VOC teerde op Zeeuwse kaapvaart
Tegoed waardekaarten PSD terug te vragen
Teams op de fiets naar de baas
Wegenbouwers liggen
goed op schema
Op goede moment
op de juiste plek
Ontmanteling betonfabriek
Windmolens onder de grond
Acties bouw worden grimmiger
Zorgboerderij wint Integratieprijs
Gouden Z voor Zeeuwse Stromen
Herdenking 400jaar VOC in Zeeland van start
Het Goesef ietsteam rijdt een show-rondje. Voor de gelegenheid gingen de kinderen mee. foto Willem Mieras
door Ingrid Huibers
GOES - Om ongegeneerd te kunnen kla
gen over tegenwind, lekke banden en an
der fietsongemak, haalde Inez van der
Wijk uit Goes elf collega's over voortaan
op de fiets naar het werk te komen. Haar
'Toekantrappers' fietsten gisterochtend
vast een symbolisch rondje, bij wijze van
startschot voor de elfde editie van de actie
'Fiets naar je werk'.
De fietsactie, in het leven geroepen door
het COS-Zeeland, is inmiddels ook in de
rest van het land een succes. Naar ver
wachting zullen er zich dit jaar zo'n vijf
tienduizend deelnemers aanmelden. Be
halve dat de actie het milieu dient, wordt
er ook geld mee opgehaald waarmee pro
jecten in de derde wereld worden ge
steund. Bedrijven die zich voor de actie
aanmelden, kunnen de kilometers die hun
werknemers fietsen sponsoren. Daarmee
werd afgelopen jaar 68.000 euro opge
haald. Dat geld komt via de Novib terecht
bij projecten in ontwikkelingslanden.
Om werknemers van bedrijven die niet
aan de actie deelnemen te stimuleren toch
mee te fietsen, heeft het COS in Zeeland
de fiets-teams in het leven geroepen.
Daarmee probeert de organisa..* ie
Zeeuwse deelname - de laatste jaren doen
er steeds zo'n drieduizend werknemers
mee - nog wat op te schroeven. Bovendien
hoopt het COS dat enthousiaste fiets-
teams aanstekelijk werken op wei'kgevers
die nog xxiet aan de actie deelnemen. Het
fraaie lenteweer kwam voor Van der Wijk,
werkzaam bij hotel Goes, als geroepen.
Blijft het zo zonnig, dan zullen de Toekan
trappers aan het einde van de zomer heel
wat kilometers in de benen hebben, denkt
ze. De fietsteams die voor 31 oktober het
meeste kilometers hebben gereden krij
gen een prijs.
DEN HAAG - ChristenUnie-fractievoorzitter Leen van Dij-
ke pleit voor windmolens onder de grond. De Middelburger
wil turbines plaatsen in de Nederlandse aardgasleidingen. De
dx-ukverschillen in deze leidingen zijn prima geschikt om
elektriciteit op te wekken: 150 Megawatt per jaar. Dat is vol
doende om een stad van 250.000 inwoners van stroom te voox--
zien. De techniek wordt op kleine schaal al tien jaar gebruikt.
,In zekere zin kunnen we een windmolenpark onder de grond
realiseren, maar dan zonder alle landschappelijke bezwaren
en dode vogels"zegt Van Dijke in een toelichting op zijn plan.
Volgens het CU-Kamerlid hebben energiebedrijven maar
weinig belangstelling voor de zogenaamde 'gasexpansie-
techniek' vanwege de liberalisering van de sectoi". ,,Het is op
dit moment gewoonweg niet rendabel om schone stroom te
produceren", klaagt Van Dijke.
MIDDELBURG - De acties in de bouw worden met de dag
grimmiger. In Middelburg legden gisteren 50 bouwvakkers
verdeeld over vijf projecten het werk neer tot in elk geval don-
derdag 11 april. Bij een aantal projecten (Rentmeesterlaan en
Veerse Poort) was het moeizaam om werknemers over te halen
het werk neer te leggen, aldus FNV-bestuurder G. Yesildal.
„In toenemende mate worden werknemei's geïntimideerd.
Werkgevers zetten bouwvakkers onder druk om vooral niet te
gaan staken. Zelfs tijdens de oproep die ik in bouwketen doe,
kunnen uitvoerders liet niet nalaten om provocerende opmer
kingen te maken om zo werknemers te intimideren."
Ook voor vandaag en volgende week zijn acties in Zeeland ge
pland.
VLISSINGEN - De Zorgboerderij Maria Catharinahof in
Kamperland is winnaar van de Zeeuwse Integratie Prijs 2002.
Mede-eigenaresse Rianne Leendertse kreeg de prijs, een
sculptuur, donderdag tijdens een bijeenkomst in Vlissingen
uit handen van G. van Heukelom, voorzitter van de provinci
ale commissie Welzijn. Hij roemde de zorgboerderij als pro
vinciaal voorbeeld van vi'aaggestuurde zorg.
Het Kamperlandse landbouwbedrijf begon xn 1998 aan een
gedeeltelijke omvorming tot dagbesteding voor verstandelijk
gehandicapten. Inmiddels werken zeven cliënten van Het
Gors op het bedi'ijfDe Zeeuwse Integratieprijs werd voor de
zevende keer toegekend door de patiënten- en consumenten
organisatie Het Klaverblad. De prijs beloont initiatieven die
de deelname in de samerxleving van mensen met functiebeper
kingen bevoi'deren op originele, vernieuwende en praktische
wijze. De nominaties worden beoordeeld door een jury waar
in provincie Zeeland en verschillende lidorganisaties van Het
Klaverblad - die de belangen van groepen mensen met beper
kingen vertegenwooi'digen - zitting hebben.
RENESSE - Hotel Congrescentrum De Zeeuwse Stromen in
Renesse heeft gisteren het Zwagerskeurmerk de Gouden Z
ontvangen. Dit keurmerk is in het leven geroepen door zes
Brabantse zwagers die regelmatig gezamenlijk een weekeind
op pad gaan. Ondernemingen met een gezonde prijs/presta-
tie-verhouding die zij op hun tochten tegenkomen, worden
genomineerd voor de Gouden Z. De zwagers menen dat zij ob-
jectiever kxinnen oordelen over de toekenning van een keur
merk dan de eigen vakjury's van de brancheorganisaties. De
Zeeuwse Stromen is het eerste bedrijf dat dit ludieke keur
merk mocht ontvangen. Gastheer M. Pipping is zeer verguld
met de Gouden Z. „Deze hangen we naast alle andere keur
merken aan de gevel. Want nu lachen we er wel om, maar wie
weet is over tien j aar de Gouden Z de Oscar van Nederland
vrijdag 5 april 2002
doorMaurits Sep
MIDDELBURG - De Verenigde
Oostindische Compagnie had
het waarschijnlijk nooit twee
eeuwen volgehouden zonder de
opbrengsten van de Zeeuwse
kaapvaart. De VOC had eigen
lijkweinig op met het agressieve
gedrag van de Zeeuwen, maar
deed er uiteindelijk wel haar
voordeel mee. Omgekeerd ver
anderden de Zeeuwen van de
meest fervente tegenstandex's
van de VOC in haar grootste
propagandisten.
De verhouding tussen de Zeeu
wen en de VOC is een merk
waardige, vindt drs. I. van Loo
van het Zeeuws Archief. Hij
ging gisteren bij de opening van
de Zeeuwse hei-denking van 400
jaar VOC uitgebreid in op de be
tekenis die zij voor elkaar had
den. Van Loo: „Morrend en
knarsetandend gingen de Zeeu
wen akkoord met de oprichting.
Zij vi-eesden dat die hun zelf
standigheid zou bedreigen, om
dat ze zouden moeten dansen
naar de pijpen van Amsterdam,
de belangrijkste kamer in de
VOC. Toch is die deelname de
steunpilaar geweest voor de
economie op met name Walche
ren. Zonder de VOC had Zee
land een grote achterstand met
veel werkloosheid opgelopen."
Daarom deden de Zeeuwen er
(Advertentie)
uiteindelijk ook alles aan om de
VOC in de achttiende eeuw
overeind te houden, vertelde
Van Loo. Dat lukte lange tijd,
vooral dankzij hun kaapvaart.
„Dat was een nationale sport in
Zeeland. Het Portugese woord
voor kaper is een verbastering
van Vlissinger. Zeeuwen lieten
geen mogelijkheid onbenut om
schepen te kapen. Het is de
vraag of de VOC het zonder de
inkomsten uit die kaapvaart
wel had gered."
Verliezen
De prijzen die in de Oost voor
specerijen moesten worden be
taald, gingen namelijk omhoog
door de grote vraag. Daardoor
werden de winsten steeds klei
ner. Na 1700 leidde de Compag
nie steeds grotere verliezen. Het
faillissement was onafwend
baar. En wat de Zeeuwen al lan
ger vreesden, werd bewaarheid:
de Zeeuwse economie kreeg een
harde klap.
Van Loo: „Ti en jaar na de onder
gang stond eenderde van de wo
ningen in Middelburg leeg. Het
economisch zwaartepunt ver
schoof naar het noorden, rich
ting Amsterdam. De Zeeuwse
Delta werd slechts een door-
voex-kanaal. De economische
achteruitgang was niet meer te
stuiten."
Volgens voorzitter L. van Gel
der van de Zeeuwse Kamer van
Koophandel zijn de factoren
voor het succes van de VOC in
Zeeland nu nog steeds aanwe
zig: de ligging aan diep vaarwa
ter, goed ondernemerschap, een
goede samenwerking tussen
overheid en bedrijfsleven en een
uitstekende arbeidsmoraal. Bo
vendien beschikt de provincie
met de A58, het Kanaal Gent-
Terneuzen, de dammen en dij
ken en volgend jaar de Wester-
scheldetunnel over een goede
infrastructuur.
Van Gelder waarschuwde ech
ter dat de vijfde Nota Ruimtelij
ke Ordening 'lichtelijk op ge
spannen voet staat' met die
kwaliteiten. „Gemeenten, pro
vincie en bedrijfsleven moeten
dus goed samenwerken en de
belagen behartigen in Den
Haag. Als we niet goed omgaan
met de vijfde Nota, is dat slecht
voor de ontwikkeling van Zee
land."
1997 gepland tijdpad
Henny Zwartbol:„Ik blijf nergens hangen. Die diversiteit is
het mooie aan mijn werk." foto Peter Nicolai
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Hij aasde al lang op een baan bij de
bouw van de Westerscheldetunnel omdat hem dat een
enox*me uitdaging leek. „Ze waren bij ons bedrijf al ja
ren met de voorbereidingen bezig. Op een bepaald mo
ment zag ik een grote poster van de tunnelbouw op ons
kantoor hangen en dat imponeerde nogal. Het paste ook
precies in mijn tijdpad. Ach, hou het er maar op dat ik op
het goede moment op de goede plaats was en met de j ui s-
te mensen sprak", zegt montageleider Henny Zwartbol
(40) vergenoegd.
Zijn baas, de firma Croon, is samen met Wolters Dros
verantwoordelijk voor alle technische installaties in de
tunnel, in de toeritten en in de kantoorgebouwen. „Je
doet hier dagelijks enorm veel kennis op, want je praat
natuurlijk wel over 13,2 kilometer tunnel met kabelka
nalen en alles daaromheen." De combinatie werkt nu
met 55 man aan de afbouw van de tunnel; rond de
zomervakantie is de piek. Dan zetten de twee firma's
100 specialisten inZwartbol en z'n collega's plannen de
wei'kzaamheden en zorgen voor de inzet van personeel
en materieel. Het zijn hectische tijden voor de installa
teurs. „Zeker nu we de opdracht hebben gekregen ons
werk acht maanden eerder af te leveren dan aanvanke
lijk de planning was." Aanvankelijk lag de priortiteit
van de tunnelbouwers helemaal bij de afronding van
het boorproces. Nu de boren de klus geklaard hebben,
hebben de afbouwers meer armslag. Zwartbol woont in
Maasdam en kende Zeeuws-Vlaanderen absoluut xxiet.
Sinds zijn komst, vorig jaar juli, woont hij in een bunga
low op de Braakman. „En nu leer ik Zeeuws-Vlaande
ren steeds beter kennenEen prachtig gebieddat straks
door de tunnel wordt ontsloten. Want laten we wel zijn,
het lag toch in een uithoek van Nederland..." Nu hij er
vaker rondtoert, ziet hij leuke huisjes tegen betaalbare
prijzen, Misschien iets voor latei'. Hoewel... zijn motto is
ook: Project maken, deur dicht en op naar de volgende
uitdaging. „Ik blijf nergens hangen. Die diversiteit is
het mooie aan mijn werk. Steeds andei'e mensen, steeds
andere streken. Letterlijk en figuurlijk."
TERNEUZEN - De Betonwa-
renfabriek Terneuzen en de
scheidingsinstallatie worden in
snel tempo ontmanteld. De fa
briek die de afgelopen jaren
52.800 tunnelsegmenten produ
ceerde, verhuist in z'n geheel
naar Oezbekistan. De hal waar
het stalen vlechtwerk voor de
segmenten werd vervaax'digd
blijft in Terneuzen. De hal is
overgenomen door 'buurman'
Vei'straeten Verbrugge. De
scheidingsinstallatie iets ver
derop op het bouwterrein wordt
afgebroken en gaat de komende
weken in onderdelen terug naar
de leverancier in Duitsland.
Eind deze maand moet die klus
geklaard zijn. De installatie
scheidde zand, klei en bentoniet
van elkaar. Het zand en de klei
werden, toen bleek dat de we
genbouw er nauwelijks belang
stelling voor had, teruggestoxd
in de Westerschelde.
foto Peter Nicolai
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Vaste klanten
van het provinciale veex-bedrijf
PSD hebben na de ingebi'uikna-
me van de Westerscheldetunnel
en de opheffing van de veerdien
sten één jaar de tijd om hun te
goed op de zogenaamde waar
dekaarten terug te vragen. Het
is niet mogelijk het restant me
teen over te laten zetten op een
eventuele vergelijkbare kor
tingskaart voor de tunnel. Het
overgebleven bedrag wox'dt - na
aftrek van 5 euro administratie
kosten - teruggeboekt op de
bankrekening van de veerge-
brxiiker.
De waardekaarten van de Pro
vinciale Stoombootdiensten ra
ken in het voorjaar van 2003
hun functie kwijt. Op deze kaar
ten kunnen vaste klanten 100 of
200 gulden (sinds 1 januari 50 of
100 euro) storten. Ze ontvangen
korting wanneer ze voor een
overtocht met de kaart betalen.
Die korting is hoger voor dege
nen die 100 euro hebben gestoxt.
Inwoners van Zeeuws-Vlaan-
deren met een waardekaart
krijgen nog een extra reductie.
Rentevoordeel
Tegenover al deze kortingen
staat dat de PSD het rentevoor
deel van de tegoeden heeft.
„Maar dat levei'de met de lage
rentestand van de laatste jaren
niet al te veel op", zegt A. van
Liere, hoofd algemene zaken
van het veerbedrijf
Het totale saldo op de waarde
kaarten bedraagt gemiddeld 2,3
tot 2,7 miljoen euro. Volgens
Van Liere valt nog niet te mer
ken dat de gebruikers ervan bij
de aanvulling van hun tegoed
rekening houden met. de beëin
diging van de PSD over een jaar.
De wegenbouwers zijn druk bezig met het zuidelijk tracé. foto Peter Nicolai
„Het totale saldo loopt niet te
rug. Dat. komt natuurlijk omdat
zo'n waardekaart interessant is
voor klanten die met grote re
gelmaat van de veerdienst ge-
bx'uik maken. We verwachten
dat het tegoed van de waarde
kaarten tegen het eind van het
jaar wel wat zal teruglopen. Ik
stel me voor dat klanten die niet
elke dag overvaren, tegen die
tijd eens gaan uitrekenen wat
het goedkoopst is: hun kaart op
waarderen of enige tijd de prijs
voor een enkele overtocht beta
len."
De provincie Zeeland zal tegen
de tijd dat de veerdiensten zul
len worden beëindigd via adver
tenties, de provinciale informa
tierubriek Abdij nieuws en de
website www.zeeland.nl de
aandacht vestigen op de moge
lijkheid het niet gebruikte saldo
van waardekaarten terug te la
ten storten.
doorWout Bareman
TERNEUZEN - De wegenbou-
wex's van de Westei'scheldetun-
nel vorderen snel. Komende
weekeinde wordt de laatste
hand gelegd aan het viaduct
over het tunneltracé bij de Her-
bert Dowweg. Maandag wordt
de nieuwe aan- en afvoemeg
van Dow officieel in gebroik ge
nomen. Het halve klaverblad
werd vorig najaar al voorzien
van de eerste van drie asfaltla-
gen.
Het klaverblad nabij Dow is het
grootste infrastructurele werk
in het tunneltracé; het beslaat
vele tientallen hectares. De na
tuur binnen het klaverblad is
volgens een ki-eekidee aange
legd in de hoop dat de natuixr er
ooit welig zal tieren.
Ook de bouw van het viaduct
over de Hoekseweg tussen Ter
neuzen en Hoek vordert zien
derogen. Het voorgespannen
beton is aangebracht en de on
dersteuning is inmiddels weg
gehaald. De komende weken
kilometer weg aan, in zuid met
drie viaducten en een hangtrog-
brug voor de Dow-spoorlijn, in
noord met vier viaducten en een
f ietstunnel. Voor in totaal 30 ki
lometer weg moest anderhalf
miljoen kuub grond worden
verzet, 650.000 kuub aan
Zeeuws-Vlaamse zijde, 800.000
kuub op Beveland. Aan de
noordkant woi'dt volop zand ge
reden voor de ophogingen in de
toeleidende weg (Sloeweg-
Borsselsedijk en de ongelijk
vloerse aansluiting op het Sloe-
gebied) Voor het viaduct Bors-
selsedijk zijn de palen voor de
fundering geheid en zijn de
werkvloeren gestort. Voor het
viaduct Sloegebied zijn de land-
hoofden gestort en wordt ge
werkt aan de bekisting van het
middensteunpunt. Bij het via
duct Monsterweg en bij dat van
de Korte Zuidweg is begonnen
met de montage van de prefab
randelementen. De wegenbou
wers voorspelden al eerder dat
ze hun klus voor het eind van dit
jaar zouden kunnen klaren. En
dat lijkt een juiste voorspelling.
wordt het viaduct verder afge
bouwd. Ook voor het viaduct
over de Binnendijk is beton ge
stort. En binnen nu en enkele
maanden - in ieder geval vóór de
zomer - wordt ook begonnen
met de aanleg van de weg naar
de tunnelinrit.
De wegenbouwers leggen zowel
aan de Bevelandse als Zeeuws-
Vlaamse kant van de tunnel 15
