Jazz met
rockgevoel
Het wordt klimmen voor de hoge noten
The Shavers
blijven verbazen
Met zes saxofoons moetje
oppassen voor neuzeligheid
23
woensdag 15 mei 2002
Als het Jaszfestival Middelburg nog steeds een ouderwets
imago heeft, is dat onterecht. Hoewel de oude stijl jazz
nog steeds goed is vertegenwoordigd in het programma,
wordt ook ruimte geboden aan progressieve, jonge jazzgroe-
pen. Zoals dit jaar voornamelijk op het podium op het Koor
kerkhof, vóór de deur van muziekcafé Desafinado, waar
zaterdagmiddag het Haagse trio Sprinkhuizen Fennis
Didderen het spits afbijt.
De groep viert haar tienjarig
bestaan met het uitbrengen
van het (derde) album Hip Hip.
Drummer Rob Sprinkhuizen,
gitarist Rik Fennis en bassist Jo
Didderen combineren daarop
de virtuositeit van de jazz met
het 'liedjesgevoel' en het hechte
samenspel van de popmuziek.
Zelf spreken ze van jazz met een
rockgevoel. „De groep is ont
staan toen ik examen deed op
het conservatorium in Den
Haag", vertelt Sprinkhuizen.
„Ik kom niet uit de jazzhoek.
Mijn belangstelling lag aanvan
kelijk veel meer bij de popmu
ziek, de new wave in het bijzon
der. Ook al drum ik zelf, toch
ben ik een echte gitaarfanaat. Ik
hou van j azz met een rauw rand-
je. Maar dan geen fusion, want
dat vind ik te gladjes. Voor mijn
eindexamenproject leek het me
aardig een groep samen te stel
len waarin zowel een echte j azz-
gitarist als een zeg maar scheur-
gitarist uit de pop zou spelen.
Die combinatie bleek moeilijk,
omdat de ego's en de speelstijlen
moeilijk bleken samen te gaan.
Tot ik met Rik ging werken. Hij
is een Stonesf an en een uitste
kende jazzgitarist."
Fennis is opgegroeid met de
Beatles en de Rolling Stones. De
popmuziek van de jaren zeven
tig vindt hij geweldig, de jazz uit
die tijd helemaal niet. „Ik wilde
gitaarspelen. Om dat echt goed
te lerenmoet je naar het conser
vatorium. In eerste instantie
wist ik niet waar ik terecht
kwam. 'Jongens, jongens, hier
moet eens wat gebeuren', dacht
ik. Het was alleen maar jazz.
Maar toen ik me daarin verdiep
te, begon ik dat zo geweldig te
vinden, dat de popmuziek een
tijdje uit beeld raakte. Via Rob
kwam ik daar weer mee in aan
raking. Ik, als gitarist, moest
van hem niet alleen een scheur-
pedaaltje lenen, maar zelfs een
gitaar, omdat je op die plank
van mij helemaal niet met dis
tortion kon spelen."
Liedje
Fennis bewondert gitaristen als
Jim Hall, Carlos Santana en
John Scofield, maar kopieert ze
Sprinkhuizen Fennis Didderen spelen komend weekeinde tijdens het Jaszfestival in Middelburg.
niet. „Ik pik van alles wat mee."
Het kenmerkende van Sprink
huizen Fennis Didderen is
volgens de drummer dat de
groep bij het musiceren altijd
vanuit het liedje blijft denken.
„Dat is een groot verschil met
fusiongroepen die ook jazz en
pop mixen. Fusion gaat vaak uit
van een melodietje, soms heel
kinderachtig, en aan de hand
daarvan laten muzikanten ho
ren hoe geweldig goed ze kun
nen spelen. Wij zijn met zijn
drieën en als collectief proberen
we een liedje overeind te hou
den. Als groep zijn we erg pop-
gericht, terwijl we ritmisch wel
de kant van de jazz opgaan."
Tien jaar geleden werd SF&D
een vreemde eend gevonden in
zowel de bijt van de popmuziek
als die van de jazz. Tegenwoor
dig gaat dat veel beter, volgens
Fennis en Sprinkhuizen omdat
mensen niet meer liefhebbers
zijn van één muziekstijl, maar
uiteenlopende dingen weten te
waarderen. „De poppodia zijn
nog wat angstig om ons te boe
ken", verklaart Fennis. „Niet
omdat ze zo'n mix aan stijlen
niet aandurven, maar vooral
omdat ze in dat genre het liefst
heel bekende namen hebben."
Met dertig optredens de komen
de maanden en onder meer op
namen voor de VPRO-radiozou
de naamsbekendheid van
SF&D wel eens aanzienlijk
kunnen toenemen. Niet in het
minst, omdat tijdens concerten
alles op alles wordt gezet om het
publiek te veroveren. „Veel
jazzbandjes geven de indruk dat
het ze geen reet interesseert wat
het publiek van de muziek vindt
zolang ze het zelf maar goed
vinden", zegt Fennis. „Wij wil
len wel onze eigen muziek spe
len, maar we spelen om te win
nen. Zelfs al hebben we heel
goed gespeeld, als we niet het
idee hebben dat we het publiek
voor ons hebben gewonnen,
schort er toch iets aan.
Info: rikfennis@cs.com.
Ernst Jan Rozendaal
Sprinkhuizen Fennis Didde
ren: zaterdag, podium Koor
kerkhof Middelburg, 14.00 uur
Het saxofoonsextet De Zes
Winden komt minstens
één keer in de twee jaar bij el
kaar om te repeteren en op te
treden. Afgelopen maandag
startten de repetities voor de
komende tournee die het gezel
schap zaterdag naar de Grote
Kerk in Veere brengt. De
Zeeuwse saxofonist Dies le
Due is sinds jaar en dag lid van
dit internationale ensemble.
In 1984 richtte baritonsaxofo
nist Ad Peijnenburg 's werelds
allereerste saxofoonsextet op.
Tot die tijd was niemand op de
gedachte gekomen om een en
semble te formeren dat bestaat
uit alle instrumenten van de
saxofoonfamilie. De combina
tie van sopranino-, sopraan-,
alt-, tenor-, bariton- en bas
saxofoon zórgt volgens Dies le
Due voor een enigszins uni
form geluid. „Alleen maar
saxen, dat klinkt eigenlijk vrij
neuzelig, we moeten er dus met
z'n zessen voor zorgen dat we
composities met zeer uitge
sproken ideeën spelen."
De werkwijze van de groep is
bijzonder. Slechts één keer in
de twee jaar is de groep een
maand bij elkaar om een heel
nieuw programma samen te
stellen en te toeren. Het bete
kent een week repeteren en
drie weken optreden. Le Due:
„Van tevoren krijgt iedereen de
opdracht twee composities te
schrijven. Tegenwoordig zijn
dat helemaal uitgewerkte
stukken. De tijd van de 'free
jazz' hebben we wel gehad.
Dat leverde in feite altijd de
zelfde soort muziek op. Nu is
vooral de combinatie van ge
componeerde passages en im
provisaties belangrijk."
Het is bovendien een spannen
de werkwijze, want op zondag
avond voorafgaand aan de re-
petitieweek heeft Le Due nog
geen idee hoe het programma
er uit zal gaan zien. „Naast
mijn eigen twee stukken en een
compositie die Andrew White,
de tenorsaxofonist, al heeft op
gestuurd, weet ik niet waar de
anderen mee komen. Het is dan
ook keihard werken. We repe
teren vijf dagen lang acht uur
per dag en aan het eind hebben
we anderhalf uur muziek. Het
spannendste is de laatste dag
als je voor het eerst alles achter
elkaar gaat spelen. Het bepa
len van de goede volgorde van
de stukken kan heel lastig zijn,
de solo's moeten goed verdeeld
worden en het geheel moet een
interessant klanklandschap
zijn. Soms moet er op het laat
ste moment nog veel gebeuren
Aan het eind van de week zal
mijn rechterduim, de duim die
de saxofoon draagt, wel weer
zeer doen."
Douwe Eisenga
De Zes Winden: zaterdag, Grote
Kerk Veere, 20.00 uur
Het trio The Shavers: Cock de Jong, Johannes de Boom en Theo de
Jong (vlnr).
Aan het lichaam van Johan
nes de Boom, de 53-jarige
zanger van The Shavers, zou je
een heel verhaal kunnen wij
den. De van top tot teen geta
toeëerde, driehonderd pond
zware kolos, stijf door de reu
matische gewrichten, is name
lijk niet geheel vrij van een ex
hibitionistische aanleg. The
Shavers treden zaterdag op in
De Piek in Vlissingen.
Het trio uit Alkmaar blijft met
zijn rudimentaire surfrock ie
dere keer opnieuw het publiek
verbazen, dan wel shockeren.
Net als de onontkoombare De
Boom zijn ook de herriebroe-
ders Cock en Theo de Jong
haast maniakale podiumbees
ten. Met name slagwerker, of
beter uitgedrukt houthakker,
Theo mept er als een bezetene
op los. Het muzikaal meest
verantwoorde werk komt van
gitarist Cock. Hij kan zijn in
strument smerig laten rauzen,
maar ook laten schitteren in
een glasheldere surfrockstijl,
zoals in Link Wray's instru
mentaaltjes 'Mr. Guitar' en
'Rumble'. Reeds enige tijd ge
niet het cocktail trio van de
rock nationaal aanzien. Zo
promootte Henk Westbroek de
Alkmaarders op radio 3FM en
verleende niemand minder dan
Hans Dulfer zijn medewerking
op het nummer 'Halvarine
(Gatverdamme)', dat te horen
is op de cd Poesiealbum.
Die meezinger is zo pngeveer
het lijflied van de band gewor
den. Amateur-filosoof De
Boom reageert daarin zijn on
vrede af op alle halvarinemer-
ken, dat door de fans met een
luid 'Gatverdamme!wordt be
zegeld. Maar de zanger mag
ook graag uitwijden over de
geneugten van het leven. De
plastische wijze waarop hij
'Kussen', 'Jeuk' of 'Gulle dijen'
bezingt, laat weinig aan de
fantasie over. Zoals gezegd:
voor de een gatverdamme, voor
de ander onvervalst rockenter-
tamment.
Erik Krebbers
The Shavers, zaterdag, De Piek
Vlissingen, 22.00 uur
De dakpannofoon, het zin
gend paard, de volkswa-
genharp en de riolofoon lijken
namen van bouwsels ontspro
ten aan het brein van Guust
Flater. Toch bestaan deze in
strumenten echt. Aanstaande
maandag biedt Nieuwe Muziek
in Veere het concert van Kring
van Hout. Vier gerenommeerde
slagwerkers en de bedenker
van dit alles, Martien Groene-
veld, bespelen in de Grote
Kerk vijf reuze-xylofoons.
Groeneveld studeerde aan de
kunstacademie in Amsterdam.
Na een paar jaar bij de Dog
troep te hebben gespeeld, vond
hij zijn roeping. Hij bouwde in
1985 zijn eerste rechtopstaan
de reuze-xylofoon. Het uit de
kluiten gewassen instrument
werd gevolgd door een keur
aan andere klankobjecten, zo
als de zeemachine en de mond-
harmonicavlag. Visual Sound
Art, zo noemt Groeneveld zijn
werk, muziek voor het oog,
kunst voor het oor.
Volgens Groeneveld omschrij
ven luisteraars de klank van
een reuZe-xylofoon als warm.
„Iedereen denkt dat de toetsen
van mijn xylofoons hol zijn. Ze
zijn echter van massief grenen.
Het lijken wel spoorbielzen die
klinken als marimba."
Groeneveld denkt dat de in
strumenten in de ruime akoes
tiek van de Grote Kerk in Vee
re goed tot hun recht komen.
„De stukken die wij spelen zijn
weliswaar gestructureerd,
maar we zitten niet vast aan de
nootjes. Zo kunnen we inspe
len op de ruimte waar we spe
len." De geluidskunstenaar
wordt bijgestaan door slag
werkers met een uiteenlopende
achtergrond. Hai Beurskens is
soloslagwerker bij het Neder
lands Philharmonisch Orkest
en Renadi Santoso is leider van
het gamelanorkest Tirta. Eddy
Veltman en Ponda O'Bryan
putten uit de West-Afrikaanse
en Surinaamse traditie.
De tweeëneenhalf meter hoge
xylofoons staan rechtop en
vereisen daarom een speciale
speeltechniek. Een krukje ge
bruiken de musici namelijk
niet. „Om de hoogste noten te
kunnen spelen, moeten we in
het instrument klimmen. Ik
heb daar een behoorlijke vaar
digheid in gekregen. Als ik van
boven naar beneden zoef, lukt
het me om alle toetsen te be
spelen, rrrrrrrrrrr. Op de grond
geland, ga ik meteen door met
een tremelo door tussen twee
balken heen en weer te slaan,
doekedoekedoek.
Douwe Eisenga
Kring van Hout: maandag, Gro
te Kerk Veere, 16.30 uur
Martien Groeneveld bespeelt een van zijn reuze-xylofoons.
15 t/m 21 mei
VLISSINGEN
Cine City (Belbios 0900-9363)
StarWars H. Do. 22 u.,vr. t/m di. 13.45,16.15,19 en 22 u., za. ook
om 24 u.;
Domestic Disturbance. Do. t/m di. 13.45,16.15,19 en 21.45 u
AliGInDaHouse. Wo.t/mdi. 13.45,16.15,19en21.45u.,za. ook
om 24.15 u.;
Collateral Damage.. Wo. 13.45, 16,15, 19 en 21.45 u., do. t/m di.
16.15 en 21.45 u., za. ook om 24.15 u.;
The Scorpion King. Wo. 13.45,16.15,19en21.45u.,do.t/mzo.en
di. 13.45,19 en 21.45 u., za. ook 24.15 u.;
I am Sam. Wo. t/m di. 19 u.;
Ice Age (orig.). Wo. t/m di. 19 u.;
Ice Age (Ned.). Wo. t/m di. 13.45 en 16.15 u.;
K-Pax Wo. 19 u.;
Panic Room. Wo. t/m di. 21.45 u., za. ook om 24.15 u.;
Showtime. Wo. t/m di. 16.15,19 en 21.45 u.;
Black Knight. Wo. 16.15 en 21.45 u., do. t/m di. 13.45 u
E.T. (Ned). Wo. 13.45 u.;
Crossroads. Wo. 13.45 u.;
Asterix Cleopatra (Ned.). Wo. t/mdi. 13.45 en 16.15 u.;
Sneak Preview. Ma. 22 u.;
MIDDELBURG
Schuttershoftheater (0118-613482)
Tom Thomas. Wo. 14 u.;
Killer's Kiss. Ma 20 u.;
Drift. Do. 20 u.;
The Man Who Wasn't There. Vr. 19.30 u. enza. 22 u.;
Mulholland Drive. Vr. 22 u, za. 19.30 u, zo. en di. 20 u.;
The Shipping News. Wo. 20 u.;
The Scorpion King
HULST
De Koning (0114-312030)
StarWarsD.Do.22u.,vr. 15,18.30en22.15u.,za.enzo. 13,16.15,
19.30 en 22.45 u., ma. 13,16.15 en 20 u.;
John Q. Do., ma. en di. 20 u., vr. en zo. 19.15 en 22.15 u., za. 19,
21.15 en 23.30 u.;
ABeautifulMind. Wo. 13.45,16.15 en 20 u,, do., ma. en di 20 u., vr.
enzo. 19.15 en 22.15 u., za. 19 en 22.15 u.;
Collateral Damage. Wo. 13.45,16.15 en 20 u„ vr. t/mzo. 22.15 u.;
K-Pax. Wo., do., ma. en di. 20 u., vr. enzo. 19.15 u.,za. 19 u.;
The Scorpion King. Wo. 13.45,16.15 en 20 u., do. en di. 20 u., vr.
16.15en 22.15 u.,za. 13.45,16.15,19,21.15en23.30u.,zo. 13.45.
16.15,19.15 en 22.15 u., ma. 13.45,16.15 en 20 u.;
Ice Age. Wo., za., zo. en ma. 13.45 en 16.15 u.;
Showtime. Wo. 13.45,16.15 en 20 u., do., ma. en di. 20 u., vr. en zo.
19.15 en 22.15 u., za. 19 en 22.15 u.;
Panic Room. Wo., do. en di. 20 u., vr. 16.15,19.15 en 22.15 u., za.
13.45,16.15,19,21.15 en 23.30 u., zo. 13.45,16.15,19 en 22.15 u.,
ma. 13.45,16.15 en 20 u.;
The Mothman Prophecies. Wo. 20 u.;
Crossroads. Wo. enza. t/m ma. 13.45 en 16.15 u,, vr. 16.15 u.;
Asterix Obelix (Ned.). Wo. enza. t/m ma. 13.45 en 16.15 u., vr.
16.15 u.;
Monsters en Co. (Ned.). Wo. en za. t/m ma. 13.45 en 16.15 u., vr
16.15 u.;
Sneak Preview. Vr. 19.15 u.;
GOES
't Beest (0113-228142)
Gosford Park. Do., vr. en ma. 20.30 u.;
OOSTBURG
Ledeltheater (0117-452735)
Kate Leopold. Vr. en za. 20 u., ma. 20.30 u.;
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel (0164-254886)
Crossroads. Za. t/m ma. 14 u.;
Domestic Disturbance. Do. 22 u., vr. en za. 21.30 u., zo. en ma
16.15 en 21.30 u., di. 20 u.;
Star Wars H. Do. 22 u., vr. 18.30 en 20.45 u., za. t/m ma. 14,18-30
en 20.45 u., di. 20 u„;
Black Knight. Wo. en do. 20 u„ vr,, za. en ma. 18.30 u., zo. 17. u,;
Collateral Damage. Wo. 20 u., do. 22 u., vr. t/m zo. 21.30 u
The Scorpion King. Wo. 20 u.;
Ice Age (Ned.). Wo. en za. t/m ma. 14 u.;
Showtime. Do. 20 u., vr. t/m ma. 18.30 u.;
Asterix Obelix (Ned.). Wo. 14 u., zo. en ma. 16.15 u.;
Sneak Preview. Do. 20 u.;
Olivetti 82. Ma. 20.30 u.;
Tussenland. Zo. 19 u., di. 20.30 u.;
Roxy (0164-233434)
Star Wars II. Do. 20 u., vr. 18.30 en 21.30 u., za. 14,18.30 en 2.130
u., zo. en ma. 14,17 en 20 u.;
Ali GInDaHouse. Wo. en do. 20 u., vr. enza. 18.45 en 21.30 u.,,zo.
en ma. 16 en 20 u., di. 20 u.;
The Scorpion King.Wo. 20 u..
Ice Age (Ned.). Wo. en za. t/m ma. 14 u.;
Monsters en Co. (Ned.). Wo. 14 u..
In de Bloedbank in Goes opent morgen een tentoonstelling van
de Rotterdamse kunstenares Paula van den Elshout. Tot en met
24 september is daar een serie monoprints, sjabloondruk en gra
fiek in gemengde druktechnieken te zien. Onderwerpen zijn
vaak mensen en de resten van een ver verleden. Open: ma., di. en
do. van 14.00-20.00 uur en vr. van 12.00-15.30 uur.
In de Bloedbank in Middelburg exposeert de Vlissingse Thea van
Soelen-van Roo. Tot en met 3 juni zijn haar abstracte en figura
tieve schilderijen en werken op papier daar te zien. Van Soelen
gebruikt diverse materialen, zoals acryl, olieverf, pastel, potlood
en houtskool. Open: ma., di. en wo. van 14.00-20.00 uur.
In galerie De Vier Gemeten in Middelburg is tot en met 25 mei de
tentoonstelling 'Op klein formaat' te zien met daarin aquarellen
van Han van denBroeke. Open: do. t/m za. van 12.00-18.00 uur
en op afspraak.
In wijnmakerij De Hellenburg in Oudelande is tijdens de pink
sterdagen een expositie te zien van Russische kunstenaars en
werk vanThoolse schilders en keramisten. De Russische kunst is
in eigendom van de Stichting Stedenband Vlissingen-Taganrog.
Verder demonstreert Jan Kuijs uit Breda een nieuwe schilder
techniek. Open: zo. en ma. van 10.00-17.00 uur.
Vanaf morgen tot en met 20 juni is in het gemeentehuis in Borsele
de foto-tentoonstelling 'Stad en land' te zien. De foto's zijn ge
maakt door Marja Driessens-Diessel en Petra van der Bijl. Te
zien is een selectie van foto's die zij maakten in West-Nederland,
waaronder Heinkenszand en omgeving. Morgen om 16.00 uur
wordt de expositie officieel geopend. Open: ma. t/m vr. van 8.30-
12.30 uur en do. van 17.00-20.00 uur.
