Middags is er kans op onweer.
Waterstanden
MAANDAG
Hoog
water
Laag water
27 MEI
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
03.05
248
15.33
244
09.39
224 22.00
216
Terneuzen
03.25
274
15.50
269
10.07
235 22.27
227
Cadzand
02.39
241
15.06
237
09.15
220 21.36
210
Roompot Buiten
03.00
187
15.26
184
09.26
160 21.39
153
Roompot Binnen
04.46
143
17.08
142
10 34
135 23.05
130
Zierikzee
04.55
167
17.25
165
10.50
157 23.10
150
Krammersl. West
05.30
175
17.52
176
10.45
159 23.16
153
Hansweert
03.55
278
16.25
273
10.33
249 22.55
243
Stavenisse/Yers.
05.06
169
17.36
169
10.44
155 23.15
149
DINSDAG
Hoog
water
Laag
water
28 MEI
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
03.49
250
16.15
236
10.26
214
22.46
218
Terneuzen
04.08
277
16.35
260
10.48
224
23.09
228
Cadzand
03.25
244
15.52
228
09.58
209
22.19
212
Roompot Buiten
03.45
191
16.09
176
10.05
152
22.25
157
Roompot Binnen
05.28
149
17.50
138
11.35
128
Zierikzee
05.45
172
18.10
161
11.35
149
Krammersl. West
06.13
182
18.36
171
11.35
150
23.54
158
Hansweert
04.38
281
17.07
266
11.15
239
23.37
244
Stavenisse/Yers.
05.51
175
18.16
165
11.46
146
-
Zeeland: Wisselend
Het weerbeeld voor Zeeland is de Door: Johan Reuter
komende dagen licht wisselvallig.
De ene dag vallen er meer buien dan op de andere.
Vanzelfsprekend is ook de hoeveelheid zonneschijn wisselend.
Vanaf vrijdag lijkt het echter droog te blijven met ook meer zon
door de invloed van hoge druk. De temperatuur ligt met circa 18
graden op het langjarig gemiddelde. Vandaag begint de dag met
opklaringen, maar ook kleine stapelwolken. Deze groeien naar de
middag toe verder uit tot buienwolken. Daarbij is op de Zeeuwse
eilanden de kans op een paar onweersbuien groot. Dat is vooral
afhankelijk van de temperatuur die 's middags wordt bereikt.
Vooralsnog lijkt 18 graden mogelijk. Als de zon echter lang
genoeg kan schijnen, kan het 19 graden worden. Een graadje
meer lijkt niet veel, maar het temperatuurverschil met de boven
lucht wordt groter. Hoe groter dit verschil hoe groter de kans op
onweer. Er waait vanmiddag een matige zuidenwind, kracht 4.
Aan zee kan af en toe windkracht 5 worden bereikt. In de avond
en nacht verdwijnen de wol
ken en daalt het kwik tot 10
graden. Morgen zijn er min
der wolken waardoor de zon
meer uren kan maken. Als
het meezit kan het een groot
deel van de dag droog blij
ven. In de avond neemt van
uit het westen de bewolking
toe en 's nachts volgt de eer
ste regen. Woensdagmorgen
regent het een paar uur licht.
In de middag wordt het dro
ger en zien we weer een
beetje zon. Misschien valt er
dan nog een bui. Ook don
derdag een buitje, maar vrij
dag blijft het droog. Bij flinke
zonnige perioden loopt het
kwik op tot 19 graden.
Enkele bui
Vooruitzichten
maandag
onder 21.46
dinsdag
op 5.37
max.
min.
wind
18°
10°
ZW 4
17°
12°
ZW 4
17°
12°
ZW 5
19°
11°
ZW 4
Maan
maandag
onder 6.05
dinsdag
op --.--
