Dromen hoef je niet te snappen blijft zinloos explosief en bloedig Vietnam Zwarte komiek bij de ridders We were soldiers donderdag 18 april 2002 In Mark Twains beroemde tijdreisverhaal 'Een Ameri kaan aan het hof van Koning Arthur' (1895) belandt een ne- gentiende-eeuwse yankee tus sen de Middeleeuwers, die hij op humoristische wijze laat ken nismaken met de verworvenhe den van de moderne tijd. Ie mand in Hollywood bedacht dat dit meerdere malen verfilmde gegeven ook dolkomisch moest uitpakken wanneer een zwarte komiek naar de tijd van kaste len en ridders zou worden ge transporteerd. Het script dat vervolgens voor Black Knight in elkaar werd geflanst moet vol hebben gezeten met gele plak- briefjes. Daarop stonden dan aantekeningen als: 'nog even uitleggen hoe onze held door de tijd kan reizen', 'hier een hilari sche grap invoegen, s.v.p.' en 'dit wordt leuker met een goeie ko miek!' Helaas, een fatsoenlijke uitleg voor de gebeurtenissen blijft uit en geslaagde grappen zijn uiterst schaars. En wat die komiek betreft: de hoofdrol werd vergeven aan Martin Law rence, een populaire stand-up comedian die ooit tweede viool mocht spelen naast veel geta- lenteerdere collega's als Eddie Murphy (in 'Boomerang' en 'Li fe') en Will Smith ('Bad Boys'). Net als in zijn commerciële doorbraakfilm 'Big Momma's House', grossiert Lawrence weer in toilethumor en bekken- trekkerij. De grapjas trekt een ridder sportschoenen aan, haalt malle toeren uit op een vurig volbloedpaard en slaat vrijmoe dige straattaal uit tegen een aantal hofdames. Als klap op de vuurpijl leert hij Middeleeuwse muzikanten hoe ze spetterende funkmuziek moeten spelen. Het is ongetwijfeld bedoeld als kos telijk, maar de uitwerking is tenenkrommend. Fritz de Jong Black Knight. Regie: Gil Junger. Met: Martin Lawrence, Tom Wilkin son, Marsha Thomason, Vincent Re gan, Kevin Conway. Te zien in Cine- City Vlissingen. Mulholland Drive. Regie: David. Lynch. Met: Naomi Watts, Laura Harring, Ann Miller, Justin Theroux, Dan Hedaya. Vandaag en morgen te zien in 't Beest Goes. benen niet ordentelijk geposi tioneerd en duvelt tegen de vlakte in de scherven van haar eigen glas. Pas als de kinderen thuiskomen, wordt opgemerkt dat moeder ligt te bloeden. Ge durende de rest van de film zul len we haar nog vaak horen klagen dat de snijwonden vast littekens zullen achterlaten en dan meent ze dat als troost een glaasje extra beslist gepast is. Zo'n familie. De buikige kerels hebben geverfd haar en voeren af en toe telefoongesprekken met Buenos Aires om te infor meren hoe het daar met de zaken gaat of om stiekem de stem van de maïtresse te horen. Maar wat ze ook door de telefoon verno men mogen hebben, een stevige slok is vervolgens altijd nodig. Er valt wel het een en ander af te grinniken om zo veel schaamte loosheid. Er hangt voortdurend echtbreuk in de lucht, verloede ring, doorgeslagen luiheid, on verschilligheid en het wordt steeds drukkender buiten. Het rommelt al in de vérte. Hier zal het noodlot nog wreed gaan toe slaan en terechtkomen op juist de onschuldige hoofden met het minste verweer. Maar de film heet dus La Ciéna- ga en niet ten onrechte. In de buurt is een moeras en daar is een koe ingelopen. Niemand kijkt ernaar om. Alleen de kin deren nemen op gezette tijden poolshoogte of het beest zijn doodstrijd al verloren heeft. Het is de perfecte metafoor voor een land dat door de inertie van zijn burgerlijke klasse wegzakt in een poel van ellende. Twee jaar geleden heeft Lucrecia Martel deze film met hulp van Franse geldschieters en het Ameri kaanse Sundance Institute opgenomen. Het verval van Ar gentinië was toen al lang onom keerbaar. Sinds eind vorig jaar heeft de film profetische waarde gekregen. Pieter van Lierop La Ciénaga. Regie: Lucrecia Martel. Met: Gabriela Borges, Martin Adje- mian, Mercedes Moran, Diego Baenas. Vrijdag te zien in Schutters hof Middelburg. De capriolen van een nerveu ze sabeltandeekhoorn die bij zijn pogingen een eikel in veiligheid te brengen een com plete ijsberg over zich heen krijgt hebben de, afgelopen maanden in de bioscoop al voor veel vermaak gezorgd. En dat was nog maar de trailer van Ice Age. De bologige eekhoorn (of is het een hamster?) speelt in deze prehistorische avonturenkome- die slechts een bescheiden bij rol, maar de toon is met zijn op treden heel goed getroffen. Het begint een nieuwe trend in animatie te worden die het heel goed blijkt te doen: in de com puter gegenereerde monsters en andere bizarre schepsels die op treden als komieken. De drang om alles zo realistisch mogelijk te laten zijn, zoals anderhalf jaar geleden met Disney's 'Di nosaur' is er eenbeetje af wat de makers meer vrijheid geeft. De hoofdrolspelers in Ice Age zijn een nurkse mammoet, een slungelige luiaard en een gluiperige sabeltandtijger, vormgegeven als herkenbare karikaturen die in de eerste plaats opvallen door hun uitge sproken en levensechte karak ter. Regisseur Chris Wedge be handelde zijn digitale spelers als echte acteurs en combineert in Ice Age de aanstekelijkheid van een buddy-komedie met de bizarre slapstick uit de tijd dat animatiefilms nog echte car toons waren, Deze lopende band van grappen en grollen in een spectaculair en ijzig land- Naomi Watts in Muiholland Drive van David Lynch. - ulholland Drive was een van de grote publiekstrekkers op het filmfestival van Rotterdam. Tijdens de uitloop van een van de voorstellingen was de volgende conversatie te horen: 'Geweldig, vond je niet?' 'Hmm, weet niet. Ik snapte 'm eigenlij k nietD at is precies wat er zo mooi aan isHet is een droom, en dromen zijn juist niet te snappen.' Fans van David Lynch scher men graag met het argument dat de films van hun idool ge hoorzamen aan de logica van dromen. Iedere inhoudelijke discussie over Lynch' werk wordt daarmee in de kiem ge smoord. Want welke fantasielo ze scepticus durft kritiek te le veren op de manier waarop een droom zich ontwikkelt? Dat is inderdaad onbegonnen werk, maar gelukkig valt die discussie gemakkelijk te omzeilen door nuchter te constateren dat Da vid Lynch geen dromen maakt, maar films. Sommige daarvan zijn erg goed, zoals het onlangs opnieuw uit gebrachte 'Blue Velvet' (1986), waarin de regisseur effectief surrealistische schrikbeelden inzet om de Amerikaanse Droom te ontmaskeren als een flinterdun vernislaagje, waar achter een wereld van verderf en corruptie blijkt schuil te gaan. Ook het naïef realistische 'The Straight Story' (1999), over een oude man die op een motorgras maaier half Amerika door kruist, is een pareltje dat aan toont dat Lynch in principe thuishoort in de categorie Grote Cineasten. Aan het genie van Lynch zit ech ter een keerzijde: hij heeft er nogal een handje van om de kij ker nieuwsgierig te maken met een intrigerend uitgangspunt, om hem uiteindelijk gefrus treerd het bos in te sturen met een reeks surrealistische quasi- verklaringen en een handvol losse eindjes. Een fraai voor beeld hiervan is de televisieserie 'Twin Peaks', die begon met acht briljante afleveringen, om in de volgende twintig episodes te verzanden in een steeds on zinniger bxlj van achterstevoren afgespeelde geluidsopnamen en onbegrijpelijke droomsequen ties. In Mulholland Drive flikt Lynch het opnieuw. De film begint meeslepend, als een duistere va riant op een film noir. In de eer ste scène maken we kennis met de donkerharige schoonheid Laura Harring, die dankzij een curieus auto-ongeluk is ont snapt aan dubieuze figuren die haar iets wilden aandoen, maar die daarbij wel haar geheugen is verloren. Een andere hoofdrol wordt gespeeld door Naomi Wattsal s een frisse blondine uit de provincie die het wil gaan maken als actrice in Hollywood. En dan is er ook nog een door Justin Theroux vertolkte regis seur die op één dag zijn filmpro ject, zijn vrouw en al zijn geld kwijtraakt. Bizarre sfeer Met grote zorg lijkt Lynch van uit verschillende vertrekpunten een ingenieuze intrige op te bouwen, waarbij de toon wordt gezet door de spannende film muziek van huiscomponist AngeloBadalamentienhet oog strelende camerawerk van Jus tin Deming. Al gauw blijkt dat de regisseur het creëren van een bizarre sfeer belangwekkender vindt dan het op hun plaats la ten vallen van alle puzzelstuk jes: geïntroduceerde personages verdwijnen in het niets en inge slagen zijpaden worden slechts half bewandeld. Op de intrige rende opening volgt een onsa menhangend, maar bij vlagen zeer amusant middengedeelte met een aantal wonderlijke scè nes. Geslaagd zijn vooral een auditie die uitloopt op een hevige open bare vrijpartijeen uiterst ge spannen vergadering tussen filmproducenten en enkele maf fiatypes, en een bizarre ontmoe ting tussen een filmregisseur en eën raadselachtige huurmoor denaar die zichzelf De Cowboy noemt. In de ambivalente en on nodig lang opgerekte finale vliegt Lynch helaas onherstel baar uit de bocht, wanneer hij zijn hoofdrolspeelsters steeds vaker uit de kleren hijst voor lesbisch getinte vrijscènes. Net als in het volstrekt obscure 'Lost Highway' (1997) suggereert Lynch dat er misschi en sprake is van meerdere personen die een lichaam delen - of zou het juist andersom zijn? - maar naar het hoe en waarom kan de toe schouwer ook nu weer slechts gissen. Fritz de Jong De film La Ciénaga (Het Moeras) is het debuut van de Argentijnse Lucrecia Martel die er goede sier mee maakte op het Festival van Berlijn vorig jaar. Het is een indrukwekkend werkstuk, al dien je er wel naar te kijken met oog voor symbo liek. Het caleidoscopisch verhaal speelt zich af tijdens een zomer maand in het tropische noorden van Argentinië en concentreert zich op een grote familie die be tere tijden heeft gekend. Ze be wonen er twee huizen. In het buitenverblijf La Mandragora, dat ooit luxueus moet zijn ge weest, wordt lam en liederlijk vakantie gevierd. De minder be deelde tak van de familie sap pelt in een eenvoudiger optrekje in een naburig dorp. Het is stin kend heet en alleen de talloze kinderen hebben energie om iets te ondernemen. Maar de dingen die ze ondernemen bezorgen hen voortdurend builen, schrammen en gaten. Moeder heeft nooit iets in de gaten, maar beklaagt zich er wel over dat voortdurend de handdoeken door het personeel worden ge stolen. Dank je de koekoek! De Indiaanse dienstbode heeft ze voortdurend nodig om het bloed van al die kinderen te stelpen. Heel bijzonder is de openings scène van de film. Rond het in geen jaren gereinigde zwembad van La Mandragora liggen een stel weinig appetijtelijke vol wassenen op apegapen. Af en toe strekt zich een lome hand uit naar de fles Cabernet Sauvig- non om nog eens bij te schenken. Moeder Mecha - derdegraads beneveld - maakt aanstalten in beweging te komen, krijgt haar La Ciénaga: een zomermaand vol alcohol in het tropische noorden van Ar gentinië. Ice Age, een film met in de computer gecreëerde monsters die optreden als komieken. schap combineert het beste van twee werelden. In een kritische bui zou je kun nen opmerken dat het verhaal tje waarin bovengenoemd drie tal een mensenbaby uit de klauwen van een woeste horde roofdieren moet zien te houden een betrekkelijk voorspelbaar kapstokje is voor een tocht met breed uitgemeten hindernissen. De moraal op het eind is ook een tikkeltje braaf en als het erop aankomt ben ik geneigd om het vanuit een gelijksoortige optiek gemaakte 'Monsters Inc.' een puntje meer te geven voor crea tiviteit. Dat neemt echter niet weg dat dit door de bij Disney weggelopen Lori Forte voor Twentieth Century Fox gepro duceerde ijstijdavontuur een waardige concurrent is. En waarom zou je sikkeneurig doen als je kunt genieten van een kolonie marcherende do do's, het eeuwige gekissebis van de reisgenoten of een achtbaan- rit door surrealistische ijstun- nels. Er komen in Ice Age geen dinosaurussen voor. Ook dat is een kleine verademing. Leo Bankersen Ice Age. Regie: Chris Wedge. Stem men: Ray Romano, John Leguiza- mo, Denis Leary (Nederlandse ver sie: Carlo Boszh'ard, Jack Wouterse, Katja Schuurman)Te zien in Cine- City Vlissingen, De Koning Hulst en Roxy Bergen op Zoom. We were soldiers: chaos in de rimboe. Voor wie had genoten van 'Black Hawk Down', volgt meer van hetzelfde in We were soldiers. Deze film van Randall Walla ce biedt een reconstructie van de eerste gro teveldslag in de Vietnam-oorlog. De Ameri kanen kregen toen hardhandig het besef bijgebracht dat ze de Vietcong hevig had den onderschat en dat ze in een wespennest terecht waren gekomen. Het script van de film is gebaseerd op het boek We were soldiers... and young, dat Ha rold G. Moore heeft geschreven over zijn er varingen in 1965. Hij voerde toen als luite- lant-kolonel het bevel over het bataljon Amerikanen dat in de Ia Drang Vallei om singeld raakte door een vijf maal grotere overmacht van 2000 fanatieke Vietcongs. m de film heeft men het over 'de vallei des doods', daarmee onmiddellijk de herinne ring oproepend aan Tennysons beroemde dichtregel: „All in the valley of death rode "ie six hundred." Want de opdracht van Moore om met zijn vierhonderd man een vij andelijke sterkte in te nemen vertoont zeker gelijkenis met de legendarische en catastro faal uitgepakte Charge Of The Light Briga- de tijdens de Krim-oorlog. ppot onheil wordt bovendien aangekon digd met de scènes voorafgaand aan de ope ningstitels waarin we de Vietnamezen - on der dezelfde sluwe bevelhebber met wie de Amerikanen te maken gaan krijgen - een Frans konvooi in de pan zien hakken. En alsof dat nog niet genoeg is herinnert com mandant Moore zich bovendien dat hij deel uitmaakt van de 7-th Cavalry, hetzelfde re giment dat onder generaal Custer in een hinderlaag werd gelokt en tot de laatste man uitgemoord door de Sioux van Sitting Bull bij Little Big Horn. Mel Gibson als overste Moore heeft het daar voortdurend over en beseft terdege het vrij wel hopeloze van zijn missie. Toch gaat hij gehoorzaam en fier zijn mannen voor in de strijd die hijondanks alle schijnbare doem, in zijn voordeel zal beslechten, zij het met rampzalig hoge verliezen. Een Custer wordt hij dus niet, wel een Pyrrhus. Overigens le veren de bedachte associaties met de ge noemde drie eerdere militaire catastrofes alleen de schijn van enige diepzinnigheid. Met zijn voortdurende gemijmer over Cus ter doet Gibson sterk denken aan George C. Scott toen hij generaal Patton speelde die tijdens zijn Noord-Afrikaanse veldtocht alsmaar liep te denken dat hij Hannibal was. Ook de manier trouwens waarop Gib son zijn manschappen toespreekt doet ver moeden dat deze acteur een imitatie pro beert te geven van Scott als Patton, zonder er zijn Moore-rol mee te verrijken. Het is moeilijk om na te gaan of Randall Wallace iets bijzonders op zijn lever had toen hij besloot We were soldiers te maken. Je hoort wel beweren dat deze film - net als 'Black Hawk Down' - typerend is voor het nieuwe patriottisme waarvan de Amerika nen vervuld schijnen sinds 11 september. Die theorie is evenwel volstrekte onzin, aangezien op die zwarte dag beide films al lang en breed waren opgenomen. Ze vallen alle twee - net als 'Pearl Harbor' - gewoon in het kielzog van 'Saving Private Ryan', die had bewezen dat met nieuwe trucage- en opnametechnieken oorlogsactie veel hefti ger, realistischer in beeld is te brengen dan vroeger mogelijk was. Geen van deze nieuwe oorlogsfilms heeft verder iets slimmers over oorlog mee te de len dan dat het verschrikkelijk is, laat staan dat ze over de specifieke oorlogen originele inzichten bieden. 'Black Hawk Down' maakte tóch bijzonde re indruk door de voortreffelijke weergave van het verloop van de gevechtshandelin gen: de veldslag als spektakel met logische zetten en tegenzetten en een dramatische structuur. Dat is in We were soldiers veel minder het geval. Plet is allemaal explosief en bloedig genoeg, maar in de desoriënte rende rimboe gaat het te chaotisch toe om een toeschouwer grip te bezorgen op de ont wikkeling van de slag. Om te begrijpen wat mensen als regisseur Wallace en Gibson met een film als deze voor ogen stond, helpt het om even te kijken naar wat ze eerder hebben gemaakt. Gibson deed 'Braveheart' en 'Patriots', waarin hij ook al briljante legeraanvoerders neerzette die feitelijk brave huisvaders zijn. Wallace schreef de scripts voor 'Braveheart' en 'PearlHarbor'. Allemaal films - van vóór 11 september - over loos militair heldendom verpakt in vaag gekwaak over vrijheid, fa milie en vaderland, zonder subtiliteit of nu ance. Het is nu niet anders. Want meen niet dat Mel Gibson ooit toekomt aan het besef dat ook generaal Custer al niet deugde. Pieter van Lierop We Were Soldiers. Regie: Randall Wallace. Met: Mel Gibson, Sam Elliott, Greg Kinnear, Madelei ne Stowe, Chris Klein, Don Duang. Te zien in Ci- nedty Vlissingen, De Koning Hulst en Cinemac- tueel Bergen op Zoom.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 27