EU steunt Galileo-systeem
Uitgebluste premier van China
is blij met zijn vertrek in 2003
Israël neemt bloedig wraak na aanslagen
VS lijden pijnlijke
verliezen in oosten
van Afghanistan
Vlaams Blok
houdt avond
voor Fortuyn
Weer doden bij
geweld Gujarat
Nederland betreurt doorgang omstreden satellietproject
Stemmen over noodlanding
Bom in beursgebouw Bilbao
Miljoenenbuit bij overval Parijs
Doden bij geweld in Nairobi
Vijf mensen verdronken in put
SPD en CSU
claimen beiden
overwinning
Politie Zimbabwe jaagt
ontmoeting oppositie
en diplomaten uiteen
Navo ontkent verraad bij
arrestatiepoging Karadzic
BRUSSEL - Het extreemrecht
se Vlaams Blok houdt morgen
in bolwerk Antwerpen een
speciale Fortuyn-avond ter ge
legenheid van de gemeente
raadsverkiezingen in Neder
land.
Dit om het verwachte electorale
succes te vieren van Pim For
tuyn, die lijsttrekker is van
Leefbaar Rotterdam.
Volgens het Blok kennen Rot
terdam en Antwerpen verge-
lijkbare problemen. Fortuyn
zelf zal niet aanwezig zijn in
Antwerpen. Wel komt het
Utrechtse oud-raadslid van het
Nederlands Blok Wim Vrees-
wijk commentaar geven bij de
uitslagen, die op televisie te vol
gen zijn.
Vreeswijk en Blok-voorman
Dewinter werkten in het verle-
den veel samen. Dewinter ver
klaarde eerder veel te zien in de
ideeën van Fortuyn, die volgens
hem voor een electorale dijk
doorbraak gaat zorgen. ANP
AHMEDABAD - In de Indiase
deelstaat Gujarat zijn gisteren
opnieuw doden gevallen door
religieus geweld. Volgens de po
litie vonden zeker negen men
sen de dood bij verscheidene in
cidenten.
Grootschalig geweld zoals dat
vorige week de regio teisterde,
bleef gisteren uit. Het dodental
als gevolg van de strijd tussen
hindoes en moslims zou intus
sen 572 belopen.
De onlusten begonnen nadat af
gelopen woensdag 59 hindoes
levend waren verbrand in een
trein, die even buiten het station
van de stad Godhra in brand
was gestoken. Dat gebeurde
vermoedelijk door moslims die
tegen de bouw van een tempel
op de plaats van een verwoeste
moskee in Ayodhya zijn.
Als reactie op de aanslag op de
trein plunderden groepen boze
hindoes in een aantal plaatsen
winkels en andere gebouwen
van de moslims en staken zij
panden in brand.
De onlusten zijn de ergste sinds
1992, toen hindoes in Ayodhya
de moskee vernielden. In de on
lusten die daarop volgden, vie
len ruim 3000 doden. RTR/ANP
dinsdag 5 maart 2002
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Europese Unie
gaat het akkoord met het ont
wikkelen en lanceren van het
omstreden satellietsysteem Ga
lileo. Nederland betreurt deze
stap en vreest dat het geplande
budget (3,25 miljard euro) ruim
zal worden overschreden. De
animo van privé-investeerders
om deel te nemen aan het project
is tot nog toe minimaal.
Galileo is een van de stok
paardjes van de Europese Com
missie. Het stelsel van dertig na-
vigatiesatellieten moet het Eu
ropese antwoord worden op het
soortgelijke Amerikaanse GPS-
systeem dat al jarenlang de
markt domineert. Galileo is
nauwkeuriger en daardoor
beter bruikbaar voor vracht
vervoerders (logistieke plan
ning), vissers (opsporen visbe
standen), brandweer en politie
(lokaliseren rampplaatsen) en
de luchtvaart (positie en veilig
heid).
De ontwikkelingskosten bedra
gen 3,25 miljard euro, waarvan
ruim de helft (1,75 miljard) uit
verschillende EU-budgetten en
dat van de ESA (European
Space Agency) moet komen.
Private investeerders worden
geacht 1,5 miljard op te hoesten.
Als Galileo in 2008 operationeel
is, kost het in de lucht houden
van de satellieten 200 miljoen
euro per jaar.
Minister Zalm (Financiën) heeft
afgelopen maanden fel gea
geerd tegen de Europese satel
lietplannen. Hij wees erop dat
het Amerikaanse GPS gratis is
terwijl voor het EU-systeem be
taald moet worden. De winstge
vendheid van Galileo is volgens
Zalm dan ook erg onzeker. Hij
vreest dat het bedrijfsleven het
uiteindelijk laat afweten en de
EU-lidstaten voor alle kosten
opdraaien.
Groen licht
Aanvankelijk kreeg Nederland
steun van onder meer Duits
land, Groot-Brittannië, Zwe
den en Oostenrijk voor deze
opstelling. Mede na een zware
lobby van de Commissie is
Duitsland echter van gedachten
veranderd. Daarmee zijn de lan
den die Galileo steunen in de
meerderheid. Commissieamb
tenaren en Nederlandse diplo
maten gaan er dan ook van uit
dat het project nog deze maand
groen licht krijgt.
Nederland zal nog proberen een
maximum af te spreken voor
de publieke uitgaven aan Gali
leo. Betrokkenen benadrukken
dat een dergelijk financieel
plafond in de praktijk weinig
voorstelt. Als er eenmaal enkele
miljarden zijn geïnvesteerd, zal
niemand het project vervol
gens durven stil te leggen, om
dat het bedrijfsleven niet thuis
geeft.
Commissieambtenaren tonen
zich ingenomen met de neder
laag voor minister Zalm, De
woordvoerder van verantwoor
delijk Europees Commissaris
De Palacio (Transport) betitelde
Zalm eerder als een 'kruide
nier'. „Met een dergelijke instel
ling was er nooit iemand op de
maan geland", aldus de woord
voerder destijds.
De Commissie, Frankrijk en
Spanje menen dat Galileo nood
zakelijk is om de EU in techno
logisch opzicht op gelijk niveau
te houden met de Verenigde Sta
ten. GPD
MILAAN - Een Italiaanse gezagvoerder heeft zondag zijn
passagiers laten stemmen over de vraag of hij een noodlan
ding moest maken. Dat berichtte de Italiaanse krant Corriere
della Sera gisteren.
De circa 250 passagiers die voor een vakantie op weg waren
naar Cuba, zagen kort na de start vanaf het vliegveld Milaan
dat er uit een van de motoren vlammen naar buiten sloegen.
Volgens de gezagvoerder 'was alles onder controle' en was het
toestel klaar om de Atlantische Oceaan over te vliegen.
Hij voegde er aan toe: „Gezien de angst van de passagiers,
stemmen we met handopsteken of we verder vliegen of omke
ren." Nagenoeg alle passagiers, van wie velen in tranen waren
uitgebarsten, staken direct hun hand op. Het toestel keerde
daarop terug. DPA
BILBAO - De politie van Bilbao heeft gisteren een bom met
vijftien kilo springstof onschadelijk gemaakt. De bom was
geplaatst in een toiletruimte van het beursgebouw van de
Noord-Spaanse industriestad.
Een anonieme beller had laten weten dat de bom was ge
plaatst. Hij zei te spreken namens de Baskische terreurbewe
ging ETA. Het beursgebouw werd direct na het telefoontje
ontruimd. DPA
PARIJS - Vier zwaar bewapende overvallers hebben gister
morgen bij een overval op een opslagdepot in de Franse
hoofdstad Parijs miljoenen euro's buitgemaakt. Zij ontsnap
ten na een schotenwisseling met de politie en een wilde ach
tervolging, aldus een woordvoerster van de politie.
Met springstof lukte het de daders de kelder van het pand in
het noorden van de stad binnen te dringen. Ze verdwenen met
enkele zakken geld. De politie schat de buit op zo'n zes mil
joen euro.
Agenten waren snel ter plaatse en een schotenwisseling volg
de. Auto's in de buurt werden doorboord met kogels. Een
agent raakte lichtgewond. De vier overvallers verdwenen in
gereedstaande auto's achtervolgd door de politie, maar wis
ten uiteindelijk toch te ontkomen. AFP/RTR
NAIROBI - Zeker twintig mensen zijn in de nacht van zondag
op maandag gedood bij ongeregeldheden in de Keniaanse
hoofdstad NairobiLeden van een verboden sekte vielen café
bezoekers en politiemensen aan uit wraak op de moord op
drie van hun medeleden.
Volgens de politie zijn 28 mensen in een ziekenhuis opgeno
men. Getuigen meldden dat leden van de Mungiki-sekte met
kapmessen en knuppels kroegen aanvielen die eigendom zijn
van de Luo-stam. De Mungiki-beweging bestaat vooral uit
leden van de Kikuyu-stam. AFP
DOUALA - Vijf mensen zijn slachtoffer geworden van een
drama in de Kameroense stad Douala. Ze zijn verdronken m
een put. Het eerste slachtoffer was een monteur, die in de put
was afgedaald om de pomp te repareren. Toen hij na enige tijd
niet meer bovenkwam, schoten vier anderen hem te hulp. Zij
verdronken net als de monteur-. De brandweer heeft de lijken
uiteindelijk geborgen.
De eigenaar van de put moest na het drama worden opgeno
men in het lokale ziekenhuis. De inwoners van zijn dorp, die
hem van hekserij beschuldigden, hadden hem ernstig toege
takeld. AFP
MÜNCHEN - Zowel de SPD als
de CSU heeft gisteren de over
winning opgeëist in de Beierse
lokale verkiezingen van zon
dag.
Ter-wijl de SPD zichzelf op de
borst klopte wegens de goede
resultaten in de steden in de zui
delijke deelstaat, wees CSU-
premier Edmund Stoiber vooral
op de voorsprong van zijn partij
op het platteland.
Stoiber benadrukte dat de ver
kiezingen voor burgermeesters,
gemeente- en landraden geen
test voor de landelijke parle
mentsverkiezingen van septem
ber zijn. Stoiber is dan namens
de christen-democraten uitda
ger van SPD-kanselier Schro
der. AP
Palestijnse brandweerlieden spoelen het bloed en puin weg van de plaats waar de auto stond van de familie van Hamas-activist Hussein Abu Kweik.
foto AP
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - Israël heeft gisteren kei
hard teruggeslagen na de Palestijnse
zelfmoordaanslagen die afgelopen
weekeinde 21 Israëliërs het leven kost
ten. Militairen poogden met wisselend
succes leiders van militante Palestijnse
groeperingen uit de weg te ruimen. Bijna
twintig Palestijnen lieten gisteren het le
ven bij de diverse vergeldingsacties.
Israëlische gevechtshelikopters namen
gisteravond het hoofdkwartier van de
Palestijnse president Arafat in Ramallah
onder vuur. De president is ongedeerd
gebleven, aldus Palestijnse functionaris
sen. Het pand staat slechts tien tot vijf
tien meter naast het kantoor van Arafat,
zo verklaarden de functionarissen.
Bij wat een mislukte liquidatiepoging
lijkt te zijn geweest, kwamen gistermid
dag twee Palestijnse vrouwen en vier
kinderen om het leven. Israëlische tank
granaten verwoestten in het vluchtelin
genkamp Al-Amnari bij Ramallah op de
Westelijke Jordaanoever twee auto's. De
militairen dachten dat Hussein Abu
Kweik, een leider van de radicale Ha-
mas-beweging, zich in een van de voer
tuigen bevond. Ze doodden echter zijn
vrouw, schoonzus en twee van zijn kin
deren alsmede twee tieners.
De Palestijn heeft wraak gezworen.,Ha-
mas zal de moord op mijn familie wreken
en Sharon draagt daarvoor de verant
woordelijkheid", aldus Hamas-activist
Abu Kweik. De Palestijnse autoriteiten
spraken van een 'misdadige oorlog
tegen de Palestijnen'. Ze riepen de Vei
ligheidsraad van de VN op het Israëli
sche offensief te stoppen. Direct na
het schietincident heeft het Israëlische
leger zijn excuses aangeboden voor de
fout.
In de ochtenduren hadden Israëlische
militairen in een vluchtelingenkamp bij
Jenin meer succes. Ze schoten de dertig
jarige Amj ad Fakhoury, een leider van de
radicale Palestijnse Al-Aqsa Martelaren
Brigades, dood bij een vuurgevecht. De
van onze redactie buitenland
KABOEL - De Amerikaanse
strijdkrachten hebben giste
ren gevoelige klappen gekre
gen bij het offensief in Oost-
Afghanistan. Een helikopter
werd neergeschoten en een
andere werd geraakt door
vuur vanaf de grond.
Sinds vrijdag zijn er negen
Amerikanen gesneuveld, zo
maakte minister van Defen
sie Rumsfeld gisteren be
kend. Een Chinook-helikop
ter viel gisterochtend ten
prooi aan vuur van de grond
tijdens een missie tegen Al
Qaeda- en Talibanstrijders
nabij Gardez in de provincie
Paktia. Het toestel stortte
neer en een vuurgevecht
volgde. Zeven Amerikanen
kwamen daarbij om het le
ven.
Een tweede Chinook was en
kele uren eerder in de regio
getroffen door vijandelijk
vuur. De bemanning wist met
het toestel te ontkomen,
maar moest een gewonde
Amerikaanse militair ach
terlaten. Hij werd later dood
teruggevonden, aldus een
Amerikaanse functionaris.
Sinds vrijdag het offensief
door een gecombineerde
strijdmacht van Amerikanen
en Afghanen werd ingezet,
hebben circa veertig Ameri
kanen verwondingen opge
lopen. Niemand van hen ver
keert in levensgevaar. Zo'n
duizend Amerikaanse en Af
ghaanse militairen zijn actief
in de streek rond Gardez.
Ook gisteren werden veel
bombardementsvluchten
uitgevoerd boven het gebied.
Amerikaanse B-52's hebben
sinds vrijdag honderden
bommen afgeworpen op ver
meende stellingen en grotten
waarin de Al Qaeda- en Tali
banstrijders zich verschan
sen. Ook andere toestellen,
waaronder Franse Mirages,
kwamen gisteren in actie bo
ven het strijdtoneel.
De acties concentreren zich
in de Shahi Kot bergen.
Volgens Amerikaanse me
diaberichten stuitten de
Amerikaanse en Afghaanse
grondtroepen op zeer felle te
genstand. Er zouden weinig
vorderingen zijn gemaakt.
Volgens Rumsfeld zijn de Ta
libanstrijders in de bergen
goed georganiseerd en goed
bewapend.
De Afghanen hebben kritiek
op de Amerikanen. Ze zou
den te weinig troepen naar
het gebied hebben gestuurd
en niet voldoende voorberei
dingen hebben getroffen.
Volgens CNN sturen de Ame
rikaanse strijdkrachten ver
sterkingen naar het gebied,
DPA/RTR/AFP
doorGert-Jan Broere
PEKING - Er was een korte pe
riode dat het slot van de zitting
van het Chinese Volkscongres
direct ook het aardigst was. Dat
had voor een deel te maken met
de tevreden constatering dat het
boeiende werk van een driedui
zend man sterk leger van ja
knikkers er weer voor een jaar
opzat. Maar waar het toch voor
al om te doen was, was de afslui
tende persconferentie van de
weinig tactvolle, maar daar
door o zo interessante premier
Zhu Rongji.
Maar vorig jaar kon zelfs Zhu
niet meer boeien. Uiterst mat,
alsof hij was fijngemalen door
de kaken van Pekings logge en
weerbarstige bureaucratie,
stond hij de media te woord. Al
leen verontschuldigingen voor
een vuurwerkramp waren nog
opmerkelijk, want de Chinese
staat biedt nooit excuses aan.
Dit jaar is Zhu voor de laatste
keer in zijn one-manshow te be
wonderen, als sluitstuk van de
parlementszitting die vandaag
voor het eerst bijeenkomt. Vol
gend jaar zit zijn termijn als
premier erop, evenals die van
Jiang Zemin als president en Li
Peng als parlementsvoorzitter.
Maar tot nu toe is Zhu de enige
die heeft aangegeven ook wer
kelijk op te stappen. Hij wekt de
indruk blij te zijn dat het voorbij
is,
Zhu is een politicus zonder een
echte machtsbasis, van wie in
Chinese politieagenten pakken een vrouw op die probeerde te protesteren in Peking, voorafgaand aan
de persconferentie over het Nationale Volkscongres. foto G reg Baker/AP
1998 werd gezegd dat hij ie
mand was die geslachtofferd
kon worden wanneer de econo
mische problemen uit de hand
zouden lopenDat dat niet is ge
beurd, is voor een belangrijk
deel op het conto van Zhu zelf te
schrijven. Zijn beleid van staat-
sinvesteringen in met name de
infrastructuur hebben alleen
wel geleid tot het grootste be
grotingstekort uit de Chinese
geschiedenis. Zhu's andere gro
te verdienste is dat hij erin
slaagde China de Wereld Han
delsorganisatie binnen te lood
sen.
In het rood
Tegelijkertijd echter heeft Zhu
veel van wat hij bij zijn aantre
den beloofde niet kunnen waar
maken. De staatsbedrijven zit
ten nog steeds diep in het rood
en de banken zijn volgens Wes
terse maatstaven failliet. Ook
de afslankoperatie van het
staatsapparaat liep op een mis
lukking uit.
Met die nalatenschap treedt hij
over een dag of elf de media te
gemoet, voor de laatste keer als
slotakte van een verder vrijwel
overbodig theater. De kans dat
hij met vuurwerk wordt uitge
luid is gering. GPD
brigades hebben de verantwoordelijk
heid opgeëist voor vier aanslagen van af
gelopen weekeinde.
Een eind aan het geweld is voorlopig niet
in zicht. De Israëlische premier Sharon
verklaarde gisteren tegen journalisten
dat de Palestijnen veel verliezen moeten
lijden voordat de onderhandelingen
weer kunnen worden hervat. Van officië
le Palestijnse zijde kwamen eveneens
dreigende woorden naar aanleiding van
het geweld van gisteren.
„Deze misdaden zullen niet zonder straf
blijven aldus Ahmed Abdelrahman,
een adviseur van president Arafat.
„Het antwoord op escalatie zal escalatie
zijn." DPA/AFP/RTR
van onze redactie buitenland
HARARE - De Zimbabwaanse
politie heeft gisteren een bijeen
komst opgebroken van opposi
tieleider Morgan Tsvangirai en
buitenlandse diplomaten, on
der wie vertegenwoordigers van
dertig ambassades. Ooggetui
gen hebben dat meegedeeld.
Volgens de getuigen was de ont
moeting al gaande in een hotel
in de hoofdstad Harare. De poli
tie riep Tsvangirai na een half
uur naar buiten en deelde mee
dat de bijeenkomst, op touw ge
zet door zijn partij Beweging
voor Democratische Partij
(MDC), illegaal was.
Tsvangirai en andere MDC-lei-
ders bespraken met de diploma
ten onder meer de situatie die
ontstaat als Moegabe de verkie
zingen verliest. Op 9 en 10 maart
gaat de Zimbabwaanse bevol
king naar de stembus. Tsvan
girai is volgens allerlei opinie
peilingen een geduchte rivaal
voor president Mugabe, die er al
22 jaar zit.
De landen van het Britse Geme
nebest ondernemen geen stap
pen tegen Zimbabwe en presi
dent Mugabe, voorafgaand aan
de verkiezingen. Dat hebben de
54 landen van het Gemenebest,
voornamelijk voormalige Britse
kolonies, gisteren besloten tij
dens een topconferentie aan de
Australische oostkust. De oppo
sitie reageerde teleurgesteld,
net als de Britse premier Blair.
Het onderwerp Zimbabwe, een
oude Britse kolonie, heeft het
Gemenebest (dat 1,7 miljard
mensen vertegenwoordigt) in
beroering gebracht. Er bestaat
zorg over de gewelddadigheden
rond de verkiezingen.
De landen legden de oproep van
Groot-Brittannië om het regime
van president Mugabe nu al met
sancties te treffen naast zich
neer. Londen verdenkt Moegabe
ervan dat hij de verkiezingen
wil manipuleren. De Britse pre
mier Blair denkt dat uitstel van
eventuele sancties 'een verkeer
de zaak' is. „We hadden nu actie
moeten ondernemen. Maar we
hebben in elk geval de mogelijk
heid in gang gezet om Zimbab
we te schorsen, als Moegabe uit
eindelijk wint door geweld en
intimidatie in gemanipuleerde
verkiezingen." Blair denkt dat
het Gemenebest 'uiteindelijk de
juiste beslissing zal nemen'.
Groot-Brittanië, Australië en
Nieuw-Zeeland wilden dat
Zimbabwe tijdelijk uit het Ge
menebest wordt gezet, maar
Afrikaanse staten (die eenderde
van het Gemenebest uitmaken)
stonden erop dat er tot na de
verkiezingen geen actie komt.
Moegabe heeft de Britse pre
mier Blair gevraagd zich erbui
ten te houden. RTR
De arrestatiepogingen zouden
zijn mislukt, omdat een Franse
kapitein belde met een hoge
Bosnische politiefunctionaris
in Foca, die op zijn beurt een
lijfwacht van Karadzic inscha
kelde. Karadzic was daardoor
steeds op tijd op de hoogte van
de activiteiten van de Navo. De
Britse inlichtingendiensten
zouden het telef oongesprek tus
sen de Fransman en de politie
functionaris hebben onder
schept.
Het Franse contingent in Bosnië
is er al eerder van beschuldigd
pro-Servische manschappen
in de gelederen te hebben. In
december vorig j aar is een Fran
se officier, die werkte bij de
Navo in Brussel, veroordeeld
tot vijf jaar wegens spio
nage voor Belgrado. Hij werk
te voor de Franse geheime
dienst. ANP/RTR
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De Navo heeft gis
teren ontkend dat de pogingen
van SFOR om de voormalig
Bosnisch-Servische leider Ra
dovan Karadzic te arresteren
zijn verraden door een Franse
legerofficier. Dat heeft een
woordvoerster van de alliantie
in Brussel gezegd.
De internationale troepen
macht SFOR in Bosnië poogde
vorige week tweemaal vergeefs
Karadzic in de kraag te vatten.
Het Joegoslavië-Tribunaal in
Den Haag heeft Karadzic aan
geklaagd wegens volkeren
moord en oorlogsmisdaden. De
Duitse krant Hamburger
Abendblatt en de Britse kranten
The Times en The Daily Mail be
richtten gisteren over het ver
meende Franse 'lek'.
