Lekker luieren langs de border
Groene euro's gaan grif over
toonbank van tuincentrum
31
Natuur, design
en camouflage
Bakerpraat
over mollen
en clematis
PZC
zaterdag 9 maart 2002
Met trends voor het ko
mend seizoen wakkert
de branche de kooplust van
de tuinbezitter aan. Onder-
houdsvriendelijk is de
design-tuin. De hang naar de
natuur krijgt vorm in de na
tuurlijke tuin.
Het jachten en jagen van de
moderne 24-uurs economie
eist onthaasten. Dat beweeid
publiciteitsbureau Trendpress.
Het zijn sjieke woorden voor een
simpel fenomeen: de Nederlan
der wil steeds meer tijd buiten
doorbrengen. En de tuin is daar
voor de uitgelezen plaats.
Wegdromen onder de hazelaar,
ontspannen tussen de éénjari
gen. Dat kan, maar de levende
have in de tuin behoeft wel on
derhoud. De tuin is kortom
nooit af. En dat is koren op de
molen van de branche. De par
tijen in de markt prikkelen de
kooplust van de consument
door ieder jaar nieuwe trends te
lanceren. Nieuwe accessoires,
trendy meubilair en tuinver-
lichting. Voor dit jaar zijn er
volgens Trendpress drie belang
rijke tuintrends te onderschei
den: de natuurlijke tuin, de de
sign-tuin en de nachtelijk tuin.
Vooral die twee laatste sluiten
aan bij de hang naar rust. De de
sign-tuin herbergt duurzaam
tuinmeubilair en materialen als
natuursteen, metaal glas, beton
en kunststof. In de nachtelijke
tuin licht de nadruk vanzelf
sprekend op verlichting. Het is
de tuin waarin tot in de late uur
tjes goed toeven is.
Motieven
Het is verwarrend, maar groen-
keten Intratuin voorziet de
tuintrends van weer andere na
men. Met thema's als Salsa,
Rumba en Jive verwijst de
groenleverancier naar de aan
wezigheid van felle kleuren en
decoratieve motieven.
De aardigste vingerwijzing
komt van de Vereniging Belan
genbehartiging Tuinenbranche
(VBTB). Bij de VBTB zijn 111 le
den aangesloten die met een
gezamenlijke omzet van 1,09
miljard euro 91 procent van de
totale markt bestrijken. Speci-
stijltrends laten zien wat dat
voor de inrichting van de tuin
betekent.
Volgens de trendprognose van
de VBTB groeit de behoefte aan
'grenzeloze vrijheid', bijvoor
beeld aan glazen wanden en aan
producten die gemakkelijk ver-
aal voor die leden heeft de ver
eniging dit jaar voor de derde
keer onderzoek laten doen naar
de te verwachten trends voor
voorjaar en zomer.
De trendanalyse van de VBTB
bestaat uit twee delen. De zoge
naamde waardetrends brengen
de veranderende behoeftes van
de consument in kaart. Drie
plaatsbaar zijn. Die vrijheid
sluit nauw aan bij de individua
lisering van de maatschappij.
De consument probeert, niet ge
speend van humor, een eigen
stempel te drukken op de in
richting van woning en tuin.
Design en perfectie dienen als
basis voor het vinden van rust,
aldus de VBTB.
Door onder meer de varkens
pest en BSE verliest de consu
ment volgens de prognose het
vertrouwen in voedsel. Hij kiest
daarom voor gezonde voeding
en zal mogelijkerwijs eerder zelf
gewassen in de tuin gaan ver
bouwen. Daarmee wordt het
ooit vanzelfsprekende con
tact met de natuur deels her
steld.
Prikkelen
Volgens de VBTB wil de consu
ment zijn zintuigen prikkelen:
hij wil voelen, zien, ruiken en
horen. Aan deze algemene ten
densen ontleent de vereniging
drie tuintrends voor voorjaar en
zomer, gevat onder de noemers
firn garden, design garden en
camouflage garden.
In de fun garden of vrolijke tuin
domineren opvallende primaire
kleuren en pastels. Ze dienen als
basis. In deze tuin krijgen oude
producten een tweede leven; de
oude houten tafel wordt op
nieuw in de verf gezet en lege
flessen krijgen een decoratief
plaatsje in de tuin. De dessins
zijn bont, folkloristisch of crea
tief. In de vrolijke tuin kunnen
diverse materialen worden toe
gepast: van hout tot beton, van
glas tot kunststof.
In de design garden ligt de na
druk op strakke lijnen en eigen
tijdse materialen. Deze tuin
sluit nauw aan bij het minima
lisme van eind jaren negentig.
Omdat het een tuin is waar rust
en genieten voorop staan, is er
ook een link met loungen. De
kleuren zijn ingetogen en neu
traal. Accentkleuren zijn rood,
- oranje en groen.
De camouflage tuin oogt op het
eerste gezicht het meest natuur
lijk. De gebruiksvoorwerpen
gaan op in hun omgeving. Ook
de kleuren zijn ontleend aan de
natuur: veel groentinten, grij
zen en terracotta. Accent-
kleuren binnen de trend zijn
mosterdgeel, fris groen, hemels
blauw en paars.
Paul Geerts
Designlamp Mista uit de collectie van Modena.
Zuidelijke sfeer met de lantaarn Solenna van Fransen Buitenverlichting.
Met z'n allen pompten we in
2000 maar liefst 1,679 mil
jard euro in de tuin. Groenleve-
ranciers en tuincentra doen dan
ook goede zaken. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Vereni
ging Belangenbehartiging
Tuinbranche. En de rek is er nog
niet uit.
De Groene Miljarden. Dat is de
titel van een onderzoek van de
Vereniging Belangenbeharti
ging Tuinbranche (VBTB) naar
de investeringen van de consu
ment in de tuin. Dat die titel niet
uit de lucht is gegrepen, blijkt
uit het bestedingspatroon. Uit
het meest recente onderzoek
blijkt dat de Nederlander in
2000 maar liefst 1,679 miljard
euro in de tuin pompte.
Een forse stijging in vergelij
king met 1997, toen de consu
ment 1,39 miljard euro aan de
tuin besteedde. Omgezet in hap
klare cijfers werd in 2000 per
hoofd van de bevolking zo 'n 10 6
euro aan de tuin uitgegevenD at
komt neer op op 247 euro per
huishouden en 336 euro per
tuinbezitter.
Die cijfers weerspiegelen de
groeiende populariteit van de
tuin. Tuincentra en bouwmark
ten doen goede zaken (de omzet
is sinds 1997 met tien procent
gestegen) en het aantal tuin-
beurzen groeit nog steeds.
In de derde editie van De Groene
Miljarden zijn de cijfers over
1998,1999 en 2000 gebundeld.
Volgens de VBTB is een algeme
ne ontwikkeling dat de consu
ment kiest voor kwaliteit en
gemak. Kwaliteit betekent
duurzaamheid of het verant
woord consumeren terwijl ge
mak refereert aan de keuze voor
snel resultaat.
De omzetstijging heeft tevens te
maken met de eigenwijze hou
dingvan de consument. ,,Hij wil
graag op ideeën gebracht wor
den door de media, maar gaat
steeds meer zijn eigen weg. Een
andere factor die een rol speelt,
is het toegenomen milieube
wustzijn." Waar leidt dat toe?
De consument investeert veruit
het meeste in groenproducten.
In 2000 besteedde hij daaraan
486 miljoen euro. De basisin
richting van de tuin komt op de
tweede plaats. De Nederlander
gaf in 2000 330 miljoen euro uit
aan steen en beton (onder ande
re bestrating). Daarna volgen
tuinmeubilair (204 miljoen),
hout (129 miljoen) en decoratie
ve elementen (112 miljoen).
Het aardige van de Groene Mil
jarden is dat de cijfers tot op het
product zijn uitgesplitst. Aan
maaimachines werd in 2000 41
miljoen euro uitgegeven. Die
cijfers laten zien dat veel tuin-
bezitters kiezen voor gras,
waarschijnlijk vanwege het
onderhoudsvriendelijke karak
ter.
Dat de consument nogal wat te
stellen heeft met de tuin blijkt
uit het uitgavepatroon in de ca
tegorie 'grond'. Zo'n 12 miljoen
euro werd geïnvesteerd in bo
demverbeteraars, terwijl 14
miljoen euro aan meststoffen
werd uitgegeven. Maar het
meest investeerde de consument
in de bescherming van gewas
sen: daaraan werd 16 miljoen
euro uitgegeven. Qua bestrating
is beton (220 miljoen) aanzien
lijk populairder dan bakstenen
(50 miljoen) en natuursierste-
nen (45 miljoen). Op het gebied
van meubilair kiezen de meeste
tuinbezitters nog steeds voor
kunststof. In 2000 werd 120 mil
joen euro besteed aan kunststof
tuinmeubilair. Hout komt op de
tweede plaats met 39 miljoen,
metaal op de derde met 15 mil
joen. Metaal (onder andere alu
minium) is wel in opkomst. De
omzet steeg in vergelijking met
1997 met maar liefst 28 procent.
Gaat het om de groene inrich
ting van de tuin dan trekken we
de beurs het meest voor meerja
rige planten. In 2000 besteedde
de Nederlander daaraan 242
miljoen euro.
Goede tweede zijn de éénjarige
planten, waaraan in 2000 166
miljoen euro werd gespendeerd.
Paul Geerts
Elke week komt er wel een
nieuw tuinboek uit. Niet
omdat de tuinwetenschap zich
zo snel ontwikkelt, maar omdat
eenzelfde hoeveelheid kennis
telkens weer in een ander jasje
wordt gestoken. Een tuinboek
van nu bevat niet meer informa
tie dan een tuinboek uit de jaren
van Heimans en Thijsse, maar
de tuinboekenschrijver slaagt
er als geen ander in om dezelfde
hoeveelheid kennis eindeloos te
recyclen.
Niet alleen in de natuur is er
sprake van een kringloop, maar
ook in de tuinliteratuur. B
schrijft de boeken over van A; C
van B; D van C, enzovoort, tot
dat het hele alfabet aan de beurt
is geweest. Soms leidt dat tot
komische situaties, vooral als je
eenzelfde fout door tientallen
tuinboeken heen kunt traceren.
Neem bijvoorbeeld de steeds
herhaalde bewering dat het
planten van kruisbladwolfs-
melk de mollen uit de tuin zou
houden. Kruisbladwolfsmelk is
een tweejarige plant die bij be
schadiging een wit sap af
scheidt; vroeger -in tijden van
de volksgeneeskunde- werd dat
witte sap wel gebruikt als uit
wendig geneesmiddel tegen
wratten en pukkels. Wie kruis
bladwolfsmelk opzoekt in een
oud Engels boek, vindt soms de
aanbeveling 'good against mo
les'. 'Mole' betekent in het En
gels mol, maar ook wrat, en een
vertaler die geen zin had om het
woordenboek erbij te pakken
heeft dus geconcludeerd dat de
kruisbladwolfsmelk goed tegen
mollen is.
Dat was in het begin van de vo
rige eeuw en sinds die tijd is het
bakerpraatje in tientallen tuin
boeken herhaald. Alleen wie het
advies ooit heeft opgevolgd en
kruisbladwolfsmelk in zijn tuin
heeft geplant, weet intussen be
ter.
Een ander bakerpraatje dat een
lang en taai leven leidt, is de be
wering dat de clematis, een po
pulaire klimplant, van kalk zou
houden. Het is wel te begrijpen
hoe dat verhaal in de wereld
komt: de clematis groeit in het
wild vaak op kalkhoudende
grond en dan is het verleidelijk
om te concluderen dat de plant
van kalk houdt.
Maar evenmin als zeekool met
zeewater begoten moet worden,
is clematis dol op kalk. Clematis
groeit in het wild op kalkhou
dende grond omdat de plant
kalk verdraagt, en niet omdat
hij er zo van houdt. Alleen op
extreem zure grond heeft het
nut om kalk toe te voegen.
De clematis is sowieso dikwijls
het slachtoffer van misinforma
tie. Wat te denken van het ge
bruik om de arme clematis di
rect na het planten een dakpan
op de wortels te leggen. De
meeste clematissen houden van
vochtige grond en door een dak
pan op de potkluit te plaatsen
blijft die kurkdroog, waardoor
de jeugdsterfte onder clematis
sen hoog is. Geef een pasgeplan-
te clematis voldoende water en
laat die dakpannenflauwekul
achterwege.
Diep
Een andere vreemde gewoonte
is, om een clematis diep te plan
ten. Door een clematis dieper te
planten dan hij bij aanschaf in
zijn pot staat -zo gaat het ver
haal- maakt de plant meer kans
om een aanval van verwelkings-
ziekte te overleven. Deze mythe
stamt uit het begin van de vorige
eeuw, toen de clematis nog op
een onderstam geënt werd.
Tegenwoordig wordt een clema
tis door stekken vermeerderd,
maar vroeger was enten heel ge
bruikelijk. Door een geënte cle
matis diep te planten, maakte de
geënte plant na verloop van tijd
eigen wortels waarna de on
derstam afstierf. Met verwel-
kingsziekte heeft dat niets te
maken en het diep planten van
de moderne, gestekte clematis
heeft dan ook geen zin.
En wat betreft die verwelkings-
ziekte, een dramatisch verlo
pende ziekte waarbij een cle
matis in één nacht volledig ver
welkt: plant een clematis die
daar immuun voor is. Over het
algemeen zal dat een kleinbloe-
mige soort zijn, bijvoorbeeld
Clematis viticella, met sierlijk
knikkende bloemen.
Romke van de Kaa
Clematis viticella
Strak meubilair voor de design-tuin uit de collectie van Gardinox. De tafel kost 1775 euro, de stoelen kosten 650 euro per stuk.
Voorbeeld van de nachtelijke tuin of de camouflagetuin: tot in de
late uurtjes genieten in een natuurlijke omgeving. Het prieeltje
(475 euro) is van Topwood.
