PZC
Laurus beleeft dramatisch jaar
Franken exporteert technologie
Mobieltje wordt
in nabije toekomst
compleet kantoor
John Frostbrug krijgt opknapbeurt
Moddergevecht in
HP-top over plan
overname Compaq
sport
Supermarktketen zag verlies oplopen tot 442 miljoen euro
Centrale bank
Rusland krijgt
nieuwe baas
het bedrijf
donderdag 21 maart 2002
van onze redactie economie
AMSTERDAM - Voor super
marktketen Laurus is 2001 dra
matisch slecht verlopen. Het
nettoverlies liep. vooral in de
tweede helft van het jaar. op tot
442 miljoen euro, tegen een ver
lies van 53 miljoen euro een jaar
rerder. „Het was een desastreus
jaar", onderstreepte topman J.
Hessels gisteren maar eens tij-
Laurus-topman
ontkent gebrek
aan toezicht
AMSTERDAM - Interim-voor
zitter en commissaris Jan-Mi-
chiel Hessels van Laurus wenst
voor het afgelopen rampjaar de
hand niet in eigen boezem te ste
ken.
Toch heeft de mislukking zich
onder zijn ogen afgespeeld en
onder die van medecommissaris
en grootaandeelhouder (34,5
procent) Eric Albada Jelgers
ma Beiden zijn gepokt en gema
zeld in de detailhandel. Hessels
als ex-topman van Vendex-
/KBB en Jelgersma als groot
aandeelhouder van super
marktketen Super de Boer die in
Laurus is opgegaan
„Aan de één formule-strategie
(Konmar) ging een gedegen on
derzoek vooraf. Het was niet het
besluit van één iemand. En als
iedereen per se wil, kun je als
Raad van Commissarissen niet
veel anders dan meegaan. Hoe
wel we wel onze bedenkingen
hadden bij de optimistische om-
zetprognoses."
De bedenkingen bleken al me
teen te worden bewaarheid toen
in mei de eerste Konmar werd
geopend. De voorspelde omzet
groei van 20 procent bleek een
omzetverlies in dezelfde orde
van grootte te worden. ..We
voelden toen al dat het niet goed
ging. Maar er was afgesproken
dat de ombouw van 120 winkels
van Groen woud tot Konmar een
checkpoint was. Toen hebben
we keihard op de rem ge
stampt." GPD
deus de presentatie van de jaar
cijfers.
Hessels is als gedelegeerd com
missaris aan de leiding sinds
Casino begin maart bekend
maakte een belang van 37,6 pro
cent te willen nemen in de hol
ding van onder andere Konmar.
Super de Boeren Edah Het con
cern kan dat uitbreiden tot 51
procentCasino was op de hoog
te van de slechte cij fers die Lau
rus gisteren naar buiten bracht.
Laurus leed overal verlies.
Spanje was een blok aan het
been. in Belgié ging het slechter
dan verwacht en in Nederland
liep het concern vooral financi
eel leeg op de mislukte om
bouwoperatie naar één nieuwe
Konmar-formule. Ook de eerste
twee maanden van 2002 was het
bedrijfsresultaat negatief Al
leen in Nederland maakt Lau
rus weer winst.
Precieze cijfers gaf Hessels niet,
maar vorig jaar liepen de verlie
zen bij de 137 Konmar-winkels
op tot boven de 100 miljoen eu
ro. Door de positieve resultaten
bij de 287 vestigingen van Edah
en de 425 winkels van Super de
Boer bleef het verlies in Neder
land beperkt tot 58 miljoen eu
ro. In Belgie kwam het verlies
uit op 11 miljoen euro
In Spanje leed I-aurus het mees
te verlies (67 miljoen euro)
Daar gaat het concern hard sa
neren 'Veelvan de bijna negen
honderd supermarkten daar
gaan dicht. Laurus praat ook
met een partij over de verkoop
van de Spaanse tak. De naam
wilde Hessels niet noemen In
middels zit een team van Casino
in Spanje, dat de reorganisatie
moet stroomlijnen.
Lasten
Waardeverminderingen van
vaste activa en goodwill druk
ten de resultaten sterk. De bui
tengewone lasten liepen daar
door op tot 304 miljoen euro. De
goodwill voor de verwerving
van de winkels van Groenwoudt
is met 90 miljoen euro afge
waardeerd en de bezittingen in
Spanje met 180 miljoen euro.
Tot de buitengewone lasten be
hoorden ook de afwikkeling van
de sluiting van de Basismarkt en
die van de ombouwoperatie.
Het saldo van buitengewone
lasten en baten kwam uit op 226
miljoen euro negatief.
Inmiddels heeft de supermarkt
keten een negatief eigen vermo
gen van 176 miljoen euro. Euro-
next Amsterdam is daarvan op
de hoogte gesteld, maar Laurus
komt nog niet op het strafbank-
je omdat het bezig is met een
flinke herstructurering Met
Casino en de banken ABN Am-
ro. ING en Rabobank zijn daar
over begin maart afspraken ge
maakt Zo worden er voor 400
miljoen euro nieuwe aandelen
uitgegeven I liervan neemt Ca
sino de helft
De bestaande aandeelhouders
moeten tijdens een bijzondere
vergadering op 14 mei nog wel
akkoord gaan met de aandelen
emissie Mochten zij instem
men. dan zien zij hun aandelen
kapitaal flink verwateren.
Grootaandeelhouder E. Albada
Jelgersma heeft zich naar ver
luidt als commissaris onthou
den van steun voor het bod van
Casino ..Als de grootaandeel
houder niet akkoord gaat met de
plannen, moet hij zijn zetel in de
raad van commissartssen opge
ven", zei Hessels.
De omzet bleef nagenoeg onge
wijzigd op 6.4 miljard euro,
vooral dankzij de Nederlandse
vestigingen van Edah en Super
De Boer. In Belgie daal de de om
zet licht en in Spanje flink, mede
door het sluiten van een aantal
vestigingen.
Laurus kwam er vorig jaar heel
anders uit te zien. Er bleven in
Nederland drie ketens over Su
per De Boer. Edah en Konmar
Dne eigen slagerijen werden
aan Nutreeo verkocht Deslijte-
rijketen Mitra en 177 franchise
dierenspeciaalzaken onder de
naam Pet s Place werden ver
kocht Ook kwam er een einde
aan de Basismarkt en kreeg
Spareen nieuwe eigenaar ANP
ARNHEM - Steigerbouwers zetten de John Frostbrug in Arnhem in de steigers. I >e boogbrug over dr Rijn. bekend van de Slag om Arnhem
in september 1944, wordt zowel aan de onderzijde als aan de bovenkant geverfd. De werkzaamheden duren tot en met november
foto ANP
MOSKOU - De titel van 'slecht-
(ste centrale bankier ter wereld'
is weer vacant. Victor Gerasjt-
sjenko, president van de Russi
sche Centrale Bank. heeft onder
druk van president Poetin zijn
carrière beëindigd. Analisten
vreesden even dat de roebel in
elkaar zou klappen, maar de
Russische munt toonde zich
verrassend stabiel. Het vertrek
van de kleurrijke, maar omstre
den Gerasjtsjenko is bijna ge
ruisloos verlopen.
In 1995 kroonde het zakenblad
The Economist hem tot slecht
ste centrale bankier ter wereld.
Victor Gerasjtsjenko had de ti
tel te danken aan de - naar ver
luidt in samenspraak met enke
le commerciële bankiers geën
sceneerde - roebelcrisis in 1994.
Gerasjtsjenko verloor er zijn
baan door, maar hij mocht
sindsdien graag grappen over
zichzelf vertellen waarin deom-
schrijving 'slechtste bankier ter
wereld' veelvuldig voor kwam
Gerasjtsjenko wordt vooral
kwalijk genomen dat hij niets
heeft gedaan aan de hervorming
van het failliete Russische
banksysteem En de geur van
corruptie was nooit ver weg. Zo
nep de bouw van een nieuw
kantoor recht tegenover het
Kremlin nogal wat verwarring
op. In de boeken werden 27 mil
joen dollar aan bouwkosten op
gevoerd. terwijl in werkelijk
heid maar 9.5 miljoen betaald
zou zijn aan de aannemer Nie
mand in Rusland keek er echt
van op.
Verdiensten
Gerasjtsjenko had echter ook
verdiensten Na de crisis van
1998 nep Jeltsin hepi terug naar
de Centrale Bank en daarna
wist hij de stabiliteit te herstel
len Inmiddels heeft de Centrale
Bank weer een goud- en devie
zenreserve ter waarde van 36,2
miljard dollar Gerasjtsjenko
beschermde de onafhankelijk
heid van de Centrale Bank met
hand en tand, maar uiteindelijk
botste hij steeds vaker met de
ffgering
President Poetin heeft nu Sergej
Ignatiev. een vertrouweling uit
St Petersburg, als nieuwe
bankpresident voorgesteld De
onafhankelijkheid van de cen
trale bank lijkt daarmee aange
tast. maar Ignatiev geldt als een
rustig en «-erlijk tx>stuurder
Analisten hopen dat het hope
loos inefficiënte banksysteem m
Rusland eindelijk op de schop
iMt. Ignatiev temperde maan
dag
echter de verwachtingen
in de bancaire wereld zijn ver
anderingen een kwestie van ja-
rm. niet maanden GPD
door Desirée Schouten
GOES - Franken bv in Goes ont
wikkelt en bouwt machines
voor de mosselverwerking, zo
als wassen, sorteren en ontbaar
den. Ook geautomatiseerde ap
paratuur voor koken, pellen en
verdere bereiding, bijvoorbeeld
tot kant en klare producten en
fastfood. behoren tot het werk
terrein.
„De eerste machines bouwden
we in de jaren zestig, toen Yerse-
ke begon te automatiseren",
vertelt I. Sinke, medewerkster
verkoop van Franken. „Voor die
tijd verkochten de vissers het
product direct uit zee en onbe
werkt aan de klanten. Die be
gonnen te vragen om gewassen,
gesorteerde en van vuil ontdane
producten. Een klant van ons
kwam met de vraag of we hier
voor een machine konden ont
wikkelen." „Daar kwam later
de vraag voor een onttrosma-
chine bij. Mosselen groeien na
melijk in trossen en als ze los
zijn van elkaar, is de verdere
verwerking gemakkelijker. En
nog later kwamen de machines
voor verdere bereiding, omdat
de vraag van de consument naar
kant en klare producten toe
nam
L. Franken richtte in 1892 aan
de Turfkade in Goes Franken
Goemans op. Hij was voorna
melijk actief als importeuren
fabrikant van landbouwwerk
tuigen De catalogus uit die tijd
vermeldt interessante machines
zoals een overdwarsch dorsch-
machine, lijnkoekenbrekers, de
driescharige patentploeg en de
Holsteinscne karn Veelal in on
bruik geraakte benamingen
voor destijds heel handige hulp
jes voor de landbouwer
Laatste generatie
Later veranderde de naam van
het bedrijf in Franken Van
Weel en was het gehuisvest aan
de M A de Ruyterlaan De ont
wikkelingen richting machine
bouw in de tweede helft van de
vorige eeuw leidden tot het om
zetten in een b vdie door de
derdeen laatste generatie Fran
ken werd verkocht aan C. Koole
enW FJ Smit De laatste is nog
steeds technisch directeur,
daarnaust is H. de Vroom recen
telijk algemeen directeur ge
worden Door de ontwikkeling
van gespecialiseerde machines
voor de schelpdier-verwerkende
industrie in Yerseke kreeg Fran
ken op dat gebied een grote ken
nis en ervaring De gang naar de
internationale markt maakt dat
hard nodig
Een machine die bij Nederland
se producten goed werkt, kan in
In dr montagehal van Franken w ordt gew erkt aan allerlei systemen voor de verwerking van mosselen.
het buitenland onverwachte
problemen tegen komen Sinke:
„Ga je met een goed werkende
machine naar het buitenland,
blijken mosselen daar anders te
zijn Andere maat, andere vorm,
een breekbaarder schaal, van
alles „In Spanje bijvoorbeeld
blijken de baarden veel vaster te
zitten door een ander groeipro
ces. Daar moeten we dan weer
oplossingen voor bedenken en
de machines aanpassen."
De ontwikkelde machines en
technieken worden overal ter
wereld verkocht
Verkoopmedewerker H. Schol-
tens: „Overal waar water is en
professioneel gevist wordt, kun
je onze machines vinden, van
Amerika tot China De Franse
markt met zijn vele kleine mos-
selvcrwerkende Ixxlrijfjes is be
langrijk voor ons Noorwegen is
m opkomst voor de mossel ver
werk ingslijnen en belooft een
grote markt te worden. In Cana
da hebben we net een project af
gerond Daar hebben we een
volledige fabriek ingebouwd
aan boord van een vissersschip,
zo eentje waar je een fiets nodig
hebt om van voor naar achter te
komen
Niet alleen in hoog geïndustria
liseerde landen vindt Franken
Frankan B.V.
PlaaU:
Gom
Opoericht:
1892
Ajintjil
madawerkari
45
rood de 6 iniijoan au ro
een markt, ook in minder ont
wikkelde gebieden toont men
belangstelling
..Pa* geleden hebben we in Chi
na een lokale mossel industrie
aan geautomatiseerde verwer
king geholpen", vertelt Sinke
„Dat ging daar allemaal nog
volledig handmatig Ze zaten
echt nog met de hand mosselen
schoon te maken, in kookpotjes
te doen, te pellen en te verpak
ken." Franken verkoopt zowel
machines voor de bewerking als
vix>r de oogst Verder richt het
bedrijf zich voornamelijk op de
zogenoemde tweekleppige
schelpdieren als mosselen, oes
ters. kokhaantjes. gapers, ve-
nusschelpen en St. Jacobsschel
pen
Een product in opkomst is de
scheermesschelp die sinds kort
commercieel bevist wordt
Lekker uit de oven, met een
beet je'kaas aldus Sinke
Alle aandacht voorde productie
van schelpdier-verwerkende
machines zou doen vergeten,
ilat Franken begon als fabri
kant van landbouwmachines
Dat doet het bedrijf weliswaar
niet meer op die manier, maar
geheel losgelaten isde land-
lx>uw*afdeling ook niet
Sinke .Franken heeft zich ge
specialiseerd in de verwerking
van zaden en granen Bedrijven
als Advanla werken aan de opti
malisering van de kwaliteit van
zaden Dat komt neer op sorte
ren. schonen ofwel ontdoen van
aanhangend vuil en het toevoe-
door Chris van Alem
HANNOVER - ...Mijn hoofd is
een beetje te rood. /eggen ze."
Per mobieltje heeft de Deen
even gecheckt of de digitale foto
die twee minuten tevoren in
ilannovrr is genomen, thuis
goed is ontvangen „Dan zult u
wel teveel bier gedronken heb
ben." grapt de man van So-
nyEricsson terug. In zijn hand
rust de jongste telg van de
Zweeds-Japanse telecomreus.
Do P800, zoals het apparaat
heet. is een complete zakagenda
met digitale camera, een groot
kleurenscherm en voorzien van
multimedia messaging Daar
mee kun je sms'jes opleuken met
zelfgemaakte kiekjes, anima
tiefilmpjes en stukjes muziek
En nog een detail: je kunt er ook
mee bellen De prijzen begin
nen. afhankelijk van de kunst
jes die het apparaat kan. bij vijf
honderd euro
Het nieuwe telecomtijdperk in
optima forma: geen saaie mo
bieltjes meer waar je alleen
maar mee kunt bellenen sms'cn,
maar een compleet mobiel kan
toor in de binnenzak. Het stond
allemaal uitgestald op de CeBit
in Hannover, de grootste tech-
nologicbeurs ter wereld met
meer dan achthonderdduizend
bezoekers in een week. Sommi
ge beursbezoekers spoedden
zich per mini-step door dit tele-
comparadijs In dit soort snoep
winkels gh mt en glittert de tele
com industrie.
Droomhuis
Uit niets bleek dat achter do
glanzende facades een kreupele
bedrijfstak schuilgaat Wie
straks iemand zijn mobiele tele
foon tevoorschijn ziet halen
heeft niet te maken met een ge
wone beller Nee. honderd pro
cent zeker dat hier een digitaal
fotootje van de omgeving wordt
gemaakt Zo kan hel drrxim-
huis, de nieuwe liefde of die zon
overgoten baai direct worden
vastgelegd en doorgeseind naar
het thuis front Ingebouwde ca
mera's worden standaard in de
telefoons- van - morgen
De camera^ zitten zowel in de
telefoons voor de consument als
in het mobiele kantoor van de
zakenman Nokia, Panasonic.
Siemens. Samsung iedereen
pronkt ermee Trium. het mo
bieltjes-merk van Mitsubishi,
heeft zelfs toestellen waarmee
je videoconferencing kunt doen
Kletsen-met-beeld Je kunt er
zelfs kleine vidcofilmpjes van
tien minuten mee opnemen
Aan alles was in Hannover te
zien dat Japan op telccomgr-
bied een straatlengte voorligt
op Europa Geen Ju pans toestel
meer zonder kleurenscherm en
camera. Soms zit er als toetje
nog «-en mp3-recorder in om
muziek mee af te spelen
GPRS
Wuar Europa reikhalzend uit
ziet naar mobiel internet via
UMTS, is NTT DoCoMo daar
mee in Japan al begonnen Eu
ropa is maar net toe aan GPRS,
een soort turbo-versie van
GSM Vandaar dat vrijwel alle
nieuwe toestellen geschikt zijn
voor GPRS Daarmee ben je
constant verbonden met het
netwerk en betaal je per afgeno
men megabyte. GI'RS richt zich
vooral op de zakelijke markt,
uitgezonderd KPN s troef i-Mo-
de. een kloon van het Japanse
succesnummer, waarvoor het
concern eind volgend jaar een
miljoen yuppen wil hebben ge
strikt
Terwijl Europa voorthobbelt
doktert Japan alweer aan nieu-
wigheidjcs Zoals do Mountain
Communication voor snow-
boarder en skiër.
Deze stiftvormige "kleurentele-
foon' zit met een gordel om de
buik vast. Hij geeft informatie
over weer. sneeuwhoogte, toe
stand van de pisteen is voorzien
van het Global Positioning Sys
tem (GPS). Daarmee kunnen
onder de sneeuw bedolven ski
ers razendsnel worden opge
spoord
TVrwijl de reddingshelikopter
nog in de lucht hangt heeft de
Mountain Communication
hartslag en bloeddruk van de
patient al doorgegeven De dok
ter kan direct aan de slag GPD
foto Willem Mieras
gen van beschermende midde
len en stoffen ter verhoging van
tie kiemkracht Franken heeft
hiervoor machines ontworpen.
Die passen bijvoorbeeld ver
schillende reinigingstechnie
ken toe en sorteren op grootte,
soortelijk gewicht, lengte en
structuur
Zaadveredeling is in Nederland
vergevorderd, waarvoor tech
nologisch hoogw aardige ma
chines ontwikkeld moeten wor
den Franken werkt hiervoor
ook samen met het instituut
TNO. dat idreen voor verder
gaande zaadveredeling ontwik
kelt.
Amerika
Via een dochteronderneming
heeft Franken de in Nederland
ontwikkelde technieken nu ook
op de Amerikaanse markt geïn
troduceerd Sinke: „Door onze
ervaring op diverse gebieden en
onze naamstiekrndheui. komen
we dan ook op heel andere pro
jecten uit We zijn bezig voor
Maleisië machine* te ontwikke
len, waarmee afval van palmbo
men verwerkt kan worden tot
hoogwaardig kippenvoer. Daar
denk je toch niet zo snel aan
maar het is ons gevraagd en dan
gaan we ermee aan de slag."
door Ans Bouwman»
WASHINGTON - liet bittere
gevecht in Silicon Vallei om dr
overname van computerbedrijf
Compaq door printerbedrijf
Hewlett Packard i* ge*treden.
Alleen i* de uitkom*! oog niet
bekend. I>e vrouw aan hel roer
\an IIP, Carly Fiorina, denkt
dat ze gewonnen heeft met een
'klein maar voldoende verschil'
rn du* dat de overname kan
doorgaan.
Walter Hewlettde 'zoon van' en
fel tegenstander van Fiorina's
plannen, denkt op zijn beurt dat
de voorsprong zo genng is dat
een telling van alle stemmen van
de HP-aandeelhouder* uit
komst moet brengen .Het is
geen uitgemaakte zaak." Pas al*
alle stemmen van de 900 000
aandeel houders in het bezit van
ruim 1.9 miljard aandelen zijn
geteld, iscr volledige duidelijk
heid. Dat kan nog wel even du
ren.
Als het Fiorina is gelukt de
meerderheid van de aandeel
houders mee te krijgen met haar
plan om Compaq voor 20,9 mil
jard dollar te kopen, mag dat
een klem wonder neten Na een
weinig enthousiaste ontvang*',
van de fusieplannen <>p Wall
Street - na de uankondigmg in
september zakten de beurskoer
sen 17 procent - leek de draai
van HP-commi*sans Walter
Hewlett de doodsteek voor de
gezamenlijke toekomst van
HP/Compaq
Grievend
De dissident keerde zich op 6
november plotseling tegen de
overname, en wat volgde was
een van de meest bitse, grieven
de cn persoonlijke bedrtjfst wis
ten uit de geschiedenis Geen
middel werd onbenut gelaten
om aandeelhouders of hun ge
volmachtigden in het kamp
voor of tegen het samengaan
tussen de pnnterfabnkanl en de
computermaker te krijgen
Paginagrote advertenties - zeg
maar gerust aanklachten in
kranten, persoonlijke bezoeken
van dissident Hewlett of de be
oogde nummers een en twee van
het fusiebednjf Carly Fiorina
en Compaq-baas Michael Ca-
pellas, beledigingen aan eikaars
adrr*. telefoontjes naar kleine
aandeelhouders, een roadshow
met gelikte presentaties, dikke
enveloppen met informatie
Ko*ten zo n 100 miljoen dollar
Walter Hewlett, de zoon van op
richter Willtam Hewlett, kreeg
de steun van David Woodley
Packard, ook de 'zoon van'. De
twee families samen hebben 18
procent van de aandelen, en
vormen derhalve een groot blok
tegen Hewlett zegt ook ge
steund te worden door het per
soneel. dat via bedrijfspensi-
oenplannen flink wat aandelen
in het bedrijf bezit
Fiorina kreeg de steun van een
aantal grootaandeelhouders, en
wist ook andere investeerders
en fondsmanagers over te halen
Tachtig procent van de aande
len is ondergebracht bij grote
individuele en institutionele be-
legger* en hun stemgedrag is
snel duidelijk. Maar de kleine
aandeelhouders zorgen nog
voor onzekerheid Omdat de
stemming zo spannend was en
d«- marges genng. zullen waar
schijnlijk eerst alle stemmen
met de hand moeten worden ge
teld, voor er honderd procent
zekerheid ia.
Ideeën
Waar het allemaal om gaat isdat
Hewlett en Fiorina verschillen
de ideeën hebben over de toe
komst van HP De bestuurs
voorzitter denkt dat het bednjf
een betere kans maakt als het
groter is. I>e voorgenomen fusie
is ren van de grootste in de com
puterbranche en brengt een
mammoetbcdrijf 4 la IBM tot
stand Zonder uitbreiding zal
HP uiteindelijk verschrompe
len, zo heeft Fiorina gezegd
Maar kritische H P-aandelen be
zitter* vragen zich af welke
winst de fusie HP gaat brengen
Het is met name de vraag of de
pnnterdivisir. de kernactiviteit
van HP. enige baat zal hebben
van het samengaan Bovendien
vrezen ze dat de fusie zorgt voor
minder winst in plaats van extra
succes Bij het verliesgevende
Compaq zijn daarover heel wat
minder zorgen Deaandeelhou
der* van het computerbedrijf
uit IVxas zullen naar verwach
ting met overweldigende meer
derheid het groene licht geven.
li in
En dan is er natuurlijk nog de
vraag of de HP Way'deze strijd
wel overleeft Hewlett Packard
ooit ontstaan in de garage van
de twee legendarische techneu
ten - heeft een hechte bedrijfs
cultuur. Het is een grote familie,
zo wordt gezegd Gaat de fusie
door. dan volgen 15 000 ontsla
gen Gaat de fusie niet door dan
ligt Carleton Fiorina er uit Wal
ter Hewlett blijft, ongeacht de
uiteindelijke uitkomst. GPD