Loonkosten stijgen explosief
Centrum-rechts zal verfrissend zijn
PZC
PZC
Huidchip medische gegevens roept vragen op
Verwachting
Ontwikkeling kan leiden tot groeiende werkloosheid
11 mei 1952
zaterdag 11 mei 2002
De loonkosten rijzen de
pan uit. De sociale part
ners waarschuwen ervoor
dat Nederland daarvoor
spoedig de tol betaalt.
Werknemers worden zo
duur dat ze straks met
bosjes worden ontslagen.
Maar wie veroorzaakt de
stijging en wie moet hem
beteugelen?
door Sylvia Marmelstein
In de loonkosten die de werk
gevers betalen, zitten behalve
het salaris ook bonussen en ex
traatjes, sociale premies, werk
nemersverzekeringen en pensi
oenafdrachten. Als de kosten
daarvan toenemen, stijgen de
loonkosten navenant.
De FNV vindt dat de werkge
vers de loonkosten te hard laten
stijgen doordat ze te veel met
extraatjes en bonussen strooien.
,,Dat doen ze om hun personeel
te behouden zegt Hen k van der
Kolk, CAO-coördinator. Maar
ook de overheid droeg volgens
de FNV bij aan het proces door
de sociale premies veel te hoog
vast te stellen.
„Onzin", vinden de werkgevers.
„Die extra's en bonussen komen
haast niet meer voor. Het zijn
juist de structurele loonsverho
gingen - die de bonden per se in
CAO's willen afspreken - die de
stijging veroorzaken", zegt
Hans van der Steen van de
werkgeversvereniging AWVN.
Die structurele verhogingen
vormen bovendien een blijven
de bedreiging, omdat werkge
vers er niet meer vanaf kunnen
als het iets slechter gaat met de
economie.
Van der Steen pleit er daarom
voor dat de bonden afzien van
structurele verhogingen. In
plaats daarvan moeten ze mee
werken aan vormen 'die mee
ademen met de bedrijfsresulta
ten'. „Als het goed gaat met het
bedrijf is het loon hoger, als het
slechter gaat is de beloning la
ger", zegt Van der Steen.
De AWVN is betrokken bij meer
dan de helft van alle CAO's die
in Nederland worden afgeslo
ten. „In 20 van de tot nu toe 107
afgesloten CAO's voor dit jaar
zijn er concrete afspraken ge
maakt over flexibele belonings-
vormen. Maar helaas zijn er ook
nog eens hoge structurele sala
risverhogingen afgesproken."
De werkgevers willen dat flexi
belere beloningsvormen in de
plaats komen van structurele
verhogingen. Anders blijven we
problemen houden met de loon
kosten."
Die kosten stijgen volgens Van
der Steen ook hard, omdat in
CAO's de structurele loonsver
hogingen stijgen. „Vijf maan
den geleden ïagen de verhogin
gen rond de 3 procent. Nu is dat
al 3,25 procent." De bonden be
loofden vorig jaarhun looneisen
meer te laten differentiëren. Dat
betekent dat ze in sectoren waar
het slechter gaat minder vragen
dan op plekken waar het goed
gaat. Vroeger werd bij alle CAO-
onderhandelingen dezelfde eis
op tafel gelegd.
Slecht
Met de differentiatie gaat het
volgens Van der Steen slecht.
,.De eerste paar maanden van
dit seizoen kregen we wel bij al
le CAO's heel verschillende
looneisen. Ze varieerden van 2
tot 4 procent. Maar de laatste
maanden bedragen ze minimaal
3,5 procent. Ook in sectoren
waar het slechter gaat
De FNV vindt dat logisch. ..Wij
zullen nooit een looneis stellen
die lager ligt dan de inflatie.
Dan gaan de werknemers er na
melijk in koopkracht op achter
uit. De inflatie ligt nu rond de
3,3 procent. Onze looneis zal
daar dus altijd boven liggen",
zegt Van der Kolk.
Van der Steen vindt dat onver
antwoord. „Zo komen we niet
meer uit de gevaarlijke loon-
prijsspiraal. Want door de te ho
ge lonen, stijgen de loonkosten.
De werkgevers moeten dat te
rugverdienen door hun prijzen
te verhogen. Daardoor kunnen
ze niet meer goed concurreren
met het buitenland. Dat kan lei
den tot een ontslaggolf in Ne
derland. We zitten nu dus in een
heel gevaarlijke situatie." GPD
door Floor de Booys
Bij acht proefpersonen uit
San Francisco is gisteren
een chip met persoonlijke, me
dische gegevens onder de huid
aangebracht. De vinding roept
vragen op.
De chip, ter grootte van een
rijstkorrel, staat via een radio
signaal in contact met een data
base waarin alle persoonlijke
gegevens zijn opgeslagen. Met
een scanner zijn die makkelijk
op te roepen. De proefpersonen
lijden allen aan een chronische
ziekte. Het bedrijf dat de chip
introduceert, Applied Digital
Solutions uit Florida, denkt het
te verkopen aan ziekenhuizen
en eerste hulpcentra.
Of de chip ook in Nederland
wordt ingevoerd, is de vraag.
Artsen reageren terughoudend.
„Het bedreigt de privacy. Ik kan
me er alleen iets bij voorstellen
als het op vrijwillige basis zou
gebeuren. Ik moet er niet aan
denken dat baby's zo'n chip
krijgen. Dat is niet het soort sa
menleving waar we naartoe
moeten", zegt Pia van Leeuwen,
arts op de Eerste Hulp in het
Haagse Westeindeziekenhuis.
Toch ziet ze ook voordelen. ..Wij
krijgen regelmatig onbekende
patiënten. Soms zijn ze buiten
westen en kunnen ze niet vertel
len dat ze allergisch zijn voor
antibioticum of lijden aan sui
kerziekte. Dan zou zo'n chip le
vens kunnen redden."
René Pasanea, arts van het
Haags psychomedisch centrum
Parnassia. vreest dat een chip
stigmatiseert. „In de geestelijke
gezondheidszorg ligt dat gevoe
lig. Je kunt er niet voorzichtig
genoeg mee zijn." Pasanea ziet
ook voordelen voor de psychia
trisch patiënt. „Het kan handig
zijn om te weten welke medicij
nen men gebruikt. Zo kunnen
mensen met een ernstige psy
chose die zonder medicijnen ko
men te zitten een gevaar worden
voor zichzelf en anderen."
Het implanteren van de chip,
dat door de huisarts kan worden
gedaan, kost 200 dollar (circa
220 euro), plus maandelijks 10
dollar om in contact te blijven
met de database. GPD
De campagne is over. Vrijdag 10 mei 2002 viel Ne
derland even stil. Tijdens een sobere, indruk,
wekkende dienst in de Rotterdamse kathedrai
werd Pim Fortuyn volgens het eeuwenoude ritueel da-
geschraagd is op hoopvolle verwachting, ten paradijs
geleid. Daarna was er het moment van de ontlading^
een ongekende manifestatie, een mengeling van woed
en respect, hervonden de mensen een stem. Het leidde
tot volstrekt on-Nederlandse taferelen. De naamvai'
het idool Pim Fortuyn werd gescandeerd, het Victorie
teken gemaakt en er werd gezongen: You never wak
alone. De boodschap was duidelijk: Wij gaan doorlE:
ook de waag naar schuld en verantwoordelijkheg
kwam, het zal de aanwezige politieke top niet zijnon:
gaan, met kracht aan de orde. Tienduizenden in Rotter
dam en op de route naar de tijdelijke rustplaats Drie.
huis-Westerveld volgden de witte stoet. De ve.<
honderdduizenden in televisie-land maakten de emr
tievolle momenten mee bij dit afscheid van de vermoor
de politicus die de laatste tijd zozeer was uitgegroe::
tot een teken van hoopvolle verwachting. Zo werd der-
uitvaart van grotere betekenis dan een nauwgezet gere
gisseerde staatsbegrafenis. De klokken klinken na.
Er waren twee opmerkelijke momenten tijdens
dienst. Bisschop Van Luyn deed, in alle ingetogenheic
een moeilijk mis te verstaan beroep op saamhorigheid
niemand leeft en sterft voor zichzelf, ook niet in een w-
reld waar juist het individuele is gaan prevaleren, d-
gemeenschapszin ernstig is aangetast en de verstoretj
de werking van de tweedeling alle kans krijgt. In dezl
dagen is gebleken dat Fortuyn de taal van velen spral
en verloren gewaande waarden kon bundelen.
De jongste broer Simon Fortuyn verwierp met klemhe
stempel 'rechts-extremisme' dat op zij n broer drukteë
vroeg om een passend beheer en uitbouw van het en-
goed. Hij benadrukte dat de rechttoe-rechtaan-str
van zijn broer tot een woordenstrijd op het scherpstva:
de snede kon leiden en zag in de brute aanslag geen pas
sende aanleiding om juist het debat en de dialoogtelaj
ten verstommen. Het klonk als een politiek testament!
naar de afwikkeling daarvan dient nu alle posities
energie uit te gaan. Er volgde een stormachtig applaus
Zo kon een dag van gramschap verkeren in een aanloo:
tot betere tijden.
Pim Fortuyn is begraven in de bijzondere sfeer die bi;
hem paste. De exuberantie die zijn leven in belangrijkt
mate markeerde, is bij hem gebleven tot het laatsteim
Dat was de buitenkant. De kern van zijn optreden were
gevormd door zijn vaak omstreden pogingen gestalte!:
geven aan een fleurige droom: een maatschappij nas:
menselijke maat, een terugkeer naar de basis. D-:
houdt een opdracht in. Hoe wordt een nieuwe voni
voor deze inhoud gevonden?
Coalitie CDA, VVD en LPF kan heikele kwesties aanpakken
door Harmen van der Werf
Als CDA, VVD en Lijst Pim
Fortuyn volgende week
woensdag een meerderheid ha
len in de Tweede Kamer kunnen
ze, net zoals in Rotterdam, een
coalitie vormen. Zo'n centrum
rechts kabinet zal verfrissend
zijn. Want bij volgende Kamer
verkiezingen valt er dan wéér
echt iets te kiezen. Bovendien
kan een centrum-rechts kabinet
kwesties aanpakken die bij
linkse partijen snel een open ze
nuw raken, zoals de Wet ar
beidsongeschiktheid (WAO) en
de verkleuring van de Neder
landse samenleving.
Hoe de Tweede Kamer er straks
uit zal zien, durft niemand te
voorspellen. De openbare pei
lingen zijn gestopt. De verkie
zingscampagne is gestaakt, al
draait de nieuwsmachine door,
met een overleden lijsttrekker
in de hoofdrol. Het zal de Lijst
Pim Fortuyn, hoe bizar ook,
waarschijnlijk geen windeieren
leggen. Mat Herben, woord
voerder van de Lijst Pim For
tuyn, maakte deze week nog een
sjiek gebaar. Hij riep iedereen
op te stemmen op de partij die
hij of zij vóór de aanslag op Pim
Fortuyn in gedachten had. Eén
op de vijf kiezers twijfelde toen
nog over zijn keuze.
Nipt
De kans dat er een meerderheid
voor CDA, VVD en Lijst Pim
Fortuyn uit de stembus rolt, is
het grootst. De laatste peilingen
lieten al zien dat deze drie par
tijen meer dan 75 zetels in de
Tweede Kamer zouden halen,
maar dat was nipt. Hoe groot of
hoe klein de meerderheid uit
eindelijk ook wordt, de trend is
duidelijk: Nederland koerst
naar rechts, en dat kan zich
maar op één manier vertalen, in
een centrum-rechts kabinet.
In Rotterdam is met de vorming
van een bestuur van die samen
stelling ervaring opgedaan, Pim
Fortuyn leefde toen nog, maar
hij bleef 'slechts' op de achter
grond betrokken bij de daad
werkelijke onderhandelingen
over het Rotterdams college van
burgemeester en wethouders.
En als de Lijst Pim Fortuyn erin
slaagt te blijven handelen in de
geest van de lijsttrekker, dan zal
zij bereid zijn compromissen te
sluiten. Dat is ook in Rotterdam
gebeurd.
Het grootste probleem voor de
Lijst Pim Fortuyn wordt waar
schijnlijk het vinden van de
juiste bewindslieden. 'Bedrij
vendokter' Joep van den Nieu-
wenhuyzen heeft zich gemeld,
maar is omstreden. Hij zit in de
wapenhandel, onder meer via
de Rotterdamse Droogdok
Maatschappij (RDM). Van den
Nieuwenhuyzen op Defensie?
Het lijkt ondenkbaar, net zo on
denkbaar als varkensboerenlei
der Wien van den Brink (twin
tigste op de Lijst Pim Fortuyn)
de nieuwe minister van Land
bouw zou worden.
Op de Lijst Pim Fortuyn staan
ook verscheidene medisch spe
cialisten, onder wie, op nummer
tien, de 56-jarige cardioloog
Fred Dekker uit het Belgische
Zelzate. Hij is een fervent voor
stander van de erkenning van
privé-klinieken om de gezond
heidszorg in Nederland weer op
orde te krijgen. Eigenbelang is
niet vreemd aan die keuze, maar
waarom ook niet? Laten ze het
proberen, als de gezondheids
zorg voor iedereen er maar beter
op wordt en niet alleen voor de
mensen die het kunnen betalen.
Dat geldt ook voor de 'onoplos
bare' kwestie van de Wet ar
beidsongeschiktheid (WAO),
waarop bijna een miljoen Ne
derlanders een beroep doen. De
twee Paarse kabinetten onder
leiding van Wim Kok kregen dat
probleem door interne ver
deeldheid niet onder de knie.
Alleen een centrum-rechtse re
gering kan in dit vraagstuk een
doorbraak forceren, omdat de
WAO een open zenuw is bij de
PvdA. En als een centrum
rechts kabinet met asociale op
lossingen komt voor de WAO,
zal zich dat uiten. Zo zit Neder
land wel in elkaar.
Verkleuring
Het hoofdthema van de verkie
zingen is, net als in 1998 met
toen als hoofdrolspeler
WD-leider Frits Bolkestein, de
verkleuring van de Nederlandse
samenleving. Links Nederland
(en veel media) hebben dat
vraagstuk jarenlang onder tafel
geschoven, al klopt dat niet he
lemaal. Wie herinnert zich nog
de bomaanslag op het huis van
PvdA-staatssecretaris van Jus
titie Aad Kosto? Hij huldigde
het standpunt dat het aantal
vluchtel ingen moest worden be
perkt, omdat de al aanwezige
allochtonen en autochtonen in
achterstandswijken anders de
dupe zouden worden.
De Vreemdelingenwet is onder
het tweede kabinet-Kok nog
aangescherpt. Het aantal asiel
zoekers is sindsdien, dankzij die
wetswijziging, fors gedaald en,
dat wordt nogal eens vergeten,
doordat dé brandhaard in Euro
pa, voormal ig Joegoslavië, is ge
doofd. Een centrum-rechtse re
gering staat voor de uitdaging
het vreemdelingenbeleid naar
buiten én in Nederland zelf op
nieuw vorm te geven, waarbij
niet alleen zal worden gekeken
naar het asielbeleid, maar ook
naar de gezinshereniging.
Het beleid dat gezinshereniging
mogelijk maakt, was bedoeld
om gastarbeiders hun wouw en
kinderen over te laten komen.
En niet, zoals nu vaak gebeurt,
om landgenoten naar Neder
land te halen. Hoe die achter
deur op een menselijke manier
gesloten kan worden, is politiek
een immens probleem. Want el
ke oplossing zal ook gevolgen
hebben voor Nederlanders die
hun geliefde uit een ver buiten
land naar Nederland willen ha
len. Het is aan een mogelijk ka
binet van CDA, WD en Lijst
Pim Fortuyn om ook op die
waag een redelijk antwoord te
vinden.
Bitter
De linkse partijen, D66, PvdA,
GroenLinks en SP, zullen de ko
mende jaren in het stof van de
oppositie moeten bijten, als de
voortekenen met bedriegen.
Vooral voor de PvdA zal dat bit
ter zijn na dertien jaar rege
ringsmacht, maar het kan ook
gezond zijn. De PvdA zal zich
CDA'er Sjaak van der Tak (links), Pim Fortuyn en VVD'er Nico Janssens bezegelen de samenwerking in het Rotterdamse col lege van burge
meester en wethouders. foto Niels van der Hoeven/GPD
opnieuw een positie in de sa
menleving moeten zien te ver
werven, zal opnieuw in de sa
menleving moeten wortelen.
De vraag is of dat mogel ij k is on
der leiding van lijsttrekker Ad
Melkert. Hij weet wat besturen
is. Hij kent het klappen van de
zweep als machtspoliticus, in de
Tweede Kamer steevast ge
ëscorteerd door zijn persoonlijk
medewerkster (nu overigens
Kamerlid) en woordvoerster
van de fractie. De PvdA in een
nieuwe fase brengen, opnieuw
voldoende vertrouwen wekken
'bij de mensen in het land', zoals
Wim Kok in 1998, lijkt voor hem
een onmogelijke opgave.
De PvdA zal, als de partij blijft
bestaan, op zoek moeten naar
een nieuw elan, naar een nieuw
programma, waarin niks meer
onder tafel wordt geschoven of
met de mantel der liefde wordt
bedekt. Dat zal niet eenvoudig
zijn, want de PvdA heeft veel
stemmen te verliezen. In de gro
te steden moeten de sociaal-de
mocraten het steeds meer van
allochtone kiezers hebben,
bleek bij de laatste gemeente
raadsverkiezingen. Dat maakt
de keuzevrijheid er niet groter
op.
'Sterk en sociaal', is een leuze
van de PvdA. Om die slogan
goed te kunnen vertalen, moet
de oude hap eerst verdwijnen en
plaatsmaken voor nieuwko
mers, zoals staatssecretaris
Wouter Bos van Financiën, en
wellicht onder leiding van de
strenge leermeester Willem Ver
meend, demissionair minister
van Sociale Zaken.
Oppositie
Maar hoe dan ook, als er een
centrum-rechtse regering komt,
valt er voor alle linkse partijen
weer echt oppositie te voeren.
De keuzes waar het heen moet
met Nederland, zullen veel dui
delijker op tafel komen. Is Ne
derland bijvoorbeeld wel vol?
Twee rijke Nederlanders nemen
altijd nog meer ruimte in beslag
dan tien armere. Moet er per se
'nieuwe natuur' worden aange
legd, als er in Vlissingen-Oost of
op de Tweede Maasvlakte een
terminal voor de overslag van
containers wordt aangelegd? Is
dat niet al te kunstmatig? Zulke
vraagstukken horen keihard
bediscussieerd te worden, des
noods tot woede van Brussel, en
de machtige Europese Commis
sie. Want als politiek scherp
wordt gespeeld, valt er iets te
kiezen.
VEERTARIEF - In Zeeuws-
Vlaanderen is met bevreem
ding en teleurstelling gerea
geerd op de boodschap van
minister Wemmers dat de
veertarieven weer volledig
worden ingevoerd. Gevreesd
wordt dat de instelling van
de veertarieven het isole
ment zal verscherpen.
ZAAK FONTEYN - De 52-
jarige gepensioneerde ser
geant van de marine, A. Fon-
teyn, mag voor het gerechts
hof niet bewijzen dat hij
onrechtmatig is afgekeurd.
Al 17 jaar lang probeert de
Zeeuw gehoor te krijgen voor
zijn standpunt dat niet ast
ma, maar vermeende deelna-
me aan muiterij aan boord
van de Zeven Provinciën de i
reden is voor zijn ontslag. De
procureur-generaal zei dat
justitie haar tijd wel beter j
'kan besteden dan te luisteren
naar een 'querulant'. Hij eis
te twee maanden voorwaar
delijke celstraf en honderd j
gulden boete.
KOSTBAAR RUZIETJE -I
Bij een ruzie tussen twee
schoolkinderen in Zierikzee]
is de klomp van een van hen
door twee grote etalagerui-'
ten geschoten. De schade van
520 gulden wordt verhaald
op de ouders van de knaap.
Uitgever:
J C Boersema
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail: redactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mail redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax. (0115) 645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail. redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8,00 tot 17.00 uur
Zierikzee. Goes en Hulst.
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Internet: www pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 13 30 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoorurs"
zondag van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 1 --)
per maand 19.25
per kwartaal. 52-
per jaar 198 -
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag /.--
zaterdag 1.50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70 65 597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd bij
de advertentieorderafdeling
Tel 0118-484321
Auleursrechlen voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Is een onderdeel van hel Wegener-concern. De docru
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onK
(abonnementen)admimsiratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de Öfels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerd
derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schnlteli|k melden bi| PZC. alc&rg j
lezersservice. Postbus 18.4380 AA Vlissingen
Behoort tot LLIGCJGnGr
De bouwstaking resulteerde vorige week in een forse stijging van de loonlasten.
foto William Hoogteyling/ANP
