Fortuyn van Le Pen tot Kennedy in de fik vliegen
PZC
Eigen veiligheid begint
met nieuwe vitrage
Mat Herben treedt op de voorgrond
Wat dreef de man
die Fortuyn van
het leven beroofde?
De razendsnelle mythevorming rond doodgeschoten lijsttrekker Hij kOll illGGIlS
Politie vergelijkt
sporen moord
in Nunspeet
vrijdag 10 mei 2002
Tot heel kort geleden werd
Pun Fortuyn vaak in één
adem genoemd met ex
treemrechtse politieke fi
guren. Sinds zijn geweld
dadige dood worden
echter enkel vergelijkin
gen met Grote Namen ge
maakt. Reis om het spec
trum in 24 uur: van Le Pen
naar Kennedy. 'Hij was de
ultieme underdog.'
IdoorSimone van Priel
DEN HAAG - Zou iemand op
het idee gekomen zijn Pim For-
ituyn bij diens leven te vergelij
ken met Erasinus, Nederlands
belangrijkste humanist en voor
vechter van verdraagzaamheid?
En niet Martin Luther King, die
streed voor gelijke burgerrech
ten voor de zwarte Amerikaanse
bevolking? Of met John F. Ken
nedy, Amerika's jonge president
die armoedebestrijding en het
opheffen van de rassenschei
ding beleed? Of diens eveneens
vermoorde broer Robert?
Toen Fortuyn nog leefde, wer
den veel namen aan de zijne ge
koppeld die niets met verdraag
zaamheid of grootse visies van
doen hebben. Het vriendelijkst
was de vergelijking met Silvio
2 Berlusconi, de tot regeringslei-
der opgeklommen Italiaanse
mediamagnaat en een man die
Fortuyn zelf zeer bewonderde.
Fortuyns gedachtegoed is in
j kringen die hem bekritiseerden
veelvuldig vergeleken met dat
I van de Franse extremist Jean-
i Marie Le Pen, die onlangs met
zittend president Chirac door
drong tot de tweede ronde van
de presidentsverkiezingen. En
met dat van Jorgen Haider, Oos
tenrijkse nationalist en net als
Fortuyn een man met 'appeal'.
In dagblad Trouw, dat daarvoor
overigens later zijn excuses
aanbood, werd Fortuyn om
schreven als een man met de in
telligentie van Hitler en de
charme van Heinrich Himmler,
hoofd van Hitiers SS.
„Je wordt wakker en je ziet For
tuyn. Je wordt wakker en je ziet
Op de Mathenesserlaan in Rotterdam staan vele duizenden mensen voor de kathedraal te wachten tot ze afscheid kunnen nemen van Pim Fortuyn. foto Jasper Juinen/ANP
Le Pen", zei PvdA-lijsttrekker
Melkert drie weken geleden
nog. „Het lijkt op een combina
tie van Janmaat en De winter",
meende tweede maanden gele
den WD-lijsttrekker Dijkstal,
verwijzend naar de oud-leider
van de Centrumdemocraten en
de leider van het Vlaams Blok in
België. WD-voorzitter Een
hoorn en Volkskrant-columnist
Jan Blokker plaatsten Fortuyn
op één lijn met 'II Duce', de Itali
aanse fascistische dictator uit
de jaren dertig en veertig, Beni
to Mussolini. Marcel van Dam,
in januari 1997 al in debat met
Fortuyn: „U bent een buitenge
woon minderwaardig mens." In
maart van dit jaar werden in
Alkmaar posters geplakt waar
op Fortuyn staat afgebeeld als
Hitier: 'Fortuyn of de dood?'
„Misschien zag niet iedereen
een verband tussen deze Rotter
dammer, door zijn spot, uitda
ging en neergeschreven kritiek,
met die grote voorganger uit die
stad: Erasmus van Rotterdam",
brak Senaatsvoorzitter Gerrit
Braks dinsdag opzienbarend en
radicaal met het plaatsen van
Fortuyn in de duisterste hoek
van de politiek. Braks noemde
hem een speels en sierlijk politi
cus, 'begaafd en karakteristiek'.
Bijna-heilige
De postume vergelijking met
Kennedy en King volgdes snel,
al weet behalve de moordenaar
zelf niemand iets met zekerheid
over de motieven om Fortuyn te
doden. In een etmaal tijd werd
iemand van gevaarlijke queru
lant tot een man met grootse vi
sie en bijna-heilige. Uren na de
moord wisten duizenden men
sen: de wereld zal nooit meer
hetzelfde zijn. Nog dagen na de
moord legde een ongekend aan
tal mensen bloemen en betuigde
hem regelrechte liefde. Hoewel
massapsycholoog Van Ginne-
ken denkt dat de heftige reacties
ook niet zouden moeten worden
onderschat als Melkert of Dijk
stal slachtoffer zouden zijn ge
worden van brute moord, heeft
het massale verdriet volgens
hem ook met de persoon van
Fortuyn te maken. „Hij zorgde
voor verlevendiging, was een
bijzonder persoon met duidelij
ke uitspraken, een begenadigd
spreker, iemand die grappen
kon maken en driftig zijn." En
omdat hij zo vaak en indringend
via radio en televisie in de huis
kamers kwam, hebben mensen
het idee gekregen dat ze hem
kennen. „Daardoor kan het lij
ken of j e een familielid hebt ver
loren."
Cultureel antropoloog Van Ree-
nen noemt Foituyn een 'onge
looflijke ijdeltuit', die deson
danks de indruk wist te wekken
dat hij een underdog was.
„Daarmee hebben mensen com
passie, daar zijn ze gevoelig
voor. Iedereen die Fortuyn pro
beerde te pakken, kreeg dat kei
hard terug. Toen hij die taarten
in zijn gezicht kreeg, werd ge
zegd. wat een vreselijke vrou
wen. Hij was de ultieme under
dog." Bovendien was Fortuyn
'heel echt', stelt Van Reenen.
„Een echt mens, die ronduit uit
kwam voor zijn homoseksuali
teit en emoties toonde. Vergelijk
dat eens met Melkert, die altijd
een muur van verdediging op
trekt."
Diana
Juist mensen die overlijden in
de bloei van hun leven of carri
ère zijn on dei-werp van mythe
vorming, zegt Van Ginneken.
„Het gaat om de onvervulde be
lofte. Kijk naar Prinses Diana,
Che Guevara, Kennedy." Sinds
de dood van Diana heeft Neder
land zich aangeleerd om daar
waar iets te betreuren valt met
stille tochten en bloemenzeeën
publiekelijk uiting te geven aan
verdriet. „In die zin is de manier
waarop Nederlanders omgaan
met emoties veranderd. Vroeger
hielden mensen zich publieke
lijk zo veel mogelijk in, waarbij
er nog een verschil was tussen
mannen en vrouwen. Emotie
was voor de familekring. Nu is
het tonen van emoties steeds ge
woner en wordt het gezien als
een teken van volwassenheid."
Al vond hij de toespraak van
Braks mooi, voor Van Ginneken
is het 'natuurlijk curieus dat
zo'n man een soort heiligverkla
ring krijgt'. „Ik denk dat For
tuyn er postuum ook om zou
moeten lachen dat er nu rooms-
katholieke bidprentjes voor
hem worden vervaardigd."
GPD
Na de moordaanslag op
Pim Fortuyn is de discus
sie opgelaaid over beveili
ging. Ten onrechte gaat
die alleen maar over het
door de overheid ter be
schikking stelleji van ge
wapende lijfwachten.
Persoonlijke beveiliging
is een vorm van gedrag,
die heel effectief is, maar
ook heel vervelend. Prak
tijklessen uit Noord-Ier-
land zijn verhelderend.
door James McGonigal
DEN HAAG - 'Wat voor vitrage
heeft u?' Het is meestal de eerste
vraag die de Noord-Ierse politie
stelt aan iemand die denkt dat
hij of zij bedreigd zou kunnen
worden. De simpelste vorm van
geweld is meestal een steen door
de ruit - die is zelden raak, maar
de schade door glasscherven
kan enorm zijn.
1 Dus: neem zware vitrage, de
I helft langer dan vereist, en
schuif in de onderzoom een lat,
1die wordt vastgezet op de ven-
j sterbank, Het staat slordig,
maar aldus ontstaat een blast
curtain': het naar binnen over-
bloezende gordijn vangt scher
ven op, ook van heel wat ergere
projectielen dan een steen.
Het tweede dat de Noord-Ierse
politie vraagt is: Hoe gaat u van
en naar uw woning? Is dat altijd
dezelfde route9 Gebruikt u
steeds dezelfde auto of dezelfde
bus? Zijn de tijden hetzelfde?
Kortom: Bent u voorspelbaar in
uw gedrag? Als het antwoord op
een van deze vragenja' is, luidt
het eerste veiligheidsadvies:
voorkom routine en regelmaat,
hoe lastig dat ook kan zijn.
Nederland is natuurlijk vol
strekt onvergelijkbaar met
Noord-Ierland. Zelfs Belfast
anno 2002 is niet te vergelijken
met de grimmige, verdeelde
stad van twintig jaar geleden.
Maar het geldt nog steeds, aldus
politiefunctionarissen in Bel
fast: de meeste slachtoffers val
len ten prooi aan simpele aan
slagen, die mogelijk zijn omdat
het slachtoffer bekende wegen
bewandelt.
Terrorisme, politiek geweld, of
schijnbaar zinloos geweld, ken
nen gradaties. De mogelijkhe
den zich daartegen te beveiligen
dus ook. De regel is: aanslagen
van de eerste categorie zijn niet
tegen te houden. Een zelfmoor
denaar, of een goed getrainde
schutter, is amper te weren.
Maar dat zijn, grof gezegd,
slechts twintig procent van de
(potentiële) aanslagen. Tegen de
resterende tachtig procent is
wel degelijk en vaak op ogen
schijnlijk eenvoudige wijze,
verdediging mogelijk. In West-
Europa hebben de bewoners
van Noord-Ierland daar een on
gekende expertise in opge
bouwd. Het gaat dan niet om de
categorie personen die van
overheidswege bescherming
krijgen (aanpassing woning,
lijfwachten, beschermd
vervoer), maar om mensen die
zich met reden kunnen afvra
gen: stel dat iemand op mij af
wil komen? Met andere woor
den: in Nederland om de mensen
die zich na de moord op Fortuyn
afvragen of zij wellicht ook
doelwit zijn, zonder dat zij zo
danig in beeld zijn dat zij een
beroep kunnen of willen doen
op protectie door de overheid.
Praktijklessen
Wat kunnen zij zelf doen? Daar
voor is een aantal Noord-Ierse
praktijklessen beschikbaar, die
vooral persoonlijk gedrag be
treffen.
- Kijk 's morgens uit het raam:
staat er een onbekende auto in
de straat, is de verlichting 's
nachts uitgevallen, lopen er on
bekende individuen rond. Is er
iets dat opvalt, anders is?
- Open de gordijnen pas na het
uitschakelen van de verlichting
('s avonds geldt precies het om
gekeerde) wees geen doelwit in
eigen huis.
- Wees voorzichtig met het ope
nen van de voordeur en het op-
Twee agenten staan op wacht voor de woning van PvdA-lijsttrekker Ad Melkert.
foto Vincent Boon/ANP
nemen van de telefoon. Kinde
ren blijven daar bij voorkeur
van weg Neem de telefoon op
met 'Hallo' in plaats van je
naam. Huisgenoten moeten we
ten dat zij nooit antwoord moe
ten geven op vragen als: Wan
neer is partner/vader/moeder
wel thuis?
- Bezoek moet zich aankondi
gen. Vriendjes van de kinderen
mogen pas komen spelen als dat
is doorgesproken met hun ou
ders.
- Varieer routes van woon/
werk-verkeer. Neem een andere
weg, stap over van bus of tram,
doe andere schijnbaar overbo
dige dingen - en doe dat af en toe
weer anders.
- Haal naambordje van deur of
brievenbus, neem een geheim
telefoonnummer.
- Let in het algemeen in het ver
keer, in het openbaar leven, op
zaken die vraagtekens oproe
pen: je kunt je niet wapenen te
gen elke gek. je hoeft ook geen
achtervolgingswaanzin te heb
ben, maar voorzorg loont.
Zo ver is het in Nederland niet.
De mogelijke aanpassingen in
persoonlijk gedrag kunnen als
heel vergaand worden gezien.
Ze zijn ook veiwelend en tijdro
vend. Daarom slijten deze ge
woontes meestal vrij vlot, net
als de noodzaak - bij achterwe
ge blijven van wandaden - om
kostbare lijfwachten ter be
schikking te stellen.
Maar, zoals de Britse gerechts
psycholoog Paul Bi'itton in 1997
zei, bij de publicatie van zijn
boek over gruwelijke zedenmis
drijven. „Het gaat meestal om
mensen die het slachtoffer zijn
van toevallige gekken. Waarom
zou je niet een beetje letten op
persoonlijke veiligheid, als je
weet wat je daarmee kunt voor
komen?"
En bij politiek geweld zijn de
gekken niet zo toevallig. GPD
Mat Herben
door Erwin Tuil en Peet Vogels
DEN HAAG - Mat Herben is een van de
gezichten geworden van de LPF na de
moord op Pim Fortuyn. Hij ging in het
kielzog van Fortuyn mee toen die op 9
februari door Leefbaar Nederland op
de keien werd gezet. Een politieke car
rière daar was voor Herben niet wegge
legd. Hij paste niet in de sfeer van de
partij.
Mattieu Herben, geboren in Den Haag
op 15 juli 1952, deed HBS-A, studeerde
journalistiek en deed de postacademi
sche opleiding internationale veilig
heid aan het Instituut Clingendael. Hij
is getrouwd en heeft een dochter.
Herben werkte 22 jaar bij Defensie als
woordvoerder en hoofdredacteur van
de Defensiekrant, met een onderbre
kingvan 1987 tot 1990 toen hij eindre
dacteur was van het behoudende Ka
tholieke Familieblad Manna. „Hij was
een erg erudiete man, die zijn kennis
graag tentoonspreidde. Een wandelen
de encyclopedie noemden we hem op de
redactie. Het was een goede spreker die
veel en vaak aan het woord was", zegt
Marianne Ter Laak, hoofdredacteur
van Plus Magazine dat voortkwam uit
Manna.
Dat hij bij LPF opdook verbaast haar
wel. „De standpunten van Fortuyn zijn
erg uitgesproken. Mat is genuanceer
der Hij zal zich eerder aan de gevestig
de orde conformeren."
Spiritueel
Wil Jansen, oud-hoofdredacteur van
Manna: „Mat is religieus en vooral spi
ritueel, Iemand die zoekt naar kennis
en verklaringen. Dat blijkt ook we uit
de prominente rol die hij speelt bij de
Plaagse vrijmetselarij. Hij las ontzet
tend veel." Herben doet de woordvoe
ring voor de Haagse loge en redigeerde
in 1997 het boek 'Vijftig jaar vrijmetse
larij'.
„Hij heeft een innerlijk evenwicht ge
vonden, hij is gerijpt. Dat blijkt uit de
manier waarop hij reageert op de dood
van Fortuyn. Dat is buitengewoon
waardig en genuanceerd", vindt Jan
sen. Volgens hem is Herben ook ambiti
eus en hij zal op termijn meer willen
dan alleen een Kamerlidmaatschap.
De drang om zijn kennis te tonen had
hij ook bij Leefbaar Nederland. Daar
verbaasde Herben mensen door te
pronken met zijn contacten met beken
de figuren als prins Bernhard en de
paus. Het werd hem niet kwalijk geno
men. Evenmin als de consumptie die hij
voor zijn sollicitatiegesprek nuttigde
en op de rekening liet zetten van Leef
baar Nederland. Er werd eerder om ge
lachen.
Dat hij direct na het vertrek van For
tuyn bij LN ook zijn biezen pakte, deed
wel wenkbrauwen fronsen. Tenslotte
had Herben het verkiezingsprogram
ma onderschreven. „Kennelijk wilde
hij dichter bij de mogelijke macht zit
ten, dan hij bij LN kon", zegt een LN-
prominent. „En hij was toch wat recht
ser dan wij."
Taarten
Herbens eerste publieke optreden als
woordvoerder van Fortuyn liep uit op
een zware teleurstelling. Bij de presen
tatie van het boek 'De puinhopen van
acht jaar Paars' gooiden drie demon
stranten taarten naar de lijsttrekker.
Herben was woest op iedereen en alles,
behalve op zichzelf.
„Dit is de laatste keer dat we het zo
doen. De volgende keer wordt iedereen
gecontroleerd. Dit gedonder hoeven we
niet meer", zei Herben na afloop van
het incident. GPD
door Jacques Cats
VLISSINGEN - De dodelijke
aanslag op Pim Fortuyn is wel
erg dicht bij huis gekomen na
het bekend worden van het ge
geven dat de vermoedelijke da
der oorspronkelijk afkomstig is
uit Middelburg. Veel scholieren
hebben hem gekend. De nu 32-
jarige man zat op de basisschool
De Dunenburch en behaalde in
1987 aan de Stedelijke Scholen
Gemeenschap SSGM zijn athe-
neumdiplima.
De verdachte heeft alleen nog
maar een moeder. Zijn vader
kwam geruime tijd geleden na
een ernstige ziekte te overlijden
Het gezin telt twee kinderen. De
man heeft een broer die twee
jaar ouder is. Mensen in de om
geving waar de moeder nu
woont, zijn hevig begaan met
wat haar is overkomen. „Geluk
kig dat zijn oma die in een be
jaardenhuis zit, niet meer aan
spreekbaar is", merkt een
buurtgenoot op. In de naaste
omgeving waar de moeder nu
woont, herinnert men zich niet
dat de verdachte vaak op bezoek
kwam. „Zijn moeder had het
nooit over hem. Wel over zijn
broer, die ingenieur is. Die komt
vaak bij zijn moeder."
Een vroegere buurvrouw uit de
tijd toen het gezin in Middel
burg woonde, spreekt tegen dat
de jongeman opvliegerig kon
zijn: „Het is gewoon een lieve
jongen." Zo herinneren studie
genoten van de SSGM hem niet.
Marcel Dellebeke is het hele
maal eens met eerdere beschrij
vingen van Oscar van Leeuwen
en Stefan van Hoek, die bij de
man in de klas zaten en hem
meemaakten als een driftig ty
pe. Van Hoek: „Hij kon zomaar
ineens in de fik vliegen."
Boezemvriend
Dellebeke vond hem 'een beetje
ongecontroleerd'. „Ik had op
school nooit ruzie met mensen
Maar met hem wel. Hij kon be
hoorlijk uitschieten." Frans
Provoost vond het een onopval
lend type. „Maar als hij pissig
was kon hij behoorlijk driftig
worden." Klasgenoot van toen
Marcel van Duin was destijds de
boezemvriend van de verdach
te. Ze zaten ook samen op de
zelfde basisschool. „Ik trok wel
het meest met 'm op, ja." Hij
staat er zeer van te kijken wat er
is gebeurd: Je vernacht zoiets al
niet. En als het dan nog iemand
is die je kent, ben je nog ver
baasder."
Het viel Van Duin destijds wel
op dat hij 'een beetje raar was in
zijn gedrag'. „Hij kon opeens
heel boos worden." Dat ze met
elkaar optrokken kwam omdat
ze bij elkaar in de buurt woon
den en naar dezelfde scholen
gingen. „Dan fiets je sowieso al
samen op. En we hadden ook de
zelfde interesse voor biologie."
In de tijd dat de verdachte in
Middelburg woonde bestond er
een actiegroep die zich het Die
ren Bevrijdingsfront Zeeland
noemde. De actiegroep beklad
de in Vlissingen de gevels van
een aantal restaurants uit pro
test tegen de verkoop van kik
kerbilletjes Marcel van Duin
herinnert zich niet dat de ver
dachte daar wel eens iets over
heeft gezegd. „Maar het zou me
niet verbazen als hij er wat mee
te maken had." Nadat zijn klas
genoot in Wageningen was gaan
studeren heeft Van Duin geen
contact meer met hem gehad.
NIJMEGEN - De politie onder
zoekt of de 32-jarige man die
wordt verdacht van de moord op
Fortuyn ook betrokken is bij de
onopgehelderde moord uit 1996
op milieuambtenaar Van de
Werken uit Nunspeet. De politie
vergelijkt de kogels en wapen
sporen van beide misdaden.
Vast staat dat de verdachte de
vermoorde ambtenaar kende.
De moordenaar van Van de Wer
ken gebruikte bijzondere muni
tie. De ambtenaar werd gedood
door enkele 9 mm hollow-point
kogels. Zachte stopkogels die,
eenmaal binnengedrongen in
het lichaam, grote schade aan
richten. Vanwege de prijs wor
den ze zelden gebruikt. GPD
door John Bruinsma
WOLFHEZE - Is de 32-jarige
verdachte van de moord op Pim
Fortuyn, een koele, keiharde
crimineel? Of werd de kruisrid
der van het milieu- en dieren-
welzijnswerk getroffen door een
kortsluiting in zijn hoofd met
desastreuze gevolgen? Of zit er
karakterologisch iets funda
menteel verkeerd bij de man die
nog steeds niet wil zeggen waar
om hij heeft gedaan wat hij
heeft gedaan?
Zolang er nog geen psychia
trisch onderzoek heeft plaats
gevonden of de verdachte niet
zelf met een aannemelijke ver
klaring komt, is alles wat de
deskundigen op het gebied van
de forensische psychiatrie er
over kunnen zeggen - als ze het
al willen - pure speculatie. „Het
is voor mij geen enkel probleem
om een aantal hypothesen op te
stellen over wat deze man moge
lijk heeft gedreven", zegt J. Ger-
rits, directeur behandeling en
forensisch psychiater van de
Van der Hoeven-kliniek voor
tbs'ers in Utrecht. „Maar de ge
dragingen van een mens zijn zo
specifiek, zo multi-gedetermi-
neerd dat zo'n hypothese op
zichzelf niks zegt. Je zult eerst
meer moeten weten over een
specifiek persoon, meer dia
gnostisch onderzoek moeten
doenDus i k ga echt niet hardop
filosoferen over wat de dader
van de aanslag op Fortuyn be
woog."
Het is nog de vraag of de man
ooit psychisch onder de loep zal
worden genomen. De rechter
commissaris zal aanleiding
moeten zien een gerechtelijk
vooronderzoek in te stellen naar
de geestesvermogens van de
verdachte. Onderdeel van dat
onderzoek kan zijn dat iemand
zeven weken in een tbs-kliniek
of psychiatrisch ziekenhuis
wordt geobserveerd. „De vraag
waarop een antwoord moet
worden gevonden is of er een re
latie is tussen zijn geestesge
steldheid en de daad. en of er
kans op herhaling is als de be
trokkene niet wordt behan
deld zegt Gerrits. Is er een ver
band, dan is vervolgens de vraag
of de behandeling op vrijwillige
basis kan of dat de betrokkene
gedwongen moet worden opge
nomen in een gesloten inrich
ting."
Psychiater A. Modders van psy
chiatrisch centrum De Gelderse
Roos in Wolfheze krijgt wel eens
mensen binnen die (mede) op
grond van een persoonlijk
heidsstoornis of een psychische
stoornis (wanen, hallucinaties)
een misdaad hebben begaan.
Het doel van de behandeling in
Wolfheze is na te gaan wat zich
afspeelde in de dagen, weken of
maanden die vooraf gingen aan
het moment dat iemand zijn
misdaad beging. „Je probeert
een psychische verklaring daar
voor te vinden. En als dat lukt,
probeer je met de patiënt een
plan te maken om herhaling te
voorkomen Dat hij om hulp
vraagt zodra hij weer last krijgt
van de gemoedstoestand die
hem destijds tot zijn daad
bracht."
Ook Modders kan tal van scena
rio's bedenken waarom de ver
dachte deed wat hij deed,Maar
we weten nog zo veel niet. Er
wordt over overspannenheid
gesproken, er circuleren zelfs
complottheorieën. Dat hij bin
nen vijftien minuten is aange
houden lijkt me pleiten voor een
stoornis. Een professionele cri
mineel had een vluchtroute ge
regeld of de aanslag met een lan-
geafstandsgeweer gepleegd.
Maar ja, ook dat is allemaal spe
culatie."
Veganisme
Datzelfde geldt in feite ook voor
het effect dat het veganisme van
de verdachte mogelijk gehad
kan hebben. Veganisten eten en
drinken geen enkel dierlijk
voedsel of producten die dierlijk
voedsel bevatten. Ook eieren en
melk zijn uit den boze. Uit on
derzoek is gebleken dat vega
nisten een tekort aan vitamine
B12 kunnen hebben. Die vita
mine komt namelijk alleen voor
in dierlijke voedingsmiddelen.
Een B12-tekort kan onder meer
psychosen, lichte tot ernstige
depressies en gewelddadig ge
drag veroorzaken, schrij ft vega-
nist Michel Post in zijn in 1997
gepubliceerde studie 'Vitamine
B12 en Veganisme'
Maar volgens de Nederlandse
Vereniging voor Veganisme in
Arnhem zijn problemen als ge
volg van een tekort aan B12
'zeer zeldzaam'. Het tekort is
bovendien, zo erkent ook Post,
gemakkelijk op andere wijze
dan via dierlijk voedsel aan te
vullen. GPD
