Spelletjes doen met de ouderen
beeldvorming
Verhalen zetten aan tot
Zeeuws operaspektakel
gaat naar Amsterdam
Zeeuwse eigenaren
minicampings op les
voor milieukeurmerk
Poortacties bij
Pechiney en
Schelde voor
nieuwe CAO
Graffiti-artiest
welkom op
skatepark
Kinderopvang
Concert in Stadhuis Tholen
kunst cultuur
Octopus zingt Henry Purcell en Benjamin Britten
VLISSINGEN - In de metaal
sector dreigen acties. Vakbon
den en werkgevers zijn het fun
damenteel oneens over een
nieuwe CAO. Om het geschil uit
te leggen en werknemers op mo
gelijke acties voor te bereiden,
houden bonden vandaag en vol
gende week poortacties bij de
Koninklijke Schelde Groep en
Pechiney.
De huidige cao is per 1 mei
afgelopen. Twee onderhande
lingsrondes over een nieuwe
overeenkomst zijn op niets uit
gelopen. Het verschil van me
ning spitst zich toe op de duur
van de arbeidsovereenkomst en
de loonsverhoging. Vakbonden
willen een kortlopende CAO
van negen maanden en vragen
voor dit jaar een loonsverhoging
van drie procent.
Werkgevers willen juist een
langlopende cao van twee jaar
en dit jaar geen loonsverhoging.
Daarentegen willen werkgevers
volgend jaar de salarissen in
twee stappen verhogen met res
pectievelijk 1,5 en 1,75 procent.
Voor de bonden is het voorstel
onaanvaardbaar. „De cao's die
tot nu toe zijn afgesloten hebben
•ieen looptijd van een jaar. En de
gemiddelde loonstijging be
draagt ruim drie procent", con
stateert CN V-bestuurder H. van
Beers. Hij vindt de vraag naar
meer loon dan ook billijk.
„De vakbonden hebben begrip
voor de moeilijke situatie waar
in het bedrijfsleven zit. Het gaat
economisch minder en Neder
land bevindt zich in een tussen
periode. Beleeft de economie
een recessie of niet. Daarom
i stellen we voor een cao a f te slui-
ten met een korte looptijd. Dan
overbruggen we die onzekere
tijd en kunnen we daarna zien
hoe het verder moet."
Ook de modernisering van de
metaalcao speelt een rol. „Bij
veel grote bedrijven zie je een
sterke vergrijzing. Jongere
werknemers werken graag in
i deeltijd en willen paragrafen
over arbeid en zorg."
Om de situatie uit te leggen, is er
vanochtend een poortactie bij
de Koninklijke Schelde Groep.
Volgende week woensdag volgt
eenzelfde actie bij Pechiney.
vrijdag 24 mei 2002
door Maurits Sep
Inez vindt het geweldig, weet vader J.
Kruik. Eens in de paar weken gaat
zijn driejarige dochter met de andere
kinderen van de peuterspeelzaal op be
zoek bij dementerende ouderen in het
Gasthuis in Middelburg. „Inez kijkt er
echt naar uit om naar de opa's en de om
a's te gaan. Dat begint de avond ervoor
al. En 's morgens heeft ze gewoon geen
tijd meer om nog gedag te zeggen."
Steeds meer Zeeuwse kinderdagver
blijven en peuterspeelzalen regelen
zulke bezoekjes aan verpleeg- en ver
zorgingshuizen. In Tholen bijvoorbeeld
werkt het kinderdagverblijf samen met
Ten Anker. Kinderen gaan op visitie bij
de ouderen, maar die brengen op hun
beurt ook bezoek aan de peutersHazel -
tje in Vlissingen neemt de kinderen re
gelmatig mee naar Ter Reede en Kin
deropvang Walcheren werkt samen met
het Gasthuis.
Tot nu toe beperken de samenwerkin
gen zich vooral tot streng gereguleerde
en vooraf aangekondigde bezoekjes.
Kinderopvang Walcheren en Zorg-
stroom pakken het vanaf nu echter an
ders aan. De instellingen gaan een stap
verder door kinderopvang onder te
brengen in de centra waar ouderen
worden verzorgd.
„De andere projecten, ook dat van ons
met het Gasthuis, zijn allemaal zo gere
geld. Wij hopen op meer spontaniteit.
Ouderen kunnen vanonder hun parasol
genieten van spelende kinderen. En de
kinderen kunnen spelletjes doen met
ouderen. Het wordt allemaal veel los
ser" hoopt directeur M. Boerbooms van
Kinderopvang Walcheren.
Speelzaal
De peuters krijgen een speelzaal in de
oude aula van het vei-zorging'shuis, Een
paar deuren verder zit de verpleegaf de
ling, waar dertig dementerende oude
ren verblijven. Maar vrij in en uit lopen
is er niet bij, benadrukken Boerbooms
en J. de Leeuw van de Raad van Bestuur
van Stichting Zorgstroom. „Ze ont
moeten elkaar buiten in de tuin. Of in
één van de twee huiskamers, waar acti
viteiten plaatsvinden. Ze kunnen ook
bij elkaar op bezoek gaan, maar er is al
tijd personeel bij. Niets gaat zomaar",
zegt De Leeuw.
Het lijkt dus ook vrij strak. Toch is er
een belangrijk verschil met de projec
ten die al zijn opgezet, vindt Boer
booms. Omdat de kinderopvang in het
zorgcentrum wordt ondergebracht,
ontstaat een structurele uitwisseling
door Emile Calon
OOSTKAPELLE - Minimaal
negen Zeeuwse minicampings
proberen in aanmerking te ko
men voor een bronzen, zilveren
of gouden milieubarometer.
Consulent M. Ouwerkerk van
Nort-Zeeland hoopt dat nog ze
ker zes andere kleine recreatie-
bedrijven een poging doen om
ook in aanmerking te komen
voor het milieukeurmerk.
In navolging van het milieupro
ject voor Zeeuwse campings en
bungalowparken krijgen nu
ook ondernemers van minicam
pings de kans om alles te leren
over duurzaamheid. Enerzijds
krijgen ze tips om de milieube
lasting te verminderen zodat ze
minder energie en water ver-
fa nxi ken en hun afvalberg kun
nen vex'kleinen. Anderzijds le
ren ze hoe ze op een duux-zame
manier kosten kunnen besparen
en ze hun (milieu)imago kunnen
vex'beteren.
In Nederland is nog niet eexxler
en milieuproject voor minicam
pings georganiseerd. Volgens
Ouwerkerk wordt vanuit ande
re provincies dan ook met be
langstelling gekeken naar het
Zeeuwse project. Zeeland telt
zo'n driehondei'd minicam
pings. Desondanks is de pro
jectleider nu al blij dat negen
ondernemers op voox'hand heb
ben aangekondigd dat ze het
project willen volgen. Hij ver
wacht dat dat aantal dinsdag 28
mei nog stijgt omdat die dag on
dernemers kermis kunnen ma
ken met het project.
Belangstellende ondernemers
worden die middag eei'st rond-
geleid op landschapscamping
Kijkuit in Zonnemaire. Daar
kunnen ze met eigen ogen zien
welke mogelijkheden van duur
zaamheid er zijn voor de recrea
tiesector Vex-volgens gaan ze
naar Zeelandcamping Ons Bui
ten bij Oostkapelle waar gede-
puteei'de T. Poppelaars het
stax-tsein voor het project geeft.
Het ligt in de bedoeling om vol
gend jaar en het jaar daarop ook
soox-tgelijke projecten te hou
den zodat, zo hoopt Ouwexkei'k,
in totaal zo'n vijftig minicam
pings straks kunnen pronken
met de milieubarometer. Die ba
rometer staat symbool voor de
mate van milieuvriendelijkheid
van het ondernemer-.
Enige tijd terug verklaarde
voorzitter R. Soer van de orga
nisatie van recreatieonderne
mers in Zeeland nog dat het mi
lieukeurmerk in de toekomst
voor het toeristenpubliek een
graadmeter zal zijn om wel of
niet op een bepaalde camping
neer te strijken.
Ondernemers die een milieuba
rometer behalen besparen on
der andere op water en elektri
citeit, onderhouden hun groen
op duurzame wijze, organiseren
milieu-activiteiten voor de gas
ten en zamelen het afval ge
scheiden in. Ook maken ze ge
bruik van milieuvriendelijke
schoonmaakmiddelen,
MIDDELBURG - Graffiti-ar
Gesten kunnen zich van vrijdag
31 mei tot en met maandag 3 ju
ni uitleven op de muren van Me-
ker Skatepark aan de Nadorst-
weg in Middelburg. Op die
dagen kan iedereen graffiti-
werken komen maken.
Volgens Meker Skatepark heb
ben graffiti-artiesten het moei
lijk. Ze willen hun cx-eaties ma
ken én laten zien, maar dat kan
en mag bijna nex-gens. Dooreen!
'graffiti-jam' te organiseren!
kunnen zowel beginner's als ge
vorderden hun werk aan elkaarl
laten zien. Iedereen die met
spuitbussen aan de slag wil, kan
meedoen. Als het erg druk'
wordt, kan niet iedereen een
plekje op cle muren krijgen. Het
resultaat van de graffiti-jam'
wordt de komende maandenge-
exposeerd in Meker Skatepark.
Op vrijdag 31 mei en zaterdag 1
juni is Meker geopend van 12 tot
24 uur. Op zondag kunnen ar
tiesten terecht tussen 15 en 24
uur en op maandag van 13 tot24
uur.
Kinderen spelen bij ouderen in Ter Reede in Vlissingen. archieffoto Ruben Oreel
tussen kinderen en ouderen. Het is niet
meer nodig om afspraken te maken over
welke kinderen wanneer bij wie op be
zoek gaan; het kan altijd, maar het
hoeft niet.
Niet iedereen wi'l dit ook, weet De
Leeuw. „Niet alle ouderen zijn hetzelf
de. Er zijn er bij die het prachtig vinden
om met de kinderen te spelen. Anderen
genieten alleen al van de aanwezigheid.
En weer anderen interesseext het niet,
die gaan xmstig in een hoekje zitten. Pri
ma. Als ze aangeven dat ze het niet wil
len, gebeurt het niet. Wij gaan uit van
het zelfbeschikkingsrecht van ouderen.
Daarom kan kinderopvang ook zo goed
bij ons gedijen: de flexibiliteit is groot.
Levendigheid
Het is voor bij na alle ouderen, demente
rend of niet, goed dat er wat meer leven-
digheid in het Jacob Roggeveenhuis
komt, vindt zij. „Wat ze er aan hebben?
Ja, wat heb ik eraan als ik 's avonds twee
uur naar een film heb gekeken? Het was
kinderen. „Ze moeten weten dat er ook
mensen van andei'e leeftijden zijn. Hun
eigen opa's en oma's wonen vaak wat
verder weg en die zien ze dus niet alle
maal even vaak. De groep senioren mag
dus best meer in beeld komen. Ouderen
hebben bovendien meer rust dan de ou
ders, die met twee banen veelal een
jachtig leven leiden,"
Vader Kruik vindt het een goed idee om
de contacten tussen jong en oud te ver
breden. „Ze hebben nu meer de gele
genheid om rustig samen te spelen. Ze
doen in het Gasthuis hetzelfde als in de
peuterspeelzaal, maar dat is maar af en
toe. En het heeft zeker een meerwaarde.
Echt, Inez vindt het prachtig."
Dat sommige ouderen dement zijn en
dus wat anders kunnen reagex'en., daar
heeft Inez het nooit over Volgens Boer
booms mex'ken jonge kinderen daar ook
weinig tot niets van. „Zolang ze in hun
fantastiex'ijke leeftijd zitten, en dat
duux*t wel tot een jaar of tien, twaalf,
kunnen ze heel ver meegaan."
leuk. Nou, dat geldt voor hen ook. Het is
leuk."
Ook voor de demente bejaarden, die de
bezoekjes onmiddellijk weer vergeten.
De Leeuw: „Op het moment zelf genie
ten ze wel degelijk. En daaxna slapen ze
veel rustiger Ze vei'geten het bezoek
wel, maar de volgende keer reageren ze
toch weer enthousiast."
Voor de kinderen is het goed dat ze wat
vaker in contact komen met oude men
sen, meent Boex'booms. Ze hebben jon
ge ouders en verkeren veel tussen kleine
THOLEN - Liederen en piano
stukken van Felix Mendels-
sohn-Bartholdy (1809-1847)
en zijn zuster Fanny Ilensel
(1805-1847) staan centraal tij
dens het concert dat sopraan
Francine van der Heijden en
fortepianiste Ursula Diitsch-
ler zaterdag geven in het Stad
huis in Tholen.
Op het programma staan lie
deren als Auf Flügeln des Ge-
sanges, Sch wanen lied ex", Das
Waldschloss en Thx-ee Songs,
maar ook Lieder ohne Worte
en Lieder für das Pianoforte.
Van der Heijden studeei'de so
lozang aan de consex*vatoria
van Maasti'icht, Den Haag en
Londen en volgde cursussen
aan de Britten Pears School te
Aldenbui'g en het Internatio
naal Operaeentx-um Neder
land. Ze heeft meegewerkt aan
diverse cd-opnames. Diitsch-
ler is in het Zwitsei'se Thun ge
boren. Zij studeex-de aan het
consexwatorium in Bern en het
Mozarteum in Salzbux-g. Aan
de Cornell University in de
Verenigde Staten specialiseer
de ze zich op de fox-tepiano. In
1989 won ze het intermationale
clavecimbelconcoui's in Pa
rijs, twee jaar later de eerste
prijs voor fortepiano op het In
ternationale Ex-win Bx-odky
Concoui-s in Boston. Ze speelt
in de muziekgezelschappen
The Los Maples en het Icarus
Ensemble.
Aanvang: 20.15 uur.
VLISSINGEN - Het Vocaal Ensemble Octo
pus uit Antwerpen richt zich zondagmid
dag in de Sint Jacobskerk in Vlissingen op
de uitvoering van werken van de Britse
componisten Bexrjamin Britten (1913-1976)
en Henry Purcell (1659-1695). De bedoeling
is composities uit de zeventiende en de
twintigste eeuw in één concert harmonieus
te laten samengaan.
Al leefden ze in vex-schillende tijdperken,
toch bestaan tussen Britten en Purcell flink
wat overeenkomsten. Beiden begonnen als
twaalfjarige koorknaap met componeren.
Ze schreven verschillende werken voor ker
kelijk gebruik. Purcell componeerde ook
voor het hof, het toneel en de opei'a, Bx-itten
legde zich toe op opera en film. Via het werk
van Handel greep Britten terug op de ope
ra's van Purcell.
Octopus zal zondag onder meer Funeral
Sentences, Magnificat en Nunc Dimittis
van Pui'cell uitvoeren en van Britten Rejoin
the lamb en Te Deum. Het vocaal ensem»lt
bestaat uit zestien zangers, gelijk verdeel"
over vier stemgx'oepen. Het is gespeciali
seerd in het zingen van oude muziek, maai
heeft daarnaast een breed repertoire. In 0C'
topus zingen bijna afgestudeerde studente"
van het Konin kl j k Antwerps Conservatori
um. Het ensemble bestaat pas twee jaar Ti-
rigent is Bax-t van Reyn.
Aanvang: 15.00 uur,
Operaspektakel Ship of Troy tijdens het nazomerfestival in 2001. archieffoto Lex de Meester
doorErnst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het opera-
spektakel Ship of Troy - vorig
jaar vlaggenschip van het Zee
land Nazomer Festival (ZNF) -
krijgt een vervolg. Van dinsdag
16 tot en met zaterdag 27 juli
wordt de voorstelling elf keer
uitgevoerd in het kader van het
Over het IJ Festival in Amster
dam. In een hal van de NSDM-
werf in Amsterdam-Noord
wordt een nog grotere versie ge
bouwd van het schip dat vorig
jaar september op Neeltje Jans
plaats bood aan acteurs, musici
en publiek.
Ship of Troy is gebaseerd op de
bax-okopera Dido Aeneas van
Henry Purcell. Daaraan is door
componist Bert Joris en drama
turg" Alex Mallems, tevens artis
tiek directeur van het ZNF, een
proloog toegevoegd. Het stuk
werd vorig jaar door de pex-s in
Nederland en Vlaanderen lo
vend ontvangen. Een dag na de
première waren alle tien voor
stellingen in Zeeland uitver
kocht. Vanwege slecht weer
werden uiteindelijk negen voor
stellingen gespeeld.
In Amsterdam kan het weer de
voorstelling geen parten spelen.
Bovendien kunnen meer bezoe
kers de opex-a bijwonen. Niet al
leen staan elf voorstellingen ge
pland, het theaterschip is ook
nog eens met honclex-dvijftigzit
plaatsen xxitgebreid en biedt nu
plek aan zevenhonderdvijftig
toeschouwers. Dat maakt Ship
of Troy tot hoofd-act van het
Over het IJ Festival, dat in het
teken staat van het thema hel
dendom.
Het is voor het eex-st dat een
eigen px-oductie van het ZNF
een jaar later op een andex-e
locatie wordt hernomen. Voor
cle reprise in Amstei'dam tx-eedt
het ZNF op als co-producent,
naast het Over het IJ Fes
tival. Dii-ectexxr Ruud van Mei jel
van het ZNF toonde zich giste
ren zeer vei'heugd over herne
ming van Ship of Troy in Am
sterdam. „Daar zijn we heel
tx-ots op."
Voor Zeeuwen die vorig jaar de
voorstelling Ship of Troy heb
ben gemist, biedt het ZNF een
bus-arrangement aan naar Am
sterdam. Info: 0118-659659.
door Ernst Jan Rozendaal
RENESSE - Zondag begint in
expositiex'uimte Plus Min in Re-
nesse de manifestatie Xenia.
Het gaat om een serie van ten
toonstellingen van de beeldend
kunstenaars Liesje van Tuijl,
Isabelle Simons en Maja von
Hanno en een verslag daarvan,
in de vorm van drie korte verha
len, door de Max-okkaans/-
Nederlandse schrijfster Naima
El Bezaz. Liesje van Tuijl uit
Arnhem bijt liet spits af met de
presentatie van twee video
films, elf dia's en een ruimtelijke
installatie.
Gehuld in een besmeurd schort
is ze druk bezig aan de lange ta
fel in het kunstenaai'svei'blijf
van Plus Min. Voor haar liggen
tekeningen en vier oranje voe
ten van latex. Twee ex~van zijn
afdx-ukken van haar eigen voe
ten, de andere twee 'een maatje
groter'. „Ik wil daarmee een
tango-pas uitbeelden", vertelt
Van Tuijl. „In combinatie met de
voeten vertellen de tekeningen,
die ik waarschijnlijk in krijt ga
uitvoeren op de grond, het ver
haal van de man en de vrouw die
om elkaar heen bewegen."
Het ruimtelijk werk is niet los te
zien van de films en de dia's, al
dus Van Tuijl. „Die hebben een
beetje hetzelfde thema. Meestal
werk ik met oude verhalen. Bij
belverhalen, sprookjes, gezeg
den. Op mijn manier lever ik
daar commentaar op. Vaak
heeft dat betrekking op vrou
wen, maar het hoeft niet, per se.
De rollen die mannen en vx-ou-
wen ten opzichte van elkaar
spelen, vind ik wel een interes
sant onderwex-p."
Op de dia's zijn tafei'elen te hex--
kennen uit sprookjes als die van
Assepoester en Doornroosje.
„Sprookjes raken vaak heel di
rect de essentie van dingen, er
wordt minder gezevex'cl clan in
veel volwassen literatuur." Een
van de filmpjes gaat over Ophe
lia uit Shakespeare's Hamlet en
tend veel, maar als ik dan opkijk
uit mijn boek, is het altijd op de
zelfde plek. Als ik me daar be
wust van wox-d, wil ik zo'n plek
fotograferen. En misschien wil
ik hier ook wel niet concurreren
met het landschap dat jedoorde
enorme ramen van de expositie
ruimte meteen ziet liggen."
Als een onder-wei-p zich eenmaal
heeft aangediend, gaat Van
Tuijl snel en intuïtief te werk.Ze
werkt niet ambachtelijk. „Bij
elke fotograaf clie mijn foto's
ziet lopen misschien wel de ril
lingen over de rug. Waarschijn
lijk vinden ze ze verschrikke
lijk. De kwaliteit van de foto
staat bij mij niet voorop, maar.
het idee en de sfeer. Ik maak wel
dertig Sneeuw witj es en en daar
tussen zit er dan één die perfect
uitdrukt wat ik wil. Maar als je
vraagt wat ik dan wil, kan ik dal
niet meteen zeggen. Pas na ver
loop van tijd blijkt waarom dat
de juiste foto was, Meestal heb
ik daar zo'n twee jaar voor no
dig"
Het werken in Renesse is niet
van een leien dakje gegaan,be
kent Van Tuijl, juist omdat ze
aan niets anders hoefde te den
ken. „Ik heb een tijd gehad dat
ik het niet meer wist. Ik zat hier;
alleen, niemand om een dialoog
mee aan te gaan, vol twijfels
over wat ik had gemaakt. 'Moet
ik nu die hele ruimte gaan vol
plempen?', vroeg ik me af. ft
merkte dat de dagelijkse reali
teit die ik normaalgesproken
stox-end vind, zoals de was doen.
auto naar de garage brengen,bi]
iemand op de koffie gaan, je
helpt om afstand te nemen, Hier
moest ik leren afstand te nemen
xn mijn hoofd. Zo'n periode
maakt je dus wel bewust van]?
werkproces, van wat je zwakt?
en stex-ke kanten zijn."
De expositie van Liesje van Tuijl
Plus Min in Renesse duurt van zon
dag 26 mei tot en met zondag 23j"ni
Open za en zo van 12-17 uur. Af
staande zondag opent gastcum]
Edwin Jacobs de manifestatie Af-
nia. Aanvang: 12 uur.
Liesje van Tuijl bij de latex voeten.
het axrdere over een vrouwelijke
Don Quichote. „Op dat idee ben
ik gekomen door die windmo
lens hier", verklaart Van Tuijl
lachend. Mythische verhalen en
sprookjes voxmen een uitgangs
punt voor haar beeldende
kunst, maar ze illustreert ze
niet. De verhalen zetten haar
aan tot de vorming van een
nieuw beeld. „Dat is al zo als ik
lees. Dan zie ikgeenlettei's maar
beelden." Hoe het beeld dat ze
zelf maakt eruit gaat zien, is me
de afhankelijk van haar directe
omgeving. De afgelopen drie
weken heeft Van Tuijl in Renes
se aan haar presentatie ge
werkt. Logisch dus dat Zeeland
en de expositieruimte die ze
moet vullen haar x-ecente werk
hebben bepaald.
Graslandschap
Van Tuijl: „Ik vind de vloer van
de expositiex-uimte zo mooi.
Daar moest ik xets mee doen. Ik
heb veel x-ondgereden hier op
Schouwen en werd getroffen
door het uitgestrekte grasland
schap dat doortrokken is met
lijnen, van wegen en dijken bij
voorbeeld. Ik heb even met het
icl.ee gelopen een grasveld te ma
ken van de vloer, maar uiteinde
lijk ben ik uitgekomen bij die
foto Marijke Folkertsma
voeten die een tangopas maken.
Zo heb ik die vlakken en die lij
nen in het landschap verbonden
met mijn thematiek van cle man
en vrouw clie rond elkaar cirke
len."
„Ik fotografeer vaak het land
schap. Dat heb ik hier niet ge
daan. Dat is eigenlijk wel gees
tig, omclat ik hier zo midden in
het landschap zit. Maar het wer
ken met het landschap kost me
meer tijd. Di'ie weken is daar
voor te kort. Dat heeft te maken
met herhaling. Ik kan bijvoor
beeld gefascineerd raken door
een plek waar ik elke dag met de
trein langskom. Ik lees .ontzet-
