PZC
Chippen breekt eindelijk door
Scaldis specialist in drainagesystemen
21
Prijsstijgingen door
euro koude douche
voor de consument
Ambitieus Hutchison
krijgt hele kluif aan
kwakkelend ECT
Komst van euro geeft elektronische portemonnee flinke impuls
Hollywood
staakt afzet
van DVD
in China
het bedrijf
donderdag 23 mei 2002
De chipper van de Postbank en de chipknip van de overige
banken hebben als elektronische portemonnees zeven jaar
naast elkaar bestaan; sinds half april heeft de Postbank zijn
betaalkaart aangepast aan de machtige chipknip. Nederland
loopt pas sinds begin dit jaar warm voor deze wijze van beta
ling. In een toenemend aantal gevallen móet je de chipknip
wel gebruiken, zoals bij parkeerautomaten die geen munten
meer accepteren.
door Melchior Zeeman
en Gijsbert Spierenburg
DEN HAAG - Elektronische
hebbedingetjes zijn alleen leuk
als ze werken. Sinds half april
staat de nietsvermoedende,
misschien wat lakse, rekening
houder van de Postbank of de
ING-bank te klungelen met zijn
chipper, zijn elektronische por
temonnee.
Ben je na een j aar of zeven, mede
door die ontstellende en onover
zichtelijke hoeveelheid euro
muntjes eindelijk overstag ge
in en betaal je op moderne
wijze, weigeren alle chipauto
maten dienst. 'Pas ongeldig',
geeft het schermpje aan, en het
apparaat laat een schrille piep
toon horen. Alsof je iets heel
;s hebt gedaan. Maar eigen
lijk heb je iets heel ergs nagela
ten: het aanvragen van een
nieuwe pas.
De Postbank en de ING-bank
hebben sinds januari van dit
jaar de chipkniptechniek over
genomen van de andere banken.
De eigen, afwijkende chipper
heeft het afgelegd tegen de
overmacht van de concurrentie.
Tot begin dit j aar waren er zeven
miljoen passen met een chipper
en dertien milj oen met een chip
knip uitgerust. Nu zijn er zes
tien miljoen chipknippassen,
maar die zijn niet allemaal ge
activeerd. Omdat de chip die op
de bankpas zit niet kan worden
aangepast, hebben de chipper-
banken een aparte chipknippas
uitgebracht. Wie zijn chipper
had geactiveerd, heeft zo'n pas
thuisgestuurd gekregen. Ande
ren moeten de nieuwe pas aan
vragen. De oude chippertech-
niek werkt sinds 15 april niet
meer.
Maar er is nog een reden voor
een aparte pas. „Mensen zijn
huiverig voor het afgeven van
hun bankpas, ze zijn bang hem
kwijt te raken. Of ze laten hem
in de parkeerautomaat zitten.
Zonder je bankpas ben je toch
onthand", zegt een woordvoer
ster van de Postbank.
Zij bespeurt sinds januari een
duidelijke toename van de po
pulariteit van de elektronische
portemonnee. Die is volgens
haar te verklaren uit de op
komst van verplicht elektro
nisch betalen in parkeerauto
maten, in het openbaar vervoer
of in snoepautomaten.
Zo breekt het gebruik van de
elektronische portemonnee uit
eindelijk toch door. Zeven jaar
lang - de passen zijn in 1995 ge-
introduceerd - hebben de ban
ken en de ontvangende instan
ties zoals winkels, de chipknip
verwaarloosd. Een half miljard
euro aan introductiekosten
heeft jarenlang geen invloed ge
had op het gebruik van de pas.
Consumenten hebben lange tijd
de chip nooit willen opladen. Zij
vertrouwden het niet en er wa
ren toch bijna geen winkels
waar je met je chip kon betalen;
opladen was nutteloos. Omdat
weinig consumenten de chip
hadden geactiveerd, waren
winkeliers op hun beurt ook niet
van zins een chipknipautomaat
aan te schaffen. Met als gevolg
dat de chipknip niet doorbrak.
Tot dit jaar. In de overgang van
gulden naar euro hebben de
banken him best gedaan de
geesten van de consumenten
Het ziet ernaar uit dat de chipknip eindelijk doorbreekt.
rijp te maken voor de chipknip.
Met een intensieve reclamecam
pagne is het gemak ervan bena
drukt, je hoefde immers als je
met een chipknip betaalde niet
al die nog onbekende euromun
ten te sorteren. Daarnaast is het
aantal plaatsen waarop je de
chipknip kan gebruiken dras
tisch toegenomen. Zo is de wei
felende consument overgehaald
om die chip op te laden.
Toch is betalen maar een van de
functies die de chip kan hebben,
zegt de 'mr. chipkaart' van Ne
derland, Jan van Arkel. Van
1994 tot 2000 was hij direc
teur/secretaris van het Natio
naal Chipcard Centrum (NCP).
Van Arkel: „De chipper moest
een kaart worden waar meer
mee kon, bijvoorbeeld telefoon
nummers in opslaan. Een multi
functionele kaart, maar die
bleek voor het grote publiek
veel te ingewikkeld. Bovendien
waren er te weinig oplaadpun-
ten en automaten."
De introductie van de euro is
van invloed geweest op de stij
gende populariteit van de chip
knip, meent Van Arkel. „Maar
ook de invoering van de chip
knip in andere delen van de
markt: in parkeerautomaten, in
de frisdrank- en sigarettenau
tomaten en in het openbaar ver
voer."
Volgens Interpay, die het bin
nenlands betalingsverkeer re
gelt, is de stijging van het aantal
transacties met de chipknip ex
plosief. Woordvoerder M. Wou-
tersen: „In 2001 is er totaal 31
miljoen keer gechipt: 9 miljoen
keer met de chipper, 22 miljoen
keer met de chipknip. Vorige
maand telden we gemiddeld 1,6
foto Roland de Bruin/GPD
miljoen transacties per week
met de chipknip. De verwach
ting ligt dit jaar op 60 miljoen
chipkniptransacties.
Eén systeem
Chippen met de Nederlandse
chipknip kan nog niet in Euro
pa. Van Arkel: „In Europa be
staan twintig verschillende
chipknipsystemen. De elektro
nische beurzen zijn nu alle ge
vuld met euro's, maar er is er
niet één die over de landsgren
zen werkt. Daar werk ik nu aan,
in Europees verband." GPD
door Maurice Wilbrink
AMSTERDAM - Extra inflatie
door de komst van de euro? Wim
Duisenberg, president van de
Europese Centrale Bank, wuif
de die suggestie begin januari
nog lachend weg. Zo snel toege
ven dat de nieuwe munt het le
ven extra duur maakte, zou de
feeststemming rond de over
gang naar de euro maar beder
ven. Duisenberg en andere au
toriteiten kozen liever voor een
'niets aan de handshow'.
Vijf maanden later is die niet
meer vol te houden. In Duits
land heerst grote ergernis over
prijsstijgingen, en is de munt al
onderwerp van een negatieve
woordspeling: geen euro, maar
'teuro' (vrij vertaald duro), en 54
procent wil terug naar de D-
mark. Ook de Nederlanders, ge
plaagd door een hoge inflatie,
klagen en koppelen veel prijs
stijgingen nu aan de komst van
de nieuwe munt.
Zoiets is slecht voor het imago
van de euro, geeft president
Wellink van De Nederlandsche
Bank (DNB) onmiddellijk toe.
Maar in een toelichting op het
jongste DNB-jaarverslag zegt
hij ook dat de Nederlandse con
sument niet goed is voorbereid
op de extra prijsstijgingen. De
omschakeling naar de munt
kostte vijf miljard euro 'en die
kosten worden ergens verhaald,
onder andere op de klant'.
Wellink claimt dat DNB steeds
waarschuwde voor inflatie-ef
fecten, maar dat andere partijen
die boodschap onvoldoende
wilden overbrengen. Daarmee
uit hij onder meer kritiek op het
ministerie van Financiën, dat
een grote rol speelde in de pu
bliekscampagne over de euro.
Er is nog een tweede probleem:
de extra inflatie is in de ogen
van veel mensen hoger dan de
statistieken aangeven. Centrale
banken en ministeries in de eu
rozone vragen zich nu af hoe de
waarneming van de consumen
ten zo kan verschillen met de
harde cijfers. Statistici kunnen
zich niet voorstellen dat hun
meetinstrumenten een fout
beeld geven. Ze denken dat con
sumenten zich simpelweg ver
kijken. Zo staren mensen zich
blind op forse prijsverhogingen
in de horeca, waar de komst van
de euro inderdaad nogal is mis
bruikt. Als in de horeca de prij
zen zo omhoog kunnen, dan is de
euro al snel ook schuldig aan
prijsverhogingen elders.
Het beeld van een nieuwe munt
die het leven duurder maakt
klopt voor Nederland ook wel
een beetje. Het statistisch bu
reau van de Europese Unie
houdt de extra inflatie op 0,16
procent gemiddeld voor de eu
rozone. Maar voor ons land
schat De Nederlandsche Bank
de extra inflatie op 0,4 procent.
Waarom de extra inflatie in Ne
derland zo afwijkt is onduide
lijk. DNB zoekt het onder meer
in een klimaat met toch al een
relatief hoge inflatie. Dan zijn
prijsverhogingen gemakkelij
ker door te voeren: klanten heb
ben het niet snel door.
Ter geruststelling zegt Wellink
nu dat DNB 'de indruk heeft'
dat kostbare, duurzame con
sumptiegoederen al iets in prijs
daalden. Hij koppelt dat ook
aan de euro, die tot meer con
currentie moet leiden op het
vlak van internationaal verhan
delbare goederen. In 2003 al
zullen die 'prijsdrukkende ef
fecten' groter zijn dan de 'prijs
opdrijvende', verwacht hij.
Wellink wijst ook op de sterk ge
stegen salarissen. Die drijven de
prijzen in Nederland veel har
der op. Volgens Wellink kregen
werknemers in 2001 via het
nieuwe belastingstelsel 'de
grootste koopkrachtstijging
sinds 1945' in de schoot gewor
pen. Was die maar aangegrepen
om de CAO-lonen meer te mati
gen, zegt de bankpresident. Nu
gaat het veel langer duren eer de
loonkosten weer zakken en de
inflatie in Nederland weer on
der controle is. Dat zal de ver
wachte positieve prijseffecten
van de euro nog lang overscha
duwen. GPD
PEKING - Vrijwel alle
grote Hollywood-studio's
zijn gestopt met de distri
butie van DVD's in China.
Volgens schattingen uit de
industrie zijn nergens ter
wereld zoveel DVD-spe-
lers verkocht als in China,
tussen zes en negen mil
joen. Maar de markt
wordt gedomineerd door
het illegale circuit. Ne
gentig procent van alle in
China verkochte DVD's
zijn clandestiene kopieën.
De enige studio die nog
actief is op de Chinese
markt, is Warner Bro
thers. Disney en Colum
bia Tristar staakten hun
activiteiten begin dit jaar,
terwijl Fox en Universal
China altijd links hebben
laten liggen, meldt de
South China Morning
Post, een Engelstalig dag
blad uit Hongkong.
Legale DVD's kostten in
China 120 tot 170 yuan,
omgerekend 16 tot 23 eu
ro. Een illegale DVD
wordt op vrijwel elke
straathoek voor 1,5 euro
of minder aangeboden. De
kwaliteit van recente
films is vaak belabberd,
bijvoorbeeld omdat nieu
we 'blockbusters' met een
videocamera in een bio
scoop zijn opgenomen.
Maar vroeg of laat komt er
vanzelf een betere versie
op de markt.
Dat is ook het geval met
Harry Potter, waarvoor
Wamer Brothers van het
ministerie van Cultuur
toestemming kreeg om de
DVD in China op de markt
te brengen. Kopieën van
goede kwaliteit, met Chi
nese ondertiteling, zijn al
maanden te koop in het il
legale circuit.
De regering verplichtte
zich bij de toetreding tot
de Wereldhandelsorgani
satie om de piraterij har
der aan te pakken. Tot nu
toe is daar in de straten
van Peking weinig van te
merken. Al klagen verko
pers van illegale DVD's
wel dat het aantal titels
afneemt. Een enkeling liet
zelfs weten naar een ande
re job uit te zien, uit vrees
dat de bron uiteindelijk
toch opdroogt. GPD
door Desirée Schouten
BORSSELE - „In goed gedrai
neerde grond zijn water en
zuurstof in balans. Dat komt de
groei van de gewassen ten goe
de. Bovendien zijn de planten
beter bestand tegen droge en
natte periodes. Gevolg is een ho
gere opbrengst van de grond
voor de boer. Daarmee kan hij
de investering in een drainage
systeem snel terug verdienen."
Dat zegt J. van den Ende, be
drijfsleider van B. V. Drainage-
bedrijf Scaldis in Borssele. Het
veertig jaar oude bedrijf is ge
specialiseerd in aanleg en on
derhoud van drainagesystemen
voor landbouw, boomgaarden,
sportvelden, campings en tui
nen. Een andere activiteit van
het bedrijf is grondegalisatie.
Van den Ende: „Elke grondsoort
stelt zijn eigen eisen aan het sys
teem. Het gebruik dat van de
grond wordt gemaakt, is ook be
palend. Drainage voor een
sportveld is anders dan voor
landbouwgrond. Voor we aan
een klus beginnen, gaan we
eerst de zaak bekijken: onder
meer hoe diep we kunnen drai
neren en welke afstand tussen
de buizen daarvoor nodig is.
Daarbij moeten we bijvoor
beeld rekening houden met de
waterdoorlaatbaarheid van de
grond, hoe laag de grond ligt en
de slootdiepte. Dat laatste
wordt feitelijk bepaald door het
waterschap."
Scaldis is ontstaan uit de firma
Joh. van den Ende Zonen, een
loonbedrijf dat uit 1946 stamde.
Vooral na de ramp van 1953 was
er een toenemende behoefte aan
drainage. „De boeren wilden zo
snel mogelijk het land weer op",
vertelt Van den Ende. „Tot die
tijd was het vooral handwerk en
we zochten naar mechanisatie.
Uit het buitenland voerden we
een sleuvengraver voor achter
de trekker in. Vanaf 1955 gingen
we daarmee volop aan het werk.
Dat was in principe het begin
van het gemechaniseerd draine
ren."
Het familiebedrijf had drie tak
ken: loonbedrijf, machinefa
briek en drainagebedrijfIn
1961 werden de bedrijven ge
scheiden in Drainagebedrijf
Scaldis en Machinefabriek Van
den Ende. Het loonbedrijf ver
dween geleidelijk. Van den En
de: „In de jaren zeventig kwa
men we in een heel grote dip.
Met de gemeente Borssele be
gonnen we met vuilverdichting
op de vuilstortplaats bij Nieuw-
dorp." In 1980 maakte Scaldis
een doorstart in een eigen nieuw
pand naast de machinefabriek.
Een medewerker van Scaldis legt met behulp van buizen onder de grond bij Meliskerke.
Naam:
B.V. Drainagebedrijf Scaldis
Plaats:
Borssele
Opgericht:
22 december 1961
Aantal werknemers:
gemiddeld negen
Omzet:
1.400.000 euro
Sindsdien groeiden de draina
geactiviteiten uit tot hoofdbe
zigheid, met grondegalisatie en
vuilverdichting. Volgens Van
den Ende werd grondegalisatie
door de schaalvergroting in de
landbouw steeds belangrijker-
.Tot 1990 was Scaldis een fami
liebedrijf. Toen werd het ver
kocht en ondergebracht in een
holding met de Zeeuwse Bouw
en Wegenbouwmaatschappij.
Sinds zes jaar maken beiden
deel uit van de Zeeuwse holding
De Vier Ambachten, kortweg
H4A.Seizoenswerk.
Gevraagd naar wat drainage
precies is, begint Van den Ende
pas echt enthousiast te vertel
len, „In principe is drainage het
creëren van een stabiele grond
waterspiegel in de grond. Dat
doe je om een goede verhouding
tussen water en zuurstof in de
grond te krijgen. Dat is belang
rijk voor gewassen: ze kunnen
niet zonder water en ze kunnen
niet zonder zuurstof. Bij te veel
water gaan de planten rotten,
bij te weinig water drogen ze
uit."
In de landbouw wordt het
grondwaterpeil gemiddeld op
één meter gehouden. De wortels
van de planten groeien dan ook
tot die diepte. Het grotere wor
telvolume geeft de planten een
grotere mogelijkheid tot opna
me van water en zuurstof en
maakt ze beter bestand tegen
droge periodes. Bovendien
wordt de draagkracht van de
grond groter. „Op natte grond
kun je niet werken, vooral niet
met grote machines. Met drai
nage kunnen de machines in het
voorjaar sneller het land op en
in het najaar langer bezig blij
ven. De drogere grond wordt
ook warmer, wat de groei van de
gewassen bevordert. Daardoor
hebben de boeren een betere op
brengst van hun land."
Een drainagesysteem bestaat
uit geperforeerde ribbelbuizen,
die het overtollige water afvoe
ren. „Komisch is wel, dat ieder
een denkt dat die buizen het
vocht van boven opvangen,
maar dat is niet zo. Het vocht
zakt in de grond en kruipt dan
door de wet van de communice
rende vaten omhoog in de drai
nagebuizen. Het systeem werkt
dus als het ware van onderaf."
In zandige grondsoorten moe
ten de buizen omwikkeld zijn
om te voorkomen dat ze dicht
slibben. Van den Ende: „Hele
maal tegenhouden doe je dat
niet, Vandaar dat we de syste
men ook moeten onderhouden.
Dat wil zeggen dat we de buizen
doorspuiten met behulp van
speciale machines."
Ploeglichaam
Aanleggen van een systeem kan
via het graven van sleuven met
een machine, die gelijk ook de
buis aanbrengt. De sleuven
worden naderhand weer opge
vuld. Een andere werkwijze is
de sleufloze drainage. „Dat ge
beurt met een V-vormig ploegli
chaam. Dat snijdt door de grond
en licht die een stukje op.
Via het mes wordt dan gelijk de
buis door de grond getrokken,
foto Dirk-Jan Gjeltema
terwijl die grond op zijn plaats
blijft liggen. Sinds vijftien jaar
is deze techniek zover ontwik
keld, dat we er goed mee kunnen
werken", aldus Van den Ende.
Welke methode gebruikt wordt,
hangt af van de werkruimte en
het doel van de drainage. „We
kunnen niet altijd overal te
recht. De ruimte in een boom
gaard is te klein voor de sleuflo
ze machine en op een akker
kunnen we alleen werken als er
geen planten op staan. Op cam
pings en sportvelden bijvoor
beeld is het belangrijk dat het
water heel snel wegzakt na een
hoosbui. Dan help je de natuur
een handje door in de sleuven
boven de buizen drainage-zand
aan te brengen. Daardoor krijg
je een soort trechterwerking."
Zowel drainage als grondegali
satie is seizoensgebonden werk.
Van den Ende: „We werken ach
ter de oogst aan, in het najaar.
Gelukkig kunnen we wat sprei
den, sportvelden en boomgaar
den doen we meer in het voor
jaar. Maar nu het contract voor
de vuilverdichting niet meer is
verlengd - de OLAZ doet dat nu
zelf - is de basis voor het bedrijf
weer smaller geworden. Dat is
een situatie, waarover ik me wel
eens zorgen maak." Om het
veertigjarige bestaan te marke
ren, houdt Scaldis morgen een
open dag.
door Alexander Bakker
ROTTERDAM - Het plotselinge
aftreden van president-direc
teur Steven Lak van Rotter
dams grootste containerover
slagbedrijf ECT maakt één ding
duidelijk: de problemen zijn
groter en zitten dieper dan
gedacht. Het vertrek van Lak
maakt ook de weg vrij voor
managers van ECT's moeder,
het Hongkongse conglomeraat
Hutchison Whampoa.
Hutchison heeft altijd grote
plannen gehad met ECT. Zoals
de Hutchison International Ter
minals (HIT) in de containerha
ven Kwai Chung in Hongkong
het middelpunt is in het Aziati
sche terminalnetwerk, zo moet
Rotterdam voor de Chinezen de
belangrijkste haven in Noord
west-Europa worden. Daarvan
kwam nog niets terecht, vooral
doordat de Europese mededin
gingsautoriteiten, gewekt door
politiek gevoede klachten over
een te grote machtspositie van
Hutchison, lange tijd dwars la
gen.
Vorig jaar zomer hief 'Brussel'
de ban opIn korte tijd vergroot
te Hutchison daarop zijn belang
in ECT van 35 tot 79 procent. Op
last van de Europese Commissie
moest ECT wél een aandelen
pakket van 33 procent in de ge
zamenlijke Maasvlakte-termi-
nal met de Deense rederij
Maersk-Sealand van de hand
doen. Daarmee was ECT meteen
de klandizie kwijt van 's werelds
grootste rederij kwijt. Dat ge
beurde op een moment dat de
feitelijke problemen bij ECT
voor het eerst goed aan het licht
kwamen.
Maersk
De neergang bij ECT resulteer
de vorig jaar in een bijna twintig
procent lagere containerover
slag. Dat was niet louter te wij
ten aan het verlies van de
Maersk-Sealand-pakketten.
De problemen stapelen zich nog
steeds op. Dit jaar verloor ECT
de China-service van de rederij-
combinatie New World Alliance
(NWA) én de laatste Atlantische
dienst van deze alliantie.
Ten koste van ongetwijfeld gro
te kortingen zijn op het nipper
tje twee Verre-Oostendiensten
van NWA behouden. Ook de re
derijen Evergreen (Taiwan) en
CM A CGM (Frankrijk) dreigen
ECT de rug toe te keren en oriën
teren zich op een eigen Benelux-
terminal. Zeker is dat ECT na
2004 het ladingpakket verliest
van de Grand Alliance. De daar
in samenwerkende rederijen
zullen overstappen naar de
nieuwe EuroMax-terminal van
partner P&O Nedlloyd. Voor
ECT is het enige geluk dat het
voor vijftig procent deelneemt
in die nieuwe terminal op de
noordwestelijke hoek van de
Maasvlakte.
Op de Maasvlakte is in de afge
lopen vijftien jaar de overslag
van containers tot kunst verhe
ven, met de deels geautomati
seerde terminal voor de vroege
re Amerikaanse rederij Sealand
als parel op de kroon. ECT heeft
geautomatiseerde overslag be
dacht, ontwikkeld en toegepast.
Het concept was een vroegtijdig
antwoord op dure arbeids
krachten. Dat de geavanceerde
technieken pas nu, na tien jaar
worden gecopieerd - én verbe
terd uiteraard - tekent voor de
vooruitziende visie van de Rot
terdamse haven, maar werkt
ook de wet van de remmende
voorsprong in de hand. De con
currenten die nu de nieuwe,
techniek omarmen en verfijnen
zijn moderner en uiteindelijk
goedkoper uit dan ECT.
ECT richtte zich veel te lang op
techniek en verloor daarbij de
klant uit het oog. Dat werd eind
1999 pijnlijk duidelijk door
hoog oplopende conflicten met
ontevreden rederijen, boze
truckers en binnenvaartschip
pers. Het leed was toen al ge
schied. Bovendien bleek dat
personeel en vakbonden bij
ECT een forse machtspositie
hadden veroverd. Dat is lastig
bij onderhandelingen over reor
ganisaties.
De containerindustrie groeit
nog steeds. Dat ECT er niet pro
fiteerde is een veeg teken. De
groei voor dit jaar zal het verlies
aan lading zeker niet compense
ren. Bovendien is de concurren
tiepositie van Rotterdam niet
verbeterd. De haven behoort tot
de duurste. Ook aan de service
van ECT hangt, in vergelijking
met concurrentie, een stevig
prijskaartje. Kortom, belangrij
ke factoren voor de stimulering
van groei zijn ronduit slecht. De
wet van Murphy doet opgeld: als
het eenmaal tegenzit, zit het ook
goed tegen. Een combinatie van
de wet van de remmende voor
sprong en de wet van Murphy is
slecht. Het is de vraag of
Hutchison daar een antwoord
op heeft. GPD
