Monopoly
aan de euro
Oé té 4
i 1 I
VriHI f
PZC
Mooie paprika
smaakt minder
Eten wat De Graaf lekker vindt
13
Graaf van
Buren
Kortgene
Lufthansa
E.T. terug
Playstation
I-mode
rj>
Wie goed zoekt, kan misschien nog een Monopolyspel
met guldens vinden. Maar erg waarschijnlijk is dat
niet. Het aloude familiespel is sinds deze week 'omgebouwd'
tot een euroversie. En passant zijn ook wat andere wijzigin
gen doorgevoerd. Opmerkelijk, want het sinds 1945 in ons
land gespeelde spel onderging maar hoogst zelden dergelijke
ingrijpende aanpassingen.
Niet alleen het geld moest
worden aangepast, dat gold
ook voor de stratenkaarten en
de kans- en algemeen fonds-
kaarten die leiden tot een mee
vallertje (,,Een vergissing van
de bank in uw voordeel ")of
een tegenvaller („U wordt aan
geslagen voor straatgeld
Ook de bedragen die voor stra
ten, huizen en hotels moeten
worden betaald zijn aangepast
aan de nieuwe Europese munt
eenheid.
Prijzen
In ons land zijn de Monopoly-
prijzen, vergeleken met de gul
denbedragen, met de factor
honderd gedaald. Uiteraard
ontsnapte ook het speelbord
niet aan aanpassing. Het spel
oogt moderner, de straatnamen
zijn in vette, strakke letters ge
drukt. De producent is tevens
afgestapt van het ook nog in
spiegelbeeld vermelden van de
straatnaam. Aan de pionnen is
extra zorg besteed. Geen goed
kope plastic dingetjes meer in
deze standaardversie, maar
mooie metalen, nostalgische
uitziende miniatuurtjes De
verpakking is eveneens in een
modern jasje gestoken.
De laatste keer dat rigoureus
aan Monopoly werd gesleuteld
was in 1961Toen werden alle
koopprijzen, zoals die in ons
land sinds 1945 bestonden, met
de factor 100 vermenigvuldigd
Dat was gedaan om de waarden
meer in overeenstemming met
de werkelijkheid te brengen. De
prijs van de Kalverstraat bij
voorbeeld steeg daardoor van
400 naar 40.000 gulden.
De laatste 5.000 spellen in gul-
denuitvoering zijn zoncfer enig
vlagvertoon in Ierland gedrukt
en op de Nederlandse markt ge
bracht. Alsof er niks bijzonders
aan is, maar dat is er natuurlijk
wel. Het is de laatste kans om
Paprika's zijn sinds de jaren
zestig enorm populair. Ze
zijn er tegenwoordig in ver
schillende kleuren van paars-
zwart tot bijna wit. Alleen de ro
de, groene en gele paprika's zijn
geschikt om in warme gerechten
te worden verwerkt. Daarbij
moet wel worden aangetekend
dat de gele paprika's bij verhit
ting wel van kleur verschieten
en er dan lang niet zo appetijte
lijk uitzien als de rode en groene
paprika's. De gele, zwarte,
paarse en witte paprika's kun
nen dan ook beter gebrui kt wor
den voor het samenstellen van
salades en andere rauwkostge-
rechten.
Paprika's zien er, zoals ze in ons
land worden gekweekt, door
gaans schitterend uit. Het is het
resultaat van het veredelen van
de oorspronkelijke vrucht
groenten die samen met onder
andere de tomaten en aardappe
len door de Spanjaarden uit
Midden- en Zuid-Amerika inde
16e en 17e eeuw in Europa wer
den geïntroduceerd. Aanvanke
lijk zag men er niet zoveel in en
werden de paprika's als sier
planten gekweekt.
Hongaren
De Hongaren waren de eersten
in Europa die ze niet alleen op
grote schaal gingen kweken
maar ook op het dagelijkse me
nu plaatsten. Van de gedroogde
rode paprika's maakte men een
poeder dat men als vervanger
gebruikte van de destijds vrij
kostbare peper uit het zuidoos
ten van Azië. Dat gebeurt trou
wens nu nog. Men onderscheidt
twee soorten paprikapoeder: de
milde, die als Edelsues/ en dt
scherpe die als Rosenpaprika
wordt aangeduid.
Met de paprika's die in ons land
worden gekweekt, zou je dat
niet goed kunnen doen want
door het veredelen zijn onze pa
prika's hun pittige smaak kwijt
geraakt Gebleven is het 'zoetje'
waarvan wij in de 2 le eeuw me
nen dat het de juiste smaak van
de paprika's is Niets is echter
minder waar. Wij danken het
aan allochtonen uit Marokko en
Turkije dat we verschillen in
smaak van de paprika's zelf
kunnen opmerken
U kunt dan naast de mooie rode
en groene paprika 's ook de zoge
heten Turkse papnka's proeven.
Ze zien er weliswaar niet zo
moot uit maar hebben ontegen
zeggelijk een veel betere smaak
geblazen gevallen
waarmee de schappen bij de
groentenman en de supermark
ten zijn gevuld De Turkse pa
prika's, die ook in ons land
gekweekt worden, zijn verkrijg
baar op de markten en in de
winkels waar onze allochtone
medeburgers hun inkopen doen
Naast de gewone grote bolvor
mige paprika's zijn er tegen
woordig ook puntige paprika's.
Ze zijn meestal nog zoeter dan
de meer gangbare paprika's.
Ook zijn er mini-paprika's op de
markt gekomen. Men kan ze
vullen en als een hapje bij het
aperitief of als een kleine snack
opdienen.
Paprika's zijn rijk aan vitamine
C. Rode paprika's bevatten een
hoog gehalte caroteen. Daar
naast komen ook andere vitami -
nen in paprika's voor. Ze hebben
een goede invloed op de bloeds
omloop en spelen een rol bij het
regelen van de bloeddruk
Zacht gefruite of gesmoorde pa -
prikasnippers leveren samen
met uien. kaas, ei of vleeswaren
een kostelijk broodbeleg op.
Rauwe gesnipperde paprika's
vinden heel gemakkelijk hun
weg in tal van gemengde salades
waarin, ook al door hun kleu
ren, zij een opvallende rol kun
nen spelen. Een van de meest
populaire bereidingswijzen met
paprika's is die waarbij rode of
groene paprika's van een vulling
worden voorzien. Ze worden
meestal in een ovenschaal gaar
gemaakt. Gevulde paprika's
kunnen ook worden verpakt in
aluminiumfolie en in de verpak
king in de oven worden bereid.
Het nadeel van paprika's is dat
niet iedereen de vellen ver
draagt. En dat gaat niet alleen
op voor paprika's die worden
verhit, maar ook voor de papri
ka's die koud worden verwerkt.
Om de paprika's te ontvellen
steekt men ze wel aan vorken en
houdt men de paprika's boven
een gasvlam. De paprika's ver
tonen na verloop van tijd grote
blazen en blakeren zwart
Nadat ze gedeeltelijk zijn afge
koeld, kunnen de vellen er voor
zichtig afgetrokken worden
Ook legt men de paprika's wel in
de oven om ze op het rooster te
laten blakeren.
Hans Belterman
Het blakeren van paprika's in de
oven is een methode die ook vol
gende weck in de recepten met
paprika's die in de dagelijkse
rubriek worden opgenomen
wordt omschreven. Alle gerech
ten die in de dagelijkse rubriek
aan bod komen kunnen uiter
aard met de gewone groene of
rode paprika's worden bereid.
Het loont echter wel de moeite
om de gerechten ook met de
Turkse paprika's uit te voeren.
Omdat die paprika's minder
groot zijn dan die wij gewend
zijn te gebruiken kan het nood
zakelijk zijn om de in de recep
ten aangegeven hoeveelheden
paprika's te verdubbelen.
vrijdag 22 maart 2002
par
bt
Het intrigeerde mij al geruime
tijd, dat opschrift met iets van
een protest er in aan de gevel van dat
knus-ogende etablissement aan de
toegang tot Kortgene waar de kerk
staat. Ik weet de tekst niet letterlijk
te citeren maar het komt er op neer
dat R« staurant-Café Graaf van Bu
ren zeetongen serveert waar je U te
gen zegt en 'niet van die magere
scharminkels'.
De uitbater moet communicatief be
gaafd zijn, want er hangen nog meer
nuttige mededelingen aan en in het
pand die de nieuwsgierigheid op
wekken Ook de menukaart is er mee
doorspekt. En het werkt, want als ik
als voorgerecht de Krabcocktail
7.25) kies, is dat vanwege de ver
zekering dat het hier 'niet van die Ja-
ianse namaak' betreft En inderdaad
ijg ik echte krab te eten, een fikse
portie op een bedje sla met cocktail-
saus die in het midden is geconcen
treerd Eenvoudig, eerlijk en lekker.
'De huiswijnen van de 'Graaf' zijn
geen plonkerige wegdrinkertjes.
maar goede landwijnen die de Graaf
zelve ook gaarne drinkt', lees ik en
dus opteer ik voor de witte PièreBap-
tiste 'komende uit de Coteaux du
Languedoc'2,05 per glas) Het
blijkt een tamelijk droge, fruitige
wijn te zijn met een vleugje appel in
het aroma.
De 'Graaf', zo leer ik, is Pieter Klein,
sedert een jaar of veertien uitbater
van deze oudste herberg van Kortge
ne waaruit deze gemoedelijke eetge
legenheid is 'gegroeid'. Alleen de
kerk is ouder 1 >e rekening vermeldt
de historie van het pand en de 'Graaf'
licht een en ander toe Het oude Kort
gene met kasteel van Jacoba van Bei
eren werd in 1530 verzwolgen door
de zee Bij de herdijking midden ze
ventiende eeuw werd eerst een her-
berg gebouwd Rond 1640 kreeg die
herbergde naam 'Graaf van Buren
Het geroezemoes uit de herberg-bar
klinkt door in het restaurant waarde
sfeer wordt bepaald door kraalbe-
schot en palingfuiken. Op de kaart
dan ook Oosterscheldepaling
19 00), Paling op z'n Antwerps
19,75) en (één van de gestoomde
visgerechten) Veerse Meer Paling tn
't Groen, 'vaak door de kok zelf ge
vangen 20,00). De 'Graaf zet zijn
gusten alleen voor wat hij zelf graag
lust, zoals Heek met kreeftensaus
Restaurant-Café Graaf van Buren
Kaaioprit 6
44H4 CV.Kortgene
Tel 0113-301216
Sluitingsdag in de w inter w ornsdag
en donderdag, nu alleen donderdag,
na Pasen 7 dagen van de w eek open
Keuken open vanaf 17.00 uur.
Creditcards: Visa, Eurocard. Amex
en Diners Club.
Rolstoel: ja. ruime toiletten.
Vegetarisch: groentrnsohotels
Kinderen: keus uit kindrmirnuutje
Roken: geen scheiding, maar met
wensen wordt rekening gehouden.
14,75). „Kan de Graaf zelve u aan
raden". staat er bij vermeld. Hoewel
de Heilbot met kokos en curry
14,75) me aanlokkelijk lijkt, kan
ik er niet onderuit de Grote Tong van
ongeveer een pond 29,50) te kie
zen, want die Vindt u nergens zo lek
ker en voor deze prijs', worth me be
loofd Maar eerst «-en Kreeftensoep
met kreeft' 6,85) I)e toelichting
'Niet van dat blikspul en dat proeft u
ook', klopt, het is een romige soep
met een geconcentreerde krecf-
tensmaak en rijk aan stukken kreeft
Voortreffelijk blijkt ook de tong te
zijn. indrukwekkend groot, met sap
pig visvlees, mooi bruin gebakken
De heerlijke aardappelpuree is ver
rijkt met ui en derge 11 j ke en de frieten
zijn Vlaams De gast kan zijn rauw -
kostsalade aanmaken met de specia
le dressing van de chef die in kanne
tjes op de tafels staat
Alles is vers bij de 'Graaf en daar
door zijn de Spareribs(€ 14,25. 'Be
reiding duurt wat langer en de Wor-
tel/koreandersocp 5,95) uitver
kocht
Bij sommige gerechten staan specia
le aanbevelingen met een knipoog
naar 'insiders zoals bij de 'lekker ge
bakken' Camembert met Cumber
landsaus(f. 6.00) 'Vindt JanSandee
zo lekker' of bij de Grote Tóng 'Graaf
van Buren" 31.25) 'Lust Zegertje
zo graag'
Aan een belendend tafeltje breken
Duitse gasten zich het hoofd over
wat Oma's Wentelteefje zou kunnen
inhouden Helaas is er na de giganti
sche tong geen plaats meer voor een
nagerecht ,,I)e Graaf wenst u een
goede bekomst", luidt het op de reke
ning
Kien van Reems
De Duitse luchtvaartmaat
schappij Lufthansa biedt haar
passagiers als eerste breed
band-internettoegang aan
boord
Voorlopig nog in één vliegtuig,
maar het isde bedoel mg dat vol
gend jaar alle toestellen voor de
lange afstand met het systeem
zullen zijn uitgerust
Alle passagiers, niet alleen die
in de business class, zullen dan
verbinding kunnen maken met
een compleet netwerk, via ka
belverbindingen of zelfs draad
loos.
Het eerste 'breedband-vlieg-
tuig' is de Boeing 747-400 Sach-
sen- An halt, die van het geavan
ceerde systeem werd voorzien
tijdens een recente grote onder
houdsbeurt Het netwerk is te
vergelijken met dat in een mid-
delgroot bedrijf en heeft ongc-
veer 380 aansluitingen
Maar technologie zit in de satel-
Iietantenne, waarmee het toe
stel gedurende zijn hele vlucht
over de Atlantische Oceaan een
razendsnelle data verbinding
met het internet kan onderhou
den.
Daartoe is hel nodig dat die an
tenne voortdurend nauw keurig
gericht blijft op de satelliet, die
36 000 kilometer boven het
aardoppervlak hangt.
Om dat mogelijk te maken bij
elke stand en beweging van het
vliegtuig, is een speciale ncht -
systeem ontwikkeld dat gebruik
maakt van de navigatie- en in-
strumentgegevens van het
vliegtuig zelf
De totale bandbreedte van het
systeem is maximaal vijf mega
bit per seconde Die zal echter
gedeeld moeten worden door al
le gebruikers die op een bepaald
moment de verbinding willen
gebruiken.
De wereldberoemde en vertede
rende ruimtebewoner E T uit de
gelijknamige film verschijnt
binnenkort als hoofdpersoon
van een computergame. Op 28
maart komt de pc-versie van het
spel 'E T The Extra-TVrrestri-
al'. korte tijd later gevolgd door
versies voor Game Boy Adfvan-
cc en -Color en PSX
Tegelijkertijd maakt E.T. ook na
twintig jaar zijn rentree in de
bioscopen De film uit 1982 is
een technische remake, ver
fraaid met computer-graphics en
met een digitale remix van de
muziek van John Williams De
game wordt in Nederland gedis
tribueerd door UbiSoft.
Sony komt met een camera die
op de PlayStation2-*pclcompu-
t«r kan worden aangesloten
Hiermee kan de speler zichzelf
op het scherm zichtbaar maken
als onderdeel van het spel
Daarbij zorgt beeldherken-
nings-softw are ervoor dat
hand- en lichaamsbewegingen
in commando's worden omge
zet, die door het spel worden be
grepen
Deze vorm van spelbesturing is
niet helemaal nieuw Vorig jaar
presenteerde Intel een soortge
lijk systeem, waarbij een web
cam werd gebruikt die op een pc
was aangesloten Wat software
betreft bleef het toen echter bij
een simpel demonstratiepro
gramma voorde Pentium4-pro
cessor
Sony is van plan om de techno
logie te gaan gebruiken voor al
lerlei interactieve games die op
de PlayStation kunnen worden
gespeeld
Binnen een jaar worden de eer
ste titels verwacht.
Toshiba maakt het tweede toe
stel waarmee vanaf medio april
gebruik grmaakt kan worden
van >-mode. het draadloze
breed band-intern etsysleem
van KPN
Bij de aankondiging kortgele
den was alleen een toestel van
NEC beschikbaar Straks zullen
de abonnees dus tussen min
stens twee apparaten kunnen
kiezen.
Na 45 jaar is Monopoly
in een nieuw jasje gestoken.
nog een Monopoly-versie met de
oer-Hollandse gulden te be
machtigen. Op termijn zal deze
uitgave ongetwijfeld een gewild
verzamelobject worden Eigen
lijk zou het dan ook wel zo aar
dig zijn geweest als fabrikant
Hasbro er iets speciaals van had
gemaakt. Met het verdwijnen
van het Monopolyspel oude stijl
komt er immers een einde aan
een tijdperk. Honderdduizen
den gezinnen probeerden elkaar
de loef af te steken en met dui
vels genoegen een poot uit te
draaien bij het kopen of betre
den van een straat met hotels
Een gemiste kans. temeer omdat
Hasbro een naam heeft opge
bouwd met het uitbrengen van
speciale uitgaven van oeroude
spellen. De speelgoedfabrikant
komt steeds vaker met bijzon
dere versies Zo is er een beleg
gersuitvoering, compleet met
beurseomputer en is op de actu
aliteit ingehaakt met een Poké-
mon-editie. Ook maakt Hasbro
handig gebruik van populaire
stripfiguren als Suske en Wiske.
En wat te denken van luxueus
uitgevoerde spellen in fraaie
mahoniehouten kistjes en der
gelijke.
Geld en macht
De onverwoestbare kracht van
Monopoly is dat het gebaseerd is
op geld en macht. Een spel rond
deze thema's verveelt kennelijk
nooit Hasbro claimt wereld
wijd 200 miljoen spellen te heb
ben verkocht. Rond een half
miljard mensen heeft wel eens
Monopoly gespeeld. En dan te
bedenken dat de geestelijke va
der van het spel aanvankelijk
werd weggehoond.
Op zoek naar een mogelijkheid
om in de crisisjaren 30 aan de
werkloosheidsmisère te ont
snappen, bedacht de Ameri
kaan Charles B. Darrow het spel
Monopoly. Hij toog in 1934 met
zijn idee naar spelletjesprodu
cent Parker Brothers Deze be
keek het welwillend, maar zag
er toch weinig in. De bazen van
Parker Brothers kwamen met
liefst 52 veranderingen die vol
gens hen nodig waren om het
spel aantrekkelijker te maken
Darrow was echter eigenwijs
genoeg om zich daar niks van te
trekken. Hij geloofde heilig in
zijn spel en besloot in eigen be
heer 5.000 exemplaren te laten
vervaardigen. Hij verkocht de
met de hand vervaardigde spel
len aan een winkel in Philadel
phia. Ze waren in een mum van
tijd uitverkocht en er ontstond
een grote vraag. Darrow kon het
op eigen kracht niet meer bijbe
nen en stapte in 1935 opnieuw
naar Parker Brothers Dat rook
geld, nam Monopoly in produc
tie en nog hetzelfde jaar werd
het 't best verkochte spel van
Amerika
De Amerikaanse uitvoering
werd ook uitgebracht in andere
landen. Er verschenen boven
dien verschillende nationale
versies. Zo ook in Nederland,
dat koos voor Nederlandse stra
ten en situaties.
De Amerikaanse versie is geba
seerd op het straatbeeld van At-
lantic-City, New Jersey. De
straat Boardwalk uit het origi
nele spel werd m Engeland
Mayfair. in Frankrijk Rue de la
Paix, in SpanjePaseo del Prado
en in Nederland Kalverstraat
Inmiddels wordt Monopoly in
75 landen gespeeld en is het in
26 talen verschenen
Met Monopoly zijn diverse re
cords gevestigd Zo is er 286 uur
achter elkaar mee in een boom
hut gespeeld, 99 uur in een bad
en 36 uur ondersteboven Het
langste Monopolyspel ooit
duurde 70 dagen Er zijn tot op
heden 650 miljoen groene huis
jes geproduceerd en sinds de in
troductie van het spel zijn meer
dan 20 verschillende pionnen
ontwikkeld, variërend van
paard tot hond en van auto tot
lantaarn En dan nog dit. vol
gens Monopolyverzamelaar
Veldhuis uit Zoetcrmeer mag ie
dereen het spel straffeloos na
maken. omdat na 50 jaar het oc
trooi zou zijn verlopen.
Hennie Talens
Het oude Monopoly in guldens is geruisloos van het spellentonecl verdwenen
