Spannend blijft het altijd The Beatles waren als plastic poppen PZC Matthaus voor een prikkie Andere tijden voor Boudewijn de Groot Brouwer naar Berlijn Boudewijn de Groot: „Mensen durven eindelijkte zeggen watze voelen." foto Robert van den Berge/GPD et een gelouterde band toert Boudewijn de Groot weer door het land. 'Andere Tijden' heet het programma dat eigenlijk gekoppeld had moeten worden aan een gelijknamig nieuw album met teksten van Lennaert Nijgh, de dichter, met wie hij de afgelopen vier decennia al zo veel liederen maakte. Dat is niet gelukt, Nijgh leverde slechts drie nummers. Een teleurstelling voor De Groot, maar geen verrassing. „Dat is de rode draad in mijn carrière. Het vergalt mijn leven niet, maar ik vind het zo zonde van zijn onmetelijke talent." Meer dan 35 jaar treedt Bou dewijn de Groot al op. En nog altijd krijgt hij de theaters moeiteloos vol. Andere Tijden heet het programma dat hij tot maart 2003 zo'n 120 maal brengt met zijn band, onder meer bestaande uit oude rotten als Jan de Hont (ZZ De Mas kers), Ernst Jansz en Jan Hen driks (beiden Doe Maar). Andere Tijden. Dat zijn het zeker voor de introverte Heem- stedenaar. Hoe anders is het bij voorbeeld om nu met zo'n ge routineerde band op te treden, terwijl hij in zijn beginperiode solo in beatclubs stond? „Span nend blijft het altijd, een optre den. Zeker als je, zoals ik, aanleg hebt om daar last van te hebben. Maar wat veel scheelt, tegenwoordig weet ik vantevo- ren waar ik terecht kom voor een concert. In mijn beginperio de niet. Ik honoreerde iedere aanvraag omdat ik het geldgoed kon gebruiken. Dat leverde wel eens vervelende situaties op." „Op een gegeven moment stond Meisje van zestien in de hitpara de (1965). Mijn repertoire be stond uit niet meer dan tien liedjes. Het was de tijd van de opkomst van de beatmuziek, in de jeugdclubs traden allemaal bandjes op die lekker stevig van rangrang gingen. Kwam ik daar met zo'n lullig Spaans gitaartje - aanzetten en zong nummers als De Morgen en Élégie Prenatale. Meisje van zestien niet, dat kon ik niet in mijn eentje spelen. Ik trad ergens op, ik meen dat het inBaarnwas. Het publiek daar was zó teleurgesteld dat Meisje van zestien niet kwam en ik al leen een paar slappe flauwekul- liedjes zong. Het was een volle- - dige afgang." „Van die ervaring heb ik een ontzettende knauw gekregen. Maar ja, ik had geen band. De muzikanten die ik kende, zaten al in bandjes en zongen in het Engels, dat moest in de beattijd. Ik was ook veel te verlegen, durfde niet aan die gasten te vragen of ze mijn liedjes wilden spelen. Met mijn kiezen op el kaar ben ik doorgegaan, ook al heb ik serieus overwogen om er mee op te houden en eveneens in het Engels te gaan zingen. Maar de platen zorgden ervoor dat ik populair bleef. Langzamerhand begon men ook genoegen te ne men met de liedjes op zich bij optredens. Zo heb ik me door de moeilijke schnabbels in lallende feesttenten kunnen worstelen." Generatieloos Andere Tijden zijn het, zelfs Boudewijn de Groot blijkt niet de eeuwige jeugd te hebben. „Ik heb nog heel lang het idee ge had, dat ik met mijn muziek de jongere generatie aansprak. Omdat ik me nooit afgepeigerd voelde, had ik het bizarre idee dat ik eeuwig door zou kunnen gaan, dat voor mij geen verstrij ken van de tijd gold. Ik voelde me generatieloos, of juist het omgekeerde, veiwant met alle generaties, ook met jongeren." „De afgelopen vijf a tien jaar merk ik dat de jonge generatie met totaal andere dingen bezig is, een andere mentaliteit heeft. Met de uitgesproken dingen - rages, mode, muziek - heb ik ab soluut geen raakpunten meer. Ik begrijp niet meer waar ze mee bezig zijn. Af en toe zijn er wel dingen die ik leuk vind, maar verwant met de huidige culture le stroming voel ik me niet." Wat de hedendaagse popmuziek betreft, moet het hem toch deugd doen dat er veelvuldig in het Nederlands gezongen wordt. „Daar ben ik blij om. Mensen durven nu eindelijk te zeggen wat ze voelen, verpak ken het niet angstvallig in het Engels omdat dat stoerder klinkt, neutraler, zodat ze niet met de billen bloot hoeven gaan Zingen in het Engels is lang een prachtige dekmantel geweest voor het spuien van allerlei sen- timentaliteiten, waar je in het Nederlands blozende wangen van zou krijgen." Over de kwaliteit van de Neder landstalige pop is hij minder te spreken. „Muzikaal gezien is het vaak wel goed tegenwoor dig, maar tekstueel heerst er een onwaarschijnlijke armoede. Af schuwelijke flauwekulteksten, scheurkalenderromantiek, Van VolumiaDe Kast of Abel is De Groot geen fan. „Skik, De Scene, Blof, De Dijk, dat vind ik wel goede bands. De Dijk heeft prachtige teksten, dat zijn ten minste geenholle frasen." Tij dens zijn nieuwe theaterpro gramma zingt Boudewijn de Groot natuurlijk oude succes sen, maar ook veel nieuw werk, onder meer van J an Rot en Freek de Jonge. Wat de samenwerking met de laatste betreft, waren er ook andere tijden, vertelt hij verlegen glimlachend. Zijn in getogenheid speelde hem par ten. „Eind jaren zeventig vroeg Freek me een keer of ik muziek wilde schrijven voor zijn show. 'Mja, da's goed', zei ik. Dat klonk blijkbaar heel neutraal, waardoor Freek dacht dat ik er geen zin in had en niets meer van zich liet horen. Terwijl ik eigen lijk had bedoeld: 'Jaaaa, ontzet tend leuk!Ik dacht 'waai-om belt hij nou niet, wat is dat voor een onzin?' Op een gegeven mo ment kwamen we elkaar weer tegen. Hé hallo. Hé, hallo. Draaideureffect. Meer wisten we niet te zeggen en liepen door. 'Nog steeds dezelfde desinteres se bij die gozer', dacht Freek. 'Hij vraagt me nog steeds niet', dacht ik. Heel veel later kwa men we elkaar nogmaals tegen. Toen ben ik naast hem op een trap gaan zitten en is het mis verstand uit de wereld gehol pen. 'Shit man, had dat meteen gezegdHij stuurde een schitte rende tekst op, het was gelijk raak. En nu, in het nieuwe pro gramma, zing ik drie nummers van hem." Twee van de nummers gaan over de zee, net als Laat Het Water Open, dat hij met Lennaert Nijgh ooit schreef voor Rob de Nijs en nu zelf zingt. Dan heb je nog De Noordzee, Strand, Can zone 4711, die ook allemaal met de zee te maken hebben. Toeval, zegt De Groot. „Ik ben geen ech te zeeliefhebber. Varen vind ik heel romantisch, maar ik word altijd zeeziek, dus dat schiet niet op." „Op de Urker kotter van Len naert ga ik wel eens mee het IJs- selmeer op. Met een paar Beer- enburgers wil dat wel lukken. Als ik de horizon maar kan zien, trek ik het zelfs nog bij wind kracht 8Het mooiste vind ik die tochten als het herfst begint te worden, het een beetje nevelig is en je dan op Enkhuizen of Hoorn aanvaart. Krijg ik zo'n nostalgisch gevoel. De Gouden Eeuw, de rijke zeevarende natie, dan komt er een heel bloemrijke oubolligheid bij me boven." Juwelen Als hij de naam Lennaert Nijgh noemt, voel je meteen de hechte band die de zanger-componist heeft met de tekstdichter. Een bijzondere samenwerking die zulke juwelen als Verdronken Vlinder, Beneden Alle Peil, Eva, Testament, Meester Prikkebeen en zo ontelbaar veel meer opge leverd heeft. Het lag in de be doeling dat de nieuwe theater tour gekoppeld zou worden aan een album, vol met nieuwe tek sten van Nijgh. Zo verkocht De Groot Andere Tijden ook aan de theaters. „Dat gebeurt altijd al een jaar tevoren, toen dacht ik nog dat we het zouden redden. Helaas, het is Lennaert niet ge lukt. Het is een rode draad in mijn carrière. Het vergalt mijn leven niet, maar ik vind het zo zonde van zijn onmetelijke ta lent. Lennaert heeft zo vreselijk veel talent en het enige wat hij er mee doet, is een column schrij ven. Hij heeft altijd allerlei re denen om niet te schrijven. Een sterfgeval in zijn omgeving of de ziekte van zijn poes. Maar als je wilt schrijven, dan kun je daar toch omheen of juist daarover schrijven? Het gaat zo traag bij hem. Net alsof hij bang is. Als ik hem vertel dat iedereen zo graag wil dat wij samen weer liedjes gaan maken, dan voelt hij zich vereerd. Maar tegelijk benauwt hem dat zeer. Om zijn eigen tekst te citerén: 'De last van het verleden weegt loodzwaar op zijn rug.' Hij zegt dat hij wel be zig is, maar heeft het dan over vierkante eieren die door ronde gaatjes moeten." „Ik heb inmiddels drie teksten van hem, maar het is niet meer zoals het was. Gaf hij zichzelf maar eens een schop onder zijn kont zodat hij er echt eens voor gaat zitten. Laat dan vijfenze ventig procent minder zijn we gens een gebrek aan routine, on zekerheid of wat dan ook, maar dan is die overige vijfentwintig procent nog altijd te prachtig voor woorden." Jacques Hendriks Andere Tijdentheatertour van Boudewijn de Groot en band met onder anderen Jan Hendriks, Jan de Hont, Ernst Jansz, Monique Lans dorp en Mark Stoop. Woensdag 17 april in Middelburg, dinsdag 23 april in Bergen op Zoom. De drogisterijketen Kruid- vatbrengt nu ook klassieke dvd's op de markt. Op dit mo ment zijn voor een spotprijs op namen te koop van Bachs Jo hannes en Matthaus Passion. Het betreft al eerder gemaakte opnamen van authentieke uit voeringen onder leiding van Stephen Cleobury met onder meer het Kings College Choir uit Cambrigde, het Branden burg Consort, Emma Kirkby, Paul Agnew en Michael Chance. „Het zijn redelijk recente opna men en met goed beeld", aldus adjunct-directeur inkoop Kees Buur. „De verkoop is veelbelo vend, al gaat het nog niet om hoeveelheden als van de cd's van Bach en Mozart. Maar het is wel logisch dat we nu in aansluiting op de verkoop van de klassieke cd's, ook klassieke dvd's gaan verkopen. Want het unieke van een dvd is natuurlijk dat je klas sieke muziek aanschouwelijk kunt maken." Waar Kruidvat de opnamen vandaan haalt? „Dat is het ge heim van de smid. Maar samen met onze producent zijn we op zoek naar opnamen die we op dezelfde manier kunnen bren gen als de cd's. Er liggen talloze mogelijkheden, maar we gaan wel zorgvuldig te werk. Het uit brengen van een dvd moet wel rendabel zijn. Amper 7 euro voor een dvd met de Matthaus Passion betekent voor ons geen vetpot. Het zelf opnemen van producties is daarom te duur, maar er is veel bestaand materi aal. En zeker met opera's kun je natuurlijk prachtige dingen doen. In elk geval zullen we ze ker in het najaar weer met nieu we uitgaven op de markt ko men." Nederland heeft een klari- nettiste als vertegenwoor digster tijdens het Eurovisie Concours voor Jonge Musici op 19 j uni in Berlijn. Fleur Bouwer, geboren in 1985, werd daarvoor geselecteerd tijdens de nationa le voorronde in het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. De Amsterdamse conservatori umleerling speelde twee delen uit het Eerste klarinetconcert van Weber, begeleid door het Noordhollands Philharmonisch Orkest onder leiding van Jurjen Hempel. De jury stelde haar prestatie boven die van de ande re vijf deelnemers: Felicia van den End (fluit), Lavinia Meijer (harp), Dominique Capello (trombone), Evgeny Makhtin (viool) en Christiaan Kuyven- hoven (piano). donderdag 28 maart 2002 Wie nu alles wil weten over The Beatles in hun hoogtijdagen, moet de boeken er maar op na slaan. Want als het aan hem ligt praat Robert Whitaker, destijds hun hoffotograafliever over andere belevenis sen: zijn vriendschap met Salvador Dali, zijn reportages in Vietnam, zijn samenwer king met Herman Brood luttele dagen voor diens dood. Voor de 'hele wereld' staat deze Australi sche Engelsman (1939) echter al sinds halverwege de jaren zestig geboekt als de creatieve 'beeldvormer' van The Fab Four, verantwoordelijk voor onder meer de be ruchte 'slagershoesfoto' die in allerijl van het (Amerikaanse) album 'Yesterday And Today' moest worden verwijderd. Met dat feit heeft Whitaker inmiddels dusdanig le ren leven, dat hij af en toe weer meewerkt aan stijlvolle terugblikken op de periode dat John, Paul, George en Ringo uit Liver pool popgeschiedenis schreven. Vandaar zijn persoonlijke inzet bij de expositie 'In Your Face'waarmee V!P's International Art Galleries en Untitled Arts op het Westelijk Handelsterrein in Rotterdam de komende maanden sier gaan maken. Achteloos Bijna achteloos wijst Robert Whitaker in galerie Untitled Arts op een levensgroot portret van een bloot meisje met bloemen in d'r haar en een slordige peuk in d'r hand, ge schoten halverwege de jaren zestig. „Later is me verteld dat deze foto wordt gezien als de allereerste signalering van de psychede lische flower-powertijd", luidt zijn com mentaar. Even verderop hangt Mick Jagger, uitge dost als de legendarische Australische vrij buiter Ned Kelly ten behoeve van de gelijk namige film. Andermaal een sober, maar treffend onderschrift van de fotograaf: 'Was Marianne Faithfull toen maar niet als te genspeelster afgehaakt, dan was het eindre sultaat zoveel beter geweest.' Hij pakt ver volgens een enorme, ongebonden bundel vol bizarre kieken van de Catalaanse maes tro Salvador Dali. „Voor de camera was hij een regelrechte hoer, hij deed alles om maar op te vallen, ging daarmee door totdat hij erbij neerviel", herinnert Whitaker zich. Over deze excentrieke inspiratiebron wil hij wel blijven uitweiden. „Bij hem is het voor mij toch begonnen. Zestien was ik toen ik hem een brief schreef waarin ik m'n eerste eigen artistieke ideeën ontvouwde. Ik kreeg zowaar antwoord, waardoor ik vele jaren later, in 1968, ook daadwerkelijk bij Dali durfc i aan te kloppen. We begrepen elkaar meteen, voor we het wisten waren we vrien den en reisde ik met hem van hot naar her. Ongelooflijk veel heb ik van deze man opge stoken." Zijn fascinatie voor het surrealisme van Da li en aanverwanten had hij al eerder kunnen botvieren als vaste fotograaf van The Beat les. „Voor mij waren ze als plastic poppen, ik kon doen en laten met ze wat ik wilde", aldus Whitaker, die in 1964 door Beatles manager Brian Epstein, werd ingehuurd. Originele ideeën had de in Engeland opge groeide, maar ju Australië doorgebroken fotograaf genoeg. Alleen spoorden die vaak ludieke hersenspinsels niet altijd met de toen gangbare zeden. Groot was dan ook de commotie toen Whitaker in 1966 de heilig verklaarde Beatles liet poseren als een stel letje met lappen vlees en kapotte speelgoed poppen behangen slagers. „Het enige dat ik wilde laten zien was dat die jongens nog altijd net zo van vlees en bloed waren als iedereen. De verering had zulke groteske vormen aangenomen dat een soort waarschuwing wel op zijn plaats was, vond ik. Denkend aan de film 'Un chien An- dalou' van Luis Bunuel en Salvador Dali, waarin in een menselijk oog wordt gesne den, kwam ik uit op wat 'the butchers slee ve' is gaan heten. Ik meende dat de bood schap wel duidelijk genoeg was, maar dat was dus niet zo. Door de foto's af te keuren is er een geweldige cult omheen ontstaan, waar ik nooit gebruik van heb willen ma ken. Daarom ontbreken ze ook hier in Rot terdam. Maar ik kom er nog wel een keertje mee voor de dag, geweldig opgeblazen en prominent uitgestald, zodat men zich weer eens zal ergeren, misschien." Aan zijn rol als visueel documentarist kwam een einde doordat The Beatles gaan deweg minder als een stel muzikale muske tiers naar buiten traden. Bleek het na 'Candlestick Park, San Francisco, 29 au gustus 19 6 6gedaan met het toerenvrij snel daarna was er de 'bekering' tot Indiase goe roe Maharishi Yogi, gevolgd door de dood van voornoemde regelneef Epstein. Beide laatste gebeurtenissen hebben volgens Whitaker flink bijgedragen aan de gestage ontbinding van het baanbrekende viei*tal. „George Harrison was via Ravi Shankar dermate in de ban geraakt van de Hare Krishna-beginselen dat de hele sfeer binnen de groep was veranderd. Na alle krankzin nige hectiek was mediteren ineens het sleu telwoord geworden.Daarnaast betekende het onverwacht wegvallen van Brian dat The Beatles plotseling niemand meer had den met een masterplan. Epstein is het toch geweest die de greep heeft gemaakt, die met zijn vrij chique achtergrond steeds heeft aangestuurd op het uitstralen van een be paalde allure. Van hem moesten ze bijvoor beeld naar de koningin, zodat ze ook in de betere kringen makkelijker zouden worden gepruimd." Vietnam Zelf was Whitaker toen inmiddels de 'pops- cene' al behoorlijk zat, Verlegde daarom steeds meer zij n aandacht naar film- en oor logsfotografie. „Tijdens een internationale dichtersavond in Londen, waarbij ook jullie Simon Vinkenoog van de partij was, werd ik gegrepen door wat er over Vietnam werd ge zegd. Wat daar aan de hand is, is heel wat belangrijker dan het mooi vastleggen van al die artiesten, dacht ik. Dus ben ik gegaan. Zo ook naar Bangladesh en Noord-Ierland. Zelf liep ik op een gegeven moment in Cam bodja een forse buikwond op, maar wat de deur dicht deed was dat mijn vrouw even la ter in Israël ternauwernood aan de dood ontsnapte. Ze had het geluk dat de raket die net boven haar hoofd in haar hotelkamer in sloeg niet tot ontploffing kwam. yoor mij was dat het sein om af te haken." Whitaker trok zich in 1972 terug op een boerderij in Sussex en ging vooral naar het groeien van het graan en zijn drie kinderen zitten kijken. Een ongeluk bij het oogsten dreef hem eind jaren tachtig weer naar zijn oude liefde: in het exploiteren van zij n unie ke archief zat meer brood dan hij had ver moed, de stroom uitnodigingen voor ten toonstellingen en lezingen was al snel veel groter dan kon worden beantwoord. Waren 'de swinging sixties' dan werkelijk zo bijzonder? „In vele opzichten toch wel," meent Whitaker. „Er was duidelijk sprake van een bevrijding zoals die er daarna niet meer is geweest. Naast de muzikale avontu ren was er het geëxperimenteer met drugs, waaraan ik zelf volop heb meegedaan, al ging ik nooit over de schreef. Maar het grote verschil met nu was dat er leiders waren. Ik heb altijd gezegd dat de jaren zestig zijn be paald door zo'n honderd mensen die het voortouw namen en dat mijn grote mazzel is geweest dat ik me nogal eens op het juiste moment op de juiste plaats bevond." Met het overlijden van George Harrison is bij hem andermaal een brokje Beatles-sen timent afgestorven. Het meest zegt hij op te hebben gehad met John Lennon, wiens dood in december 1980 hem 'vele zware maan den' heeft bezorgd. „We kwamen van de zelfde planeet, begrepen elkaar blindelings. In zekere zin had ik hetzelfde met Herman Brood, die ik kort voor zijn dood heb leren kennen. Een geweldig interessante man. Het nieuws van zijn dood was voor mij extra verbijsterend, omdat het nagenoeg samen viel met eenzelfde bericht over een andere schilder, Howard Arkley, in Australië zeer vermaard, een goede vriend van me en net als Herman gesloopt door drugsgebruik. Triest allemaal, maar natuurlijk ook des te meer reden om te genieten van wat je nog rest. Happy Daze zei ik vroeger voor de grap, het is nu meer dan ooit mijn lijf spreuk." Louis Du Moulin In Your Face, foto-expositie van Robert Whitaker in V!Ps Art Galleries en Untitled Arts, Westelijk Handelsterrein, Van Vollenhovenstraat 14. Toten met zondag 5 mei.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 29