Gijzelnemer wilde wereld redden fLzoekers
Cheney op herhaling in Midden-Oosten
PZC
China staat op rand van de afgrond
Benadelingswaan ligt aan basis actie zwaarbewapende man
13 maart 1952
woensdag 13 maart 2002
door Gerben van den Broek
en Rudi Buis
Psychiaters vermoeden dat de 59-ja-
rige man die maandag in de Am
sterdamse Rembrandttoren lange tijd
achttien mensen gegijzeld hield, last
had van 'benadelingswaan'. De Uit-
hoorner wilde met zijn actie aandacht
vragen voor 'het bedrog van breed
beeldtelevisie'.
„Vermoedelijk heeft hij de waange-
dachte gehad dat hij moest optreden en
de wereld moest redden van de breed-
beeld-tv", zegt woordvoerder P. Fijn
van de Cliëntenbond. Deze bond komt
op voor patiënten in de geestelijke ge
zondheidszorg. Volgens Fijn is er een
groot verschil tussen patiënten die lij
den aan een psychose (waarbij de pati
ent hallucineert) en mensen die last
hebben van waangedachten. „Bij een
psychose kan iedereen merken dat ie
mand verward is. Aan iemand die last
heeft van waangedachten zie je niets
opmerkelijks." Hij hoopt dat justitie
gaat onderzoeken of de man hulp heeft
gezocht: „Als hij in zijn omgeving eer
der signalen afgegeven heeft, had dit
voorkomen kunnen worden."
Bij één procent van de bevolking ont
wikkelen zich zogeheten waarne
mingsstoornissen, waarbij de patiënt
geobsedeerd is door waandenkbeel
den. Over de oorzaken van psychosen
en waangedachten is volgens psychia
ter H. Knegtering van het academisch
ziekenhuis in Groningen weinig be
kend.
„Er zijn sterke aanwijzingen dat deze
ziekten voortkomen uit erfelijke aan
leg. Meestal ontwikkelen ze zich rond
de late puberteit. De patiënten leiden
vaak een teruggetrokken bestaan. Ze
worden angstig en gaan stemmen ho
ren. Op den duur ontwikkelen zich
stoornissen in het waarnemend denken
van de mensen. Wanneer mensen lan
ger dan een half jaar last hebben van
stoornissen in hun waarnemingen,
spreken we van schizofrenie," aldus
Knegtering.
Volgens hem komt geweld bij mensen
die last hebben van psychosen of waan
beelden maar zelden voor. „Slechts een
kleine groep krijgt in gedachten denk
beelden door die aanzetten tot het ge
bruik van geweld, maar veruit de mees
te patiënten zijn niet gewelddadig.
De gijzelnemer was maandag in het be
zit van een zeer geavanceerde pistool
mitrailleur, die voornamelijk door de
politie wordt gebruikt. Het gaat om een
Heckler Koch, vermoedelijk van het
type MP5. Justitie onderzoekt nu of het
Uitgeprocedeerd is uitgeprocedeerd. Als de rech-1
ter heeft gesproken en er geen beroep meer mo-1
gelijk is, dan geldt voor asielzoekers dat de
grens is bereikt en dat zij onherroepelijk naar hun ge-1
boorteland zullen moeten terugkeren. Dit is het uit-1
gangspunt van de Vreemdelingenwet, althans van dein
opdracht van staatssecretaris Kalsbeek van Justitie
herziene versie die vorig jaar van kracht is geworden, i
Deze herziening moet eindelijk de duidelijkheid bieden
die vele duizenden asielzoekers in Nederland tot dus-1
ver hebben moeten ontberen. De nieuwe wet zorgt er
voor dat veel sneller nadat de asielzoeker het land is
binnengekomen, wordt vastgesteld of hij een verblijfs
vergunning zal krijgen. Bovendien maakt de wet het I
niet langer mogelij k tegen elk tussentij ds besluit van de
overheid over de asielprocedure bezwaar aan te teke
nen. Sterker nog, nadat justitie heeft vastgesteld dat
een asielzoeker de opvang moet verlaten, mag deze nog j
slechts één keer beroep aantekenen. Wordt dat vervol-i
gens afgewezen, dan moet hij het land binnen 28 dagen j
verlaten.
Het mag voor velen een bittere maatregel zijn, ze doet
wel recht aan het Nederlandse uitgangspunt dat de op
vang van asielzoekers een combinatie moet zijn van
streng doch rechtvaardig. In dat licht bezien was de j
praktijk van de afgelopen decennia, waarbij mensen
jarenlang in asielzoekerscentra moesten wachten op I
een definitief besluit, ook nog zonder bijvoorbeeld te
mogen werken, volstrekt inhumaan. Weliswaar werk- j
ten vluchtelingenadvocaten daar met hun schier einde- l
loze beroepsprocedures aan mee, maar het is aan de
overheid om zo snel mogelijk duidelijkheid te verschaf- 1
fen en daarmee de deur naar allerlei uitstel en vertra
ging te sluiten.
Staatssecretaris Kalsbeek haalt echter een lelijke
streek uit door de nieuwe wet niet alleen van toepassing 1
te verklaren op nieuwe gevallen,, maar ook op de naar
schatting vijfduizend mensen in Nederland die al ja-
renlang aan het lijntje worden gehouden. Zo heeft het
Iraakse gezin Abdulrahman in Vlissingen deze weekte
horen gekregen dat het afgelopen is. Dat bericht komt
vijf jaar nadat het gezin naar Nederland vluchtte. Een
aantal gemeenten in Nederland heeft besloten voor dit
soort gevallen een noodopvang te regelen. Vlissingen
koos voor een halfslachtige oplossing: de gemeente
werkte wel mee aan de huisuitzetting, maar stond ver
volgens toe dat het gezin bij vrienden onderdak vond.
Het komt erop neer dat de staatssecretaris het probleem
op het bordje van de gemeenten heeft gedumpt. Zij
geeft pas echt inhoud aan een humaan asielbeleid als zij
een streep zet onder de 'oude gevallen'. De landelijke
overheid heeft de kans om de aanvraag van die mensen
snel en rechtvaardig af te wikkelen, immers verspeeld,
De gemeenten zullen dat van de staatssecretaris moe
ten eisen en ondertussen voor opvang moeten zorgen,
Want het is van tweeën één; halve uitzettingen bestaan
niet.
wapen afkomstig is van de politie, een
schietvereniging of het illegale circuit.
Het is justitie vooralsnog een raadsel
hoe de man de pistoolmitrailleur op de
kop heeft weten te tikken. Hij was ver
der in het bezit van een revolver en een
brandbom. Het onderzoek van justitie
zal volgens een woordvoerder nog en
kele dagen duren. De man had overi
gens geen strafblad.
De politie in Nederland bezit volgens
politiesocioloog Jaap Timmer van de
Vrije Universiteit in Amsterdam enkele
duizenden van de pistoolmitrailleurs
waarvan de gijzelnemer een exemplaar
bij zich had. De meerderheid daarvan
ligt in de kluizen van de Mobiele Een
heid, maar ook arrestatieteams en per
soonsbeveiligers van het Korps Lande
lijke Politiediensten gebruiken het ge
avanceerde wapen. Timmer acht de
kans klein dat de man via de politie in
het bezit van het wapen is gekomen.
Ook de Nederlandse Vereniging voor de
Wapenhandel heeft 'geen idee' hoe de
gijzelnemer aan zijn wapen kwam.
Enkel schot
Het wapen mag bij gebruik door de di
verse politie-eenheden alleen op 'enkel
schot' afgesteld staan, tenzij het minis
terie van Justitie toestemming geeft,
voor 'automatisch schot', waarbij
meerdere kogels achtereen worden af
gevuurd. Ook enkele sportschietver-
enigingen gebruiken de MP5Maar dan
zijn de wapens dusdanig omgebouwd
dat het onmogelijk is om de functie 'au
tomatisch schot' te gebruiken. Het is
onbekend hoe het wapen van de gijzel
nemer was afgesteld.
Volgens politiesocioloog Timmer mo
gen leden van schietverenigingen die
deze pistoolmitrailleurs in huis hebben
het wapen gedemonteerd en zonder
munitie na een jaar lidmaatschap mee
naar huis nemen. Daarom is het niet
onmogelij k dat de Uithorner het wapen
via een schietvereniging in handen
heeft gekregen. De gijzelnemer zou lid
zijn van de Amsterdamse Schietsport
Federatie ASF. Ook zou hij een schiet-
vergunning hebben. De ASF was gis
termiddag niet bereikbaar voor com
mentaar.
De wapens die de schietsport gebruikt
zijn vooral pistolen, revolvers en gewe
ren van divers kaliber. „Dus is de kans
dat de pistoolmitrailleur bij een schiet
vereniging vandaan komt niet groot",
zegt Hoogeveen van de Koninklijke
Nederlandse Schuttersassociatie (KN-
SA). De revolver die de gijzelnemer bij
zich had zou wél afkomstig kunnen zijn
van een schietvereniging.
Uit onderzoek van de Explosievenop
ruimingsdienst is gebleken dat de gij
zelnemer ook een 'eenvoudige' brand
bom bij zich had. „Dit is geen bom die
een heel gebouw kan opblazen", licht
een woordvoerster van justitie toe.
„Het explosief slaat als het ware enkele
meters om zich heen en verspreidt
brand." De bom was eenvoudig van sa
menstelling. Hij moest met een lont
worden aangestoken. GPD
Leden van het arrestatieteam bij de ingang van de Rembrandttoren na beëindiging van de gijzeling maandag. foto Ed Oudenaarden/ANP
door Dora Rovers
De Amerikaanse vice-presi
dent Cheney maakte tien
jaar geleden, als minister van
Defensie, al een rondreis langs
de Arabische hoofdsteden. Ook
toen was zijn doel steun te ver
garen voor een aanval op Irak.
Destijds, tijdens de Golfoorlog,
vond hij animo voor een allian
tie onder leiding van de Ameri
kanen. Veel landen in de regio
voelden zich bedreigd door de
Iraakse leider Saddam Hoes
sein. Niet alleen Koeweit, dat
door Saddam onder de voet
werd gelopen, ook VS-bondge-
noot en sleutelland in de regio
Saudi-Arabië vreesde de oor
logszuchtige dictator.
Ditmaal wacht Cheney een
moeilijke taak. Tien jaar na de
operatie Desert Storm heerst in
de Arabische wereld teleurstel
ling over de geringe compensa
tie door Washington voor deel
name aan de anti-Irak coalitie.
Velen zijn verbitterd over de
Amerikaanse suprematie in de
regio. Washington bleef na de
Golfoorlog zijn bases in de Golf
bemannen. Ook is er onbegrip
over het feit dat de Amerikanen
Saddam in het zadel hebben ge
houden. De agressor van des
tijds is nu de held van de Arabier
in de straat.
Voorraden
Het regime van Saddam Hoes
sein is na de aanslagen in de VS
op 11 september door Washing
ton boven aan de lijst gezet van
landen die de 'as van het kwaad'
vormen. Volgens Washington is
het mogelijk dat Irak voorraden
chemische en biologische wa
pens aanlegt. Die zou het zelf
kunnen gebruiken of in handen
kunnen spelen van terroristen.
Hoewel er geen bewijs is van be
trokkenheid van Bagdad bij de
terreurdaden in New York en
Washington, bestaat onder ha
viken in Washington veel steun
voor een optreden tegen aarts
vijand nummer één in de Golf.
„We hoeven ons niet hardnekkig
aan 11 september vast te hou
den, om te weten dat Saddam
Hoessein gevaarlijk is", zei
Condoleezza Rice, veiligheids
adviseur van de Amerikaanse
president Bush.
De VS treffen reeds hun voorbe
reidingen. Onder het mom van
de operaties in Afghanistan
heeft Washington zijn troepen
in de Golf versterkt. Grote voor
raden materieel, 30.000 solda
ten en zo'n duizend coördinato
ren zijn inmiddels in de regio
gearriveerd.
De leiders in het Midden-Oos
ten zijn genoodzaakt op de
Amerikaanse voornemens in te
spelen. In de Turkse "hoofdstad
Ankara ontmoetten de stafchefs
van de legers van Turkije en
Koeweit elkaar, vergezeld door
vertegenwoordigers van de be
langrijkste Koerdische facties
in het noorden van Irak.
De belaagde Saddam Hoessein
probeert een schier onafwend
bare aanval met diplomatieke
middelen te keren. Hij heeft zijn
minister van Buitenlandse Za
ken, Naji Hadithi, opdracht ge
geven op het hoofdkwartier van
de VN in New York de vastgelo
pen onderhandelingen over te
rugkeer van de VN-inspecties te
hervatten. Naar buiten toe be
weert Bagdad dat de gesprek-
De Amerikanen houden hun bases in de Golfregio. In november vorig jaar arriveerden een groot aantal Texaanse cavaleristen in Camp Do
ha in Koeweit. foto Jasser al Zayyat/EPA
ken draaien om verlichting van
de VN-saneties tégen Irak.
De waarschuwingen aan het
adres van Bush om het regime
van Saddam Hoessein niet tot
inzet te maken van de oorlog te
gen terrorisme zijn niet van de
lucht. Kwamen er vanuit Euro
pa al ernstige bedenkingen,
Amerika's Arabische bondge
noten maken Washington al
enige tijd duidelijk dat zij vre
zen dat een militaire campagne
tegen Irak de hele regio zal de
stabiliseren.
Berusten
De Amerikanen realiseren zich
dat Saddams buren niet zitten
te wachten op een ingreep in
Irak, maar hopen dat zij zullen
berusten als ze ervan overtuigd
zijn dat de VS de Iraakse dicta
tor ditmaal daadwerkelijk wil
wippen. Bewust lekken, bij aan
vang van Cheney's reis, van een
rapport van het Pentagon over
Amerika's nucleaire capaciteit
zou de Arabische bondgenoten
hebben moeten overtuigen van
de slagkracht van de Amerika
nen. Het rapport bevat een lijst
met minstens zeven landen, in
clusief Irak, die in aanmerking
zouden kunnen komen voor
kernaanvallen.
In de Arabische hoofdsteden
ziet men een Amerikaanse cam
pagne liever gericht tegen Isra
el, dat hier als een grotere agres
sor wordt gezien dan het regime
van Saddam.
Cheney zou met zijn trip daar
om meer succes boeken als Was
hington zijn bevoordeling van
Israël zou staken en een halt zou
toeroepen aan de militaire ope
raties tegen de Palestijnen.
GPD
door Gert-Jan Broere
De eerste week van het Na
tionale Volkscongres, de
jaarlijkse zitting van het Chine
se parlement, geeft weinig reden
tot opgewektheid. De proble
men die het volk kreeg voorge
schoteld, zoals gebruikelijk in
de Chinese media overgoten met
een dikke laag positivisme, ge
ven een beeld van een land op de
rand van de afgrond.
Daarbij lijkt het dat de toetre
ding tot de Wereldhandelsorga
nisatie (WTO) net het zetje kan
zijn dat China over de rand doet
kukelen, maar evengoed de red
dingsboei waardoor het land
blijft dobberen. De corruptie is
enorm en lijkt ondanks een kei
harde campagne nauwelijks af
te nemen. Voor de bevolking
staat de bestrijding van graai-
ende ambtenaren boven aan het
prioriteitenlijstje.
De werkeloosheid neemt hand
over hand toe. Officieel staat het
werkloosheidscijfer in de ste
den op 4,5 procent, maar dat ge
tal doet geen recht aan de wer
kelijke situatie.
Werknemers van staatsbedrij
ven die voor pakweg 50 euro per
maand nog wel op de loonlijst
staan maar voor wie geen werk
is, zijn niet in de cijfers opgeno
men, net als de miljoenen voor
wie op het platteland geen toe
komst meer is.
De verwachting is dat beide ca
tegorieën zullen aanzwellen
door toetreding tot de WTO. De
minister van Staatsplanning re
kende voor dat China jaarlijks
acht miljoen nieuwe banen zal
moeten creëren om niet onder de
voet te worden gelopen door een
miljoenenleger van ontevreden
werklozen.
De grootste bedreiging komt
van de staatsbedrijven, waar
van het merendeel volgens Wes
terse maatstaven geen winst
maakt. Onder het WTO-regime
zullen ze steeds meer worden
blootgesteld aan concurrentie
uit het buitenland. Bovendien
sleept de staatssector het bank
wezen mee, want alleen met le
ningen die nooit worden terug
betaald, wordt voorkomen dat
staatsbedrijven ten onder gaan.
Daarnaast zijn de inkomens van
de 700 miljoen Chinese boeren
de afgelopen jaren maar margi
naal toegenomen, vooral door
toedoen van hoge belastingen
en heffingen van lokale overhe
den. Inmiddels verdient een ste
deling gemiddeld drie keer meer
dan een boer, terwijl dat mondi
aal 1,6 is.
Om het hoofd te bieden aan de
neergang heeft de regering de
afgelopen jaren flink geïnves
teerd in de infrastructuur, maar
dat heeft wel gevolgen. De
staatsschuld dreigt gevaarlijke
vormen aan te nemen, Nu al is
die 20 procent van het bruto na
tionaal product, maar daarin
zijn niet opgenomen de duizen
den miljarden yuan die de over
heid zou moeten ophoesten voor
sanering van de financiële sec
tor en voor pensioenen en werk
loosheidsuitkeringen
En het goede nieuws? China is
na de VS de grootste ontvanger
van buitenlandse investerin
gen. De overheidsinvesteringen
hebben vorig jaar voor een groei
van 7 procent gezorgd. Boven
dien zijn de privé-bedrij ven uit
gegroeid tot de motor van de
economie.
Ze maken niet alleen winst,
maar creëren ook banen. Door
de WTO worden hun mogelijk
heden vergroot, want de voor
waarden voor buitenlandse be
drijven gaan ook op voor privé-
bedrijven. Vooral in de service
industrie liggen er nog enorme
groeimogeli j kheden
Verder heeft China na Japan de
grootste valutareserve en is de
Chinese munt nog steeds niet
vrij verhandelbaar op de inter
nationale markten.
China wordt bovendien steeds
minder afhankelijk van zijn ex
port, omdat de stedelijke bevol
king de binnenlandse vraag om
hoog stuwt.
De vraag is of die positieve fac
toren kunnen voorkomen dat
China in chaos ten onder zal
gaan. Het antwoord zal moeten
komen van de Communistische
Partij.
De bereidheid om de problemen
aan te pakken is er wel, maar de
partij heeft geen enkele intentie
om de macht op te geven of zelfs
maar te delen. De partij is tege
lijk een deel van het probleem én
de oplossing. GPD
Braakmanpolder
De inpoldering van de
Braakman is begonnen. Nu
wordt er gewerkt aan het leg
gen van zinkstukken. Dat
zijn een soort matten van
rijshout, die moeten'zorgen
voor een stevige fundering
voor de dijk. Dit is nodig om
dat de bodem van de Braak
man 'leeft', en dus voortdu
rend in diepte varieert. Naar
verwachting zal het werk in
juli voltooid zijn.
Overwegen
De NS laten weten dat de be
langrijkere spooroverwegen
voortaan beveiligd zullen
worden met een rood knip
perlicht. Er moet nog uitge
zocht worden welke overwe
gen er voor deze beveiliging
in aanmerking komen.
Gemeentehuis
Het gemeentehuis van Kort-
gene wordt verbouwd. Eén
van de aanpassingen is dat er
een kluis wordt aangebracht.
Daar was een sterke behoefte
aan, want alle belangrijke
documenten moeten nu wor
den opgeborgen in het rijksa-
chief in Middelburg.
Kanaries
De Osservatore Romano
weet te melden dan paus Pius
de twaalfde bij het eten dage
lijks wordt vergezeld door
een half dozijn kanaries, die
allemaal een graantje mee
proberen te pikken.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
T erneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530ACTerneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax (0115)645742
E-mall: redtern@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114) 372771
E-mail; redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111) 454657
E-mail. redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot. 17,00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tol 13.30 uur.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20,00 tot 22.00 uur
Tel. (0118)484000
Fax(0118) 470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van /,--)
per maand 19,25
per kwartaal. 52,--
per jaar 198,- -
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,-
zaterdag:€ 1,50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd bij
de advertenlieorderatdeling.
Tel: 0118-484321
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegenei-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnementen)adminislratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde
derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, afdeling
lezersservice, Postbus 18,4380 M Vlissingen.