Kop noch staart aan stembiljet
Slagwerker Arnold Marinissen
in hoofdrol bij Zeeuws Orkest
Kunstenaar Ivens
maakt monument
watersnoodramp
Vandevijvere schildert muzikaal
Verdachte
verkrachting
wil psychisch
onderzoek
Werkstraf voor
veroorzaker van
dodelijk ongeluk
Waterschap
kunst cultuur
Kunstenaars
spreken over
figuratieve kunst
door Ben Jansen
Of de kiezer morgen in Midden- en
Noord-Zeeland maar zo vriende
lijk wil zijn twee stemmen uit te bren
gen. Eén op een kandidaat voor de ge
meenteraad en één op iemand uit de
regio aan wie de kiezer zijn belangen in
het waterschap Zeeuwse Eilanden toe
vertrouwt. Het waterschap stelt in het
kielzog van de gemeenteraadsverkie
zingen een nieuwe algemene vergade
ring samen.
Het lijkt een kleine moeite na het stem
men voor de gemeenteraad meteen even
door te lopen naar het stemhokje van
het waterschap. Toch ligt de uitoefe
ning van dit democratische recht niet
voor iedereen voor de hand. Zeeuwse
Eilanden scoorde vier jaar geleden een
opkomstpercentage van 48 procent.
Dat was fors minder dan de 62 procent
die een stem uitbracht voor de gemeen
teraad.
Met advertenties, huis-aan-huis be
zorgde folders en praat- en vraagavon-
den probeert het waterschap de kiezers
zo ver te krijgen dat ze daadwerkelijk
bijdragen aan de samenstelling van de
algemene vergadering. De rekening die
het waterschap alle inwoners van Mid
den- en Noord-Zeeland jaarlijks pre
senteert, is blijkbaar onvoldoende.
Personenstelsel
De ingewikkelde manier waarop het
waterschapsbestuur wordt samenge
steld, draagt waarschijnlijk niet bij aan
de lust bij de kiezer zich bij de stembus
van het waterschap te vervoegen. Het
waterschap kent geen politiek lasten
stelsel, maar een personenstelsel. Dat
betekent dat een kandidaat dient te
worden gekozen binnen de categorie
waarvoor de kiezer stemgerechtigd is.
Dit personenstelsel verklaart ook de
merkwaardige vormgeving van het
stembiljet. Om te voorkomen dat de
kiezers min of meer automatisch hun
stem uitbrengen op degene die boven
aan staat, zijn de namen van alle kandi
daten in een cirkel afgedrukt: er is kop
noch staart aan.
De algemene vergadering van Zeeuwse
Eilanden bestaat uit 35 personen. Ze
zijn verdeeld in vier categorieën: onge
bouwd (de eigenaren van grond - 6 ze
tels), gebouwd (de eigenarep van ge
bouwen - 8 zetels), ingezetenen (alle
inwoners van 18 jaar en ouder - 15
zetels) en bedrijfsgebouwd (vertegen
woordigers van bedrijven - 6 zetels). De
zetels van deze laatste categorie wor
den niet in de stemhokjes in dorpen en
wijken ingevuld. Het algemeen bestuur
van de Kamer van Koophandel kiest de
vertegenwoordigers voor deze sector.
VLISSINGEN - Een van ver
krachting verdachte 33-jarige
Vlissinger wordt mogelijk op
nieuw door een psychiater on
derzocht. Het Openbaar Minis
terie en de man zelf vroegen
gisteren in de hoger beroeps
zaak bij het Haagse gerechtshof
om een nieuw onderzoek omdat
de gedragsdeskundigen het niet
met elkaar eens zijn.
De psychiaters verschillen van
inzicht over het risico dat de
man zich in een relatie opnieuw
aan zijn partner vergrijpt. De
Vlissinger tekende hoger beroep
aan nadat hij door de rechtbank
was veroordeeldtot twee jaar
cel, aangevuld met tbs met
dwangverpleging. De man ont
kende zijn toenmalige vrien-
ding veria-acht te hebben en was
het niet eens met de tbs met
dwangverpleging.
Wel gaf de man toe zijn vrien-
ding mishandeld te hebben en
via de regenpijp en een dakraam
haar huis te zijn binnengedron
gen. De vrouw zei tussen 1993 en
1997 zes keer tot seks te zijn ge
dwongen. De Vlissinger liet in
een excuusbrief aan de vrouw
met wie hij samen een kind heeft
zelf het woord 'verkrachting'
vallen.
Tijdens de hoger beroepszaak
kwam de man hier echter op te
rug. ,,Het is dom van mij dat
woord te hebben gebruikt", zei
de Vlissinger. „Ik schreef die
brief omdat ik met haar wilde
praten over hoe wij verder zou
den gaan.De man heeft inmid
dels de illusie laten varen dat
het met deze vriendin nog iets
wordt. De strafzaak werd bijge
woond door een vrouw met wie
hij na zijn vrijlating elders in het
land een nieuw leven wil begin
nen.
De aangifte van verkrachting
heeft voor de Vlissinger grote
gevolgen gehad. Hij verblijft
reeds sinds mei 2000 in de cel.
Zijn advocaat mr. H. Ter Brake
vroeg de man in afwachting van
het onderzoek van de psychiater
op vrije voeten te stellen onder
voorwaarde dat hij zijn ex-
vriendin niet meer lastig valt.
Het gerechtshof doet over twee
weken uitspraak of de psychia
ter opnieuw aan het werk kan en
of de gevangenisstraf wordt op
geschort.
dinsdag 5 maart 2002
door Sheila van Doorsselaer
KRUISDORP - De Hulster kun
stenaar R. Ivens gaat het wa
tersnoodmonument van de ge
meente Hontenisse vormgeven.
Het kunstwerk verrijst onder
aan de dijk nabij Kruisdorp en
zal volgend jaar, een halve eeuw
na de watersnoodramp, worden
onthuld.
Het toekomstig watersnoodmo
nument doet op het eerste ge
zicht denken aan de mysterieu
ze steenkring van Stonehenge in
het Zuid-Engelse graafschap
Wiltshire. Ivens gebruikt acht
zuilen van groenachtige graniet
(tropical green), ieder bijna drie
meter hoog, die in een cirkel
worden geplaatst.
De totale oppervlakte van het
monument meet tien bij tien
meter. De binnenzijde van de
zuilen wordt gezoet, dat wil zeg
gen, glad gemaakt zonder dat
het graniet gaat glanzen. In
bladgoud komt op zes van de
acht zuilen een strofe van een
gedicht van kunstenaar C. Fer-
ket over de Westerschelde. Op
de overige twee zuilen komen,
ook in bladgoud, de namen van
de slachtoffers van de ramp in
Hontenisse.
De buitenzijde van de zuilen
blijft ruw en wordt opgesierd
met een afbeelding die in de
steen wordt gehouwen. Zo ont
staat een beeldverhaal in reliëf
en wordt het monument ook
meer tastbaar. Midden in de cir
kel komen banken. Ivens zal zo
snel mogelijk aan het werk gaan
omdat hij zo'n zes maanden
denkt nodig te hebben het mo
nument te vervaardigen.
Verbonden
Burgemeester A. Vogelaar van
Hontenisse, voorzitter van de
commissie Herdenking Waters
nood 1953, koos samen met de
overige leden van de commissie,
waaronder historicus G. Spon-
selee, W. van Baarle (cultuur
commissie) en drie getuigen van
de ramp, A. Cammaert, L. van
Dixhoorn en P. Everaert, het
ontwerp van Ivens. Vogelaar
voelt zich zeer verbonden aan de
ramp. Ook in zijn geboortedorp
Numansdorp vielen doden en
hijzelf moest als tienjarige jon
gen samen met zijn zusjes
vluchten voor het water.
De precieze locatie van het mo
nument is de iets hoger gelegen
kruising van de Zeedijk/Kruis
straat en Kruisdorpsedijk. De
grond is eigendom van water
schap Zeeuws-Vlaanderen en is
nu nog in gebruik als grondde-
pot. Het schap is volgens Voge
laar zeer positief over de nieuwe
invulling van het gebied. De lo
catie nabij Kruisdorp is niet
toevallig gekozen. Het monu
ment komt ongeveer in het mid
den te staan van waar ooit het
grondgebied van Hontenisse
blank stond. Volgend jaar zal in
de kerk van Hengstdijk een ex
positie over de watersnood te
zien zijn.
ARNHEM - De militaire recht
bank in Arnhem heeft een 50-ja-
rige militair uit Grijpskerke
veroordeeld tot een werkstraf
van 240 uur en een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van een
half jaar. De man veroorzaakte
vorig jaar, terwijl hij onder in
vloed verkeerde, een verkeers
ongeluk waarbij een bromfiets
ster om het leven kwam. Verder
kreeg de automobilist een voor
waardelijk rijverbod opgelegd
van twee jaar.
Het ongeval vond plaats toen de
militair met een shovel met aan
hanger de Middelburgseweg in
Grijpskerke op wilde rijden. De
man zag echter niet dat er een
bromfietsster naderde. De be
stuurster, een meisje van 17
jaar, kon het voertuig niet meer
ontwijken en knalde tegen de
laadbak aan. Ze overleed aan
haar verwondingen.
Eerder eiste justitie tegen de mi
litair vijftien maanden cel,
waarvan vijf maanden voor
waardelijk. Het openbaar mi
nisterie vond verder dat de man
twee jaar lang geen auto mag
besturen.
Op het waterschapskantoor in Goes worden dozen met spullen voor de verkiezingsbureaus ingepakt. foto Willem Mieras
kandidaten voor één zetel in de catego
rie gebouwd. Ook het kiesdistrict Tho-
len/Sint Philipsland heeft in deze twee
categorieën één zetel. In beide sectoren
dingen er twee kandidaten naar, Op
Zuid-Beveland en Walcheren/Noord-
Beveland is de keus ruimer. Maar daar
zijn dan ook meer zetels te verdelen.
Zestien kandidaten willen in aanmer
king komen voor een van de vijf zetels
die voor de categorie ingezetenen
op Zuid-Beveland beschikbaar zijn en
vier voor de drie zetels gebouwd. Voor
het district Walcheren/Noord-Beve
land staan tweeëntwintig kandidaten
op het stembiljet voor de categorie
ingezetenen (er zijn acht zetels) en
twaalf voor de categorie gebouwd (drie
zetels).
Groenen
Het is dit jaar mogelijk de laatste keer
dat de algemene vergadering van het
waterschap volgens het personenstel
sel wordt samengesteld. Er is een wijzi
ging van reglementen in de maak,
waardoor in 2006 waarschijnlijk poli
tieke partijen en andere groeperingen
mogen deelnemen met lijsten, net zoals
bij de verkiezingen voor gemeentera
den, Provinciale Staten en de Tweede
Kamer het geval is. Vooruitlopend
daarop hebben de afgelopen weken al
enkele belangenorganisaties en een po
litieke partij de aandacht gevestigd op
kandidaten die naar hun opvatting een
stem verdienen. Zo presenteerden tien
kandidaten die de steun van natuur- en
milieubeschermingsorganisaties ge
nieten, zich gezamenlijk als Groenen.
Landbouworganisatie ZLTO probeer
de gisteren met een advertentie van een
halve pagina ook buiten de traditionele
landbouwsector ongebouwd kandida
ten aan de man te brengen. De SGP
heeft in een huis-aan-huis bezorgde
folder een aantal kandidaat-water
schapsbestuurders warm aanbevolen.
De waterschapsverkiezingen in
Zeeuws-Vlaanderen zijn op 20 novem
ber, de dag waarop bezuiden de Wester
schelde ook de raadsverkiezingen voor
de heringedeelde gemeenten 'worden
gehouden.
In de categorie ongebouwd valt alleen
een keus te maken voor kiezers op
Schouwen-Duiveland. Daar hebben
zich twee kandidaten aangemeld voor
de ene zetel die voor een vertegenwoor
diger van de grondeigenaren in deze re
gio beschikbaar is. In de andere regio's
zijn er voor het ongebouwd evenveel
kandidaten als zetels: één op Tholen/
Sint-Philipsland, twee op Zuid-Beve
land en twee op Walcheren/Noord-Be
veland.
Op Schouwen-Duiveland valt verder te
kiezen uit drie kandidaten voor één in
de categorie ingezetenen en uit vijf
door Jan-Dirk van Scheyen
MIDDELBURG - Het Zeeuws
Orkest zet tijdens de komende
voorjaarstournee het slagwerk
in de schijnwerpers. Op 7, 8 en 9
maart treedt het orkest op met
Arnold Marinissen, die in bin
nen- en buitenland bekendheid
geniet als slagwerker. Marinis
sen neemt de solopartijen voor
zijn rekening in het Paukencon-
cert van Jaromir Weinberger en
het Concert voor Slagwerk en
Orkest van Richard Rodney
Bennett.
Arnold Marinissen (35) is af
komstig uit Middelburg. Hij
studeerde op de Muziekschool
in die stad en voltooide zijn op
leiding aan het Koninklijk Con
servatorium in Den Haag, waar
hij in 1991 afstudeerde als beste
examenkandidaat van het jaar.
Het is niet voor het eerst dat Ma
rinissen met het Zeeuws Orkest
op de planken staat. In zijn stu
dententijd nam hij regelmatig
de slagwerkpartij voor zijn re
kening als het orkest moest op
treden. Maar de solistenrol die
hem nu wordt toebedeeld is een
primeur.
Vlak voor de eerste gezamenlij
ke repetitie van orkest en solist,
afgelopen zaterdag, legt Mari
nissen uit wat volgens hem de
VLISSINGEN - De kunstenaars
Johnny Beerens uit Breskens,
Reynier de Muynck uit Goes en
Kees de Valk uit Middelburg
gaan donderdag 14 maart een
ontmoeting aan met het pu
bliek.
Het Centrum voor Kunsteduca
tie Vlissingen heeft ze uitgeno
digd voor een avond met als the
ma: de hedendaagse figuratieve
kunst. Door middel van het aan
stippen van verschillen en over
eenkomsten in hun werk, wordt
de aanwezigen het een en ander
duidelijk gemaakt over de mo
gelijke benaderingen van het
thema. Gespreksleider is Nico
Out.
De ontmoeting vindt plaats in
het Theo van Doesburgcentrum
in Vlissingen en begint om 19.45
uur.
Slagwerker Arnold Marinissen.
bekoring is van het slagwerk.
„Als kind speelde ik dwarsfluit.
Later drumde ik in een bandje
en ik heb ook nog een tijdje met
een trommel voor mijn buik ge
lopen in het muziekkorps. Dus
het slagwerk heeft altijd wel ge
trokken. Het besluit om er mijn
beroep van te maken werd inge
geven door de enorme rijkdom
aan klankkleuren die het slag
werk je te bieden heeft. Daar
ben ik uiteindelijk voor geval
len. Voor ieder onderdeel van je
instrumentarium moet je weer
een andere feeling zien te ont
wikkelen en dat is boeiend. Een
tremolo op een marimba vraagt
een heel ander toucher dan een
tik op de triangel. De marge
waarbinnen een slagwerker
vertrouwd moet zien te raken
met zijn instrumentarium is
stukken groter dan die van bij
voorbeeld een pianist."
Invloeden
Het gebruik van slagwerk is in
de tweede hel ft van de achttien
de eeuw, door Turkse invloeden,
het West-Europese symfonieor
kest binnengesijpeld. Sindsdien
werd het door componisten
gaandeweg steeds serieuzer ge
nomen. De pauken, de trom
mels, de bekkens en de gongs
doorliepen als het ware een
emancipatieproces. Componis
ten die wilden experimenteren
met klank, ontdekten dat slag
instrumenten daar een rijk en
gevarieerd hulpmiddel bij kon
den zijn.
„Bij Gustav Mahler was het
slagwerk aan het eind van de
negentiende eeuw al niet meer
weg te denken", vertelt Arnold
Marinissen. „En tegenwoordig
bestaat er een compleet reper
toire aan composities die speci
aal voor slagwerk zijn geschre
ven. Dat repertoire strekt zich
uit over een periode van zo'n ze
ventig jaar. Als een slagwerker
al die stukken zou willen uit
voeren, heeft hij een mensenle
ven nodig."
De stukken die Marinissen met
het Zeeuws Orkest gaat uitvoe
ren, lopen qua karakter sterk
uiteen. Het Paukenconcert uit
1939 van de in 1967 overleden
Jaromir Weinberger noemt hij
'heel traditionalistisch'. Het
doet volgens Marinissen soms
nog aan het late werk van Beet
hoven denken. Weinberger werd
in 1896 in Praag geboren en ves
tigde zich op latere leeftijd in de
Verenigde Staten.
Het Concert voor Slagwerk en
Orkest van de Brit Richard Rod
ney Bennett (geboren in 1936) is
nog geen vijftien jaar oud. Met
foto Lex de Meester
de uitvoering door het Zeeuws
Orkest beleeft het stuk zijn Ne
derlandse première.
Klankleur
Bennett heeft in dit werk veel
nadruk gelegd op klankkleur,
zegt Marinissen. „Ondanks het
feit dat er veel ongestemd slag
werk - trommels, bekkens - in
voorkomt, is het een zeer melo
disch geheel waarin het accent
minder op het ritme ligt."
Marinissen roemt de 'transpa
rantie' van het muziekstuk.
„Het is heel open geschreven, en
er is een evenwichtige verdeling
tussen het aandeel van de solist
en dat van de overige orkestle
den. Het slagwerk eist niet alle
aandacht op. Het samenspel
staat bij Bennett voorop."
Voorjaarsconcerten Zeeuws Or
kest: donderdag 7 maart: Con
certzaal, Middelburg; vrijdag 8
maart: Scheldetheater, Terneu-
zen; zaterdag 9 maartGrote
Kerk, Goes. Aanvang steeds
20.00 uur. Programma: Wein
berger: Paukenconcert; Ben
nett: Concert voor Slagwerk en
Orkest; Ravel: Pavane pour une
enfante défunte; Dvorak: Zes
Slavische Dansen. Het Zeeuws
Orkest staat onder leiding van
Joan Berkhemer.
doorErnst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - In de schilderijen van de
Vlaamse kunstenaar Bart Vandevijvere
zit muziek. Als hij schildert, luistert hij
naar moderne muziek van componisten
als John Cage, Morton Feldman en Lucien
Goethals. Zijn abstracte schilderijen zijn
te beschouwen als geverfde equivalenten
van hun werk.
De titels van Vandevijveres schilderijen,
waarvan er op het ogenblik tien te zien
zijn in kunstcentrum deWillem3 in Vlis
singen, spreken voor zich. 'Giacinto Scel-
si' heet een tweeluik - één wit en één zwart
schilderij - naar de Italiaanse compo
nist wiens werk verwantschap heeft met
dat van Feldman en Cage. De twee mooi
ste werken van de expositie zijn getiteld
'Music for a painter' en 'Korte improvisa
tie'.
Het is wat te gemakkelijk te zeggen dat de
genoemde componisten abstracte muziek
maken en Vandevijvere abstracte schilde
rijen. De overeenkomst gaat wel iets die
per. Componisten als Cage, Feldman en
Scelsi beschouwden klank als een objec
tief gegeven, losstaand van de wil van de
componist. Dat betekent dat toeval in hun
werk een belangrijke rol speelt. Ook Van
devijveres werk beweegt zich tussen de
polen controle en toeval. Hij zegt te zoe
ken naar de verhouding tussen beweging,
verloop, traagheid, improvisatie en toe
val.
Dissonanten
Dat resulteert in schilderijen (acryl op
canvas) die op het eerste gezicht vrij
streng zijn in hun abstractie. De schilde
rijen zijn bijna monochroom, zoals de
zwarte en de witte Scelsi, of er is een pa
troon zichtbaar, bijvoorbeeld van hori
zontale en verticale bewegingen. Maar
altijd blijft de hand van de schilder zicht
baar. Lijnen zijn nooit langs een lineaal
getrokken, altijd blijven vuiltjes, druipers
en verfstreken zichtbaar. Soms miniem,
soms overduidelijk. Het schilderij 'Music
for a painter' laat verticale banen zien
in lichtblauw, maar als kronkelige rivie
ren gaan daar twee donkerblauwe banen
doorheen. En rechtsonder heeft het schil
derij een aantal rode verfspatten. Dit
zou je het 'goed laten klinken van disso
nanten' kunnen noemen, iets wat Vande
vijveres favoriete componisten graag
doen.
De 'Korte improvisatie' is precies wat de
titel belooft. In een patroon van oranje
rondingen op zwart is de brede schilders
kwast ineens eventjes wild uitgeschoten,
midden in het tafereel. Dat is het accent
dat een saxofonist zou kunnen plaatsen
als hij even afwijkt van de noten op zijn
partituur.
Tuinstoel
Vandevijvere exposeert in W#AK zaal 2
van het Vlissingse kunstcentrum, in zaal 1
hangen foto's van Luk Berghe, een andere
Vlaming. In februari en september vorig
jaar trok hij met een witte plastic tuin-
Op de abstracte schilderijen van Bart Vandevijvere blijft altijd de hand van de schilder
zichtbaar, zoals in de verfspatten rechts op dit doek. foto Lex de Meester
stoel op zijn rug door Vlissingen. Hij vroeg
voorbijgangers op zijn stoel plaats te ne
men en fotografeerde ze tegen een Vlis-
sings decor. Het resultaat van zijn 'Social
Urban Project - Global Plastic Chair' is nu
te zien: meer dan tweehonderd foto's.
Communicatie is een belangrijk thema
van Berghe. Zijn simpele vraag bracht
hem in contact met Vlissingers (of toeris
ten) van allerlei slag en ze zijn allemaal op
precies dezelfde manier gefotografeerd.
De foto's moeten het niet hebben van com
positie, technische perfectie of portret
kunst. Het zijn slechts kiekjes. Als geheel
doen ze verslag van Vlissingen en rondlo
pend ontstaat de neiging verbanden te
zoeken en de gedeeltelijk afgebeelde loca
ties exacter voor de geest te halen.
In die zin betrekt Berghes project mensen
bij de stad Vlissingen. Het werkt ook an
dersom. De gefotografeerden kunnen
him foto gratis komen ophalen in deWil-
lem3. Berghe weet zodoende een publiek
naar het kunstcentrum te trekken dat
daar gewoonlijk niet snel zal komen. Om
dat de af te halen foto's onder de geëxpo
seerde exemplaren zijn opgehangen, kan
worden vastgesteld dat in de eerste weken
van de tentoonstelling al meer dan de
helft van de geportretteerden is langsge-
weest.
Expositie: schilderijen Bart Vandevijvere
en fotoportretten van Luk Berghe, t/m 14
april in deWillem3 in Vlissingen, open do-
zo van 12-17 uur.
