Leraar voorkomt groter bloedbad
Verongelukte generaal
Lebed had vijanden
Jarige Saddam
tart Amerika
Sfeer grimmiger in Franse verkiezingsstrijd
3
Heel Duitsland rouwt na dodelijke rondgang schutter in school Erfurt
Fracties Wardak
en Zardaran
slaags in Gardez
Ontwerpster
van Barbie
overleden
Doden door aanvaring in Oostzee
Ambassadeur stapt woedend op
Onderzoek naar netwerk Dutroux
Ethiopië weert leden VN-missie
Groen licht referendum Musharraf
Argentinië
koppelt peso
niet aan dollar
maandag 29 april 2002
van onze redactie buitenland
ERFURT - Door het moedige
optreden van een docent kon
vrijdag een nog groter bloedbad
in de middelbare school in het
Duitse Erfurt worden voorko
men.
Tot deze conclusie kwam de
Duitse politie in het weekeinde,
GARDEZ - In de Afghaanse
stad Gardez is zaterdag voor het
eerst in vier maanden weer ge
vochten door rivaliserende
fracties. Bij de gevechten vielen
volgens een arts in het zieken
huis van Gardez zeker zeven do
den en vijftig gewonden.
In Gardez staan troepen van
krijgsheer Bacha Kahn Zardar
an en van gouverneur Taj Mo
hammed Wardak tegenover el
kaar. De strijders van Zardaran,
die de nabijgelegen stad Khost
in handen hebben, schoten vier
uur lang raketten af op Gardez.
Zardaran probeert al maanden
de stad te veroveren op Wardak,
die door de Afghaanse interim
regering tot gouverneur is be
noemd. Een medewerker van
Wardak zei begrepen te hebben
dat er 25 doden waren gevallen.
De vorige keer dat er werd ge
vochten in Gardez, in januari,
vielen er veertig doden.
In Gardez gestationeerde Ame
rikaanse militairen speelden
volgens woordvoerder Bryan
Hilferty een bescheiden rol bij
onderhandelingen om een eind
te maken aan de gevechten. Hil
ferty zei dat het niet het belang
rijkste doel is van de Ameri
kaanse troepen om een eind te
maken aan ondexiing geweld in
Afghanistan.
„We zijn hier om leiders van Al
Qaeda en de Taliban gevangen
te nemen en te doden", aldus
Hilferty. „Het helpen waarbor
gen van de veiligheid komt op de
tweede plaats." AP
LOS ANGELES - Ruth Hand
ler, ontwerpster van de wereld
beroemde Barbiepop en mede
oprichter van het speelgoed
concern Mattel, is zaterdag op
85-jarige leeftijd overleden.
Handler verwierf wereldfaam
met Barbie, de pop die met haar
smalle taille en flinke buste eind
jaren vijftig werd 'geboren'.
Sindsdien zijn er meer dan een
miljard Barbiepoppen verkocht
in ongeveer 150 landen.
De in Denver geboren Handier
kreeg begin jaren zeventig
boi'stkanker. Ze verloor haar
borsten. Ze heeft zich vervol
gens gewijd aan de ontwikke
ling van kunstboi'sten voor
vrouwen die hetzelfde lot was
beschoren. In 1980 was de omzet
van haar Nearly Me-kunstbor-
sten tot meer dan een miljoen
dollar opgelopen.
Handier trouwde in 1938 met
haar schoolvriendje Elliot
Handler, een student industrië
le vormgeving. Beiden openden
een winkeltje met zelfontwor
pen plastic geschenkartikelen.
Een samenwerking met Harold
'Matt' Mattson leidde in de ja
ren veertig tot de oprichting van
de firma Mattel, een samenvoe
ging van 'Matt' en 'El' van El
liot. Elliot richtte zich aanvan
kelijk vooral op de productie
van een pratende pop, terwijl
Ruth haar ideeën over een nieu
we pop met zeer vrouwelijke lij -
nen verder vorm gaf. De manne
lijke bestuurders van Mattel
voelde er weinig voor, en het
duurde tot 1959 voordat Barbie
werd gepresenteerd. De pop was
genoemd naar Barbara, dochter
van Ruth en Elliot.
Barbie werd gevolgd door Ken
(1961,genoemdnaareenin 1994
overdeden zoon), Midge (1963)
en Skipper (1965). De donkere
vriendin van Barbie, Christie,
was er in 1969. De eerste zwarte
Barbie was er pas in 1981.
Sinds bij Handier borstkanker
werd vastgesteld, veranderde
haar leven volledig. Ze verloor
de invloed binnen Mattel en in
1975 werd ze met haar man het
bedrijf uitgewerkt. ANP
Advertentie
terwijl het land nog in rouw is
gedompeld en zich afvraagt
waarom een 19-jarige jongen
zestien mensen doodschiet en
vervolgens zichzelf.
„Een moedige leraar raakte in
gesprek met de aanvaller en
heeft waarschijnlijk een groter
bloedbad voorkomen", aldus
een politiewoordvoerder. De 19-
jarige schutter Robert Stein
hauser bleek nog 500 kogels in
een toiletruimte te hebben ver
stopt. De politie denkt dat hij
die ook had willen gebruiken
vooi'dat hij de hand aan zichzelf
sloeg in een lokaal, waar een le
raar hem had weten op te slui
ten.
De geoefende schutter trok tij
dens zijn moorddadige actie
langs de lokalen, waarbij hij
heel gericht op de leerkrachten
schoot. De meesten schoot hij in
het hoofd. In totaal doodde hij
dertien docenten,' twee leerlin
gen en een politieagent.
Toen de kunst- en geschiedenis
leraar Rainer Heise geluiden op
de gang hoorde, opende hij de
deur en kwam oog in oog te
staan met de in het zwart gekle
de schutter. Vanuit een ooghoek
zag hij een collega dood in de
gang liggen. „Hij hield een pis
tool op mijn borst gericht. Plot
seling deed hij zijn masker af. Ik
herkende hem. Ik zei: 'Ga je
gang, schiet me maar neer, maar
kijk me in mijn ogen'. Hij zei:
'Meneer Heise, het was genoeg
voor vandaag' en liet toen zijn
pistool zakken. Ik zei 'laten we
erover praten'. Ik opende de
deur en gebaarde hem binnen te
komen en duwde hem het lokaal
in. Ik deed de deur op slot en
rende naar het hoofdkantoor",
zo herinnert Heise zijn gesprek
met de schuttel'. Tegen de tijd
dat de politie het lokaal inging,
had Steinhauser zich al doodge
schoten.
Wapenvergunningen
Tijdens zijn actie had hij een
pistool en een geweer bij zich.
Dat laatste heeft hij volgens de
politie echter niet gebruikt. Ver
moedelijk heeft hij de operatie
gedegen voorbereid. Hij was lid
van twee schietverenigingen en
slechts enkele dagen voor het
drama was hij in het bezit geko
men van wapenvei'gunningen
voor pistolen en geweren.
Het motief van de schutter blijft
onduidelijk. Volgens medeleer
lingen was hij niet dom, maar
wel lui. In februari werd hij van
school gestuurd, waarschijnlijk
omdat hij veel spijbelde en valse
ziekmeldingen inleverde.
Volgens het beeld dat de Duitse
media van hem schetsen, had
Steinhauser geen moeilijke ach
tergrond. De meeste mensen
kenden hem als 'onopvallend en
rustig'. Voormalige medeleer
lingen omschrijven hem als een
'intelligente, enigszins verle
gen' jongen. Hij zou geen pro
blemen hebben gehad met soci
ale contacten, maar had weinig
vrienden. Hij had een voorliefde
voor heavy metal muziek en ge
welddadige computerspelle
tjes.
De oudei's van Steinhauser wa
ren gescheiden. De schutter
woonde met zijn moeder en een
broer in een keurig huis in het
oude centrum van Erfurt. De
leant Bild meldt dat de jongen
een slechte relatie had met zijn
beide ouders. Zij zouden niet
weten dat hij van school was ge
stuurd.
Dit weekeinde legden honder
den mensen bloemen bij het Gu
tenberg-Gymnasium waar het
drama zich afspeelde, onder wie
minister van Buitenlandse Za
ken, Joschka Fischer. Bonds
kanselier Schroder was zater
dagavond met 5000 mensen
aanwezig bij een herdenkings
dienst. Gisteren werd een mis
gehouden in de kathedraal van
Erfurt. RTR/DPA
Een Franse jood loopt voorop tijdens een demonstratie in Parijs tegen Jean-Marie Le Pen.
door Henk Glimmerveen
PARIJS - In een veertigtal Franse steden is in het
weekeinde opnieuw gedemonstreerd tegen Jean-Ma-
rie Le Pen en zijn Front National. Maar in tegenstel
ling tot voorgaande dagen, toen voornamelijk mid
delbare scholieren en studenten door de straten
trokken, voltrokken de betogingen zich zaterdag in
een grimmige sfeer.
Uitlatingen van Le Pen over interneringskampen
voor illegalen en triomfantelijke voorspellingen over
de uitslag van de tweede ronde van de presidentsver
kiezingen, komende zondag, werkten bij een aantal
betogers als een rode lap op een stier. Hoewel het ner
gens tot ernstige ongeregeldheden kwam, is de politie
bevreesd voor rellen in de komende dagen.
De prefectuur in Parijs heeft vergaande maatregelen
aangekondigd om een betoging van studenten van
middag in goede banen te leiden. Niet minder dan
tweeduizend agenten, ME'ers en gendarmes zijn op
getrommeld om te voorkomen dat rellen uitbreken.
Tot dusver is het in Parijs vrij rustig gebleven, maar
dat kwam meer door de vakantie dan door de ge
moedsgesteldheid van de demonstranten.
De betoging van zaterdag in Parijs door zo'n 50.000
betogers was geoi'ganiseerd door linkse pol itieke par
tijen, vakbonden en menseru'echten- en anti-racisme-
organisaties.
Kopstukken van de socialistische partij waren er niet,
foto Jerome Delay/AP
op burgemeester Delanoë na. Elders in het land na
men nog eens zo'n 150.000 mensen deel aan demon
straties. De opkomst was ruim beneden die van de an-
ti-Le Pen-betogingen van donderdag, toen ruim
300.000 scholieren en studenten betoogden.
Maar voorzitter Michel Tubiana van de Liga van de
Rechten van de Mens toonde zich in zij n slottoespi'aak
op de Place de la Nation tevreden. „Deze demonstra
tie heeft aangetoond dat er bij heel veel Fransen een
grote vastberadenheid is om Jean-Marie le Pen met
alle mogelijke middelen te bestrijden."
De meeste linkse paxdijen hebben hun aanhangers op
geroepen in de tweede ronde van de presidentsverkie
zingen op 5 mei op president Jacques Chirac te stem
men. GPD
door Frank Hendrickx
MOSKOU - Alexander Lebed is
gisteren om het leven gekomen
door een ongeluk met een heli
kopter. De 53-jarige generaal en
ex-bokser had als gouverneur
van de Siberische regio Krasno-
jarsk machtige vijanden ge
maakt. Van Lebed werd dan ook
gezegd dat hij zelfs ruzie wist te
maken in een lege kamer, maar
bij het volk bleef hij geliefd.
De laatste jaren zag hij zich naar
eigen zeggen omringd door
'fraudeurs, honden en rotzak-
ken'. Het laatste woord zal dan
ook nog niet gezegd zijn over het
helikoptei'ongeluk dat hem gis
terochtend bij de stad Abakan,
ruim 2000 kilometer oostelijk
van Moskou, het leven kostte.
Sabotage wordt niet uitgeslo
ten, want Lebed had in Krasno-
jarsk de corrupte aluminium-
en nikkelmagnaten tegen zich
in het harnas gejaagd. Lebeds
motto was helder: „Het is sim
pel: Wij verslaan hen, anders
verslaan zij ons."
Een groot diplomaat is Lebed
nooit geworden. In 1991 koos hij
tijdens de communistische coup
de zijde van Boris Jeltsin, maar
alleen omdat die 'heldere or
ders' gaf. „Niemand geeft min
der om democratie dan ik",
aldus Lebed toen. De Afghanis-
tan-veteraan was in het leger in
zijn element. Hij dwong respect
af met zijn onkreukbaarheid en
ruw charisma. In de slangenkuil
van de Russische politiek bleek
hij echter kwetsbaar. „Gene
raals zijn de beste politici",
meende Lebed toen hij in 1995
ontslag nam uit het leger om de
politiek in te gaan. De werke
lijkheid was weerbarstiger, er
kende hij latei'.
Een tijd lang leek Lebed de ge-
doodvei'fde opvolger van Jel
tsin. Tijdens de verkiezings
campagne van 1996 maakte hij
met zijn heldere oplossingen
grote indruk. Lebed profileerde
zich als de sterke man die een
einde zou maken aan de chaos
en het bandietenkapitalisme. In
de eerste ronde wist hij 15 pi'O-
cent van de stemmen te halen. In
de tweede ronde koos Lebed de
zijde van Jeltsin, die daardoor
de communistische tegenkandi
daat Zjoeganov wist te ver
slaan.
Tsjetsjenië
Paratrooper Lebed werd als be
loning benoemd tot secretaris
van de Veiligheidsi'aad. Hij
slaagde er vexwolgens in 'de
waanzinnige oorlog' in Tsjetsje
nië te beëindigen. „Ze hebben
me naar Tsjetsjenië gestuui'd in
de hoop dat ik mijn nek zou bre
ken", zei hij toen het voorbij
was. De bevolking steunde ech
ter het vredesverdrag van Chas-
avjux*t.
Een paar maanden later zou hij
alsnog zijn nek breken. Lebed
had met zijn directe stijl ieder
een in Moskou tegen zich in het
harnas gejaagd. Jeltsin dux-fde
niet zijn riskante hartopei'aties
te ondergaan, zolang Lebed -
'die man stox-tte zich in de poli
tiek alsof hij ten aanval trok' - in
de buurt was. Voor het oog van
de televisie werd zijn ontslag
brief getekend.
In 1998 maakte de generaal een
politieke terugkeer als gouver
neur van Krasnojax'sk. Hij
raakte er in een uitzichtloze
machtsstrijd vexwikkeld met de
'maffia', zoals Lebed de alumi-
niummagnaten in zijn regio
noemde. De hoop op het presi
dentschap vervloog definitief-
toen een andere sterke man,
Vladimir Poetin, zijn opwach
ting maakte. Lebed wist ook de
nieuwe Russische leider te grie
ven door te speculeren dat de
bomaanslagen op flats in 1999
mogelijk door geheime dienst
FSB waren geoi'ganiseerd.
Een diepgravend ondex-zoek
moet de toedracht van Lebeds
dood achterhalen. President
Poetin eerde hem gisteren als
'een ware soldaat die zijn leven
in dienst stelde van het vader-
land'. GPD
STOCKHOLM - Een aanvaring tussen twee vrachtschepen in
de Oostzee heeft zaterdag aan drie bemanningsleden het le
ven gekost.
De aanvaring gebeui'de in de buurt van de Zweedse zuidkust.
De slachtoffers waren bemanningsleden van het onder Cy
priotische vlag varende schip Smaland, dat in aanvaring
kwam met de Nikar G, die gei'egistreerd staat in Antigua. De
slachtoffers werden aangetroffen in een hut in de boeg van de
Smaland. De overige bemanningsleden van beide schepen
bleven ongedeerd.
De twee schepen liepen schade op, maar geen van beide
maakte water, AP
BERLIJN - De Zwitserse ambassadeur in Berlijn, Thomas
Borer Fielding, heeft gisteren scheldend op zijn superië'uren
de diplomatieke dienst verlaten. Zijn werkgever heeft hem
naar zijn zeggen zo schandelijk in de steek gelaten dat hij in
Duitsland een andere baan zoekt.
Borer (44) werd eex-der deze maand wegens zijn 'escapades'
naar Bei'n teruggeroepen nadat een roddelblad in Zwitser
land had verhaald over een buitenechtelijke relatie van de
ambassadeur. Hij en zijn Amerikaanse vrouw hebben dat ver
haal met klem als onzin afgedaan.
Box-er en zijn echtgenote, een voormalige Miss Texas, waren in
het roddelcii'cuit in de Duitse hoofdstad al berucht door hun
extravagantie. AFP/DPA/RTR
BRUSSEL - Op korte termijn komt er toch een ondex-zoek
naar de vi'aag of Mare Dutroux deel uitmaakte van een net
werk. De Belg wordt verdacht van de ontvoei'ing, verkrach
ting en dood van een aantal kinderen.
Volgens de Vlaamse krant De Mox-gen van zaterdag begint het
speurwerk al deze week.
Dutroux zit al vijf jaar in voorarrest. In België gingen direct
stemmen op dat hij niet in zijn eentje opereerde. Afgelopen
week werd bekend dat de Brusselse zakenman Michel Nihoul
ook wordt gedagvaard. Vooral zijn naam circuleex-t als het
gaat om een netwerk dat kinderen liet ontvoeren. ANP
ADDIS ABEBA - Ethiopië heeft zatei'dagochtend de grenzen
gesloten voor leden van de VN-missie die de wapenstilstand
tussen dat land en Eritrea controleren, zo heeft de BBC zater
dag bericht.
Blauwhelmen van de Verenigde Naties zien in een speciale
grenszone toe op de wapenstilstandslijn. Eerder deze maand
maakte het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag be
kend hoe de omstreden gi'ens moet lopen. Beide partijen had
den vooraf beloofd zich naar het oordeel van het hof te voe
gen, maar ze leggen het verschillend uit. ANP
ISLAMABAD - Het hooggerechtshof in Pakistan heeft zater
dag ingestemd met het plan van president Mushai-raf een re
ferendum te houden over de vraag of hij nog vijf jaar moet
aanblijven.
Pakistaanse politieke partijen zijn tegen het referendum dat
voor 30 april staat gepland en waren een proces begonnen.
Musharraf kwam in 1999 tijdens een coup zonder bloedver
gieten aan de macht. AFP/RTR
Gouverneur Alexander Lebed van Krasnojarsk.
foto llya Naimushin/RTR
door Dora Rovers
BAGDAD - De Amex'ikanen, die
Irak beschouwen als doelwit in
hun strijd tegen het terrorisme,
zijn niet eerder dan begin vol
gend jaar in staat de Iraakse lei
der Saddam Hoessein ten val te
brengen. Dit bericht in de New
York Times verhoogde gisteren
in Irak de vreugde rond Sad
dams verjaardag.
De 65e verjaardag van Saddam
was een manifestatie van zijn
leiderschap. Optochten in de
hoofdstad Bagdad en in zijn ge
boorteplaats Tikrit vormden de
climax van dagenlange festivi
teiten ter verheerlijking van de
dictator, die sinds 1979 presi
dent is maar in feite al 34 jaar in
Irak aan alle touwtjes trekt.
Volgens de New Yoi'k Times is de
Amex-ikaanse regering, die Irak
beschouwt als onderdeel van de
'as van het kwaad', niet op korte
termijn in staat Saddam ten val
te brengen. De aanslagen van 11
september hebben de Ameri
kaanse pi'esident Bush eiwan
overtuigd dat hij in actie moet
komen om te verhinderen dat
Irak gebi-uik maakt van massa
vernietigingswapens, die het
nog steeds zou kunnen bezitten.
Die anti-Iraakse politiek heeft
de macht van Saddam niet aan
het wankelen gebi-acht. Inte
gendeel, er is groeiende sympa
thie in de Ai'abische wereld voor
de Iraakse bevolking, die al
twaalf jaar lijdt onder de sanc
ties. Ook heeft de financiële
steun voor de Palestijnen - Sad
dam was de eerste Arabische
leider die zijn beloftes in dona
ties omzette - Iraks positie ver
sterkt.
Olie-export
De Iraakse dictator vex-grootte
zijn populariteit in de Arabi
sche wereld onlangs met de tij
delijke stopzetting van de olie
export, uit protest tegen de Isra
ëlische invasie van Palestijns
gebied. Bagdad mag met de
olie-opbi'engsten medicijnen en
voedsel kopen, een vexiichting
van de VN-sancties die waren
ingesteld om een eind te maken
aan de bezetting van Koeweit in
1990.
Waarnemers menen dat een
Amerikaanse invasie van Irak
contraproductief zal werken.
Jaren van sancties en militaire
aanvallen hebben Bagdad im
mers niet klein kunnen krijgen.
Irak is geen Afghanistan, waar
de Verenigde Staten in staat ble
ken het Taliban-i'egime omver
te werpen. De regering in Bag
dad zit stevig in het zadel. Irak
heeft bovendien een uitgebreid
net van internationale contac
ten en de militaire middelen om
zich te verdedigen.
Tijdens de top van Arabische
leidei's in Beiroet, ruimde Ii'ak
vorige maand het laatste strüi-
kelblok naar erkenning door de
hele Arabische wereld uit de
weg. Bagdad verklaarde voor
het eerst de banden te willen
herstellen met aartsrivalen
Koeweit en Saoedi-Arabië. De
ze bondgenoten van Washing
ton waarschuwen Bush voort
durend Saddam ongemoeid te
laten. Deze gaat, ondanks de ja-
renlange Amerikaanse pogin
gen hem uit het zadel te wippen,
langer mee dan zijn Amerikaan
se ambtgenoten Jimmy Carter,
Ronald Reagan, Bill Clinton en
George Bush, vader van de hui
dige president. GPD
RIO DE JANEIRO - Argentinië
gaat zijn peso niet opnieuw kop
pelen aan de Amerikaanse dol
lar zoals president Duhalde wil.
Dit heeft nieuwe minister van
Economie, Lavagna, laten we
ten. Duhalde dacht met de kop
peling van de munten de infla-
tiegolf in te dammen.
Volgens Lavagna kan de koers
van de peso niet veel meer dalen
Hij ziet daarom geen reden om
de munt opnieuw bij wet vast te
pinnen aan de dollar. Met de
zelfde monetaire kunstgreep
wist Argentinië tien jaar lang de
inflatie de baas te blijven totdat
in januari door de enorme kapi-
taalvlucht niet meer viel te ont
komen aan een devaluatie. Het
land was genoodzaakt de afbe
taling van de buitenlandse
schuld te staken.
Experts vermoeden dat hét be
sluit van Lavagna om dollar en
peso niet meer te koppelen uit
nood is geboren. De Argentijnse
Centrale Bank beschikt slechts
over 12 miljai'd dollar en dat is
onvoldoende om de peso langere
tijd te steunen tegen speculatie
ve aanvallen. De maatregel kan
hoogstens enige tijdwinst ople
veren. GPD
