Haven mag geen schip weigeren
PZC
Vlissingse energie in beeld
12
Provincie wil weten
wat Zeeuwen
aan cultuur doen
Allochtone ouders
doen minder beroep
op kraamverzorgster
PZC
on
lezers schrijven
Minister
Bezette gebieden
Minima
kunst cultuur
Fout hout
I nnno
vrijdag 26 april 2002
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Hij is de
afgelopen week bij 4800
Zeeuwse huishoudens in de
brievenbus gevallen. Het en
quêteformulier over de cul
tuurdeelname van de Zeeuw
se bevolking. „Als tweederde
van het aantal verzonden
formulieren terugkomt, zou
dat een hoge score zijn", zegt
beleidsmedewerkster Joke
van Dijk van de provincie.
„Hoe meer mensen de vra
genlijst invullen, hoe harder
de conclusies uit het onder
zoek zullen zijn."
De eerste reactie is bemoedi
gend, want meteen na ver
zending stroomden bij
Scoop, de instantie die de ge
gevens gaat verwerken, de
ingevulde formulieren bin
nen.
Het onderzoek cultuurdeel
name is een vervolg op 'De
Zeeuwse cultuur in kaart',
een onderzoek dat twee jaar
geleden werd gehouden. Van
Dijk: „Toen hebben we geke
ken: Wat is er precies het
aanbod aan cultuur in de
provincie? Hoeveel bezoe
kers komen er? Maar over de
mensen zelf weten we nog
steeds niks. Wie zijn het?
Zoeken ze de cultuur ook
buiten Zeeland? Dat soort
vragen zit in dit onderzoek."
Nulmeting
Geheel in de pas met het door
staatssecretaris Rick van der
Ploeg ingezette cultuurbe
leid, hecht ook de provincie
veel belang aan cultuurpar
ticipatie. Oftewel: de passie
ve en actieve deelname aan
cultuur wordt gestimuleerd.
Maar hoe weet j e wat j e wel of
niet moet stimuleren als je
niet precies in beeld hebt wie
waaraan meedoet en waar
aan behoefte bestaat? ,,We
hebben dit een nulmeting ge
noemd". verklaart Van Dijk.
„Over een aantal jaren moet
je zo'n onderzoek herhalen.
Dan kun je vaststellen of
maatregelen die nu genomen
worden effect hebben ge
had."
De vragenlijst is een aan de
Zeeuwse situatie aangepaste
versie van een enquête die sa
menhangt met Van der
Ploegs Actieplan Cultuurbe-
reik. Bij de samenstelling
zijn onder meer het Sociaal
Cultureel Planbureau en de
Katholieke Universiteit Bra
bant betrokken geweest. Van
Dijk en haar collega Nathalie
Jansen roemen de opzet. „Er
wordt niet alleen gevraagd
naar theater-, bioscoop- of
museumbezoek, maar ook
naar het informele circuit. Of
mensen zelf feesten organi
seren waar muzikanten live
optreden bijvoorbeeld. Of ze
zelf webpagina's maken. Zo
kun je zicht krijgen op een
wereld die nu nauwelijks be
kend is." Van Dijk vindt het
geen bezwaar dat open vra
gen als 'Wat mist u in Zee
land?' ontbreken. „De en
quête is zo compleet dat het
antwoord op die vraag eruit
is af te leiden. Daar ben ik
van overtuigd."
Anoniem
Alle Zeeuwse gemeenten
hebben medewerking ver
leend aan het onderzoek.
Door middel van een a-selec
te steekproef hebben zij de
4800 adressen uit het bevol
kingsregister gelicht. Bedoe
ling is dat de vragenlijsten
anoniem worden terugge
stuurd. Uiterlijk 24 mei moe
ten de formulieren binnen
zijn (Van Dijk: „Helaas heb
ben we verzuimd dat in de
begeleidende brief te vermel
den"), zodat Scoop deze zo
mer met de resultaten kan
komen. Dat zal meer zijn dan
alleen een inventarisatie. Uit
de gegevens worden conclu
sies getrokken en Van Dijk
verwacht zelfs wat aanbeve
lingen. „Daar hebben we niet
om gevraagd, maar Scoop
kennende zullen ze niet nala
ten ons aan te raden waar we
nog eens goed naar zouden
moeten kijken."
De uitslag van het onderzoek
is niet alleen van belang voor
de provinciale en gemeente
lijke overheid, ook culturele
instanties kunnen hun voor
deel ermee doen, denken Van
Dijk en Jansen. „En natuur
lij k zullen we, onder meer via
Abdijnieuws, de resultaten
aan de Zeeuwse bevolking
presenteren."
Kunstenaar Ko de Jonge liet zich inspireren door de stromen werknemers die naar de Schelde fietsen.
foto Ruben Oreel
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het is een onderzoek, niet
door wetenschappers maar door kunste
naars. Voor het project deEnergieVande-
Stad, dat zondag begint in de Watertoren in
Oost-Souburg, hebben tien kunstenaars op
hun manier de energie van Vlissingen in
beeld gebracht. Meer dan honderd andere
kunstenaars uit verschillende disciplines en
tal van plaatselijke ondernemers doen ook
een duit in het zakje. „Een toegankelijkere
tentoonstelling hebben we hier nooit ge
had", zegt Leon Riekwell van het Buro Beel
dende Kunst Vlissingen. „Voor iedereen in
Vlissingen is hier iets te zien en te beleven."
Als organisator van kunstmanifestaties
peinst Riekwell voortdurend over nieuwe
projecten. Niet alleen exposities waarbij
kunstenaars van buiten in Vlissingen hun
werk laten zien, maar ook activiteiten die
Vlissingse kunstenaars en bewoners of be
zoekers van de stad met elkaar in contact
brengen. Onder het motto 'Openbare orde'
zorgde hij er vier j aar geleden voor dat kun
stenaars iets deden met blinde gevels in de
stad. Graag had hij ook kunstenaars be
trokken bij de herinrichting van het Vlis
singse stadhuis (werktitel was: 'Interne or
de'), maar om uiteenlopende redenen is
daarvan niets gekomen.
Dan maar een ander plan: deEnergieVande-
Stad. „Ik woon inmiddels twintig jaar in
Vlissingen", verklaart Riekwell„Vanaf het
eerste moment heb ik het een klein-Rotter-
dam gevonden, een stad met potentie, waar
de mensen van aanpakken en bouwen we
ten. Ik heb dat vertaald in energie. Vlissin
gen heeft energie. Wat is die energie van de
stad? Ik wilde een onderzoek daarnaar op
poten zetten, maar dan vanuit mijn invals
hoek, de beeldende kunst."
Riekwell heeft in eerste instantie tien kun
stenaars uitgenodigd wier werk getuigt van
een sterke wil tot communicatie met het pu
bliek. Het gaat om kunstenaars die in Vlis
singen wonen of er (regelmatig) werken:
Hans Bommeljé, Remco van den Bosch,
Koos Dalstra, Loek Grootjans, Jan Haas, Bo
de Jong, Ko de Jonge, Leo van Kampen, Bob
Pingen en Eddy Quite. Wat Riekwell betreft
moesten ze hun atelier uit en op onderzoek
gaan in Vlissingen. Wat dat. heeft opgele
verd is vanaf zondag in de Watertoren te
zien. Van Kampen heeft fotoportretten ge
maakt van 'energiedragers' in de stad, men
sen die in Vlissingen iets in gang hebben
gezet. Grootjans heeft huis aan huis een
prijsvraag voor een slogan over Vlissingen
verspreid.
In cle Watertoren presenteert hij het resul
taat en de winnaar komt in Van Kampens
portrettengalerij te hangen. Van den Bosch
heeft het 'weekendgevoel' van Vlissingers
in foto's vastgelegd. Haas heeft de wanden
van het waterreservoir voorzien van een
schildering van golven en oren van klei die
het geluid van de golven opvangen. De Jon
ge heeft een installatie gewijd aan de stro
men arbeiders die vroeger van en naar De
Koninklijke Schelde fietsten.
Om de 'crossover tussen doeners en denkers,
kunstenaars en bevolking en professionals
en amateurs' nog meer gestalte te geven,
heeft Riekwell ruim honderd creatieve Vlis
singers gevraagd een werk in te leveren
,Maak voor mij het mooiste wat je kunt ma
ken, dan zorg ik voor de mooiste drager. Dat
was mijn vraag." De burgemeester heeft een
gedicht geschreven, een ambtenaar grond-
ontwikkeling heeft zijn droomplan voor
Vlissingen ontworpen, jonge ouders hebben
de naam van hun pasgeboren kind op pane
len geschreven en popmuzikanten komen
zondagmiddag de opening opluisteren. Om
alle werken - onder meer video's, schilderij
en en teksten - te kunnen tonen, heeft
Riekwell cle entree van de Watertoren com
pleet verbouwd.
En deEnergieVandeStcid blijft niet tot de
Watertoren beperkt. Zo heeft de Tattooshop
een speciale tatoeage ontworpen van de
energie van Vlissingen en serveren koks van
diverse restaurants een speciaal nagerecht.
Riekwell „Tijdens de tentoonstellingspe
riode blijven we dingen toevoegen/Het is
een olievlek die groter en groter wordt."
Expositie: deEnergieVcindeStad, van 28
april t/m 23 juni in de Watertoren in Oost-
Souburg, open do t/m zo van 12-17 uur.
Feestelijke opening zondag om 16 uur.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Aan het andere front beschoten
Syrische troepen vanaf de Go-
lanhoogte met vaste regelmaat
Israëlische kibboetsiem. Jorda
nië, de bestuurder van Oost Je
ruzalem verbood de joden toe
gang tot de klaagmuur. De drie
nabuurlanden hadden één doel
stelling gemeen, namelijk ver
nietiging van de staat Israël.
Voor het joodse volk was oorlog
onvermijdelijk. Een oorlog, niet
om te winnen of te verliezen
maar om het naakte bestaan té
redden. Door in de media de
oorzaak van de bezetting te ver
zwijgen ontstaat een vorm van
desinformatie die Israël - zeer
ten onrechte - brandmerkt als
agressor.
J.P.Jasperse
Paauivenburgweg 35
Vlissingen
Het optreden van mevrouw Ne
telenbos is als minister volledig
mislukt. Van al haar plannen is
niets terechtgekomen. Dat kan
gebeuren. Minister zijn is geen
lolletje. Ze heeft er echter zelf
voor gekozen. Nu blijkt dus dat
er al afgesproken was om haar
een mooie nieuwe prestigieuze
baan aan te bieden: Commissa
ris van de Koningin. De betref
fende provincie heeft haar ge
weigerd. Ik vraag mij af of hier
nu sprake is van vriendjespoli
tiek. Met andere woorden, als je
eenmaal in het hoge circuit zit,
zit je gebakken of je nu je best
hebt gedaan of niet. Geruisloos
verdwenen ministers en de men
sen vlak daaronder krijgen ge
weldige banen aangeboden en
als dat niet lukt is er nog altijd
de Eerste Kamer, waar je zelfs
na je riante pensioen nog een
aardige cent kunt bijverdienen,
zonder dat je er veel voor hoeft
te doen. Niemand heeft ooit uit
gelegd waar deze Kamer voor
dient, behalve voor het opvan
gen van oud-staatslieden, oud
professoren enzovoort. Mis^
schien is het goed als deze dure
geldverspilling eens opgeheven
wordt. Wel jammer voor me
vrouw Netelenbos natuurlijk.
A. van de Berge
Arnelaan 31
Middelburg
De 'Bezette gebieden' worden in
de berichtgeving over het Mid
den Oosten vrijwel dagelijks ge
noemd. Opvallend genoeg
wordt als regel met geen woord
gerept hoe de 'Bezette gebieden'
in 1967 zijn ontstaan. Het lijkt
wel of de jongste historie van de
joodse staat totaal is vergeten.
Een kort resumé van gebeurte
nissen die in 1967 tot bezetting
hebben geleid: Het was Nasser,
toentertijd president van Egyp
te, die op 22 mei 1967 de Golf
van Akaba blokkeerde. De Isra
ëlische plaats Eilat, die voor 90
procent Isi'aëls vitale olievoor
ziening verzorgde, werd voor
het scheepvaartverkeer onbe
reikbaar. Ook raakte Isi'aël hier
door zijn enige vei'binding te
water met de Rode Zee kwijt.
Bovendien sommeerde Nasser
de veiligheidstroepen van de
VN, die als bufferzone gelegerd
waren in de Sinaïwoestijn, te
rug te trekken. Oe Thant, toen
malig Secx-etaris Generaal van
de VN, voldeed ogenblikkelijk
aan dit bevel, waardoor Nasser
vrij spel kreeg Isx-aël aan te val
len. De Sinaïwoestijn stx'oomde
vol met infanterie- en pantser
divisies die zich klaarmaakten
voor de laatste 'afrekening'.
'Einde extraatjes minima
dreigt' (PZC, 20-4). Om in de
eex'ste levensbehoeften te voor
zien ontvangen bijstandsge
rechtigden een uitkering die
onvoldoende is om een mens
waardig bestaan te leiden. Ge
meenten springen dan bij om via
deze zogenaamde 'extx-aatjes'
de gaten op te vullen die de
rijksoverheid bewust schept. De
ene gemeente heeft meer sociaal
gevoel dan de andere, maar dit
houdt niet in dat de rijksover
heid straks moet kunnen beslis
sen welke gx'oepen in aanmer
king kunnen komen voor een
aanvulling op dit minimale mi
nimum. De bevoegdheden van
de gemeenten komen dan weer
in rijkshanden, met alle gevol
gen voor de minima. De SER is
van mening dat de gemeenten
moeten stoppen met steun-
maatregelen, zoals kwijtschel
ding. Als de uitkering van de
bijstand nu eens echt tot een
menswaardig niveau zou wor
den verhoogd, dan zouden deze
zogenaamde extraatjes niet
meer nodig zijn. Maar wie
neemt het initiatief hiervoor. De
Pax-tij van de Arbeid? Kok heeft
al eerder gezegd dat zij haar 'so
cialistische veren heeft a:"_
schud'. Een kip zonder veren
staat in haar blote kont. Dit
blijkt ook nu weer. Het 'kabinet
is gevallen'. Het was een paars
stinkei. Nou en? Het volgende
kabinet zal ook wel regeren over
de hoofden heen van de kiezers.
Ten dienste van het kapitaal. De
bijstandsgerechtigden vormen
slechts een hinderlijke groep,
die een leefbaar leven willen.
Meer niet. Helaas, die past niet
in de kraam van de VVD, het
CDA, de PvdA en meer van dit
soort partijen die de democratie
hoog in hun vaandel zeggen te
hebben.
Jan Gisolf
Stationsstraat 5
Oudelande
door Claudia Sondervan
GOES - De kraamzorg in Ne
derland komt onder druk. Door
personeelstekorten krijgen
vrouwen in de grote steden een
kwart minder kraamzorg dan in
overig Nederland. Bijna de helft
van de vrouwen krijgt minder
uren kraamzorg dan afgespro
ken. Vooral allochtone vrou
wen: zij krijgen gemiddeld
twintig uur minder kraamzorg
dan Nederlandse vrouwen.
Dat blijkt uit een onderzoek dat
TNO deed voor het ministex-ie
van Volksgezondheid. De zelf
redzaamheid van vrouwen na
het kraambed hangt sterk sa
men met het aantal uren kraam
zorg die zij krijgen, concludeert
TNO. De tevredenheid over de
zorg onder de kraamvrouwen is
desondanks groot: 97 procent
van de ondervx-aagde vrouwen
vindt hun kraamverzorgende
aanbevelenswaardig.
Milder
De Zeeuwse situatie is veel mil
der, stelt directeur T. de Jong
van de Provinciale Kraamzorg
Entadministratie in Goes.
Gemiddeld krijgen Zeeuwse
vrouwen 52 uur kraamzorg. De
provincie kent geen tekort aan
kraamverzorgenden, maar over
de toekomst is De Jong minder
gerust.
De verpleegopleidingen trek
ken minder leerlingen aan.
Daarentegen is binnen de ver
pleging kraamzorg een populai
re optie, beaamt De Jong, die bij
de onderzoekscommissie van
het ministerie betrokken was.
De Jong legt de ooi'zaak bij on
bekendheid met de dienstverle
ning in Nederland. „Vaak zijn
allochtone families niet bekend
met het fenomeen. Het past
soms niet in hun traditie. Het is
één van de oorzaken van de ho
gere kinderstex'fte in die groep.
Voorlichting moet daar veran
dering in brengen. Ik geloof wel
dat die voorlichting in Zeeland
goed loopt via huisartsen en
verloskundigen
Bij eenderde van de bevallingen
komt de kraamverzorgster pas
naderhand. In Zeeland is zelfs
bij veertig procent van de beval
lingen geen kraamverzorgende
aanwezig, schat De Jong.
Na een melding is in Zeeland
een kraamverzorgster binnen
een half uur ter plaatse. „Men
sen bellen de kraamverzorgen
de vaak pas op het laatste mo
ment, omdat de uren van de
bevalling van de kraamzorgu
ren worden afgetrokken.
TNO en ook de Landelijke Ver-
niging voor Thuiszorg (LVT) be
pleiten dat te veranderen. Voor
verloskundigen en huisartsen is
de kraamverzorgende een wel
kome beroepshulp. De verzor
genden zelf maken de beval
ling graag mee. Het schept een
band met het gezin dat je ver
zorgt."
Advertentie
ANTIEKHANDEL
DE PAGTER
Herenstraat 9
Segeersstraat 8
Middelburg
0118-634133
NIEUWE PARTIJ
TEAKHOUTEN
TUINMEUBELEN
(diverse tafels, stoelen,
banken en loungers)
UITVERKOOPPRIJZKN
Greenpeace voert actie bij de Balabanl
inderdaad oor en oog voor. Maar ver
der dan planologische duurzaamheid
zijn we nog niet gekomen. De stap
naar scherpe afspraken over welke
schepen je vanwege de lading wel of
niet toelaat, is nooit gezet." Dat is ook
lastig, beseft hij. „Keuzes maken doet
soms pijn. Je zou bijvoorbeeld moeten
besluiten bepaalde activiteiten niet
meer toe te staan."
Duurzaamheid staat op gespannen
voet met economie. J. van den Broek
van Greenpeace begrijpt dat ook wel.
„De haveneconomie moet blijven
draaien. In het ideale geval zeggen ha
vens: alles met een luchtje moeten we
niet. Maar zo is de praktijk niet. Het
zal dus laveren worden om tot goede
afspraken te komen. Een algemene
grens is nauwelijks te trekken, je
zult het steeds van geval tot geval
moeten bekijken. Nu ging het om
hout, de volgende keer om een ander
product."
Een grens is überhaupt niet te trek
ken, meent Biminooge. Een haven
schap is helemaal niet gerechtigd
schepen de toegang te weigeren. „In
stanties als douane en Rijkswater
staat zien ex-op toe dat transpoxten
binnen de regeltjes blijven. Als dat zo
is, kunnen wij schepen met- tegenhou
den. Ik heb er zelf wel opvattingen
over, maar daar gaat het nu niet om.
Wij mogen het gewoon niet."
Bruinooge wijst medeverantwoorde
lijkheid voor illegale praktijken zoals
de verboden houtkap in de Amazone
dan ook van de hand. „Wij doen als
haven geen zaken met die bedrijven.
Dat doen de bedxdjvenin onze haven."
Zij zijn de klanten, zij kunnen beslui
ten dat hout niet meer te kopen en dan
houdt cle illegale houtkap vanzelf op,
redeneexlhij.
Voelsprieten
Van Mierlo van de ZMF vindt deson
danks dat het havenschap een mox'ele
rol kan vervullen. „Een uitspraak
doen over wat je wel of niet duldt in je
haven bijvoox'beeld. Zeeland Sea
ports moet haar voelspx-ieten goed ge
bruiken en erkennen dat import van
fout hout niet kan."
Zij hoeft dat niet alleen te doen, merkt
hij op. „Doe dat samen met andere ha
vens in de regio, anders verschuif je
het probleem. Havens maken toch al
steeds meer onderlinge afspraken,
daar kun je dit element in meenemen
Gi-eenpeace-woordvoerder Van den
Broek zou het appi'eciëren als Zeeland
foto Lex de Meester
Seaports daarin het vooxdouw zou
willen nemen. „Want iemand moet de
eerste zijn. Geef het goede voorbeeld,
in de hoop dat je de andere op sleep
touw neemt."
Bi'uinooge staat niet onwelwillend te
genover zo'n discussie, maar blijft er
bij dat hij als havenschapsvooi'zitter
maar één echte verantwoordelijkheid
draagt: de veiligheid in de haven. Dat
was ook de reden voor het koi't geding
tegen Gi-eenpeace, benadrukt hij. „Er
zijn trossen losgekapt, het schip raak
te op drift. Terwijl er regelmatig bin-
nenvaarttankers met lpg door de ha
ven varen. Als er een ongeluk gebeurt,
•zijn wij als havenschap verantwoor
delijk. Ons enige wapen om de veilig
heid te garanderen, is een kort geding.
„Ik tolereer geen enkel risico. Van
Greenpeace niet, van niemand."
door Maurits Sep
Een haven die schepen met illegaal
gekapt hout binnenlaat, is ook een
beetje verantwoordelijk voor die ille
gale praktijk. Vindt Greenpeace. On
zin, moppert voorzitter D. Bruinooge
van havenschap Zeeland Seaports.
„Wij mogen geen schepen weigeren
als ze over de juiste papieren beschik
ken. In Europa geldt een vrij verkeer
van personen én goederen."
De komst van een schip met fout hout
was voor Greenpeace aanleiding actie
te voeren in de haven van Vlissingen.
Het havenschap spande een koxl ge
ding aan en eiste zowel een onmiddel
lijke beëindiging van de actie als een
actieverbod voor een heel jaar. Want
dezelfde rederij stuurt tien schepen
met hout per jaar naar Vlissingen.
De Statenfractie van Gi'oenLinks is
vex'bolgen over de reactie van Zeeland
Seaports. Als semi-ovei'heidsinstel-
ling is zij gehouden aan het beleid van
de provincie en dat stx'eeft naar duur
zaamheid. Net als Greenpeace. Een
kort geding tegen de milieuorganisa
tie is dus onbegrijpelijk, vindt de par
tij. GroenLinks pleit daarom voor een
gedragslijn tussen de px'ovincie, het
havenschap. Gx-eenpeace en de
Zeeuwse Milieufederatie. Die moet
recht doen aan de opvattingen van de
provincie over duurzaamheid.
„Het havenschap houdt al rekening
met duurzaamheid", reageert voor
zitter Bruinooge. Hij wijst onder meer
op de inxichting van de haventerx-ei-
nen en de verwerking van afvalstof
fen, waarbij de bedrijven in het ha
vengebied samenwex'ken. Ook bij het
aantx-ekken van nieuwe bedrijven
wordt het duurzaamheidskarakter
van die ondernemers beoordeeld.
De Zeeuwse Milieufederatie (ZMF)
waardeert die inspanningen, zegt
woordvoerder T. van Mierlo. „Wij
hebben daar altijd voor gepleit en er is
