Helderheid blijft uit op hoorzitting
PZC
Mammoet Max klaar voor bezoek
Onderscheiding Radio Free Europe
PvZ wil Sluiskilse
tunnel financieren
met spaarpot Delta
Onvrede en ruzies
leiden tot scheuring
in Ons Boeregoed
Directieleden Sep spreken elkaar tegen over afspraken sluiting Borssele ZeeilWS buitengebied
|6?ELN JjAE-M
Nieuwe aanpak
jonge criminelen
blijkt te werken
zaterdag 9 maart 2002
door Harmen van der Werf
DEN BOSCH - Eigenaar EPZ
mag de kerncentrale Borssele
langer openhouden, of toch niet.
Adjunct-directeur M. van Loon
en zijn baas N. Ketting van de
voormalige elektriciteitskoepel
Sep spraken elkaar gisteren te
gen tijdens de tweede ronde ge
tuigenverhoren voor de recht
bank in Den Bosch.
Van Loon gaf het aanwezige
kerncentralepersoneel hoop,
nadat Ketting die eerder de kop
in had gedrukt. Ketting stelde
onomwonden: „Het niet nako
men van de afspraak uit 1994
over sluiting in 2004 beschouw
ik als contractbreuk.Van Loon
sprak dit tegen. „Er zijn alleen
afspraken gemaakt om uit een
politiek probleem te komen."
Welk verhaal het dichtst bij de
juridische waarheid zit, zal de
rechter later dit jaar bepalen in
de rechtszaak van het Rijk tegen
EPZ. Maar, verklaarde Ketting,
op een juridische vraag: „Ik ben
geen jurist." Van Loon is dat
wel. Volgens hem is de sluitings
datum van 2004 domweg door
het Rijk opgelegd, nadat de
Tweede Kamer eerder met een
krappe meerderheid voor slui
ting van Borssele had gestemd.
„Er was geen wilsovereenstem
ming."
Schadevergoeding
Volgens Van Loon is er vooral
over een schadevergoeding on
derhandeld. De Sep en haar
aandeelhouders, waaronder
EPZ, wilden de centrale na mo
dernisering tot 2007 openhou
den. Voor de drie verloren jaren,
van 2004 tot 2007, eiste de Sep
compensatie. En het Rijk zegde
toe wat de Sep vroeg: zeventig
miljoen gulden. Uit te keren als
de centrale in 2004 dicht zou
gaan. Die afspraken zijn nader
hand vastgelegd in het Elektri-
citeitsplan 1995-2004.
„Maar het stond ons vrij", zei
Van Loon, „om na bijvoorbeeld
vier jaar met een Elektriciteits
plan te komen, waarin zou staan
dat Borssele toch na 2004 open
zou blijven. Alleen, dan zouden
wij die zeventig miljoen gulden
niet krijgen." De Sep heeft nooit
zo'n plan gemaakt, want tegen
die tijd, in 1998, was de elektri
citeitsmarkt geliberaliseerd en
was van overheidssturing via
Elektriciteitsplannen geen
sprake meer.
Ketting hield een ander verhaal.
Natuurlijk, ook hij had er de
pest in dat de kerncentrale eer
der dicht moest. „Dat was ech
ter een politiek gegeven. Wij
hebben geprobeerd het beste er
uit te halen." Dat is naar zijn
mening onder de toenmalige
omstandigheden ook gelukt. De
vernieuwing van de centrale a
470 miljoen gulden kon door
gaan, het Rijk garandeerde dat
Borssele tot 2004 open zou mo
gen blijven en de Sep kon een
vergoeding van zeventig mil
joen gulden tegemoet zien.
„De eigenaar van de centrale,
EPZ, was erg blij met dit resul
taat", herinnerde Ketting zich,
„want u moet zich indenken dat
2004 nog heel ver weg leek in
1994. Dat was de volgende
eeuw. En wij wilden voor alles
voorkomen dat het eerder dan
,2004 zou worden. Het Rijk zeg
de dit toe, omdat wij geen stap
pen zouden nemen tegen slui
ting in 2004."
Waaraan hij toevoegde: „Het
niet nakomen van die afspraak
beschouw ik als contract
breuk."
H. Geysers, indertijd de 'tegen
hanger' van Van Loon bij het
ministerie van Economische
Zaken, liet zich niet zo stellig
uit. „Iedereen voelde zich ge
bonden", merkte hij wel op,
maar hij liet ook een opening. In
antwoord op een vraag van de
rechter of de Sep in een nieuw
Elektriciteitsplan op de af
spraak zou kunnen terugko
men, antwoordde Geysers:
„Hier was zo uitgebreid over ge
sproken, dat zou haaks hebben
gestaan op de gemaakte afspra
ken."
Met andere woorden: het kon
dus wel, zoals Van Loon aangaf.
Al vertelde diezelfde Van Loon
daarbijdat 'er dan in de Tweede
Kamer wel een andere meerder
heid moet zijn'. Die is er tot op
heden niet.
EPZ krijgt nog de gelegenheid
getuigen op te roepen voor 5
april. Het is niet duidelijk of dat
ook gebeurt. Een uitspraak in de
rechtszaak is waarschijnlijk
niet eerder dan deze zomer of
het najaar te verwachten.
Max de Mammoet past maar net in de ruimte in het Topshuis. foto Marijke Folkertsma
door Piet Kleemans
NEELTJE JANS - Themapark
Waterland Neeltje Jans heeft er
sinds gisteren een nieuwe at
tractie bij: Max de Mammoet.
Het 3.20 meter hoge skelet heeft
een plaatsje gekregen in het
Topshuis. Waterland kocht het
skelet voor de somma van
101.150 euro van H. Breukho
ven van cd-winkelketen Free
Record Shop.
Waterlanddirecteur A. van de
Hoef kwam Max via internet op
het spoor. Het ruim drie meter
hoge en vijf meter lange skelet
stond toen nog opgesteld in een
vestiging van de Free Record
Shop aan de Coolsingel in Rot
terdam. Het mammoetskelet
paste uitstekend in de plannen
van Van de Hoef om in het Tops
huis een expositie in te richten
over prehistorische zoogdieren.
Via internet sloeg hij aan het
bieden op het te koop aangebo
den skelet.
Uiteindelijk bleven Waterland
en de 28-jarige sokkenverkoper
'Sockmastermike' over als bie
ders. Sockmastermike ging niet
hoger dan 101.000 euro. Water
land deed er 150 euro bovenop
en dat bod bleek uiteindelijk
voldoende.
Een mammoetskelet kopen is
één. Een dergelijk gevaarte op
de plaats van bestemming krij
gen is een ander chapiter. Max
werd voor dat doel geheel gede
monteerd en vervoerd naar Wa
terland. Daar begon de weder
opbouw van de gigant. Dat had
heel wat voeten in de aarde,
weet T. Sluijter van Waterland
Neeltje Jans. „Max is alles bij el
kaar 3.20 meter hoog en de
ruimte waarin hij staat 3.35. We
hadden dus maar vijftien centi
meter speling en dat is niet
veel."
Zoals al aangestipt gaat Max
deel uitmaken van een expositie
gewijd aan de prehistorie, toe
gespitst op de oerdiei'en die in
lang vervlogen tijden Zeeland
bewoonden. In de Oosterschel-
de zijn er afgelopen decennia
duizenden fossiele beenderen
gevonden. De Vereniging Kor en
Bot trekt er nog steeds één keer
per jaar met een mosselkotter op
uit om te zien of de bodem van
de Oosterschelde nog geheimen
prijs wenst te geven.
Max krijgt gezelschap van een
wolharige neushoorn, een sa-
beltandtijger en een reuzenhert.
Nog meer skeletten zijn te vin
den in het Waterpaviljoen op
Neeltje Jans. Piècederésistance
in de buik van het futuristische
gebouw is het skelet van een
blauwe vinvis.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De economi
sche mogelijkheden van het
Zeeuwse buitengebied komen
in het nieuwe nationale Struc
tuurschema Groene Ruimte 2
onvoldoende uit de verf. Land
bouw, toerisme en visserij zijn
onderbelicht. In feite worden in
het structuurschema vooral be
perkingen aangegeven. Dat is
voor Zeeland niet aanvaard
baar, blijkt uit een (ambtelijke)
reactie van de provincie op het
SGR2
In het schema is aangegeven hoe
het Rijk (ministerie van LNV)
wil omgaan met het landelijk
gebied, daarbij inzettend op be
houd, herstel en ontwikkeling.
Het loopt tot 2018. Van grote in
vloed daarbij zijn de eisen - met
bijbehorende beperkingen - die
aan het gebruik van het buiten
gebied worden gesteld, met na
me ook de ruimte die voor na
tuur en water is voorzien.
De landbouw ziet zich gesteld
voor de lastige opgave om toe
nemende concurrentie op de
wereldmarkt te combineren met
een goede (niet-gesubsidieerde)
landbouwpraktijk. Het struc
tuurschema biedt weinig aan
knopingspunten om uit deze
'spagaat' te komen. Over het
verrichten van 'groene dien
sten", die boeren een aanvul
lend inkomen kunnen opleve
ren, is het SGR2 veel te
vaag.
Toerisme
De recreatie krijgt een impuls
door kwaliteitsverbetering van
het landschap, medegebruik
van natuur en platteland en
kansen voor recreatieve net
werken. Aan het toerisme, ofwel
het bedrijfseconomisch exploi
teren van vrijetijds-activitei-
ten, wordt in het schema echter
weinig aandacht geschonken.
Juist voor Zeeland is toerisme
een belangrijk onderdeel van
een vitaal en economisch ge
zond landelijk gebied.
Opvallend is het dat de visserij,
in Zeeland ook van belang, in
het SGR2 helemaal niet aan bod
komt. Onduidelijk is daardoor
wat de gevolgen zijn van het
nieuwe structuurschema voor
deze sector. Dat geldt bijvoor
beeld voor de Voordelta, waar
over Provinciale Staten van me
ning zijn dat niet te gauw tot het
afsluiten van gebieden voor de
visserij moet worden overge
gaan. Dat is ook nog niet ge
beurd, maar wel zijn inmiddels
de Vogel- en Habitatrichtlijnen
van de Europese Unie op de
Voordelta van toepassing ge
worden. Vastgesteld wordt dat
de bestaande visserij mogelijk
moet blijven.
In de provinciale reactie staat
dat de goede bedoelingen van
het SGR2 te weinig onder
bouwd zijn met financiële mid
delen. Plannen zijn mooi, maai
er moet ook geld beschikbaar
zijn om ze uit te voeren. De ge
loofwaardigheid van het struc
tuurschema staat of valt vol
gens de provincie dan ook met
een bij de komende kabinetsfor
matie vast te leggen forse extra
bijdrage van het kabinet. Ook is
onvoldoende duidelijk op welke
wijze - met welke instrumenten
- cle ambities verwezenlijkt
kunnen worden.
Beschermingszone
De aanwijzing van de Deltawa
teren als speciale bescher
mingszone mag geen gevolgen
hebben voor de bestaande (re
creatieve) activiteiten in bij
voorbeeld het Veerse Meer en de
Grevelingen, vindt de provin
cie. Gunstige subsidieregelin
gen voor het Strategisch Groen
project Schouwen en het
Waardevol Cultuurlandschap
Zak van Zuid-Beveland zijn
verdwenen. Er wordt vanuit ge
gaan dat dergelijke regelingen
door de aanwijzing tot Natio
naal Landschap van de hele
provincie, terugkeren.
Landgoederen
De regeling voor landgoederen
wordt aangepast. Op zo'n land
goed moet minimaal vijf hectare
bestaan uit bos, natuur of park,
dat voor 90 procent toeganke
lijk moet zijn. Hierop mag één
'woongebouw van allure' ko
men, waarin maximaal drie
wooneenheden zijn toegestaan.
De provincie ziet het niet als een
bezwaar dat dit verder gaat dan
de huidige regels, als in plaats
van wooneenheden ook een
kleine zorginstelling mogelijk
wordt.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - De Partij voor
Zeeland wil de spaarpot van
Delta Nutsbedrijven stukslaan
om de tunnel bij Sluiskil en het
aquaduct in Middelburg te be
talen. Deze twee kanaalkruisin
gen zijn belangrijk voor de eco
nomie van beide regio's, maar de
aanleg laat vanwege de hoge
kosten lang op zich wachten.
„Delta heeft een half miljard
euro in de kluis liggen. Ik vind
dat we daar driekwart van moe
ten kunnen gebruiken om iets
goeds te doen voor de burgers
van Zeeland", verklaart voor
zitter R. Stoffels van de PvZ-
Statenfractie. Hij heeft Gede
puteerde Staten verzocht het
idee met Delta te bespreken.
Gedeputeerde J. Hennekeij
(WD, verkeer) wuift de sugges
tie echter direct weg. Vooral om
dat die niet nodig is. „Minister
Netelenbos van Verkeer heeft
recent gezegd dat de tunnel bij
Sluiskil er komt. We praten met
het Rijk over de financiering en
die is hopelijk voor de kabinets
wisseling rond. Kennelijk heeft
de PvZ dit nieuws gemist."
De tunnel bij Sluiskil kost ten
minste 200 miljoen euro. De
provincie en het havenschap
Zeeland Seaports hebben 18
miljoen euro toegezegd. De pla
nologische procedures duren
nog ruim twee jaar, zodat aan
leg in 2005 kan beginnen, ver
wacht Hennekeij
Ook het geld voor het aquaduct
in Middelburg ligt al klaar, zegt
Hennekeij. De kosten van de
weg tussen de A58 en Vrouwen
polder, inclusief het aquaduct,
bedragen 130 miljoen euro.
„Dat geld is al opzij gezet. Het
probleem is alleen dat het tijd
stip van de aanleg is uitgesteld.
Maar daar werken we als pro
vincie, gemeenten en Rijkswa
terstaat aan. Ik verwacht dat we
in de loop van deze maand een
oplossing kunnen presenteren."
De bedoeling is om nog voordat
de bestemmingsplannen zijn
aangepast, al een ontwerp te la
ten maken. Op die manier is een
jaar tijd te winnen, schat Hen
nekeij. „Aanleg kan dan in 2005
beginnen, terwijl nu nog wordt
uitgegaan van 2006."
Onverstandig idee
Het idee om de algemene reser
ves van Delta aan te spreken, is
ook onverstandig omdat het de
toekomst van dat bedrijf
schaadt, zegt Hennekeij vanuit
zijn functie als president-com
missaris van Delta Nutsbedrij
ven. „Wat de PvZ wil, is het
leegzuigen van het bedrijf. Dat
leidt ertoe dat Delta niet kan in
vesteren in voorzieningen die
noodzakelijk zijn voor het eigen
bedrijf."
Politiek is het voorstel van de
PvZ eveneens weinig succes be
schoren, voorspelt de gedepu
teerde. „Toen zoiets werd voor
gesteld voor de aanleg van de
Westerscheldetunnel, struikel
de de halve politieke wereld van
Zeeland daarover. Bovendien
hebben de aandeelhouders
daarna besloten het bedrijf
meer zelfstandigheid toe te ken-
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Radio Free Europe/Ra
dio Liberty krijgt de onderscheiding voor
vrijheid van meningsuiting van de Roose
velt Stichting. Het radiostation heeft vol
gens de stichting een unieke rol vervuld
als schakel tussen de verboden oppositie
en de burgers in het voormalige Oostblok.
De andere onderscheidingen zijn toege
kend aan Gro Harlem Brundtland, oud-
px-emier van Noorwegen en nu directeur-
generaal van de wereldgezondheidsorga
nisatie WHO (vrijwaring van gebrek); Er
nesto Zedillo, oud-president van Mexico
(vrijwaring van vrees); en aan de Egypti
sche professor Nasr H. Abu Zaid (vrijheid
van godsdienst).
De uitreiking vindt plaats op zaterdag 8
juni in Middelburg. De belangrijkste on
derscheiding, de Four Freedoms Award,
wordt dan uitgereikt aan Nelson Mande-
la, de leider van het ANC (Afrikaans Na
tionaal Congres), die na 28 jaar gevangen
schap de eerste zwarte president van
Zuid-Afrika werd. Mandela krijgt de on
derscheiding omdat hij zich zijn leven
lang heeft ingezet voor een democratische
samenleving, met gelijke kansen en rech
ten voor iedereen, en voor zijn strijd tegen
discriminatie.
Radio Free Europe/Radio Liberty werd
aanvankelijk gezien als een instrument
van de Verenigde Staten tijdens de Koude
Oorlog. Na de val van de Muur en de om
wenteling in Midden- en Oost-Europa is
volgens de Roosevelt Stichting evenwel
het besef gegroeid dat haar rol van groot
belang was voor de burgers in het voorma
lige Oostblok. De omroep is gehuisvest in
Praag en richt zich nu onder meer op de
landen in Centraal-Azië, waar onafhan
kelijke media ontbreken of in hun werk
worden belemmerd.
Armoede
Gro Harlem Brundtland wordt onder
scheiden vanwege haar inspanningen en
'baanbrekende politieke voorstellen'' om
Nelson Mandela, gefotografeerd tijdens het Koninklijk huwelijksfeest in de Arena in
Amsterdam. foto ANP
wereldwijde problemen als gezondheid,
armoede, schaarste en milieuvervuiling
aan te pakken. Duurzame ontwikkeling
stond daarin centraal. Volgens de Roose
velt Stichting zijn Brundtlands plannen
tevens de aanzet geweest tot de milieu
conferenties die de Verenigde Naties de
laatste jaren heeft gehouden.
Tijdens zijn presidentschap in Mexico
tussen 1994 en 2000 heeft Ernesto Zedillo
gestreden tegen politieke corruptie en te
gen de ongelijkheid tussen rijk en arm. De
Roosevelt Stichting kent hem daarvoor de
onderscheiding voor vrijwaring van vrees
toe.
Zij benadrukt bovendien de hervor
mingsgezindheid van Zedillo, die bij zijn
aantreden een lid van de oppositie in zijn
regering opnam.
De Egyptische professor Nasr H. Abu
Zaid is zijn vaderland ontvlucht nadat hij
in opspraak was geraakt door zijn inter
pretatie van de Koran. Hij stelt onder
meer dat staat en godsdienst gescheiden
moeten zijn en pleit voor gelijke rechten
voor vrouwen en mannen. Een Egyptische
rechtbank ontzegde hem het recht om ge
huwd te blijven. Hij verliet daarop zijn
land en woont inmiddels vertrok daarop
met zijn vrouw in Nederland. Nasr H. Abu
Zaid is verbonden aan de Universiteit van
Leiden.
COR DE JONGE
Je weer, ik ben Bezio Mieree/o
HeetXNKiytSififFlcHF H/OOJAAR l/.O-C-
EN IK D&OM DUS DAT IK OP MIJN SCHIP STA
X7 /ZoiT/NEMAT16 TREK IK MIJN Vef^KfJK£fC\\
EN STA ALS AAN HcT tXK 6eHAé£LD VAN
SCHRIKPAAf!' PAK AAN Pe/AK/ZoN A
PAAe IN D£ VAZTA D/e ViM/r
door Rolf Bosboom
NISSE - Ontevreden leden en
oud-leden van Ons Boeregoed
hebben een eigen kleder
drachtenvereniging opgericht:
Mooi Zeeland. Deze telt inmid
dels bijna veertig leden. Mooi
Zeeland wil zich volgende
maand officieel presenteren en
heeft haar eerste optreden in
Ons Boeregoed kwam vorig jaar
uitgebreid in het nieuws, toen
het bestuur de leden J. Goud uit
Yerseke en N. Minnee uit Hoe-
dekenskerke wilde royeren. De
reden was dat zij samen met
acht andere leden van de vereni
ging een presentatie van kleder
drachten hadden verzorgd zon
der medeweten van het bestuur.
Het ging overigens om kleding
uit de eigen collecties van de le
den.
Goud stapte uiteindelij k zelf op
Minnee weigerde te vertrekken
en liet het aankomen op de le
denvergadering in oktober.
Daar koos een grote meerder
heid, 223 van de 283 uitge
brachte stemmen, de kant van
het bestuur. Voor J. de Dreu uit
Nisse, prominent lid van de ver
eniging, was dat aanleiding om
met onmiddellijke ingang zijn
lidmaatschap op te zeggen. Na
dien volgden diverse andere
mensen zijn voorbeeld.
Later is het Initiatief ontstaan
om een eigen vereniging in het
leven te roepen. De Dreu is een
van de mensen die betrokken
zijn bij de daadwerkelijke op
richting. Inmiddels zijn de sta
tuten van Mooi Zeeland bij de
notaris gepasseerd en wordt er
gewerkt aan een huishoudelijk
reglement. Het aantal leden is
momenteel 37. „Op twee na zijn
het allemaal mensen die direct
of indirect bij Ons Boeregoed
betrokken zijn geweest." Ook
Minnee maakt deel uit van Mooi
Zeeland.
Volgens De Dreu is het streven
niet om te gaan concurreren met
Ons Boeregoed. „We willen za
ken oppakken die Ons Boere
goed laat liggen." Dan gaat het
vooral om kleinschalige optre
dens, voor instellingen met een
beperkter budget. De Dreu:
„Die proberen we te bereiken
door met een klein groepje op te
treden en aan de hand van dia's
iets te vertellen over de ontwik
keling van de klederdracht."
Het geld dat wordt verdiend met
optredens komt niet, zoals bij
Ons Boeregoed, uitsluitend ten
goede aan de vereniging. De in
komsten gaan in de kas en wat
aan het eind van het jaar is over
gebleven wordt gebruikt om de
onkosten van de leden te dek
ken.
De nieuwe vereniging wil zich
donderdag 11 april officieel pre
senteren in verenigingsgebouw
De Burcht in Kwadendamme.
Het eerste grote opti'eden is ook
al geboekt. De zaterdag voor
Pinkstex'en verzox-gen de leden
een px-esentatie bij een 25-jarig
huwelijk.
Secretaxis A. Dek van Ons Boe
regoed neemt de oprichting van
Mooi Zeeland voor kennisge
ving aan. „Het was ons bekend
dat er iets gaande was, maar ik
wist niet dat het al zover was. Ik
wens ze veel succes." Van rivali
teit is volgens hem geen sprake.
„Er zijn meer clubs op kleder-
drachtengebied en die zien we
allemaal als zusterverenigin
gen. Ik zou niet weten wat voor
concurrentie er kan zijn."
MIDDELBURG - De nieuwe
benadering door de Jeugdre
classering Zeeland van crimine
le jongeren werkt.
Van de elf jongeren die vorig
jaar intensief zijn begeleid door
de reclassering zijn er acht bui
ten de criminaliteit gebleven.
Zij hebben hun leven weer op
gepakt en proberen ver verwij
derd te blijven van de ci'iminali-
teit. Dat blijkt uit een evaluatie
die de jeugdreclassering heeft
gemaakt van het project Inten
sieve Trajectbegeleiding (ITB).
Binnen het landelijk opgezette
project krijgen jongeren tussen
de twaalf en de achttien jaar, die
behoren tot de zogenaamde hax--
de kern, een begeleider toege
wezen. Die begeleidt en contro
leert hen, in samenwerking met
de politie, een half jaarlang heel
intensief. Het gaat om jongeren
die een begin lijken te hebben
gemaakt met een criminele car
rière en die zijn veroordeeld tot
een gevangenisstraf. Zij krijgen
de mogelijkheid via het project
een evenwichtige en zinvolle in
vulling aan hun leven te geven.
Als ze met succes aan het project
deelnemen, ontlopen ze hun
straf. Gaan ze de fout in, dan
moeten ze hun gevangenisstraf
alsnop uitzitten.
