m
Noor tussen grote beschavingen
jA
Tom Poes en de Erfpachter
Casper Hobbes
Thor Heyerdahl was meer ontdekkingsreiziger dan wetenschapper
het weer
Zeeland: Lenteachtig
recept
Asperges met
geroosterde Noorse zalm
puzzel
Door: Michiel de Vries
Vandaag staan we aan de voor
avond van een lenteachtige perio
de. Er ontstaan vandaag nog flinke wolkenvelden, maar vanaf
morgen overheerst de zon en lopen de temperaturen gestaag
op. Ook vanochtend is de zon eerst nog flink aanwezig, maar
in de loop van de ochtend ontstaan geleidelijk meer en meer
stapelwolken. Er staat vandaag weinig wind uit een meest noor
delijke richting en het kwik loopt vandaag optotzo'n 13 graden
in bijvoorbeeld Goes. Tegen de avond kunnen enkele stapelwol
ken verder uitgroeien, maar het blijft in Zeeland hoogstwaar
schijnlijk droog. In de tweede helft van de avond krijgen de op
klaringen vervolgens de overhand en volgt een vrij heldere
nacht in de waterprovincie. Omdat de aangevoerde lucht gelei
delijk droger wordt, is daarmee ook de kans op mistbanken klei
ner dan de laatste dagen het geval was. De minima liggen bij
weinig wind rond 7 graden aan zee, verder landinwaarts kan het
een aantal graden frisser
worden. Zondag wordt de
positieve weeromslag al
flink duidelijker. Erzijn bre
de zonnige perioden en de
wind voert zachtere lucht
aan. Het kwik kan dan ook
snel stijgen en temperatu
ren rond 16 graden zijn dan
zeerwel mogelijk. In de da
gen erna blijft het weer on
veranderd zonnig en aange
naam. Brede perioden met
zon en verder stijgende tem
peraturen die lokaal zelfs
wel eens de 20 gradengrens
zouden kunnen bereiken.
Ideaal weer dus voor een
provincie bekend om zijn re
creatiemogelijkheden.
Stapelwolken
tr
i tr
Maximumtemperatuur voor vandaag ïf
Minimumtemperatuur voor de komende nacht -ty-
.J »xl
Vooruitzichten
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
weer
O
at
max.
16°
18°
18°
18°
min.
6°
8"
9°
9°
wind
03
ZW 2
N 3
N 3
zaterdag
onder 20.4
zondag
op 6.36
Maan
zaterdag
onder 3.53
zondag
op 12.51
door Marcel Hulspas
Op Tenerife, waar Thor Hey
erdahl donderdag is over
leden, koesterde hij zijn laatste
geesteskind: het Etnografisch
Park 'Piramides de Guimar'.
De geheimzinnige piramide
vormige heuvels op dat eiland
(volgens archeologen niet meer
dan steenhopen) waren vol
gens hem geïnspireerd op
Egyptische voorbeelden. Ze
symboliseerden waar hij zijn
leven lang naar had gezocht:
bewijzen voor contacten tus
sen de grote beschavingen. En
hij had ze niet eens zelf gevon
den.
„Ik heb niets ontdekt, anderen
hebben dat voor mij gedaan",
benadrukte hij in één van zijn
laatste interviews. Dankzij
zijn vriend, de schatrijke reder
Fred. Olsen (eigenaar van de
veerdiensten tussen de Canari-
sche Eilanden) werden het ge
bied rond de geheimzinnige
bouwwerken uitgeroepen tot
nationaal park. Het zal waar
schijnlijk zijn laatste rust
plaats worden.
Thor Heyerdahl werd geboren
in het Noorse Larvik. Hij was
een ziekelijke jongen; zijn pas
sie voor reizen en vreemde cul
turen ontstond pas nadat hij
zijn vrouw Liv ontmoette, op
een eindexamenfeest. Hij liep
op haar af en vroeg of ze met
hem naar een eiland in de Stille
Zuidzee zou willen gaan. Ja, zei
ze. Hij was stomverbaasd.
Polynesië
In 1937 zetten ze voet op het ei
land Fatu Hiva. Heyerdahl
raakte onmiddellijk in de ban
van archeologische resten die
hij daar vond en raakte er van
overtuigd dat de Polynesische
cultuur niet uit Zuid-Oost-
Azië afkomstig was (zoals an
tropologen beweren) maar uit
Zuid-Amerika. Om dat te be
wijzen zeilde hij in 1947 vanuit
de Peruaanse havenstad Cal-
lao naar het westen, met een
vlot gebouwd van het uiterst
lichte, maar water absorberen
de balsahout. Deze 'Kon-Tiki'
strandde drie maanden latei-
op de Tuamoto-eilanden. Hey-
Het Kon-Tiki vlot waarmee Thor Heyerdahl in 1947 van Peru naar de Tuamoto-eilanden zeilde.
erdahl meende dat hij zijn ge
lijk had bewezen. Hij was in
ieder geval in een klap wereld
beroemd. Heyerdahl heeft al
tijd gestreefd naar weten
schappelijke erkenning, maar
heeft dit genoegen nooit mogen
smaken. Zijn theorieën waren
geïnspireerd op parallellen
tussen ver uiteen gelegen cul
turen, zoals het feit dat er zo
wel in Egypte als Midden-
Amerika piramides zijn ge
bouwd. Dergelijke parallellen
trokken tot omstreeks 1920
veel belangstelling. De op
komst van de moderne antro
pologie, waarbij culturen
steeds afzonderlijk worden be
studeerd en geduid, maakte
echter een
einde aan
dergelijk
grensover- 1 Al
schrijdend JL^JLt'
gespecu
leer.
Heyerdahl
maakte echter wel degelijk
school. Hij is in feite de schep
per van een respectabele tak
van de geschiedwetenschap: de
experimentele archeologie. Hij
heeft de wetenschap geleerd
dat je alleen door voorwerpen
als gereedschappen, boten en
huizen
daadwer
kelijk te.
maken en te
ju\JYj gebruiken,
cle (vaak
verrassen
de) techni
sche vaardigheden van onze
voorouders leert kennen.
Een wetenschappelijk bewijs
kunnen dergelijke reizen uiter-
foto EPA
aard nooit zijn. Ook al is het
mogelijk om met een boot ge
maakt van papyrusriet de At
lantische Oceaan over te ste
ken, we weten dat de oude
Egyptenaren tijdens hun zee
reizen altijd dicht bij de kust
bleven en zich niet op volle zee
waagden. Het is uiteraard wel
denkbaar dat een dergelijk
schip door een storm ver af
dreef, maar hedendaagse
wetenschappers zijn niet geïn
teresseerd in dergelijke inci
denten; het gaat ze om regel
matig contact. Wat Heyerdahl
vooral heeft aangetoond is dat
dergelijke reizen uitvoerbaar
zijn. De Peruanen of Egypte
naren hebben echter nooit ge
weten van verre landen aan de
andere kant van de oceaan en
de steven richten op die im
mense wateren zou daarom
gekkenwerk geweest zijn.
Er volgden meer reizen, meer
theorieën. In de jaren zestig
wilde hij bewijzen dat de oude
culturen in Afrika, Azië en
Amerika met elkaar in contact
hadden gestaan. Daarom liet
hij aan de voet van de pirami
des van Gizeh een replica ma
ken van een oud-Egyptisch
schip. Deze 'Ha' ging tijdens
een proefvaart verloren, maar
'met de 'Ra II', gebouwd in Ma
rokko door Peruanen, stak hij
in 1970 de Atlantische Oceaan
over. Weer een revolutionaire
theorie bewezen.
Avontuurlijker
De oude beschavingen waren
veel ondernemender, veel
avontuurlijker dan we denken.
Dat was de boodschap die hij
wilde verkondigen. Daarvoor
reisde hij later in kopieën van
de Ra II ook nog over de Indi
sche Oceaan en droomde hij
van reizen tussen de culturen in
Zuid-Oost-Azië en die in Mid-
den-Amerika. Zijn laatste we
tenschappelijke werk, opgra
vingen in Peru, waren ook
vooral bedoeld om dergelijke
contacten aan te tonen. Het
zijn belangrijke opgravingen
geworden, zorgvuldig uitge
voerd en gedocumenteerd.
De avonturier waarvoor vrij
wel alle deskundigen ooit hun
neus ophaalden heeft zo in zijn
laatste jaren nog respectabel
werk verricht. Zijn grootste
bijdrage blijft dat hij al die
saaie vakbroeders heeft gewe
zen op het avontuur van toen.
Hij heeft de geschiedenis ro
mantisch, aantrekkelijk en
avontuurlijk gemaakt. Gene
raties jongereren droomden
dankzij zijn boeken van verre
reizen naar verdwenen conti
nenten en leerden de fascine
rende geschiedenis van de
mensheid op de koop toe. Dat
was Heyerdahls unieke bijdra
ge aan de wetenschap. GPD
zaterdag 20 april 2002
Hans Belterman
Tot voor enkele decennia gold het
gerecht van vandaag nog als ui
terst luxueus. Zalm behoorde des
tijds nog tot de dure vissoorten en
de prijs die men voor verse asper
ges diende te betalen was, zoals
vandaag ook nog het geval is, vrij
pittig. Zalm behoort inmiddels niet
meer tot de dure vissoorten wan
neer het gekweekte zalm betreft. De
prijzen daarvan komen min of meer
overeen met die van verse kabel
jauw en zijn soms stukken lager.
Voor 4 hoofdgerechten:
1,25 kg asperges, geschild; zout; 2
dl visfond, uit potje; 1 eetl. droge
witte vermouth (Noilly Prat); 4 eetl.
droge witte wijn, zoals Pinot Blanc
(Elzas); 4 dl slagroom; 25 gram bo
ter; enkele druppels limoen- of ci
troensap; ca. 600 gram gefileerde
Noorse zalm, in 4 niet al te dunne
plakken; zout; witte peper uit mo
len; ca. 4 eetl. (zonnebloem)olie of
geklaarde boter; 11/2 eetl. fijnge
sneden bieslook.
Snijd aan de onderzijde van elke as
perge een stukje (ca. 3 cm.) af. Leg
de asperges hierna een kwartiertje
(langer mag ook) in ruim koud wa
ter.
Breng intussen een royale hoeveel
heid water in een passende pan aan
de kook. Voeg per 2 liter 1 theelepel
(zee)zouttoe.
Leg de asperges in het kokende wa
ter en laat ze boven een niet al te
HORIZONTAAL:
1. Trek; 4. geologisch tijdperk; 7. rund; 8. half vloeibaar kooksel;
10. tandeloos zoogdier; 13. roofvogel; 16. rooms-katholiek; 17.
bazige vrouw; 18. halfaap; 19. grote bijl; 20. muzieknoot; 22.
boom; 23. neushoorn; 25. deel van een Franse ontkenning; 27.
Griekse letter; 29. compact disc; 30. projectiescherm; 31. niets.
VERTICAAL:
1. Heuplaars; 2. spil; 3. loco-burgemeester; 4. monnikskleed; 5.
dwarsmast; 6. hermelijnachtig dier; 9. rivier in Italië; 11.
bescherming; 12. werkplaats van een bakker; 14. ingrediënt bij
Indonesische gerechten; 15. werpkoord; 21. authentiek; 23. her
kauwend zoogdier; 24. licht rijtuigje (Ind.); 26. geliefde van
Zeus; 27. maanstand; 28. aan zee; 29. chroom.
Toonder Studio's
hoog afgestelde warmtebron, met
het deksel op de pan, 10 - 14 minu
ten koken. Schakel daarna de
warmtebron uit en laat de asperges
in de gesloten pan 10 - 14'minuten
staan. Laat de asperges even uitlek
ken. Houd ze warm op een voorver
warmde schaal die kan worden af
gedekt met aluminiumfolie.
Breng in een pannetje met dikke bo
dem visfond, vermouth en wijn aan
de kook. Laat alles zolang zachtjes
koken tot er door het indampen niet
veel meerdaneen kwart van de oor
spronkelijke hoeveelheid is overge
bleven. Voeg daarna de room toe en
laat alles dan nog zolang zachtjes
koken tot een licht gebonden saus is
verkregen. Voeg zout, peper en
eventueel enkele druppels limoen-
of citroensap toe. Klop er daarna
nog een klontje (ca. 25 gram) boter
door. Houd de saus warm in een
met kokend water omgespoelde
thermoskan.
Spoel dezalmfiletsonderstromend
koud water. Maak de vis droog met
keukenpapier. Wrijf de filets heel
licht in met wat zout en peper. Be
strijk ze daarna aan weerszijden
meteen kwastje metolie of geklaar
de boter.
Bestrijk een reeds verhitte grillpan
of -plaat eveneens met wat olie of
geklaarde boter.
Rooster de zalmfilets niet veel lan
ger dan 2 minuten aan elke zijde
(tijd is afhankelijk van de dikte van
de filets).
„Parbleu sprak de markies. „In de ure des gevaars doet men nooit
vergeefs een beroep op een De Canteclaer van Barneveldt!" Met de
ze woorden op de lippen nam hij plaats in zijn koets; de dragers gre
pen de handvatten, en voort ging het door de sneeuwstorm. „Het is
duidelijk, dat Dickerdack zijn tramontane geheel verloren heeft",
overlegde de edelman. „Fi done, een sneeuwbal op zijn motorkap en
een lachende orkaanstoot uit de heuvel duiden op een gestoord
denkleven. Maar de onregelmatigheden bij Bommelstein zijn on
duldbaar, en wanneer het stadsbestuur te kort schiet, ken ik mijn
plicht, met het beeld van mijn voorgeslacht voor ogen!" Hij schoof
een der gordijntjes wat ter zijde en wierp een blik op het troosteloze
door Bill Watterson
WEET TE, TOEN EK NOG
GEEN TELEVISIE WAS,
PtPUf KINDEREN DINGEN
8OP NOOIE DAGEN
10 11 12 13
HORIZONTAAL:
1. Redevoering, mondain; 2. land in
Europa, stenen zuil uit één stuk; 3.
handgewricht, scheepslading, tennis-
term; 4. edelsteen, Spaanse titel; 5.
zeer buigzaam, veld; 6. open aanbouw,
voordeel; 7. sierplant, havenstad in
Spanje; 8. klinkdicht, fuiven; 9. beroep,
kubieke meter.
VERTICAAL:
1. Babysit, stellig; 2. zuivelproduct, vis-
uil; 3. wandelweg, dunne stengel; 4.
proefwerk, autopech; 5. Engelse lengte
maat, oculeren; 6. tandglazuur, gege
vens; 7. vleessoort, Griekse letter; 8.
nauwe doorgang, drank; 9. bloem,
vakantie; 10. aalvork, hinder; 11. slin
gerplant, wandpilaster; 12. proefopna-
me, tussen; 13. zeezwaluw, schaamte.
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
-d-k-i-g-
bedwingen
-crank-we
liane-rag
-matglas-
nek-aam-s
-t-batist
beril-nor
-rat-iglo
GITAAR
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Loofboom;
6. stomheid; 8. sisser; 9.
muis; 10. item.
Verticaal: 1. Slot; 2. com
missie; 3. obsessie; 5. oudje;
7. zus.
Zoekwoord:
Proefpersoon
Nautisch bericht
Er staat een matige noordenwind. Het zicht is matig tot goed in
nevel, in de ochtend tijdelijk slecht in mistbanken.
Waterstanden
landschap. „Par exemple!" prevelde hij. „Ginds is inderdaad een
opening in de heuvelwand. Een grot, die daar voordien niet was. Het
is misschien raadzaam om de knechten op verkenning uit te sturen,
voordat ik passeer."
Hij wilde een bevel in die richting geven, maar het was reeds te laat.
Uit de opening bulderde een windstoot, die de sneeuwvlokken
en het draagkoetsje met orkaankracht ter zijde wierp. En daarop
rommelde het geluid van een reusachtige lach over de witte vlakte,
zodat de gevallen dragers hun bezinning geheel verloren. Ze vlucht
ten weg, zonder zich aan het ijle geroep van hun werkgever te sto
ren.
ZATERDAG
Hoog
water
Laag
water
EK 20 APRIL
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
07.39
183
20.20
148
01.36
180
14.10
Terneuzen
07.59
208
20.35
171
02.06
190
14.36
Cadzand
07.16
174
19.56
138
01.16
171
13.56
Roompot Buiten
07.45
140
20.23
108
01.36
141
14.20
Roompot Binnen
08.55
120
21.27
97
02.24
133
15.05
Zierikzee
09.10
139
21.35
112
02.40
148
15.15
Krammersl. West
09.10
149
21.46
123
02.56
154
15.20
Hansweert
08.32
220
21.11
184
02.26
208
14.55
Stavenisse/Yers.
09.16
144
21.40
119
02.46
151
15.26
ZONDAG
Hoog
water
Laag
water
21 APRIL
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
09.05
157
21.50
129
02.46
166
15.25
Terneuzen
09.26
179
22.11
151
03.05
176
15.46
Cadzand
08.46
148
21.26
121
02.25
157
15.16
Roompot Buiten
09.20
123
22.00
095
02.44
133
15.34
Roompot Binnen
10.06
111
22.35
85
03.35
128
16.36
Zierikzee
10.15
129
22.50
99
03.45
142
16.35
Krammersl. West
10.36
138
23.06
110
03.50
148
16.29
Hansweert
09.56
193
22.36
163
03.26
192
16.06
Stavenisse/Yers.
10.26
132
22.56
104
03.44
144
16.45
MAANDAG
Hoog
water
Laag
water
22 APRIL
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
10.38
158
23.12
136
04.16
162
16.55
Terneuzen
10.58
181
23.32
159
04.30
169
17.16
Cadzand
10.16
150
22.50
129
03.49
153
16.40
Roompot Buiten
10.45
125
23.19
099
04.05
130
16.54
Roompot Binnen
11.30
109
05.05
124
17.55
Zierikzee
11.45
129
05.05
140
18.00
Krammersl. West
11.50
137
05.16
141
17.54
Hansweert
11.22
193
04.44
183
17.35
Stavenisse/Yers.
11.50
130
05.16
139
18.05
Europa: Meer zon
142
150' r
1331 r
111 C
1°4j
121 1
12212
165|i
118 I
r
r
cm'
141 j
147 e
133
108 v
101 U
1201S
1161 h
161 J
115 d
b
f
De lente krijgt nieuwe impulsen dankzij een hogedrukgebied datz'n
vleugels uitslaat in de omgeving van Denemarken. Het zorgt tot na
het weekeinde op veel plaatsen in de noordwesthoek van Europa
voorfraai voorjaarsweer: veel zon en oplopende temperaturen.
Maarte noordwestelijk in Europa is niet goed, want Ierland en Schot
land kunnen de ene na de andere storing met bewolking en regen
verwelkomen. De regengebieden trekken na het Britse bezoek door
naar Noorwegen. Een onopvallend lagedrukgebiedje op grotere
hoogte in de atmosfeer, dat ook in ons land de nodige buien bracht,
ligt vandaag min of meer over de Alpen en veroorzaakt in Midden
Europa regen- en onweersbuien. Morgen trekt het systeem zelfs
weer wat actief over Italië in de richting van de Balkan.
Ondanks de buien in delen van zuid- en zuidoost Europa stijgt het
kwik overdag wel naar een graad of 20. In oost-Frankrijk valt vandaag
nog een bui, voor de rest is het er mooi en nogal zonnig weer met
vooral in het zuiden op steeds meer plekken temperaturen van
20 graden. Spanje en Portugal schitteren in de felle aprilzon. Het
wordt er ook steeds warmer met temperaturen tot25 graden.
I
_AW3]en
(JDpOEe,
