Celibaat staat weer op de agenda mm! Geboortekerk van Jezus is al eeuwenlang strijdtoneel PZC PZC Verzakkingen zijn onvermijdelijk op zachte ondergrond Rooms-Katholieke Kerk worstelt met seksschandalen Kenners beschrijven opkomst en val van president Wahid 5 april 1952 vrijdag 5 april 2002 Het Vaticaan wordt geteisterd door meldingen over geestelij ken die zich vergrijpen aan kinderen en jongvolwassenen- Voor paus Johannes Paulus II was het jongste seksschandaal binnen de Amerikaanse kerk de druppel die de emmer deed overlopen. Vlak voor Pasen hekelde hij in een brief aan het wereldepiscopaat priesters die de 'genade van de wijding' verraadden door toe te geven aan 'de afschuwelijkste vormen van het mysterium iniquitatis' (mysterie van het kwaad). Woorden zijn echter niet meer genoeg. door Hans Geleijnse Padre Margarilo Reyes Mar- chena hield het vliegticket enkele reis Mexico tussen ro zenkrans en bijbel geklemd toen de Siciliaanse politie hem aan hield. Op het arrestatiebevel stonden de namen van de kinde ren die hij acht jaar lang zou hebben misbruikt tijdens zijn werk in het door nonnen gerun de opvangtehuis van Partinico. De uit Honduras afkomstige priester ontkent. Vicaris Noto van het biscom Monreale steunt hem. „Deze 59-jarige priester die nauwelijks Italiaans spreekt is het echte slachtoffer", zei No to tegen het dagblad La Repub- blica, dat vorige week berichtte over 'de zaak Marchena'. In hetzelfde artikel neemt de progressieve Siciliaanse pries ter Domenico Gallizzi afstand van deze beoordeling. „De kerk moet vooral aandacht geven aan de kinderen die slachtoffer zijn. Laten we gehoor geven aan de oproep van de paus, zodat er openlijk en op een verstandige manier over deze zaken gespro ken kan worden." Geen enkele instelling stelt het op prijs om de vuile was buiten te hangen, dat geldt zeker voor de Rooms-Katholieke Kerk. Het schandaal in de Amerikaanse kerk, waar de leiding op de hoogte was van pedofiele activi teiten van priesters maar geen drastische maatregelen nam, dwong het Vaticaan echter tot enige openheid. Maar velen vinden die ene ali nea in de pauselijke brief ontoe reikend. De problemen zijn zo oud als de weg naar Rome. Maar gelovigen, de publieke opinie en justitie pikken het niet langer. Zo is vorig jaar in Frankrijk de Normandische bisschop Pierre Pican tot drie maanden voor waardelijk veroordeeld omdat hij voor de politie had verzwe gen dat pater Rene Bissey elf kinderen had verkracht. Anderen laten het zover niet ko men. De aartsbisschop van Poz- nan, beschuldigd van seks met seminaristen, diende zelf zijn ontslag in. Dinsdag deed de Ier se bisschop Brendan Comiskey bij het Vaticaan hetzelfde. Co miskey had verzwegen dat priester Sean Fortune uit zijn bisdom twee decennia lang mis- dienaars misbruikte. Fortune pleegde in 1999 zelfmoord. Des te opvallender is het dat kardinaal Dario Castrillon Hoyos, prefect van de Vaticaan se congregatie van de Geeste lijkheid, in een persconferentie over de pauselijke brief relati verend sprak. Met verwijzing naar een onderzoek van de Pennsylvania State University zei hij dat slechts 0,3 procent van de Amerikaanse priesters pedofiele neigingen had. Vol gens Hoyos zou dat waarschijn lijk ook zo zijn bij andere be roepsgroepen. Misschien. Maar anders dan bij andere beroepen wordt niet het individu maar het instituut kerk aangekeken op wange drag. De betaling van miljoenen dollars aan slachtoffers van seksueel misbruik is geen aflaat voor wat door velen wordt be schouwd als een oorzaak: het voor priesters verplichte celi baat, de belofte van kuisheid. Niet voor niets pleitte het blad The Pilot van het bisdom Boston (waar tachtig (ex-)priesters zich aan kinderen vergrepen) voor het ter discussie stellen van het celibaat. „De kerk krijgt letterlijk de re kening gepresenteerd voor sek sueel misbruik, dat niet eerder op zo'n schaal naar buiten kwam", zegt Rud Smit, rector van het Pauselijk Nederlands College. Het is hem opgevallen dat in de huidige publiciteits golf vooral geestelijken op ge vorderde leeftijd een rol spelen. Er komen zaken naar boven van vele jaren geleden. „Dat zijn collega's van mijn generatie", zegt de 60-jarige priester uit het bisdom Breda. „Sommigen van ons gingen als 12-jarige reeds naar een seminarie. Zo'n vroeg tijdige voorbereiding op het ce libaat levert het grote gevaar op dat je niet harmonisch leert omgaan met de eigen seksuali teit." De celibaatsplicht bestaat sinds de concilies van Lateranen van 1123 en 1139. In de jaren zestig, na het. Tweede Vaticaans Conci lie, is er, vooral vanuit Neder land. vergeefs gepleit voor af schaffing. Kardinaal Alfrinks inspanningen op dit gebied zijn hem door Rome niet in dank af genomen. De kerk in Nederland sloeg toen een andere weg in. Gehuwde diakens en gehuwde en onge huwde pastoraal werk(st)ers werdenals beroepskrachten aangesteld. Dat vraagt van de bisschoppen slalommen om er zorg voor te dragen dat ieder zich houdt aan de taken en be voegdheden die hem toekomen. Onlangs reageerde Kardinaal Mediva Estevez van de Congre gatie van de Goddelijke Ere dienst kritisch op berichten dat in parochies priesters en pasto raal werkers in roosterdienst de taken delen. Discussie Het is een signaal dat het Vati caan angstig is voor nieuwlich terij. Afschaffing van het celi baat kan de weg openen naar hernieuwde discussie over de vrouw in het ambt, aantasting van de onfeilbaarheid van de paus en de hiërarchische struc tuur. Het priestertekort brengt de kerk in de verleiding om onvol doende selectief te zijn bij het aantrekken van geestelijken. In Nederland is de psychologische test al jaren een onderdeel van de priesteropleiding. Pas nu on derzoekt het Vaticaan de moge lijkheid om die verplicht te stel len. Een vernieuwing overigens die volgens een in het dagblad La Stampa gepubliceerd intern document van de Congregatie voor Scholing gepaard zou gaan met een test naar de seksuele ge aardheid. Om het 'mysterie van het kwaad' terug te dringen is echte vernieuwing nodig. En die valt onder Johannes Paulus II niet te verwachten. GPD pagina 5: justitie krijgt namen doorTheo Haerkens Briljante oppositieleiders slagen niet automatisch als regeringsleiders. Tot die conclusie komt Greg Barton in Gus Dur, waarin hij de op komst en ondergang van de Indonesische president Ab durrahman Wahid be schrijft. In het boek wordt het drama haast tastbaar. De Australische hoogleraar werkte al jaren aan een boek over Wahid als leider van. Nadhlatul Ulama, met circa veertig miljoen leden de grootste moslimorganisatie ter wereld. Het onderwerp van zijn boek, de kwajon gensachtige intellectueel die als NU-leider zijn plaats in een familie- én religieuze traditie innam, werd plotse ling president. Zo werd Bar ton net zo onverwacht de bio graaf van een president. Dat is wel te zien aan het boek. De gedegen beschrij ving van de fascinerende we reld van de Indonesische moslims houdt ineens op als de blinde Wahid in oktober 1999 president wordt. Daar na komt de president, en met hem zijn biograaf, in een maalstroom die geen tijd meer laat voor bronnenon derzoek of diepgaande ge sprekken met strijdmakkers en opponenten. Vanaf dat moment wordt het boek een autobiografie die door een ander is opgeschreven. Bar ton identificeert zich meer en meer met zijn onderwerp en neemt zelfs de wilde beschul digingen over die Wahid rondstrooit als hij het moei lijk krijgt. Tot de frustrerendste erva ringen van Wahid en zijn en tourage behoorde de omgang met de pers. De media liepen altijd met hem weg. De be minnelijke, intellectuele potsenmaker, die als mos limleider religieuze toleran tie uitdroeg en dictator Soe- harto te slim af was, kon altijd rekenen op een goede pers. Maar de val van Soeharto be vrijdde ook de media. Ze ble ven Wahid aanvankelijk goed gezind, maar weigerden missers goed te praten. Wa hid had wel door dat er iets moest gebeuren om zijn ima go te redden. Toen een advi seur hem zei dat hij iemand nodig had als de bekende te levisiepersoonlijkheid Wi- mar Witoelar, antwoordde hij: „Ik heb niet iemand no dig als Wimar Witoelar. Ik heb Witoelar zelf nodig Witoelar, de goedlachse dik zak, ging de uitdaging aan en boekstaafde zijn ervaringen als woordvoerder in Geen spijt. Typisch is wel dat hij de val van de president niet meemaakte: die kwam na melijk net zo onverwacht als zijn verkiezing. Witoelar moest vanuit een Australi sche hotelkamer toezien hoe Wahid zichzelf afserveerde. Oprecht Zijn boek is verbijsterend oprecht. Witoelar afficheert zich als kenner van de natio nale en internationale me dia. Hij had echter totaal niet in de gaten dat kritische me dia ook kritisch blijven ten opzichte van een democrati sche president. Misstappen en onnodige rellen domi neerden de voorpagina's. Dat was onthutsend genoeg geen aanleiding tot zelfreflectie of klinkende afspraken over wat de president wel of niet zou zeggen in het openbaar. Witoelar onderschatte vol komen het vernietigende ef fect van de uitspraken die de vierde president van Indone sië als een ongeleid projectiel in het rond strooide. Hij bleek toen het er op aan kwam, net zo blind als zijn president. GPD 'Gus Dur, the authorised biogra phy of Abdurrahman Wahid'. Greg Barton, 4.14 pag. Equinox Publishing, Jakarta/Singapore. ISBN 979-95898-5-1 'No Regrets, reflections of a pre sidential spokesman'. Wimar Wi toelar, 200 pag. Equinox Publi shing, Jakarta/Singapore ISBN 979-95898-4-3 -J door Jos Steehouder De Nederlandse bodein drilt en trilt. Veen, klei, zand en water vechten om een plekje, diep onder ons. We wonen, wer ken en rijden op een enorme, modderige chipolatapudding. We bouwen er torenflats op en leggen wegen, dijken en spoor lijnen aan. En we hebben de mannen van Rijkswaterstaat om te zorgen dat het er allemaal piekfijn bij ligt. Woensdag ging het even hele maal fout op de snelweg A15, even ten oosten van Gorinchem. Een kuil van een halve meter in het wegdek deed het besef her leven dat het fundament van ons land niet ligt op een onwrik bare rots, maar op een ondefi nieerbare smurrie, waarin bou wers zeer behoedzaam moeten opereren. Als Nederland al een funda ment heeft, dan steunt dat op de kennis uit de grondmechanica, een wetenschap die zich sinds begin vorige eeuw snel ontwik kelde. Immers: de opmars van zware voertuigen en treinen maakte eeuwenoude kar rensporen en kinderkopjes in een oogwenk ongeschikt voor transport. Door de jaren heen werd steeds steviger infrastruc tuur noodzakelijk. Pijnlijk duidelijk werd dat in de jaren twintig van de vorige eeuw, toen de spoordijk tussen Middelburg en Vlissingen na zware regenval bezweek onder het gewicht van een trein, die met passagiers en al naar bene den donderde. Onvermijdelijk De komende tien jaar wordt in Nederland vrijwel overal ge sleuteld aan wegen en spoorlij nen. Moeten automobilisten en treinreizigers nu vrezen voor herhaling van dit soort onge lukken? „Het gebeurt niet vaak, zo eens per tien jaar, zoals bij Gorinchem. Dat is in ons land onvermijdelijk. Gelukkig zijn er geen slachtoffers", zegt hoogle raar grondmechanica F. Molen kamp van de Technische Uni versiteit in Delft. Pudding: druk er een lepel te genaan en je ziet de massa uit dijen, trillen en omhoog komen. Leuk voor smulpapen, maar voor ingenieurs van Rijkswa terstaat is het verschijnsel een voortdurende bron van zorg. Goed beschouwd is de bodem bij Gorinchem niet veel meer dan zo'n pudding, waarop in het verre en zeer recente verleden enorme krachten zijn uitgeoe fend, vertelt Molenkamp. De bodem bestaat overwegend uit veen (eeuwenoude planten resten) en klei (een zachte drab van zeer fijne zandkorreltjes die door de rivieren zijn aange voerd). Die ondergrond wordt door de zeer lage ligging ver mengd met veel water dat zich met geweld een weg baant door de onderlagen, zeker in tijden van hoge waterstanden in de na bij e Merwede. „Veen en klei hebben al weinig draagvermo gen van zichzelf, maar met wa ter ontstaat een heel onstabiele prut", zegt Molenkamp. „Hoe meer water, hoe erger: uiteinde lijk ga je er als het ware op drij ven." De stabiliteit van de onder grond ten noorden van Gorin chem is in de jaren zestig al he vig op de proef gesteld door de aanleg van de snelwegen A15 en A27. De, wegen liggen op zand- pakketten die met hun gewicht in de smurrie-achtige onder grond drukken. Hetzelfde geldt voor de viaducten en andere 'kunstwerken', die horen bij het knooppunt waar de beide snel wegen elkaar kruisen. Door het besluit om de nieuwe goederenspoorlijn Betuweroute te bundelen met de A15, is op luttele meters uit de berm van de snelweg opnieuw een kolossale hoeveelheid zand opgespoten, die met het volle gewicht in de zachte ondergrond drukt. Niet alleen de spanning in de onder grond neemt daardoor toe, ook het grondwater perst zich een uitweg. Molenkamp: „Zo krijg je een heel onstabiele situatie. Misschien is het zand voor de spoorlijn te snel opgespoten. Als er dan ook nog geheid wordt voor nieuwe viaducten, dan wordt het risico op plotselinge zettingen nog groter." Volgens Molenkamp en de di rectie Zuid-Holland zijn er wel metingen gedaan om duidelijk heid te krijgen over de spannin gen inde ondergrond. „We slaan spanningsmeters in de grond die de beweging van het grondwa ter meten. Hoe dichter die me ters bij elkaar zitten, hoe nauw keuriger de meting. Kennelijk heeft zich bij Gorinchem een beweging voorgedaan die tus sen de mazen van het net is doorgeglipt", aldus Molen kamp. GPD Rond de Geboortekerk van Je zus Christus in Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever zijn gisteren gevechten uitge broken tussen Israëlische mili tairen en Palestijnen. De Ge boortekerk is een van de belangrijkste heiligdommen voor christenen, maar dat is nooit een beletsel geweest voor gewelddadigheden. De basi liek is al eeuwenlang het to neel van strijd. door Dora Rovers Het kruisvormige gebeds huis is gebouwd boven de grot waar volgens de bijbelse overlevering Jezus is geboren. De arme families van Bethle hem gebruikten de rotsspleten in deze streek van oudsher als stallen of woningen. In de Heilige Grot markeert een zilveren ster de plaats waar Jezus uit de maagd Maria zou zijn geboren. Katholieken brachten het door miljoenen pelgrims gekuste symbool in 1717 in de marmeren vloer aan. De Grieks Orthodoxe Kerk haalde de ster 130 jaar later weg, maar moest die uit eindelijk op gezag van de Turkse autoriteiten terug plaatsen. De toegang tot de geboorte kerk voert door de piepkleine 'Deur van Nederigheid'. De in gang is door de Kruisvaarders verkleind om vijandige mos limridders te paard buiten te houden. De Mammelukken (Egyptische soldaten van Mongoolse afkomst) reduceer den de deur om dezelfde reden nog verder. Zowel de Kruis vaarders als de Mammelukken verwaarloosden en misbruik ten het interieur. Plunderingen, een aardbeving (in 1834) en een brand (in 1869) beschadigden de Geboorte kerk verder. Alleen de rode kalkstenen pilaren, onderdeel van het schip met vier rijen zuilen, stammen nog uit de eerste kerk die hier in 323 door de Romeinse keizer Constan- tijn werd gebouwd. Het interieur maakt tegen woordig een rommelige in druk, omdat de basiliek kapel len en plaatsen van verering van verschillende godsdien sten bevat. Niet zelden strij den de Grieks-orthodoxen, die het grootste deel in handen Vlakbij de Geboortekerk van Jezus Christus gebaart een Israëlische militair tegen journalisten dat zijniet verder mogen. foto Oleg Popov/RTR hebben, met de rooms-katho- lieken en de Armeens-ortho- doxen om hun rechten. In 1984 gingen Griekse en Armeense priesters elkaar te lijf met sta ven en kettingen, die ze onder hun rokken verborgen hiel den. De wereldvermaarde kerk staat in het centrum van Beth lehem, dat sinds 1995 onder bestuur staat van de Palestij nen. De Geboortekerk is niet alleen een trekpleister voor miljoenen toeristen en christe lijke pelgrims, maar oefent ook aantrekkingskracht uit op moslims. Regelmatig lopen er studentes met hoofddoekjes op door het gebedshuis. Van de vijftigduizend Palestijnse in woners van Bethlehem is im mers een groeiend deel, tach tig procent, moslim. De aangrenzende franciscaner Catharinakerk, de locatie van de wereldwijd uitgezonden kerstnachtmis, is tijdens een recente renovatie met twintig meter uitgebreid. Elke milli meter is meegenomen tijdens de nachtelijke hoogmis waar in de gelovigen elkaar verdrin gen. De afgelopen jaren zat de Pa lestijnse leider Jasser Arafat, een devoot moslim, vooraan in de kerkbanken, behalve vorig jaar toen de Israëliërs hem geen toestemming gaven om Ramallah te verlaten. De kerstdienst in het uit 1881 da terende gebedshuis wordt tra ditiegetrouw voorgegaan door de Latijnse patriarch Sabbah, de hoogste katholiek in het heilige land. Verwaarloosd Bethlehem is gedurende de 28 jaar van Israëlische bezetting grondig verwaarloosd. Mocht Jezus besluiten naar de aarde terug te keren, dan zou hij geen moeite hebben de weg te vin den in zijn geboorteplaats, zei den de Palestijnen dan ook cy nisch. Betere tijden braken aan toen Bethlehem met be hulp van internationale do nors werd opgeknapt. Het cen trale Mangerplein, voor de Geboortekerk, is autovrij ge maakt en de smalle steegjes te genover de basiliek zijn gere noveerd. De heilige plaats, die symbool werd van de Palestijnse onaf hankelijkheid, leefde op en ontving tijdens de kerst van 1998 de Amerikaanse presi dent Bill Clinton. In maart 2000 bezocht paus Johannes Paulus II de Geboortekerk. Bethlehems millennium-op knapbeurt van honderden miljoenen euro miste echter een belangrijk doel, het aan trekken van toeristen. De be zoekers bleven al snel weg, omdat de heilige plaats op nieuw werd overspoeld door het geweld tussen Israël en de Palestijnen. GPD Vreemdelingen Velen in Zeeland zijn niet op de hoogte van de meldingsplicht voor vreemdelingen. Wij vesti gen er daarom de aandacht op dat ieder die huisvesting ver leent aan buitenlandei's, daar van mededeling moet doen aan de politie. Dijkdoorbraak Vrijdag is plotseling over een lengte van circa tien meter de Kleidijk bij Doesburg bezwe ken, Met donderend geweld stortte het water zich in de sluis en in minder dan zes mi nuten stond de kolk geheel ge vuld. Twee arbeiders konden zich nog net in veiligheid stel len. De oorzaak van de door braak is waarschijnlijk dat mollen de dijk gedeeltelijk hebben ondermijnd. Interland De heer J. Verkerk uit Vlissin gen is zondag grensrechter in de voetbalwedstrijd België- Nederland, die in Antwerpen wordt gespeeld, ITij is de eerste Zeeuw die wordt uitverkoren als grensssrechter bij een in terlandwedstrijd. Velsense tunnel Vrijdag is de Velsense tunnel bouw begonnen. Het eerste werk is het vervaardigen van zeven tunnelfragmenten in een bestaande bouwput ten zuiden van het Noordzeeka naal. De bouwtijd wordt ge schat op vijfjaar. Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax:(0118)470102 E-maiB redactïe@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114)372776 Fax. (0114) 372771 E-mail: redhulst@pzc,n! Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/mvrijdaq van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur Tel. (0118)484000. Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 1,--) per maand 19,25 per kwartaal 52,-- perjaar: 198,-- Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag: zaterdag 1,50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMR0 47 70 65.597 Postbank 35,93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel. 0118-484321 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegenor-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)administratie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC, afdeling lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 2