Een hartverwarmende belevenis
Vakantiekeurmerk van Jantje Beton
Cuba per
camper
W5
Fietsvrienden
Paradores
Hooivorken
Op stap
Waterweek
Plassen
zaterdag 18 mei 2002
Dollars zijn welkom op
Cuba, buitenlandse
toeristen ook. Die kunnen
hun vrij heid als het ware 'ko
pen' door een autootje te hu
ren en rond te trekkenOf een
camper. Cuba per camper,
da's een hartverwarmende
belevenis.
Je als een vogeltje zo vrij voe
len op Cuba? Er zullen maar
weinig Cubanen zijn die dat ge
voel echt kennen. Want er wordt
op het Caribische eiland nog
steeds stevig volgens de regels
van Karl Marx èn Fidel Castro
geleefd. Al zijn die langzaam
maar zeker iets versoepeld, me
de onder dwang van de slechte
economische toestand. Dollars
zijn nu welkom, buitenlandse
toeristen dus ook. En die kun
nen hun vrijheid op het eiland
als het ware 'kopen' door een
autootje te huren en van stad
naar stad, van hotel naar hotel
te trekken. En nog meer vrijheid
heb je als je gebruik maakt van
een camper. En krijg je aan
dacht, want aan campers zijn de
Cubanen nog niet zo gewend.
Als je dan zo'n hoge, brede Mer-
cedes-kampeerbus ergens mid
den in een stadje parkeert, ben
je verzekerd van belangstelling.
Dat is ook een van de leuke as
pecten van het rondreizen met
zo'n camper. Op elk moment dat
je dat wilt, zit je midden in Cu
baans 'streetlife', je stapt hup
een-twee-drie het dagelijks le
ven van de Cubaan binnen.
Suikerriet
En Cubanen zijn hele plezierige
mensen: vrolijk, open, spon
taan, goedlachs. Je vraagt je wel
eens af hoe een volk dat zo arm is
zo opgewekt kan leven. En al
zijn er onder die Cubanen niet
veel die iets anders dan hun ei
gen taal - Spaans - spreken, met
een paar woorden Spaans en
handen en voeten kom je een
heel eind.
Toerisme is zo langzamerhand
de belangrijkse bron van in
komsten voor het land gewor
den. Hoewel Cuba nog overdekt
is met suikerrietplantages,
brengt dat product op de we
reldmarkt nauwelijks iets meer
op. Maar hoe belangrijk het toe
risme ook is om de economie nog
een beetje op de been te houden,
de Cubaanse overheid ziet toch
liever niet dat haar landgenoten
al te veel in contact komen met
buitenlanders. Cubanen die sa
men met een buitenlander ge
zien worden, bijvoorbeeld in
een hotel maar ook in een
fietstaxikunnen in principe be
boet worden, riskeren zelfs cel
straf. Dat is ook een middel om
iets tegen prostitutie te doen,
daar werkt zelfs een speciale
politiebrigade aan.
Verder zijn in een belangrijk
toeristenoord als Varadero de
wijken met de hotels en resorts
niet toegankelijk voor Cuba
nen, behalve voor het personeel
dat er werkt. Hetzelfde geldt
voor het luxueuze Cayo Coco,
een eiland dat via een lange dam
met de kust verbonden is. En die
dam is tevens tolweg. Met aan
het begin niet alleen de ticket
verkopers, maar ook politie die
streng controleert wie er rich
ting het eiland wilEn als j e geen
dollars hebt, en dat hebben de
meeste Cubanen niet, dan heb je
er kennelijk niks te zoeken! Ook
in de betere winkels zie je ze
niet. Daar kan alleen met dol
lars betaald worden, de Cuba
nen moeten het redden met hun
armoedige peso-winkels, met
een assortiment dat doet den
ken aan wat er in Oost-Duits-
land tientallen jaren geleden in
de etalages lag.
Veertig jaar geleden verbrak
Amerika de diplomatieke be
trekkingen met Cuba, nadat de
pas aan de macht gekomen Fi
del Castro de door mafia om
ringde, verderfelijke scherts-
president Batista verjaagd had.
Bij de Stichting Vrienden op
de Fiets verscheen onlangs
het nieuwe boekje met gast-
adressen. Dat zijn er inmiddels
bijna 2000, waarvan 67 in België
en 15 in Duitsland. Leden van
de stichting kunnen op vertoon
van hun donateurskaart voor
maximaal 14 euro per persoon
(inclusief ontbijt) logeren op de
in het gidsje vermelde adressen.
De jaardonatie voor een lid be
draagt 6 euro per huishouden.
Opgave kan via website
www.vriendenopdefiets.nl of
door een briefje te sturen naar
Stichting Vrienden op de Fiets,
Vredehof 13, 5671 DS Nuenen.
Wie in Spanje minimaal vijf
nachten in een parador
(bijzondere, meestal in monu
mentale gebouwen gevestigde
staatshotels) wil slapen, is aan
zienlijk goedkoper af met een
zogeheten 'five nights card'. Er
zijn wel enkele voorwaarden
aan verbonden en hij is alleen
geldig voor een tweepersoons
kamer. Meer détails zijn te vin
den op www.paradores.es
Wie altijd al eens graag had
willen hooivorkdarten,
kan tegenwoordig terecht in de
Beemster. In deze 'gaafste
droogmakerij' van Nederland
ontwikkelde het infocenter di
verse arrangementen waarbij
niet alleen onbekommerd met
hooivorken mag worden gesme
ten, maar waarbij ook kan wor
den deelgenomen aan steenwer-
pen en andere traditionele
poldersporten. Tevens is het
mogelijk met de step een rondje
te maken over de ringdijk.
Informatie: 0229 - 62 18 26.
Bij de ANWB verscheen zo
juist de ledenwijzer 'Op
Stap in Nederland', een perfect
gidsje voor iedereen die iets aar
digs zoekt voor een dagje uit in
eigen land, In het vrolijk opge
maakte en zeer gebruiksvrien
delijke gidsje wordt niet alleen
ruimschoots aandacht geschon
ken aan vermaarde attractie
parken als Six Flags en Madu-
rodam maar ook aan het veel
minder bekende maar zeker zo
aardige De Waarbeek in Henge
lo (O) en Toverland in Sevenum.
Verder in het boekje, dat voor
ANWB gratis is op te halen bij
alle ANWB-kantoren, ook aan
dacht voor onder meer dieren
parken, tuinen, musea en fiets-,
wandel- en autoroutes
Holland Waterweek heet het
evenement dat tot 2 juni
duurt. De week wordt opgeluis
terd met onder meer een gala-
concert van de Marinierskapel
in Hoorn (vrijdag 24 mei, Baat-
land), de bezichtiging van VOC-
schip 'Duyfken' in de schilder
achtige haven van diezelfde
stad (24,25 en 26 mei) en een
jazzfestival in de binnenstad
van Enkhuizen (25 en 26 mei).
In het kader van Holland Water-
week wordt tot en met 7 juli de
tentoonstelling 'Op de rede van
Hoorn' in het Westfries Museum
aan het Rode Steen te Hoorn ge
houden. De expositie brengt het
verleden van Hoorn als belang
rijke VOC-stad tot leven door
onder meer een grote collectie
schilderijen. Openingstijden:
van maandag tot en met vrijdag
van 11.00 tot 17.00 uur; op za
terdag, zondag en feestdagen
van 14.00 tot 17.00 uur.
Informatie: www.hollandwa-
terweek.nl en voor het Westfries
Museum, telefoon 0229-28 00 28
en internet www.wfm.nl
foto's Rob de Vries/GPD
sen als je je camper neerpoot in
Trmidad met z'n schitterende
historische centrum, z'n koloni
ale panden, z'n met keitjes be
legde straatjes. Of in Sancti
Spiritus, in het gezellige Las Tu
nas, of Camagüey, de derde stad
van het land, maar nog niet erg
veel bezocht door toeristen. Je
hoeft maar in een bar of een sal
sasalon als Colonial te gaan zit
ten, en je hebt volop contact, hoe
gebrekkig het communiceren
misschien ook gaat, met de Cu
banen.
Monument
En, opgewarmd door de vele
borden langs de weg met kenne
lijk onverslijtbare kreten als
'Socialisme of de dood' kun je
natuurlijk niet aan een bezoek
om Santa Clara heen; niet om
dat dat nu zo'n beeldschoon
plaatsje is, maar wel omdat daar
het grote, wat pompeuze maar
toch wel indrukwekkende mo
nument voor Che Guevara, de
ultieme revolutionair en vrij
heidsstrijder, plus het bijbeho
rend museum staat.
Cuba per camper: het is een
hartverwarmende belevenis,
hoewel je je ogen niet kunt en
mag sluiten voor de armoe en
beperkingen waarmee de bevol
king te maken heeft, ondanks
het feit dat wonen, gezond
heidszorg en onderwijs er niets
kost. Wie het 'Cuba van de revo
lutie' nog een beetje in z'n oor
spronkelijke staat wil zien,
moet dat misschien wel snel
doen. Het lijkt er weliswaar ab
soluut niet op dat het 'oproer er
kraait', maar Fidel Castro is al
tegen de 80. Zijn jongere broer
Raül loopt zich dan wel warm
om hem op te volgen, maar dat
er, op welke termijn ook, veran
deringen op til zijn staat toch
wel vast. De relatie met de VS
verbetert langzaam maar ge
staag, wellicht leidt het op ter
mijn tot het opheffen van het
handelsembargo.
En dan? Zal het aantal toeristen
van een miljoen ineens naar vier
of vijf miljoen schieten, omdat
al die Amerikanen, die het nu
nog verboden is om naar Cuba te
reizen, er opeens heen willen? Je
moet er niet aan denken: de in
frastructuur van het land zou
het niet aankunnen, Cuba zou
nooit meer het Cuba van nu
zijn...
Rob de Vries
In Havanna is aan monumentaals al het een en ander in oude luister hersteld.
En vervolgens de omvangrijke
Amerikaanse bezittingen op
Cuba nationaliseerde. Dat
schoot het 'grote' Amerika in het
verkeerde keelgat, het handels
embargo (door de Cubanen
blokkade genoemd), dat het Ca
ribische eiland aan de rand van
het faillissement bracht, was het
gevolg. Dat en het wegvallen
van de gigantische suikerriet
subsidies van de Sovjet Unie,
eind tachtiger jaren, hebben er-
ovor gezorgd dat het lijkt alsof
in Cuba de tijd is stil blijven
staan. Met alle charmante maar
ook minder positieve gevolgen
vandien.
Een plus is, dat er zoveel authen
tiek aandoet; in steden als Hava-
naen Trinidad zijn zoveel prach
tige gebouwen, dat je ogen
tekort komt. En jawel, vaak
bladdert de verf er vanaf, is er al
tijden duidelijk niets aan onder
houd gedaan, maar toch.
Datzelfde er-is-nooit-wat-ver
anderd-karakter heeft het plat
teland. Maar de veranderingen
komen er wèl aan, vooral dank
zij het groeiend aantal toeristen,
nu al een dikke miljoen per jaar,
de Canadezen voorop. De skyli
ne van Havana ziet er al anders
uit, met een paar torenhoge
nieuwe hotels. En overal, maar
met name aan de kust, worden,
met het witte strand en de
azuurblauwe zee voor de deur de
schitterendste resorts aange-
legd.
Smerigste wolken
Duidelijk is dat zo'n ann land
ook niet veel kan doen aan
luchtvervuiling: fabriekspijpen
stoten de smerigste wolken uit,
en van al die oude auto's heeft er
niet één een katalysator. Verder
zijn de wegen niet zo best, maar
het is wel een avontuur om ze te
berijden, want je stort je in een
vervoersstroom, die behalve uit
oude Amerikaanse sleeën ook
uit paard en wagens, tractoren,
fietstaxi's en open vrachtwa
gens bestaat. En overal langs de
kant van de weg horden lifters,
die dolblij zijn als je ze een stuk
je meeneemt. Want de bus, als
die al rijdt, kunnen ze meestal
niet betalen.
Gelukkig rijdt de camper, splin
ternieuw, wèl. Maar je moet je
aankomst in Havana natuurlijk
wel benutten om er ook even te
blijven. Om te flaneren over de
Malécon, de prachtige prome-
Cuba is het grootste en meest westelijk gelegen
eiland van de Cariben, met een oppervlakte
van ruim 110.000 vierkante kilometer. Het land
heeft 11 miljoen inwoners van wie er 2 miljoen in
Havana wonen. De beste tijd om er heen te reizen
is in onze winter. Dan is het er doorgaans droog en
zonnig, met een temnperatuur van tussen de 22 en
26 graden, 's Zomers kan het er behoorlijk rege
nen.
Informatie over een campervakantie op Cuba (de
huur van een camper kost er vanaf 142 euro per
dag) kan men krijgen bij Vacansoleil in Eindho
ven: telefoon 0900-9899 of op de websites www-
.vacansoleil.nl of www.vacansoleil.com
Martinair verzorgt chartervluchten naar Cuba.
De prijs van een campingvlucht is 636 euro voor
de economy class, voor de aanmerkelijk comfor
tabelere Star Class komt daar 516 euro overheen.
nade langs de zee. Om je onder te
dompelen in het warme bad, dat
Havana Vieja, het oude stads
centrum is. Veel mensen op
straat, levende muziek in de
bars en restaurants, koloniale
gebouwen die met steun van de
UNESCO schitterend opge
knapt zijn, met straatmuzikan
ten, met markten, met veel
mooie mannen en prachtige
vrouwen. En ook heel veel lie
den die proberen je op straat een
kistje Cubaanse sigaren te ver
kopen. Of het enige (drie) peso
biljet, waarop de afbeelding van
Che Guevara staat.
En 's avonds? De Tropicana-re-
vue bezoeken is iets te geijkt (en
ook peperduur), en in Casa de la
Müsica treedt een van de beste
Cubaanse salsabands op. De
toegang daar kost maar een
paar dollar. En als je dat bedrag
ook over hebt voor een van de
wel neerzetten, en er is op het
terrein ook behoorlijk sanitair
en een restaurant. Waar, net als
elders op Cuba, trouwens niet
zoveel bijzonders te eten is. Ten
zij je gek op kip bent...
Heel anders is de situatie in het
populaire toeristenoord Vara
dero met een jachthaven, waar
je de kampeerbus aan het water
en vlakbij een modern toiletge
bouw kunt neerzetten. Alleen is
daar een groot deel van de dag
geen water. Op dus maar, de vol
gende dag, naar Cayo Coco, een
beetje een toeristen-ghettoaan
de noordkant van Cuba. Daar
heb je de voorzieningen en dus
ook de betrekkelijke luxe van
een hotelcomplex in de buurt.
Plus een prachtig strand, zwem
baden. Maar onbereikbaar, zo
welletterlijk als figuurlijk, voor
Cubanen. Nee, dan voel je je
toch wat meer onder échte men-
dames die bij de entree op een
gratis toegangskaartje staan te
wachten, en je ook nog een
drankje voor ze betaalt, nou dan
leren ze je wel eventjes de salsa
dansen!
Van het swingende Havana naar
Pinar del Rionog westelij ker op
het eiland, is een hele overgang.
Want dat is een klein en veel rus
tiger stadje, met een leuk en
kleurrij k centrumwaarin j e een
sigarenfabriek (toegang 5 dol
lar!) en een rumfabriekje - maar
dat stelt niet zoveel voor - kunt
bezoeken. Even buiten Pinar
ligt Vinales, dat je via een
prachtige groene vallei bereikt.
Daar is ook een camping: Dos
Hermanos. Hoewel, camping...
De Cubanen blijken daaronder
een 'dorpje' met keurige vakan-
tiebungalowtjes te verstaan,
waar je verder geen tent zult
vinden. Maar j e camper kun j e er
Er zijn nog steeds grote groe
pen kinderen voor wie een
vakantie er niet in zit. Voor die
kinderen organiseert de Stich
ting Jantje Beton al sinds jaar en
dag vakantiekampen, onder het
motto dat èlk kind een prettig
leven moet kunnen hebben.
Daar hoort vakantie ook bij
Sinds kort besteedt Jantje
Beton het organiseren van die
vakanties uit aan drie organisa
ties, YMCA, SMS en de Stich
ting Kico, maar blijft wel de fi
nanciën beschikbaar stellen.
Om te komen tot een stroomlij
ning van de kwaliteitseisen die
aan deze kindervakantiekam
pen gesteld worden, presenteert
Jantje Beton een Vakantiekeur
merk. Machteld van Rees, pro
jectleider van Jantje Beton:
,,Als stichting die deze organi
saties en hun kindervakantie
kampen financieel ondersteunt,
willen we voorkomen dat we te
gen negatieve ervaringen oplo
pen, Dus zijn er voor al die kam
pen uniforme kwaliteitseisen.
Deels in materieel opzicht;
deugt een accommodatie wel.
Dat zijn vaak eisen op het ge
bied van veiligheid en hygiëne
die een gemeente, de brandweer
ook al stellen."
„Maar heel belangrijk is ook de
kwaliteit van de vrijwilligers,
die deze kinderen begeleiden.
Er zijn de laatste jaren op dit ge
bied wel eens negatieve ervarin
gen geweest. Wij willen weten
hoe de organisaties die de kam
pen organiseren, de vrijwilli
gers opleiden en begeleiden. We
willen dat er per groep méér
vrijwilligers beschikbaar zijn
dan minimaal noodzakelijk.
Zodat de kinderen de juiste aan
dacht krijgen. De organisaties
moeten ook een afwisselend en
actief programma aanbieden
dat aansluit bij de belevingswe
reld van de kinderen".
De afgelopen twee jaar is de in
troductie van het Jantje Beton
VakantieKeurmerk nauwgezet
voorbereid. Er zijn drie proef
projecten geweest, waarbij de
geformuleerde kwaliteitscrite
ria en de bruikbaarheid van het
door Jantje Beton opgestelde
programma van eisen zijn on
derzocht. Resultaat is een Va
kantiekeurmerk, dat absolute
voorwaarde is om in aanmer
king te komen voor financiële
ondersteuning door Jantje Be
ton, ten behoeve van kinderva
kantiekampen. Ouders en ver
zorgers krijgen zo ook meer
zekerheden; ze weten dat ze hun
kroost met kwalitatief goede or
ganisaties laten meegaan.
Jantje Beton, ooit opgericht om
kinderen uit de na-oorlogse ste
delijke betonwijken de ruimte
te geven lekker buiten met leef
tijdgenootjes te kunnen spelen,
krijgt jaarlijks uit de bekende
collecte, uit een loterij, door
sponsoring en legaten zo'n ze
ven miljoen gulden ofwel 3.3
miljoen Euro beschikbaar.
Kampen die de visie van Jantje
Beton uitdragen: „Samen spe
len is leren samenleven".
Rob de Vries
Voor het aanmelden van kinde
ren voor zo'n vakantiekamp, of
om je te melden als vrijwilliger
kan men terecht bij YMCA Va
kanties in Den Dolder (035-
666.8777), Stichting Kico in
Rosmalen (073-522.3191) of
SMS in Utrecht (030-261.2814).
De Stichting Jantje Beton is ge
vestigd in Utrecht: tel. 030-
244.7000, fax 030-2444857, e-
mail: info@jeugdfonds.nl, web
site www.jeugdfonds.nl
Ooit al eens kennis willen
maken met de Oostvaar-
dersplassen, de nieuwe wilder
nis van Nederland? Dan biedt
Staatsbosbeheer u op 24 mei een
unieke kans Onder leiding van
de boswachter wordt dan op de
fiets een rondje om dit unieke
natuurgebied in Flevoland ge
maakt. Langs het Markermeer,
langs het IJsselmeer, langs vis
sende aalscholvers en langs gra
zende paarden. De ongeveer zes
uur durende rit begint om 10.00
uur op het natuurkampeerter
rein Oostvaardersplassen aan
de Aakweg in Lelystad. Kosten:
35 euro inclusief lunch; fiets en
regenkleding zelf meenemen.
Meer informatie: VW Lelystad,
telefoon 0320-24 34 44.