Belgrado belooft Tribunaal steun
Zware regenval verandert
Tenerife in rampgebied
Wereldwijd kritiek
op acties tegen Arafat
Aardbeving treft Taiwan
Twee doden door
treinbotsing Spanje
Ierse bisschop weg na schandaal
Voorlopig bestand in Angola
Pornofilm in nazikamp geschrapt
Volkstelling in Servië begonnen
Grote drugsvangst in Turkije
Regering Joegoslavië zegt uitlevering verdachten toe na ultimatum VS
Patchett wint
Faulknerprijs
Aanvallen op
synagoges
Deel Somalië
verklaart zich
autonoom
Wall Street
is verdeeld
Sjiïtische leider geeft zegen
aan zelfmoordenaressen
DUBLIN - Bisschop Brendan Comiskey (66) van het Ierse bis
dom Ferns heeft gisteren zijn aftreden aangekondigd. Hem
wordt verweten dat hij een priester die van seksueel misbruik
is beschuldigd, te lang de hand boven het hoofd hield.
De priester pleegde in 1999 zelfmoord. Comiskey zei tijdens
een persconferentie in Wexford, dat hij zijn best had gedaan
om de zaak goed te behandelen, maar dat dat 'duidelijk niet
goed genoeg was'. Comiskey werd verweten dat hij al in de ja
ren tachtig klachten over de priester had gehoord, maar dat
het bisdom pas een onderzoek instelde, nadat jongeren in
1995 bij de politie aangifte deden. RTR
LUENA - De Angolese regering en de rebellenbeweging Uni-
ta zullen waarschijnlijk donderdag een formeel bestand slui
ten. Zaterdag werd in Luena een voorlopig akkoord onderte
kend door een generaal van het Angolese leger en een Unita-
vertegenwoordiger. Dat heeft de Unita bekendgemaakt.
Het bestand moet de weg vrijmaken voor de uitvoering van
een onder bemiddeling van de Verenigde Naties gesloten vre
desakkoord, dat in 1998 op niets uitliep toen de twee partijen
de strijd hervatten.
Het bestandsakkoord omvat onder meer de opheffing van het
verbod op de Unita. De rebellen moeten de wapens inleveren
en hun troepen demobiliseren.
De Angolese burgeroorlog duurt al sinds 197 5 en heeft aan ze
ker 500.000 mensen het leven gekost. AP
PRAAG - Na talloze protesten ziet de Tsjechische regisseur
Rosenberg af van zijn plan om een pornofilm op te nemen in
een voormalig concentratiekamp van de nazi's. Het gaat om
het vernietigingskamp Terezin, de Tsjechische naam voor
Theresienstadt, in Noord-Bohemen.
De regisseur zegt dat veel sponsors zich terugtrokken na de
felle kritiek op zijn plan en de uitgebreide aandacht in de me
dia.
De burgemeester van Terezin sprak al van een 'niet eerder
vertoonde perversiteit'. De gemeenteraad noch de autoritei
ten waren op de hoogte van de filmopnamen. Rosenberg hing
een klacht boven het hoofd als hij zijn filmplannen zou door
zetten. DPA
BELGRADO - Een al enkele malen uitgestelde volkstelling in
Servië is gisteren alsnog van start gegaan. Ongeveer 45.000
onderzoekers gaan elk huis langs om de bewoners te tellen en
hun sociaal-economische status te registreren.
Ook alle vluchtelingen en buitenlanders worden geteld.Op
vragen over nationaliteit en religie hoeft niet te worden ge
antwoord, zo staat in de informatiebrochures. De operatie
moet op 15 april zijn afgerond.
Eigenlijk zou de volkstelling, die elke tien jaar plaatsvindt,
ook in Montenegro en Kosovo worden gehouden. Maar in
Montenegro is de telling uitgesteld en Kosovo staat onder VN-
bestuur. DPA/AFP
ANKARA - De politie in Turkije heeft 7456 kilogram ongeraf
fineerde morfine in beslag genomen. Het is een van de groot
ste drugsvangsten in Turkije in de afgelopen vijf jaar. Twaalf
mensen zijn gearresteerd.
De morfine, met een straatwaarde van ruim 33 miljoen euro,
kwam uit Afghanistan en was bestemd voor Europese landen
en de VS, aldus de Turkse autoriteiten gisteren. RTR
dinsdag 2 april 2002
van onze redactie buitenland
BELGRADO - De regering van
Joegoslavië heeft gisteren be
sloten 'volledig mee te werken'
met het Joegoslavië-Tribunaal
in Den Haag. Belgrado gaat
mensen uitleveren die door het
Tribunaal worden verdacht van
oorlogsmisdaden. Dat heeft mi
nister Goran Svilanovic van
Buitenlandse Zaken gisteren
gezegd na afloop van een speci
ale bijeenkomst van het kabi
net.
In de nacht van zondag op
maandag verliep een ultimatum
van de Amerikaanse regering
die van Belgrado onvoorwaar
delijke samenwerking met het
Joegoslavië-Tribunaal eiste.
Joegoslavië had uiterlijk tot 1
april de tijd om te reageren. Zo
niet dan liep het land grote kans
om 40 milj oen dollar aan Ameri
kaanse hulp te verspelen en de
steun van de VS te verliezen
voor hulpprogramma's van or
ganisaties als de Wereldbank en
het Internationaal Monetair
Fonds.
WASHINGTON - De PEN-
Faulknerprijs, een van de be
langrijkste prijzen in de Ameri
kaanse literatuur, is dit jaar
toegekend aan de schrijfster
Ann Patchett voor haar boek
Bel Canto. Zij heeft zich voor
deze roman laten inspireren
door de gijzeling van diploma
ten en anderen in de residentie
van de Japanse ambassadeur in
Lima, die van december 1996
tot april 1997 duurde.
De prijs werd vorig jaar voor de
tweede keer gewonnen door
Philip Roth. Hij kreeg de onder
scheiding voor zijn boek The
Human Stain.
In haar boek beschrijft Patchett
hoe 57 mannen en vrouwen in de
woning van de vice-president
van een niet nader aangeduid
land worden vastgehouden.
Tussen gijzelhouders en gijze
laars ontwikkelen zich allerlei
betrekkingen, waarbij soms ook
liefde een rol speelt. RTR
Een jaar geleden dreigde Was
hington ook de hulp aan Joego
slavië stop te zetten als Belgra
do niet met het Tribunaal wilde
samenwerken en de van oor
logsmisdaden verdachte oud-
president Slobodan Milosevic
niet wilde uitleveren. Vorig jaar
werd Milosevic gearresteerd en
enkele maanden later overge
bracht naar Den Haag.
Of Joegoslavië met het Tribu
naal moet samenwerken is in
Belgrado geen punt van discus
sie meer. De de vraag is nu in
welke vorm die samenwerking
gestalte moet krijgen. De Joego
slavische president Vojislav
Kostunica is van mening dat die
samenwerking in een wet moet
worden geregeld.
De (Montenegrijnse) regerings
partij SNP blokkeert echter el
ke wet die de uitlevering van
Joegoslavische staatsburgers
aan het Tribunaal mogelijk
maakt. Als alternatief stelt Kos
tunica voor de wil om samen te
werken vast te leggen in een
soort kaderwet. De uitwerking
ervan, met name de uitlevering
van verdachten, zou dan moeten
worden overgelaten aan de re
geringen van de deelrepublie
ken Servië en Montenegro.
SFOR
De door de NAVO geleide inter
nationale vredesmacht SFOR in
Bosnië heeft gisteren de Bosni
sche Serviër Momir Nikolic ge
arresteerd die door het Joego
slavië-Tribunaal in Den Haag
wordt verdacht van oorlogsmis
daden. Dat heeft de NAVO gis
teren in Brussel bekendge
maakt.
Nikolic zal naar Den Haag wor
den gebracht, waar hij voor het
tribunaal moet verschijnen.
Nikolic wordt ervan verdacht
tussen juli en november 1995
oorlogsmisdaden te hebben ge
pleegd in de enclave Srebrenica.
De Servisch-Bosnische troepen
kregen dit gebied in juli in han
den. Meer dan 7000 moslim
mannen zijn toen gedood.
Volgens de NAVO heeft toenma
lig majoor Nikolic, als stafoffi
cier van de brigade van
Bratunac, deelgenomen aan de
'systematische executies van
Bosnische moslims om zo de en
clave Srebrenica etnisch te zui
veren'. AFP/ANP/AP
door Henk van den Boom
SANTA CRUZ DE TENERIFE - Een on
voorstelbare hoosbui heeft het eiland Tene
rife op eerste paasdag binnen enkele uren
veranderd in een rampgebied. Zes mensen,
onder wie een reddingswerker en een meisje
van twee jaar, kwamen om het leven toen ze
werden meegesleurd onder een kolkende
modderstroom. Dertig mensen raakten ge
wond en vijfhonderd eilandbewoners wer
den dakloos.
Het noodweer was voor iedereen een verras
sing. De meteorologische dienst had wel
buien voorspeld, maar niemand hield reke
ning met een neerslag van 224 liter per vier
kante meter. Het meeste water viel zondag
op een berghelling bij de hoofdstad Santa
Cruz de Tenerife. Modder en stenen mee
voerend denderde het water naar beneden
de stad in. De vloedgolf sleurde alles mee, de
straten veranderden in woeste stromen.
Tientallen auto's en bussen spoelden in de
richting van de zee.
Huizen stortten in en de stroomvoorziening
viel gedeeltelijk uit waardoor mensen de
nacht in het donker moesten doorbrengen,
150.000 abonnees raakten hun telefoonver
binding kwijt.
Gisteren is met man en macht gewerkt om
de chaos de baas te worden. Toen pas werd
ook het lichaam van een 20-jarige jongen
gevonden. Verschillende huizen staan op in
storten.
Santa Cruz is door het natuurgeweld moei
lijk bereikbaar geworden. De bewoners
werd gisteren gevraagd de auto te laten
staan en gebruik te maken van het openbaar
vervoer.
Volgens de gegevens van gisteren zijn geen
toeristen om het leven gekomen. Het ge
meentebestuur sloot gisteren echter niet uit
dat er nog meer slachtoffers gevonden wor
den. GPD
Een auto ligt gedeeltelijk bedolven onder modder en puin in een straat in Santa Cruz de Tenerife.
foto Ramon de la Rocha/AP
Een huizenblok is door de aardbeving verzakt en schuin komen te staan.
van onze redactie buitenland
NEW YORK - De militaire actie
van Israël tegen het hoofdkwar
tier van Jasser Arafat in Ramal-
Iah stuit alom op kritiek. De
VN-Veiligheidsraad riep de re
gering in Jeruzalem op het leger
uit Ramallah en andere Pales
tijnse steden terug te trekken. In
veel steden namen betogers het
voor de Palestijnse leider op.
De Europese Unie, die Israël op
riep de bezette gebieden te ver
laten, wil snel een ontmoeting
regelen tussen buitenlandse
vertegenwoordigers en Arafat
in Ramallah. EU-gezant Mora-
tinos voerde daar gisteren over
leg over met de Amerikaanse
gezant Zinni en VN-vertegen-
woordiger Roed-Larsen.
De Verenigde Staten onder
steunden de oproep van de Vei
ligheidsraad, maar toonden be
grip voor de belegering van het
hoofdkwartier van de Palestijn
se leider. Volgens president
Bush heeft Jeruzalem het recht
zichzelf te verdedigen, maar hij
drong er bij premier Sharon op
aan te zorgen dat 'er een pad
naar vrede openblijft'.
De islamitische landen, bijeen
voor de top van de Organisatie
van de Islamitische Conferentie
in Kuala Lumpur, bestempel
den zowel Israëlische militairen
als Palestijnse zelfmoorde
naars, als terroristen. De acties
van onze redactie buitenland
BEIROET - De belangrijkste
sjiïtische leider in Libanon geeft
vrouwen die zelfmoordacties
plegen, zijn zegen. Volgens sjeik
Mohammed Hoessein Fadlallah
scheppen ze 'een nieuwe, roem
volle geschiedenis voor Arabi
sche en moslimvrouwen'.
Volgens de sjeik, die sprak met
het Arabische televisiestation
Al Jazeera, kan de strijd die Pa-
lestijnen tegen Israël voeren,
van vrouwen vereisen dat zij
zelfmoordacties plegen. „Welis
waar heeft de islam niet van
vrouwen gevergd dat zij de ji
had (heilige oorlog) voeren,
maar die godsdienst staat ze toe
daaraan deel te nemen als een
verdedigingsoorlog ertoe
tegen Palestijnen trekken vol
gens hen het Midden-Oosten
mee in een totale oorlog.
In diverse steden, waaronder
Peking, Dhaka en Parijs, werd
voor Arafat gedemonstreerd. In
Duitsland werden de jaarlijkse
paasmarsen benut voor het ui
ten van kritiek op Israël en het
beleid van de regering-Sharon.
Ook in Rotterdam en Den Haag
werd tegen het Israëlische op
treden demonstreerd.
Slaags
In Egypte en Jordanië riepen
betogers hun regeringen op het
vredesakkoord met Israël te
verbreken. In de hoofdsteden
Cairo en Amman raakten de de
monstranten slaags met oproer
politie. Ook in Libanon, Libië
en Soedan kwam het de afgelo
pen dagen tot anti-Israëlische
betogingen.
De leiders van de Arabische we
reld reageerden woedend op het
uitblijven van een veroordeling
door Washington van de Israëli
sche actie. „Ik kan me niet voor
stellen dat de VS nu hun mond
kunnen houden", zei minister
van Buitenlandse Zaken Maher
van Egypte.
De Egyptische bewindsman
laakte de 'zwakke' reactie van
de internationale gemeenschap.
Maher herhaalde zijn verzoek
om internationale bescherming
voor Arafat. Zijn Jordaanse
ambtgenoot, Moasher, dreigde
noopt", meende de Libanese
geestelijk leider.
Vrijdag blies een achttienjarige
Palestijnse vrouw zich op in een
supermarkt in Jeruzalem. Ook
twee mensen in de winkel kwa
men om het leven. Zij was de
tweede Palestijnse die een zelf
moordactie pleegde.
Fadlallah, eens de geestelijk
leidsman van de pro-Iraanse
Hezbollah, speelt een voorna
melijk symbolische rol sinds hij
met de Iraanse geestelijk leiders
van de Hezbollah in onmin
raakte. Tijdens de burgeroorlog
in Libanon (1975-1990) ont
snapte hij aan een aanslag met
een autobom. Fadlallah heeft
altijd tegengesproken dat hij
banden met plegers van zelf
moordacties heeft, maar hij
heeft hun acties verdedigd. RTR
met vergelding, zonder details
te geven. Cairo en Amman rie
pen hun ambassadeurs in Israël
al bijna twee jaar geleden terug,
uit protest tegen het harde neer
slaan van de Intifada.
De Saoedische kroonprins Ab-
doellah noemde de actie tegen
Arafat 'een primitieve en ver
achtelijke daad'. Hij is de archi
tect van het vredesinitiatief dat
eind vorige week door de lidsta
ten van de Arabische Liga is
goedgekeurd.
Het Centraal Joods Overleg
heeft in een brief aan de minis
ter Van Aartsen van Buiten
landse Zaken zijn verontwaar
diging over de Palestijnse acties
geuit. RTR/ANP/AFP/GPD
PARIJS - Drie synagoges in
Frankrijk en één in België zijn in
het paasweekeinde doelwit ge
weest van aanslagen. De syna
goge Or Aviv in Marseille
brandde in de nacht van zondag
op maandag geheel af.
„De brand is 's nachts ontstaan,
op een moment dat er niemand
in de synagoge was en geen en
kele kaars brandde. Dat kan dus
niets anders dan een misdadige
aanslag zijn", zo reageerde de
opperrabbijn van Marseille. De
politie in de Zuid-Franse ha
venstad bevestigde de lezing
van de rabbijn.
Een etmaal eerder ramden on
bekenden met twee auto's de
toegangsdeur van de synagoge
Rav Hida in Lyon. De snel aan
wezige brandweer wist op het
nippertje te voorkomen dat de
auto's in brand vlogen. Volgens
een buurtbewoner werd de aan
slag gepleegd door een vijftien
tal gemaskei'de jongeren.
Diezelfde nacht staken onbe
kenden benzine aan bij de deur
van de synagoge in de wijk Cro-
nenbourg in Straatsburg. De
deur bleef intact maar het jood
se gebedshuis liep forse rook
schade op. In Toulouse schoot
een man vanuit een auto zater
dagavond tweemaal zijn jacht
geweer leeg op het stalen rolluik
van een kosjere slagerij
In een synagoge in de Brusselse
gemeente Anderlecht is in de
nacht van zondag op maandag
brand gesticht. Onbekenden
gooiden molotovcocktails door
de ramen, waardoor de houten
vloer vlam vatte. GPD
van onze redactie buitenland
TAIPEH - Het dodental na de
zware aardbeving van zondag
in Taiwan is opgelopen tot vijf.
Er vielen ruim tweehonderd ge
wonden. De beving had een
kracht van 6,8 op de schaal van
Richter.
Tot gisterochtend zijn zeker 180
naschokken gemeten. Sommige
daarvan hadden een kracht van
meer dan 4 op de schaal van
Richter. De grootste schade ont
stond in de hoofdstad Taipeh,
waar veel gebouwen zijn inge
stort.
Onder de slachtoffers is een
bouwvakker die in Taipeh aan
het werk was op één van de
hoogste wolkenkrabbers ter
wereld. Twee anderen kwamen
om toen de kraan waarin ze za
ten zich uit zijn verankering los
wrikte en omlaag stortte. Het
was de zwaarste beving in het
land sinds september 1999.
De beving begon zondag tegen
drie uur's middags (plaatselijke
tijd) en hield ongeveer een mi
nuut aan. Ook buiten Taipeh
werd de schok gevoeld. In delen
van het land viel de stroom uit,
onder meer in het nationale
aardbevingscentrum. Ook de
telefoonverbindingen raakten
onklaar. Op verschillende
plaatsen ontstonden branden.
De ondergrondse van Taipeh
werd stilgelegd. Het epicentrum
van de beving lag op 9,6 kilome
ter diepte in zee, veertig kilome
ter uit de kust voor Hualian aan
de oostkust van het Aziatische
eiland. In Japan was gedurende
enige tijd een waarschuwing
van kracht voor een tsunami,
een door aardbevingen veroor
zaakte vloedgolf.
Op 21 september 1999 deed zich
in Taiwan een aardbeving voor
met een kracht van 7,6 op de
schaal van Richter. Die kostte
2400 mensen het leven. Meer
dan 50.000 gebouwen stortten
in. Taiwan ligt in een gebied
waar veel aardbevingen voor
komen. DPA
van onze redactie buitenland
TORREDEMBARRA - Twee
treinen met in totaal meer dan
600 passagiers zijn zaterdag
avond op het station van de
Spaanse badplaats Torredem-
barra op elkaar gebotst. Daarbij
zijn twee doden en 142 gewon
den gevallen.
Van verscheidene gewonden
wordt de toestand ernstig ge
noemd, een 12-jarig meisje ver
keert in levensgevaar.
Volgens de Spaanse spoorwegen
reed een regionale trein, de 'Ca-
talunya', in op de TGV-trein
'Eurömed', die op weg was van
Valencia naar Bai'celona. De
Euromed en de regionale trein
van Tortosa naar Barcelona re
den tegelijk het station uit in.de-
zelfde richting, waarbij beide
MOGADISHU - Een verzetsbe
weging in het zuiden van Soma
lië, het Rahanwein Verzetsleger
(RRA), heeft een autonome staat
uitgeroepen in het zuidwesten
met hoofdstad Baidoa. Dit heeft
een woordvoerder zondag mee
gedeeld.
RRA-commandant Shatigudud
is benoemd tot nieuwe president
voor een periode van vier jaar.
De staat gaat Staat van' Zuid
west Somalië heten, zo hebben
het centraal comité van de RRA
en zeventig stamoudsten beslo
ten.
De regering van de nieuwe staat
heeft al aangekondigd dat als er
binnen vier jaar een geloof
waardige regering van Somalië
komt, de RRA zich daarbij zal
aansluiten. De nieuwe regering
krijgt ook twee vice-presiden-
ten en een kabinet van negen
tien ministers. Die moeten nog
worden benoemd. Ook leden
van andere clans dan de Raha-
wein, zoals Darod en Dir, zullen
in de nieuwe regering zijn verte
genwoordigd.
Met de nieuwe staat komt het
aantal regio's binnen Somalië
dat zich heeft afgescheiden
sinds de val van dictator Siad
Barre in januari 1991 op drie. In
mei van dat jaar verklaarde het
noordwesten van Somalië zich
onafhankelijk.
In 1998 verklaarde Puntland
zich autonoom binnen Somalië.
AFP
treinen op elkaar inreden.De
Catalunya was bezig een vertra
ging van vijf minuten in te lo
pen. Het is nog onduidelijk hoe
de trein stopsignalen kon nege
ren en de Euromed kon rammen.
De internationale trein reed op
het moment van de botsing met
een snelheid van 155 kilometer
per uur.
Reddingswerkers en brand
weerlieden waren uren bezig om
overlevenden uit de wrakstuk
ken te halen. Torredembarra
ligt 9 0 kilometer ten zuidwesten
van Barcelona. AP /AFP
NEW YORK - Zorgen over de
snel verslechterende situatie in
het Midden-Oosten en enkele
afwaarderingen door vooraan
staande effectenhuizen hebben
de effectenbeurs van New York
gisteren aanvankelijk op nega
tief terrein gebracht. De techno
logiefondsen trokken later ech
ter helemaal bij.
De Dow-Jonesindex daalde met
41,24 punten (0,4 procent) tot
10.362,70. De technologiebeurs
Nasdaq steeg met 17,27 punten
ofwel 0,95 procent tot 1862,62.
Sommige beleggers vrezen dat
de situatie in het Midden-Oos
ten kan escaleren en eventueel
kan uitmonden in een olie-em
bargo tegen de Verenigde Staten
omdat dat land Israël steunt. In
ieder geval stegen de olieprijzen
gisteren. Amerikaanse olie
kwam voor het eerst in zes
maanden - even - boven de 27
dollar per vat uit en dat leidde
tot hogere aandelenkoersen
voor de olieconcerns, maar veel
andere fondsen waren lager.
De maandag bekendgemaakte
economische gegevens waren
echter niet slecht. Zo namen de
consumptieve bestedingen in de
VS in februari sterker toe dan
was verwacht en steeg het per
soonlijke inkomen harder dan
was voorzien. Verder bleek de
Amerikaanse inkopersindex
sterker te zijn gestegen dan was
verwacht en was er sprake van
een grote toeneming van de be
stedingen in de bouwnijverheid.
De euro ging in koers omhoog
ten opzichte van de Amerikaan
se munteenheid. Tegen het
einde van de handel deed de Eu
ropese valuta 0,8805 dollar ver
geleken met 0,8700 dollar bij
het eind van de handel van vori
ge week donderdag. ANP
