Designwereld is
hyprocriet bezig
Zoeken naar
nieuwe vormen
Eigenwijze deur heeft geen kruk
Jonge ontwerpers
Meubelbeurs
in Milaan
zaterdag 20 april 2002
Voor 50 euro transformeert Franck Bragigand alledaagse voorwerpen in een kunstobject.
De nieuwe lichting ont
werpers walgt van ge
stroomlijnd design. Tien
onlangs afgestudeerde stu
denten aan de Design Aca
demy Eindhoven lanceerden
tijdens de Internationale
Meubelbeurs in Milaan hun
visie op design. Een visie die
ook bij bekendere ontwer
pers leeft. Vergankelijkheid
die mooi, maar ook lelijk kan
zijn.
Het had wel iets weg van Big
Brother. Tien voormalig
studenten van de Design Acade
my Eindhoven trokken drie we
ken naar Milaan, waar ze ter
plekke een expositie samenstel
den. Het motto? Improwisare.
In een lege galerie creëerde het
tiental met gevonden materia
len een ruimte waarin zij zelf en
bezoekers konden vertoeven.
Het resultaat was afgelopen
week te zien tijdens de Interna
tionale Meubelbeurs.
Ziek van het vele consumeren.
Dat is de consument volgens Li
dewij Edelkoort, directeur van
de Design Academy. „De ver
wende consument heeft behoef
te aan vasten en serieus zijn",
zegt ze. Edelkoort legt een ver
band met de aanslagen in Ame
rika, die ze symbolisch aan
duidt als 'Elf„Het leven was zo
lang zo gemakkelijk, zo konden
we niet doorgaan. Nu worden
we gedwongen om na te denken
over hoe we omgaan met onze
wereld, met de verdeling van
welvaart."
Meer dan bij de gevestigde ont
werpers leeft die visie bij de
nieuwkomers. De meubelbeurs
van Milaan is een platform voor
glitter en glamour. En daarvan
walgt de nieuwe lichting ont
werpers. Want ongebreideld
duur doen, dat staat volgens
Frederik Roijé (23) haaks op de
ontwikkelingen in het Midden-
Oosten en de aanslagen in Ame
rika.
Maatschappelijk
„De designwereld is hypocriet
bezig. Er wordt gedaan alsof er
niets aan de hand is. Van de ge
beurtenissen in de wereld zie je
in de meubelbranche niets te-
rug. Als ontwerper heb je ook
een maatschappelijke verant
woordelijkheid. Wij willen
mensen aan het denken zetten."
Vandaar de keus voor materia
len van de straat. Letterlijk. De
tien designers maakten onder
De Internationale Meu
belbeurs in Milaan is
wat de shows in Parijs voor
de mode zijn. Vorige week
toonden zo'n 2000 exposan
ten hun collecties. Maar
slechts een handjevol produ
centen bepaalt de koers voor
de branche. Hun collecties
zijn het resultaat van een
zoektocht naar nieuwe vor
men en flexibele materialen.
Terug naar de jaren zestig en
zeventig. Een kleurenexplo-
sie en opvallende dessins. Dat
was vorig jaar de belangrijkste
ontwikkeling tijdens de meu
belbeurs in Milaan. Het bleek
een opstapje voor nieuwe im
pulsen, die bij de trendsettende
meubelproducenten dit jaar
voor het eerst zichtbaar waren.
Een zoektocht naar nieuwe vor
men en flexibele materialen.
De 41ste editie van de Salone
Internazionale del Mobile duur
de van 10 tot 16 april in Milaan.
Op 200.000 vierkante meter lie
ten bijna 2000 exposanten hun
nieuwe collecties zien. Ze waren
afkomstig uit dertig verschil
lende landen, waaronder Italië,
Nederland, Duitsland, Ameri
ka, Japan, Spanje en Zweden.
Naast de presentatie in het
beursgebouw waren er honder
den exposities in het centrum
van Milaan.
Het merendeel van de exposan
ten borduurt voort op retro-
trends en het minimalistische
interieur.
Het zijn producenten als Cap-
pellini, Edra, Hidden, Kartell en
Moroso die zich wagen aan ver
nieuwing. De invloeden van
eerdere decennia zijn daarin
weliswaar zichtbaar, maar ver
taald naar de 21ste eeuw. Zoals
ieder jaar is de ontwikkeling het
best af lezen aan het zitmeubi-
lair.
Lichaam
Edra streeft er volgens directeur
Massimo Morozzi naar structu
ren te elimineren. „We presente
ren ontwerpen om in weg te dui
ken en elementen die het
lichaam voldoende ondersteu
nen maar toch genoeg bewe
gingsvrijheid bieden.
Opvallend voorbeeld is de Boa,
een ontwerp van de Braziliaan
se tweeling Fernando en Hum-
berto Campana. Deze negentig
meter lange, fluwelen slang
biedt een comfortabele onder
grond. Subtieler kan ook. De zo
genaamde Body Props van ont
werper Olivier Peyricot zijn vier
vormen die zijn bedoeld om het
lichaam in diverse zit- en lig-
standen te ondersteunen.
Een blikvanger in de collectie
van Cappellini is het zitelement
And, ontworpen door FabioNo-
Languit hangen mag nog steeds. Een voorbeeld uit de collectie van het Italiaanse bedrijf Bonacina.
andere gebruik van sloophout,
stukken metrorails, glossy bro
chures van dure modehuizen,
een hobbelpaard, boomstam
men, vazen en regenpijp.
„Het is verbazingwekkend wat
je op straat aan bruikbare mate
rialen kunt vinden", zegt Silvia
van Schipstal (32). Zelf maakte
ze een stoel van een afgedankt
kinderbedje en boomstammen.
„We moesten tenslotte kunnen
zitten. Het is een eenvoudige
stoel met twee poten en de muur
als rugleuning."
Een bar van metaal en karton
nen dozen, obercolberts van pa
pier en glazen van petflessen en
halve sinaasappelschillen; ver
gankelijke ontwerpen, oor
spronkelijk bedoeld voor de
duur van de expositie, maar en
kele ontwerpen zullen later in
het jaar alsnog in Nederland te
zien zijn.
De tien ontwerpers maakten ie
der een stoel, maar moesten sa
menwerken om de ruimte inge
richt te krijgen. Dat leidde tot
conflicten, maar ook tot vrucht
bare resultaten. „Het gaat niet
om de individuele ontwerpen,
maar om het groepsproces", al
dus Van Schipstal. „Waar je an
ders twintig jaar over doet, leer
je nu in drie weken."
Inspireren
Volgens Joost van Bleiswijk (25)
is het vooral een expositie ge
worden die moet inspireren.
,Dit kun je niet uitleggen aan de
Middeleeuwen
Het blijkt een politiek state
ment. „De laatste tijd leek het
alsof we in de middeleeuwen
leefden", aldus Smeets. Daaruit
komen volgens hem de 'depri
merende' objecten voort. „Een
zuur thema als tegenhanger van
de meubelbeursparade."
Dezelfde kritiek klinkt door in
de tiende expositie van ontwex-
perscollectief Droog Design in
Milaan. Daarbij dient het dage
lijks leven als uitgangspunt, zo
als zichtbaar is in de ontwerpen
van Franck Bragigand. Voor 50
euro transformeert hij alle
daagse voorwerpen (planten,
lampen) in een kunstobject.
„Deze collectie staat in het te
ken van integratievan nieuw en
bestaand, van speciaal en nor
maal, van mooi en lelijk, van
perfectie en imperfectie en van
illusie en werkelijkheid."
Anja Sparidaans en Paul Geerts
Boa, een negentig meter lange slang, ontworpen door de Brazili
aanse tweeling Fernando en Humbert© Campana voor Edra.
vembre. Meerdere elementen
vormen samengevoegd een spi
raalvormig zitlandschap.
Nieuwe vormen vragen om een
nieuwe toepassing van bestaan
de materialen. Meerdere bedrij
ven, waaronder Leolux, laten de
stoffering achterwege. Daar
door rest een meubel van zacht
kunststof (polyurethaan of fo
am), dat in allerlei kleuren ge
spoten kan worden. Bijkomend
voordeel is volgens Frans Clab
bers dat het meubilair daardoor
betaalbaarder is. „We presente
ren deze collectie onder de naam
The Silly Side, waarmee we een
jonge doelgroep willen aanbo
ren." Maar ook hard kunststof
spreekt ook nog steeds tot de
verbeelding. De totale collectie
van Kartell, met Philippe
Starck als huisontwerp, is erop
gebaseerd. Het merk stoeit met
de 'magie van transparantie en
kleur'. Het ontwerp Louis
Ghost (uit een stuk gemaakt) is
een knipoog naar de barokke
ontwerpen uit de tijd van Louis
XV.
Daarmee vervaagd de grens tus
sen meubilair voor in de woon
kamer en voor in de buitenruim
te. Minder het geval is dat als
kunststof gecombineerd wordt
met andere materialen, zoals m
het glasfiber bankje van Fran
cesco Beltoni uit de collectie van
MDF Italia. Die materialenmix
is nog steeds actueel, maar
steeds vaker grijpen ontwerpers
naar uitsluitend kunststof of
hout.
De kleurexplosie van vorig jaar
heeft geen vervolg gekregen. In
Milaan exposeerden veel pro
ducenten hun collecties in neu
traal wit. De boodschap: decon
sument kan zelf kleur kiezen.
Wordt er voor kleur gekozen,
dan is de parallel met de mode
aanwijsbaar: lichtblauw, roze,
oranje en lichtgroen.
Paul Geerts en Anja Sparidaans
bezoekers van de meubelboule
vard", denkt hij. „Maar we laten
wel zien dat het ook anders
kan."
Trendwatcher Edelkoort voor
spelt dat het kwartje bij de con
sument nog wel zal vallen. „Hij
zal zich afkeren van grote mer
ken die wereldwijd de dienst
uitmaken. Voor die merken bre
ken moeilijke tijden aan. Het
beste kun je een merk in bed-
stoppen voor een winterslaap
van een paar seizoenen." Edel
koort verwacht dat de stem van
het individu meer zal gaan mee
tellen. Consumentencommu-
nisme noemt ze dat. „Hij wordt
klankbord voor de industrie."
Met het vanzelfsprekende wil
len ook de Nederlandse ontwer
pers Job Smeets en Nienke Tij
nagel afrekenen. In Milaan liet
Studio Job tien groteske objec
ten zien die balanceren op het
randje van kunst en design: een
kunststof kanon, een bronzen
olielamp en globe. De enorme
bronzen kandelaar Cannibal
Man weegt maar liefst 450 kilo.
„Een heel gewicht om twee
kaarsen in de lucht te houden."
De Cannibal Man van Studio Job. Een bronzen kandelaar van 450
kilo.
Een binnendeur nodig
met sterke afwijkende
maten? Geen probleem, The
Door uit Haaksbergen kan
'm leveren. Ook in ander op
zicht zijn de deuren van dit
bedrijf bijzonder. Bij de ont
wikkeling stonden veilig
heid, flexibiliteit en comfort
voorop.
Wat het eerst aan de deux-en
van The Door opvalt is het
ontbreken van een kruk. „Een
deur openen met een kruk is ei
genlijk een heel onlogische han
deling", zegt Peter V. Has van
Has Consult dat, evenals En-
schedese ontwei'pbureau First,
betrokken was bij de ontwikke
ling van het product. „Een kruk
gaat naar beneden en een deur
zwaait in tegengestelde x'ichting
open. Dat is een onnatuui'lijke
beweging."
De deur van The Door is kruk-
loos en heeft in plaats daarvan
Toepassing van de deur in een
metselwand.
over de volle hoogte aan beide
zijden een zogeheten vleugelg-
reep. Hier passen de vingers van
een hand achter waarmee de
greep kan worden ontgrendeld.
Aan de andere kant van de deur
voldoet een eenvoudige duw te
gen de greep en de deur gaat
open. Makkelijk als je met volle
handen voor de deur staat.
Voor deze constructie is gekozen
uit oogpunt van veelzijdigheid
en gemak. „Iedereen, groot,
klein, visueel gehandicapt of in
een rolstoel, kan de deur openen
omdat-ie wei'kt op elke plek
waar je de vleugelgreep aan
pakt", legt Edgar A. de Poel van
The Door uit.
De vinding van het Haaksberg-
se bedrijf is gepresenteerd op de
BouwRai in Amsterdam die af
gelopen week gehouden werd.
Hier werden zes verschillende
uitvoeringen getoond die een
beeld geven van de mogelijkhe
den die 'het nieuwe deurcon
cept' in stijl en uitvoering biedt.
Ook over het bijpassende kozijn
is nagedacht. Dat kan over be
staande deurposten heen wor
den geschoven. Ook is het kozijn
geschikt voor verschillende
muurdikten, van systeemwand
tot gemetselde muur. De deur
zelf kan voor een designinteri
eur tot op plafondhoogte wor
den gemaakt. Het paneel van de
deur kan in een wand worden
geïntegreerd door hetzelfde ma
teriaal of dezelfde kleurstelling
toe te passen.
De vleugelgreep en het kozijn
zijn gemaakt van aluminium
dat in diverse kleuren kan wor
den gelakt of geanodiseerd. Een
deur van The Door kan zelfs met
stof worden bekleed, bol wor
den vormgegeven of geheel in
glas worden uitgevoerd. En, zo
als gezegd, er zijn verschillende
afmetingen mogelijk. „In de
bouw kent men standaardma-
ten, maar onze deuren hebben
die niet", zegt De Poel.
De deuren van The Door hebben
ook geen traditionele slot-
schoot. In plaats hiervan is er
een deurhoog schootprofiel.
Ook is in plaats van een setje
dievenklauwen over de gehele
hoogte een dievenregel aange-
bi'acht die hetzelfde effect heeft
Dat kan volgens De Poel ook
binnenshuis een uitkomst zijn.
De deuren kunnen worden
voorzien van divei'se opties zo
als een zogeheten backbone, een
stalen plaat in de deur die ver-
nieling door crimineel geweld
sterk bemoeilijkt. Indien de
deur is gesloten valt hij geheel
en al binnen het kozijninclusief
de geïntegreerde scharnieren.
Ook dat bemoeilijkt openbre
ken. Tevens kan de deur met
brandvertragend materiaal
worden bekleed.
Dat soort opties brengt een
meei-prijs met zich mee. De kos
ten van een deur met de nieuwe
standaardafmeting 210 x 93 cm
kost exclusief montage 950 eu
ro, met inbegrip van het kozijn.
Ondanks onderzoek zijn de ont
wikkelaars er niet in geslaagd
de deur te beveiligen tegen het
afknellen van (kinder)vingers.
„We zijn daar wel mee bezig ge
weest, maar dat is niet naar onze
zin gelukt. Door de vormgeving
is het echter minder logisch dat
zo'n ongevalletje gebeurt", zegt
Peter Has.
De deur wordt gelevexxl via All-
Doors aan zowel pax-ticulieren
als bedrijven en instellingen. De
nieuwe deur wordt nog verder
ontwikkeld. Zo wordt er ge
werkt aan een buitendeur vol
gens hetzelfde concept. De mo
gelijkheid van een deur die naar
twee zijden open kan zwaaien
wordt eveneens bestudeerd.
HennieTalens
Informatie:www.thdoor.nl
