Aanslag werkt heel lang door Kritiek op protectie Schelde is goedkoop PZC PZC Rokers komen in verzet tegen beperkingen Oegandezen zetten kuisheid in bij strijd tegen HIV-virus Zweden dicht na dood Palme te gast Gang Delwaide naar Straatsburg zou gewenste duidelijkheid scheppen 10 mei 1952 vrijdag 10 mei 2002 door Windy Kester O lof Palme en Pim Fortuyn. De een was premier, de an der partijleider. De één was so ciaal-democraat en geliefd in zijn land, de ander was een con troversiële populist. Toch be staat er een grote overeenkomst tussen de aanslagen op beiden: niemand hield die voor mogelijk in een moderne democratie. De Zweedse sociaal-democrati sche premier Olof Palme werd in de nacht van 28 februari 1986 doodgeschoten terwijl hij na een bioscoopbezoek naar huis liep. Er ging een schok van ongeloof door het veilige en slaperige Zweden. „Het voelde alsof Zwe den zijn onschuld verloor", zo verwoordt een journalist van Svenske Dagbladet het nu. Pal- me had officieel wel body guards, maar gaf ze, zoals op de noodlottige avond, regelmatig een avondje vrij. Sinds zijn dood worden politici in het algemeen, maar speciaal de premier, veel scherper in de gaten gehouden. Volgens de Zweedse politico loog Stig-Björn Ljunggren werkte Palmes dood ook als een demper op het politieke debat. Tegen de krant Politiken zegt hij dat de Zweden na 1986 nooit meer zulke heftige debatten hebben kunnen aanschouwen tussen politieke tegenstanders. „Zweden kreeg een meer geslo ten en stille samenleving." Politicologe Marie Demker be speurde dezelfde tendens. Voor de Zweedse Aftonbladet webra dio vergeleek ze de moord op Fortuyn met die op Palme en verklaarde dat dergelijke ge beurtenissen een zeer negatieve uitwerking kunnen hebben op het democratische systeem. „In Zweden bleek de tij d dat politici zich openlijk kunnen bewegen voorbij. In Nederland zal deze moord waarschijnlijk ook lei den tot een groeiende aandacht voor hun veiligheid. Dat werkt negatief omdat een democratie juist op openheid is gebaseerd." De man die Olof Palme dood schoot is nooit gepakt. Even leek het erop dat de criminele alcoholist Christer Petterson erachter zat, maar hij verneder de zijn verklaringen de afgelo pen vijftien jaar regelmatig. De vraag of het een politiek gemo tiveerde moord was, is nooit be antwoord. Volgens Ljunggren is dit hét probleem in Zweden. Voor het collectieve proces van verwer king is het belangrijk dat men een schuldige heeft en weet waarom deze handelde. Het te gendeel leidt volgens de politi coloog tot. speculaties en ver zwakt het vertrouwen in het rechtswezen en de politie. De Zweden geloven het liefst dat de moord op Palme een poli tiek complot was. „Het is be langrijk dat de omstandigheden zo snel mogelijk precies duide lijk worden zodat de samenle ving de draad weer kan oppak ken", aldus Ljunggren. Het Zweedse voorbeeld is niet eenduidig en voorspellen hoe het verder gaat met de Neder landse politiek is daarom on doenlijk. Zeker is wel dat de steun voor de sociaal-democra ten in Zweden sterk groeide na de moord. Demker en Ljung gren zijn het er over eens dat het weinig uitmaakt of het slachtof fer links of rechts is en of de da der dronkaard of activist is: een politieke moord in een demo cratisch land heeft hoe dan ook een lange schaduw. GPD van onze redactie binnenland De nieuwe Tabakswet heeft het territori um van de roker verder ingeperkt. In de openbare ruimte wordt hij langzamerhand een verstotene. Openlijk lijkt de roker zijn lot in lijdzaamheid te dragen. Toch is er on dergronds verzet. Via de digitale wereld he kelt met name Forces Nederland de helden van de anti-rookcampagnes. De slogan die de rokers hanteren: 'Elke dag nieuws over de waanzin van de anti-rook gekte'. Britney Spears is het jongste slachtoffer. 'Ze rooktstaat er met een verwijzing naar een Amerikaans artikel juichend op de website forces-nl.org van Wiel Maessen, voorzitter van Forces Nederland. Maessen zegt de hy pocrisie van anti-rokers aan te pakken. Daarbij steekt hij zijn mening niet onder stoelen of banken. „Ook hier gelooft men volop in de leugen dat reclame de jeugd aan het roken brengt", zo hakt hij bijvoorbeeld in op het sinds deze maand nieuwe reclame verbod voor tabaksfabrikanten. Minister Borst (Volksgezondheid) is dan ook een fa voriete pispaal. „Meeroken, waar Borst zich met haar Ta bakswet op baseert, is nog nooit bewezen. Kom je daaraan, dan haal je de hele angel uit die wet", meent Maessen. „Als mensen alleen zichzelf iets zouden aandoen, heeft de overheid daar niets over te zeggen"Maar ook directeur Prins van Defacto (voorheen Stivoro) en voorzitter Nijpels van anti rookclub CAN moeten het op de site van Forces met regelmaat ontgelden. Overigens is het andersom weinig anders. Zo is bijvoorbeeld de dood van ex-Beatle George Harrison een half jaar geleden door beide partijen misbruikt om eikaars hek senjacht op internet te bekritiseren. Een andere site die het voor rokers opnam is voortijdig 'uit de lucht gehaald'. Het Am sterdamse ontwerpbureau Van GOG had stickers in de aanbieding om te plakken op sigarettenpakjes, die sinds deze maand zijn voorzien van grote waarschuwingen. Daar op stonden wijsheden als: 'There are more pleasant things to do than beat up people' (Er zijn leukere dingen te doen dan mensen in elkaar slaan - bokser Mohammed Ali) of 'Those are my principles. If you don't like them I have others' (Dat zijn mijn principes. Als die je niet zinnen, heb ik andere - komiek Groucho Marx). „Dat vonden wij zinniger dan er iets op zet ten wat iedereen al weet. De tabaksindu strie kon er alleen de grap niet van inzien", zegt partner Joost van Grinsven. „Men vreesde ermee vereenzelvigd te worden". Onder juridische druk is hun initiatief uit eindelijk platgelegd. GPD door Matthew Rosenberg Een koninkrijk in Oegan da wil een project begin nen om de verspreiding van HIV te beperken. Door maagdelijkheid te belonen wordt een oude traditie nieuw leven ingeblazen. Jongeren die tot na hun twin tigste maagd blijven krijgen een beloning. Voor mannen is dat misschien een paar stuks vee, voor vrouwen een koel kast of een fornuis. De mo derne draai die aan de oude kuisheidsnorm wordt gege ven is volgens het hof van het koninkrijk Boeganda hoog nodig in een land waar het percentage HIV-besmettin- gen rond de tien procent ligt. Het is nog onduidelijk op welke leef tij d de j ongeren ge vraagd zal worden hun maagdelijkheidsgelofte te doen en hoelang die moet gelden. Wel is duidelijk dat de jongeren die beloven een kuis leven te leiden daar ook op nagekeken zullen worden. Volgens de minister van Volksgezondheid van het ko ninkrijk zullen meisjes wor den onderzocht. Hoewel het fysiek testen van de maagde lijkheid door medische ex perts wordt afgedaan als pseudo-wetenschappelijk en volgens sommigen de rechten van de vrouw aantast, is de traditionele methode vol gens de Boegandese minister betrouwbaar. Bij de jongens moet vertrouwd worden op hun eerlijkheid. Ter ondersteuning van het project wordt gewerkt aan een handboek over seks en wordt de traditionele rol van de 'senga's' - tantes - uitge breid. Volgens oud gebruik gaven de senga's hun nichten raad over hun plichten tij dens de trouwnacht en het huwelijk. Nu zullen er sen ga's worden aangewezen voor hele dorpen, waar zij meisjes en jongens voorlich ten over seks en de voordelen van het vermijden ervan. Boeganda is niet de eerste monarchie in Afrika die de traditie wil gebruiken als wapen tegen het aids-virus., Het idee wordt steeds popu lairder in Afrika. In het klei ne Zuid-Afrikaanse konink rijk van Swaziland draaide de terugkeer tot oude tradi ties uit op een vijfjarig ver bod op seks voor jonge vrou wen. Sinds september vorig jaar moeten cle meisjes veren om hun nek dragen - een Swazisch gebruik dat op maagdelijkheid duidt - en mogen mannen de jonge vrouwen onder geen beding aanraken. Ook zijn broeken er voor de meisjes uit den bo ze. Overtreders van de veror deningen van koning Mswati de Derde van Swaziland kunnen op flinke boetes re kenen. Soapseries In het Boegandese plan zijn de oude tradities zoveel mo gelijk aangepast aan de hui dige normen en waarden. Toch is het de vraag of de tra ditie aan zal slaan in een land waar de invloed van de wes terse cultuur toeneemt en seksueel beladen soapseries uit Amerika gretig worden bekeken. De organisatie van de Boegandese campagne is er in ieder geval van over tuigd dat de campagne suc ces heeft bij de onderdanen van het koninkrijk, die circa 17 procent van de bevolking van Oeganda uitmaken. De meningen bij de jeugd zijn verdeeld. Een 16-jarige scho liere die de gelofte wil doen, zegt dat het bewaren van haar maagdelijkheid een te ken van respect voor haar cultuur is en dat het haar be schermt tegen ziektes. Een groepje jongens dat bij haar op het schoolplein staat, moet lachen. „Je moet wach ten tot je ouder bent, seks is niet goed voor je", zegt een van hen sarcastisch. Een an dere: „Ik ga niet wachten met seksD at is meer iets voor ou de mensen." AP door Vincent Klap De Antwerpse havensche pen Delwaide betoogde in de Staatscourant (09/04) dat Nederland de Westerschelde louter de beschermde status van Vogel- en Habitatricht- lijngebied (VHR-gebied) ver leende om verdere verdieping te traineren. De wethouder suggereert daarmee dat zo'n aanwijzing een tamelijk wille keurige aangelegenheid is. On getwijfeld weel hij wel beter, namelijk dat een gebied aan tal van meetbare kwaliteiten moet voldoen om de VIIR-status te verkrijgen. Een leuk park of een aantrekkelijk landbouw gebied komen daarom niet in aanmerking. Overigens slaat Delwaide ook anderszins de plank mis, want juist vanwege de VHR-status van de Westerschelde heeft Ne derland een slepend conflict met de Europese Commissie over de vraag of de natuurcom pensatie gekoppeld aan de laatste verdieping (1997-2000) al dan niet naar behoren is uit gevoerd. Zo profijtelijk is de beschermingsstatus dus niet voor Nederland. Soms schieten deskundigen de Antwerpse havenbestuurders te hulp, zoals twee weken gele den Eric van Hooydonk, uni versitair docent internationaal zeerecht. Hij hield een open baar college over de juridische aspecten van de dossiers over de Westerschelde en de IJzeren Rijn. Zijn boodschap haalde de PZC (24/04 en 04/05). Net als zijn voorgangers hekelt van Hooydonk de wijze waarop Nederland invulling geeft aan het begrip 'goed nabuurschap'. Ook al eerder gehoord en gele zen was zijn oproep om de Ne derlandse tegenwerking maar eens voor te leggen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in Straatsburg. Met het Scheidingsverdrag van 1839 in de hand is de zaak naar zijn mening zo klaar als een klont je. Nattigheid Na alle dreigementen zou je wensen dat Vlaanderen werke lijk een keer de stap naar Straatsburg zet. Laat het maar een keer duidelijk worden. Wellicht echter voelt men in Antwerpen toch nattigheid. Vorig jaar concludeerden on derzoekers van de Universiteit van Amsterdam nog dat het niet aannemelijk is dat een rechter de bodem van een rivier als een obstakel zal beschou wen, zoals van Hooydonk c.s menen. Bovendien is het wat al te simplistisch om verdragen tussen landen in elk geval te la ten primeren boven Europese richtlijnen. De Tilburgse pro fessor Milieurecht J.M. Ver- schuuren meent zelfs dat de laatste verdieping in feite ille gaal was. Los van de juridische kant van de zaak is het interessant om de argumenten van de klagers eens nader te beschouwen. Van Hooydonk schampert dat de uitdieping neerkomt op het 'af toppen van enkele zanddrem- pels'. Met de voorlopig door Vlaanderen gewenste aftop ping van enkele zanddrempels met 1.4 meter is echter wel 15 miljoen kuub sediment ge moeid. Dat is meer dan er nu jaarlijks gebaggerd wordt om de vaargeul te onderhouden. Het betreft dus wel degelijk een forse ingreep. Overstromingskans Een andere klacht is dat Ne derland moeilijk doet over vei ligheid tegen overstromingen. In dit geval staat de havenlob by echter ook tegenover de Vlaamse overheid, die verant woordelijk is voor de veiligheid van de bevolking. Met een overstromingskans die voor Antwerpen en omgeving 60 maal hoger is dan voor Zeeland is de zorg van de Vlaamse be stuurders begrijpelijk. Logisch dan ook dat men druk uitoe fent om de Oosterschelde en Westerschelde met elkaar te verbinden en zo de overstro mingskans in Vlaanderen te verlagen. Het 'slecht nabuurschap' dan. De vraag is hoe vaak een land een proeve van bekwaamheid dient af te leggen. In elk geval is Nederland in 1997 nog cum laude geslaagd toen het met een Noodwet de wettelijk voorgeschreven, maar tijdro vende milieueffectenrapporta ge omzeilde, en aldus Vlaan deren ter wille was bij de voor genomen 'verruiming' van de vaargeul in de Westerschelde. De inkt van de Noodwet was nauwelijks droog of de heer Delwaide foeterde al weer op de trage procedures rond de noodzakelijke volgende ver dieping. Ook interessant is de beschul diging dat Nederland de Wes terschelde niet wil verdiepen om de concurrentiepositie van de Rotterdamse haven te be schermen. Het is een beschul digingdie lastig valt te bevech ten. Hoe kun je bewijzen dat een besluit ten doel heeft de veiligheid te dienen of de na tuur te beschermen als de toe gankelijkheid van de Ant werpse haven er ook door wordt beperkt? Toch valt de verdenking moeilijk te rijmen met het feit dat de Antwerpse haven de afgelopen jaren het hardst groeide van alle grote havens in Noordwest Europa. Met de concurrentiepositie van de Antwerpse haven lijkt dus niks mis. Wellicht zit de winst deels in de hoge kwaliteit (overslag effici ëntie) van de haven, hoewel ook de lage loodstarieven zul len bijdragen aan de populari teit. De Nederlandse Nationale Havenraad ziet echter nog een andere reden: de hoge milieu- en veiligheidseisen in ons land (PZC, 04/05). Bovendien wor den de aanleg- en onderhouds kosten van infrastructuur hier meer doorgerekend aan ge bruikers, zoals het in principe ook hoort te zijn. Qua protec tionisme van de havenbe- langen lijkt Vlaanderen der halve superieur aan Neder land. Grote schepen Lange tijd is de diep landin waartse ligging van Antwer pen bijzonder profijtelijk ge weest, maar door de enorme groei van containerschepen schieten de ontvangstmoge lijkheden van Ant werpen voor de nieuwste generatie schepen tekort. Echt dramatisch lijkt dat overigens niet, want het aantal te grote schepen zal be perkt in aantal blijven en bo vendien zijn weinig andere ha vens wel in staat de nieuwe schepen direct te ontvangen. De Antwerpse havenlobby zou daarom beter zijn energie kun nen steken in een politiek of fensief om landen er toe te be wegen geen aanpassingen aan hun havens uit te voeren om en kele keren per jaar dergelijke zeereuzen te kunnen ontvan gen. Dat zou trouwens ook bij dragen aan goede bilaterale betrekkingen... Vincent Klap is Coördinator Werkgroep Schelde-estuarium (een cluster van Vlaamse en Nederlandse natuur- en mi lieuorganisaties) VEERTARIEF - Minister Wemmers van Verkeer heeft zijn werkbezoek aan Zeeland afgesloten met de mededeling dat de regering weer een volle dig tarief voor de veren wil in voeren. Daarmee wordt de toe stand van vóór 1945 hersteld. Het exploitatietekort van 2,5 miljoen gulden noopt de rege ring tot deze maatregel. RATTENPLAAG - Het eiland Marion is in nood. Op het ei land waar slechts enkele men sen wonen, hebben ratten de overhand. Ze vallen de bewo ners aan en de vijftien katten die het eiland rijk is hebben zich verstopt.De eilandbewo ners hebben Zuid-Afrika ge vraagd de grootste katten te i sturen die ze daar kunnen vin- J den. KLEUTERTANDARTS Oostburg gaat een tandheel kundige dienst voor de kleu terscholen opzetten. Het ini tiatief is een primeur en een j px-oefvoorhetheleland.Dege- j meente heeft er 500 gulden subsidie voor gekregen. PARKEREN OP KADE - De gemeenteraad van Veere heeft besloten geen parkeerverbod in te stellen voor auto's en bus sen op de Kade in Veere. De VW had hierom gevraagd. Uitgever: J. C. Boersema Internet: a w.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc nl Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen' Tel. (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail; redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)273000 Fax. (0113) 273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115) 645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111) 454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee. Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dafwordt gebruikt- (abonnemenlen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden, zaterdags tot 13.30 uur Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren zondag: van 16 00 tot 18.00 uur Tel. (0118)484000. Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van /,--) per maand' 19,25 per kwartaal: 52,-- perjaar: 198 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag 1,~ zaterdag:€ 1,50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65 597 Postbank 35 93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen, Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel: 0118-484321 in onderdeel van hel Wegener-concern. De dooru Behoort tot LUGQGflGr foto Peter Nicolai Bij het Verdronken land van Saef tinge reikt de natuur de haven van Antwerpen de hand.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4