Zoeken naar speld in de hooiberg PZC PZC Amerika schrikt niet meer van elk terreuralarm Winny de Jong: zelfs de sterkste olifant zou hysterisch worden Plan Colombia voor VS rookgordijn in strijd tegen marxisme ID Lelystad probeert mysterie van bse te ontrafelen 23 mei 1952 donderdag 23 mei 2002 Onderzoekers van ID Le lystad, instituut voor diergezondheid en dier- houderij, staan in de start blokken. Om op zoek te gaan naar de ontbrekende schakel tussen de bse- koeien in Oost-Neder land. Wat - in hemelsnaam - hebben bse-onderzoe- kers in binnen- en buiten land tot nog toe over het hoofd gezien door Jos Oude Nijhuis De epidemiologen van ID Le lystad hebben het wel eens berekend, verklaart bse-onder- zoeksleider F. van Zijderveld. Tot bse-geval twintig in Neder land - koe Daatje 70, eigendom van een boer in Ambt Delden - had de onevenwichtige sprei ding van het aantal gekke koei en over Nederland, statistisch gezien, nog op louter toeval kunnen berusten. Sindsdien, voegt de onderzoe ker eraan toe, is die stelling ook wetenschappelijk niet meer overeind te houden. Van alle 36 bse-koeien - stand half mei 2002 - die sinds maart 1997 in Neder land zijn aangetroffen, stonden er niet minder dan 24 op stal bij boeren in Overijssel en Gelder land. „Van toeval kan geen sprake meer zijn", concludeert ook Van Zijderveld. Wereldwijd zien wetenschap pers besmet diermeel - in feite afval van dode en geslachte die ren - als de veroorzaker van bovine spongiforme encephalo- pathie. Maatregelen ter voorko ming van de ziekte bij runderen, die wordt gezien als veroorza ker van een variant van de dode lijke hersenziekte Creutzfeldt- Jakob bij mensen, zijn tot nog toe dan ook gericht op het uit bannen van diermeel uit vee voer. Van Zijderveld volgt nog steeds de huidige wetenschap pelijke inzichten. Hij wijst erop dat een onderzoek, vergelijk baar met dat wat zijn organisa tie nu gaat doen, in Engeland diermeel als oorzaak aanwees. Beeld van het ruimen van een boerderij in de gemeente Raalte, waar bse werd geconstateerd bij een koe. „De oorzaak ligt bij het besmet te diermeel", zegt hij, „totdat het tegendeel is bewezen." Het feit dat diermeel al een aantal jaren - sinds 1998 - niet meer in rundveevoer mag voorkomen, is op dit moment nog geen garan tie dat er geen nieuwe bse-ge- vallen zullen voorkomen. De getroffen dieren kunnen het na melijk in hun jonge jaren nog hebben binnengekregen. Van Zijderveld: „Uitgaande van een incubatietijd van circa zes jaar, zou het effect van het diermeel- verbod vanaf 2004 zichtbaar moeten worden. Mits de regels nageleefd worden, natuurlijk! Hoewel de ongelijke spreiding van de gekke koeien over Ne derland de directe aanleiding vormt voor het minimaal twee jaar durende onderzoek, zullen de onderzoekers van ID Lely stad alle boeren in Nederland bezoeken wier veestapels zijn geruimd wegens de aanwezig heid van een bse-koe. Hetzelfde geldt voor een grote groep be drijven, die niet met bse te ma ken heeft gehad, maar die ter vergelijking en ter controle in het onderzoek wordt opgeno men. Bedrijfsfactoren Van Zijderveld spreekt in dit verband van het eerste onder- zoeksspoor. „We willen alle be drijfsfactoren in kaart bren gen", zegt hij. Alle betekent in dit geval echt alle, zo blijkt. Van geografische ligging tot ge bruikte stalsystemen en van be- drijfstype tot mestopslag. Maar ook over de bedrijfsvoering worden vragen gesteld. Bijvoor beeld of er in het verleden dier- meelhoudend voer voor andere diersoorten, zoals varkens, ge voerd is aan runderen. „Maar ook zullen we nagaan of zich in de omgeving van een boerderij, die ooit door bse is getroffeneen slachterij bevond, waarvan slib is uitgereden over grond in de buurt", geeft Van Zijderveld aan. Het tweede spoor waarop de on derzoekers van ID Lelystad zich zullen richten, zijn de stromen dierlijke afvalproducten en diermeel, inclusief herkomst, bestemming en destructiepro- cedures, vroeger en nu. Bedrij ven in de veevoerketen - van voer- en kalvermelkproducent tot vetsmelter - kunnen een uit nodiging tegemoet zien om aan het onderzoek mee te werken. Zelf legt Van Zij derveld een gro te nieuwsgierigheid aan de dag ten aanzien van geïmporteerd diermeel. Hij constateert hier namelijk een hoge mate aan on doorzichtigheid. Weliswaar deed Nederland diermeel uit het zwaar door bse getroffen Enge land in de ban, maar toch zegt Van Zijderveld niet te kunnen foto Vincent Janink/GPD uitsluiten dat dit via een omweg toch in Nederland terecht is ge komen. „Bijvoorbeeld doordat het eerst naar een ander land ging, waarna het later, op zich legaal, is geïmporteerd door een Nederlands bedrijf." Eerlijk Van Zijderveld zegt te rekenen op de medewerking van alle partijen. En op eerlijke ant woorden op de vragen die wor den voorgelegd. „Ik ga ervan uit dat iedereen te goeder trouw heeft gehandeld", aldus de on derzoeksleider. Hij wijst daarbij ook op het feit dat de Algemene Inspectie Dienst nooit op zware overtredingen is gestuit. GPD door Ans Bouwmans Een hausse terreurwaarschu- wingen golft de laatste da gen over de Verenigde Staten. Waarom? Er is geen sprake van een verhoogd risico volgens het officiële vijf-kleuren-alarmsys- teem. Al sinds maart zit Ameri ka in de gele fase die staat voor een aanmerkelijk risico. Pas als het oranje wordt is de kans op aanslagen 'groot'. Het Witte Huis verzekert dat er geen spra ke is van een concrete dreiging. De conclusie ligt voor de hand dat de alarmerende uitspraken van vice-president Cheney te maken hebben met het rumoer rond president Bush. Het Witte Huis heeft er baat bij het pu bliek eraan te herinneren dat de strijd tegen het terrorisme ruim acht maanden na 11 september nog niet voorbij is. Dat er aller lei gevaren zijn, die alhoewel niet actueel, wel aan de horizon liggen. De opperbevelhebber van het land moet daarbij niet in de weg gelopen worden door wijsneuzen die achteraf de wijs heid in pacht hebben, zo luidt de boodschap van het Witte Huis. Dat is niet de enige verklaring voor de toevloed aan waarschu wingen. Er is ook sprake van toeval. Zoals met de opmerkin gen van FBI-baas Robert Muel ler over zelfmoordaanslagen. Amerikaanse kranten meldden eerder op basis van anonieme FBI-bronnen dat de opspo ringsdienst rekening houdt met zelfmoordaanslagen, zoals die door Palestijnen in Israël wor den uitgevoerd. Op een besloten bijeenkomst met advocaten werd Mueller er naar gevraagd. Zijn antwoord dat dergelijke aanslagen ook op Amerikaans grondgebied 'on vermijdelijk' zouden zijn, werd opgepikt door een journalist. Iets minder toeval is het dat mi nister Rumsfeld van Defensie deze week hetzelfde woord - 'onvermijdelijk' - gebruikte voor het gevaar dat terroristen uiteindelijk zullen kunnen be schikken over biologische, che mische of nucleaire wapens. Hij verdedigde zijn fors uitgebreide budget in de Senaat. Sinds vorige week bekend werd dat Bush in augustus vorig jaar door de CIA gewaarschuwd was voor kapingsgevaar, is er sprake van een verhoogde attentie- waarde voor alles wat met ter reurdreiging te maken heeft. Vi ce-president Cheney wees vorige week op een bijeenkomst van Republikeinen op het ge vaar van nieuwe aanslagen en media hebben geprobeerd daar meer duidelijkheid over te krij gen. Allerlei anonieme zegslie den schoten te hulp. Opmaat Zo kwam de New York Times- gevolgd door andere media met het bericht over 'toegeno-j men berichtenverkeer tussenA! Qaeda-cellen', vergelijkbaar! met de periode voor 11 septem ber en wellicht een opmaat voor een nieuwe aanval. Tastbare in formatie ontbreekt echter. N; lekken werd er bericht ove FBI-waarschuwingen aan be heerders van appartementen, complexen voor terroristen dis een krachtige bom zouden wil len planten in een appartement In de VS zijn waarschuwinge voor mogelijke terreuractiesin- middels gewoon. Ze gaa: meestal vergezeld van de uitla ting dat 'het zekere voor het on zekere' wordt genomen. Dins dag was er zo'n waarschuwe voor bekende punten in Nes York, zoals het Vrijheidsbeeld Het gaat echter veelal om vagi dreigingen, waarmee het Ame rikaanse volk helemaal niks kan en die in het verleden dan ookai vaak op kritiek konden reke nen. Het Witte Huis wees daar nog eens op, nadat Bush onder vuur werd genomen omdat hi; de 'algemene' CIA-waarschu- wing voor kapingen niet open baar maakte. De vraag is of er straks nog wei iemand wakker ligt van de zwarte scenario's uit Washing ton. Hoe vaker je waarschuw!, des te minder attentiewaardeje i krijgt. GPD door Frans Lindenkamp Dat de internationale cocaï- neprijs niet stijgt ondanks de massale besproeiing vanuit laag overscherende vliegtuig jes met het ontbladeringsmid- del glyphosaat, is voor Diana Sanchez Lara het levende be wijs dat 'Plan Colombia' niet werkt. Sanchez Lara onderzoekt voor de de non-gouvermentele orga nisatie Minga uit de Colombi aanse hoofdstad Bogota de soci aal-economische gevolgen van het miljarden omvattende drugsbestrijdingprogramma van de Amerikaanse regering. Dat program wordt uitgevoerd door het Colombiaanse leger. Sanchez is stellig: plan Colom bia is gedoemd te mislukken. Washington zal de kruistocht tegen de drugshandel niet win nen zolang de cocablaadjes meer opleveren dan vervangen de gewassen. „Het cocablaadje is ongrijpbaar. Spuit je het plat, dan schieten de struiken elders weer als paddestoelen uit de grond. Boeren zullen altijd zaai en waar het meest mee te verdie nen valt. De plant migreert van streek naar streek en van land naar land." Sanchez wijst op het departe ment Putumayo, waar 60 procent van de cocateelt in Co lombia is gevestigd; 35.000 co caboertjes verbouwen er op 160.000 hectare grond. Sinds daar in december 2000 het be sproeien begon, trokken veel campesinos dieper het land in om hun struiken opnieuw aan te planten. Daardoor is het coca areaal eerder toe- dan afgeno men. Ook laten veel boeren de struiken met opzet groeien tus sen de andere gewassen om zo het besproeien te bemoeilijken. Er heeft zelfs een nieuwe werk wijze zijn intrede gedaan. In de noordelijke regio Catatumba, waar vorig jaar juli 50.000 hec tare zijn platgespoten, kappen campesinos voortaan hun strui ken. Die lopen enige maanden later toch weer uit. Daarmee voorkomen ze dat het glypho saat - dat zoals Sanchez beweert veel minder onschadelijk voor de gezondheid is als de Ameri kanen doen geloven - de plant doodt. Volgens de onderzoekster is geen kruit gewassen tegen de fe-v nomenale prijzen die de markt betaalt. Met de teelt van coca blaadjes - die elke twee maan den geoogst worden - valt per jaar gauw tien maal meer te ver dienen dan met koffie, maniok of bananen. „De Amerikanen hebben per gezin in Putumayo een miezerige duizend dollar uitgetrokken om over te stap pen op vervangende gewassen. Dat is de gemiddelde opbrengst van slechts één oogst. Niemand die erover peinst dat te doen", licht Sanchez toe. Bovendien, zo stelt ze, zijn de campesinos er van verzekerd dat hun product wordt afgenomen. „Dat moeten ze nog maar afwachten met an dere gewassen. Drugshandela ren komen de blaadjes per boot halen en er wordt contant afge rekend. Sommigen komen zelfs met de helikopter langs." Ook mensenrechtenactivist Gustavo Gallon - die aan het hoofd staat van de Commissie van Colombiaanse Juristen - bekritiseert Plan Colombia fel. Gallon: „De cocaïnehandel roei je niet uit met het bespuiten van blaadjes. Daarvoor moet je bij de drugsbaronnen en banken in de grote steden zijn. In Colom bia, in de VS en in Europa. Daar wordt het grote geld gemaakt. Ook moet je de internationale aanvoer afsnijden van de che micaliën waarmee cocaïne wordt geproduceerd. Rookgordijn Gallon noemt Plan Colombia een rookgordijn, bedoeld om het marxistische verzet de nek om te draaien. Hij stelt dat de archi tecten ervan niet in Bogota hui zen, maar in het Pentagon. „Het is louter een strategie om de gu errillabewegingen FARC en ELN van hun inkomsten te be roven. Die financieren de oorlog tegen de Colombiaanse staat voor een groot deel uit hun be langen in de drugshandel." Gallon gaat nog een stap verder. Zonder Plan Colombia zou er meer uitzicht zijn geweest op een einde aan bijna veertig jaar durende burgeroorlog. De Co lombiaanse president Andres Pastrana brak eind februari na drie jaar van vruchteloze vre desonderhandelingen het over leg met het FARC af. „Door Plan Colombia in huis te halen heeft Pastrana de invloed van het le ger op de regering fors vergroot. Voor het vredesproces beteken de dit een toenemende polarisa tie en wantrouwen. GPD Ze was bang, angstig, haast hysterisch en had last van stress. De 43-jari- ge Winny de Jong van Lijst Pirn Fortuyn (LPF) stortte vorige week woensdag op de dag van de Tweede-Ka merverkiezingen volledig in. Een zenuwinstorting maakte een eind aan wat misschien wel de mooiste dag van het jaar had kun nen worden voor de num mer vier van de lijst. Maar: „Het ventiel werd er uitgetrokken." door Niels Dekker Winny de Jong zit er weer wat ontspannen bij. Een week na de verkiezingen pro beert ze langzaam tot rust te ko men. De beveiliging van de poli tica is verdwenen. Niet constant een politiewagen voor de deur en geen persoonlijke body guards die praktisch elke bewe ging volgen die ze maakt. Maar helemaal gerust is ze nog niet. Als een passant niet dóórrijdt, dan kijkt ze even schichtig om haar heen. Op het terras met het weidse zicht op de polders van de Hoek- sche Waard blikt de toekomsti ge landbouwwoordvoerster van de partij, die vorige week 26 ze tels haalde, terug op een bewo gen periode. Het begon met de aanmelding voor de LPF. Ze stuurde een fax naar het bu reausecretariaat en zat niet lang daarna aan tafel met Pim For tuyn. Het hoofd consument en kwaliteit van het Centraal Bu reau Levensmiddelen werd op plek vier gezet. Vanaf dat mo ment raakte ze haar reguliere le- ventje kwijt. „Eén grote roes", zoals ze zelf zegt. „Niets was voorspelbaar, alles verliep cha otisch. Alsof ik in een droom zat." Nachtmerrie Die droom werd op 6 mei al snel een nachtmerrie. Óp het Hilver- sumse mediapark werd Fortuyn met meerdere kogels omge bracht en het leven van De Jong werd op zijn kop gezet. De basis was gelegd voor de zenuwin- storting die Winny vorige week kreeg. „Sinds 6 mei heb ik me groot gehouden. De dag erna zat ik tegenover Kok en 's avonds moest ik naar Rotterdam. Daar Winny de Jong bij de kapper. laad je het verdriet op je schou ders. Je probeert iedereen te troosten om te voorkomen dat de partij uit elkaar spat. Ik be sloot door te gaan, ondanks dat dit besluit ons het leven kan kosten." Ze dacht een moment aan haar zus, die nog steeds in Duitsland woont, het land dat ze in 1989 na een mislukt huwe lijk verliet. „Ze is stewardess. Zij moest ook gewoon doorvlie gen na de aanslagen in Amerika op 11 september. De zakelijke houding ging ten koste van haar eigen gemoeds toestand. Nog geen week na de moord op haar leider vloeiden de eerste tranen over haar ge zicht, op hetzelfde terras. „Toen kon het pas. De hele week had ik geen tijd gehad om mijn emoties te verwerken. Ik durfde er niet aan toe te geven." Desondanks besloot Winny de Jong zich kra nig te houden tot en met 15 mei. „Daarna kon ik in elkaar stor ten." De Jong kreeg in opdracht van minister De Vries van Binnen landse Zaken twee lijfwachten toegewezen en de surveillance van de politie werd omgezet in permanent toezicht. Maar veel veiliger voelde ze zich er niet door. Volgens haar werden er foutjes gemaakt door de beveili ging en gaf haar gevoel aan dat het nog steeds niet snor zat. „Ik had het gevoel dat er voor de verkiezingen nog iets zou ge beuren." Zij kon toen nog niet weten dat dit haar zenuwinstorting op de verkiezingsdag zou zijn. In een kapperswinkel in Dordrecht vernam zij de reactie van Nicole Bakker van Milieudefensie op haar persoon in de Nieuwe Re- vu. Het was de druppel die de emmer deed overlopen. Met de hand voor de mond rende Winny gillend weg uit de kappersstoel en hysterie maakte zich meester van haar. Een dag later verkon digde partijleider Mat Herben dat Winny enkele dagen rust moest nemen en dat ze over spannen was. Opgeheven Een understatement voor wie naar de woorden van de 43-jari- ge vrouw luistert. Donderdag nacht om half één kwam er een belletje dat de beveiliging met onmiddellijke ingang was opge heven, omdat het gevaar was geweken. De verkiezingen wa ren immers voorbij. De Jong klapte weer in elkaar en het kappersscenario werd her- foto Niels van der Hoeven/GPD haald. De volgende dag pakte ze met haar vriend en zoon haar biezen. Na vier dagen rust op een onbe kende plek ergens in Nederland wordt de politica naar eigen zeggen langzaam sterker. Het enige bewijs dat te halen is, is dat ze in tegenstelling tot een week ervoor lacht, rustig praat en slechts een enkele keer een Duits woord laat vallen en geen hele Duitse zinnen opdreunt. Ze probeert een verklaring te vin den voor haar gedrag van vorige week. „De marathon duurde tot en met 15 mei en hoe dichter je bij de streep komt, hoe groter de kans dat je in elkaar klapt. Iede re wiskundige die alles bij el kaar optelt had dit kunnen voorspellen. Het was slopend. Je kunt het geen moment losla ten. Zelfs de sterkste olifant zou hysterisch worden. Menigeen zou hier aan kapot gaan. Het leek wel een boek van John Grisham (Amerikaanse thril lerschrijver, red) te worden." Winny de Jong voorspelt dat en kele partijleden, die zich voor alsnog 'onvoorstelbaar groot' hebben gehouden, binnenkort hetzelfde overkomt. „Bij som migen zal het er nog uit moeten komen." GPD COMBINATIE - In Nieuw- dorp is vandaag een nieuw complex in gebruik genomen dat een badhuis, een school en een verenigingsgebouw in zich verenigd. Het is een voor Zeeland unieke combinatie. 'Menig grotere gemeente kan hier jaloers op zijn', aldus commissaris der koningin De Casembroot tijdens de ope ning. WEDEROPBOUW - De stij gende lijn die de wederop bouw sinds de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog vertoonde, dreigt in 1952 on derbroken te worden. Dit jaar zullen fors minder hui zen voltooid worden dan vorig jaar, constateert de Centrale directie van de We- deropbouw en Volkshiaisves- I ting in haar jaarverslag over 1951. STEEKVLAM - Tijdens een repetitie van het Omroepor kest schoot plotseling een steekvlam uit het plafond van de grote KRO-studio in Hilversum. De brand ont stond doordat schilders be zig waren met een ben zinebrander een dakgoot af te branden. Het orkest repe teerde muziek van een kost baar partituur, gehuurd uit Duitsland. Het is niet bekend of het muziekstuk de brand heeft overleefd. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax:(0118)470102 E-mait redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115)645769 Fax. (0115) 645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax (0114)372771 E-mail. redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8 30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Internet: w w.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tijdens kanloorure zondag van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0118) 484000. Fax (0118)470100. Abonnementen (bij acceptgirobelaling geldt een toeslag van /,--) per maand 19,25 per kwartaal: 52,-- per jaar 198,-- Voor toezending per postgeld! een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag /,-- zaterdag. 1.50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel: 0118-484321 in onderdeel van hel Wegener-concern Dedoorjj is verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor cn- (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteer"- derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC. aWl lezersservice, Postbus 18.4380 AA Vlissingen Behoort-tot ujGgenor

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4