De bus moet op de agenda
Intuïtie en planning in lagen
Herkansing voor Piet Bulthuis
Zeeuws Museum toont
lef met benoeming
directeur Byvanck
GR0ENLINKSG0ES
Wensen buurt
komen niet
aan bod in
plan N675
openbaar vervoer
kunst cultuur
Theater
Chantant
transferium
Expositie
doorErnst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Valentijn By
vanck (1964) is de nieuwe direc
teur van het Zeeuws Museum in
Middelburg. Op 1 juni volgt hij
interim-directeur Piet Barend-
se op. Byvanck werkt nu nog bij
het centrum voor hedendaagse
kunst Witte de With in Rotter
dam als hoofd communicatie en
theorievorming.
Hij is 'zeer blij' met zijn benoe
ming. „Het Zeeuws Museum is
een belangrijk regionaal muse
um met een fantastische collec
tie. Er is een periode van stil
stand geweest, maar nu wordt
veel tegelijk aangepakt. Dat
vind ik interessant."
Byvanck is cultuurhistoricus.
Van 1990 tot 1998 woonde hij in
New York. Hij werkte als cura
tor en historicus voor musea als
de Smithsonian Institution in
Washington, The Metropolitan
Museum in New York en Muse
um Van Loon en Museum Am-
stel kring in Amsterdam.
Hij publiceerde onder meer over
kunst en nationale identiteit, de
huidige museumwereld en de
negentiende-eeuwse portret
kunst.
Byvanck is aan de universiteit
van New York gepromoveerd
met een proefschrift over por
tretkunst, fysiognomie en poli
tieke cultuur in de negentiende
eeuw.
Bundelen
Het directeurschap van het
Zeeuws Museum is een logisch
vervolg op zijn werkzaamheden
tot nu toe, meent Byvanck. „Ik
heb nogal wat gezworven en een
hele hoop verschillende dingen
gedaan. Nu ben ik op het punt
gekomen mijn ervaring en ken
nis in één functie te bundelen. In
het Zeeuws Museum krijg ik een
managementtaak, ik moet het
museum weer op de kaart zetten
en ik moet inhoudelijk interes1:
santé tentoonstellingen organi
seren. Ik zie het als een uitdi
ging al die dingen tegelijk aan te
pakken."
Barendse, die de Raad van Toer
zicht van het Zeeuws Museum
bij de benoeming heeft geadvi
seerd, omschrijft Byvancks
loopbaan tot nu toe als een 'ta
melijk kolossaal track record',
„Zowel zijn kennis van het veld
als cultuurhistoricus als zijïi
brede ervaring in de museum
wereld maken hem tot iemand
die in staat is een nieuw concept
te ontwikkelen voor het Zeeuws
Museum."
Enorm talent
Directeur Rutger Wolfson van
de Vleeshal in Middelburg kom)
ook van Witte de With. Hij ka
rakteriseert Byvanck als een
'enorm talent'. „Het is echt een
buitenkans dat het Zeeuws Mu
seum hem heeft kunnen benoe
men. Zijn curriculum vitae is
ongelooflijk indrukwekkend.
Hij is natuurlijk voornamelijk
Amerikaans georiënteerd, maar
het zijn wel belangrijke, intel
lectueel inhoudelijke banen."
.Het is slim van het Zeeuws Mu
seum en het getuigt van lef hem
te benoemen. Hij is jong en hon
gerig, hij kan wat en dat kan hi:
hier bewijzen. Hij beschikt over
een groot en goed intellectueel
netwerk. Dat is belangrijk voor
een museum dat een visie op de
toekomst moet ontwikkelen.
Juist daar is hij sterk in. Van
hem kun je sprankeling en ver
nieuwing verwachten en geen
standaardaanpak of sjablonen
waarmee Nederlandse muse
umdirecteuren waarschijnlijk
zouden aankomen."
(Advertentie)
KLOVENIERSDOELEN MIDDELBURG
za. 2 maart 20.30 uur (i.p.v. 16.00 uur)
ENSEMBLE WIDOSARI ALICE OVERZEE
Hedendaagse composities voor Gamelan
Toegang 10,- Donateur Nieuwe Muziek 7(-
door René van Stee
GROEDE - Bij de herinrichting
van het wegvak N675 tussen
Roofack en Groede komt de
provincie als wegbeheerder
hoogstwaarschijnlijk nauwe
lijks tegemoet aan de wensen
van omwonenden.
Zoals het er nu naar uitziet zit
verlaging van de maximum
snelheid zoals de bewoners wil
len er niet in, omdat de hoofd
structuur van de wegen in West-
Zeeuws-Vlaanderenzoals die in
het kader van Duurzaam Veilig
is opgesteld, niet verandert.
Ook de aanleg van een parallel
weg ten noorden van de rijbaan
tussen Roofack en Boerenhol
gaat bijna zeker door. De bewo
ners willen dat ook dit deel van
het plan worden geschrapt, om
dat er volgens hen dan een
ongewenste vermenging van
landbouwverkeer en fietsers
plaatsvindt. „Voor de zwakke
weggebruiker betekent deze
weg geen verbetering. Ook
wordt met deze oplossing de
omgekeerde weg bewandeld,
want er ligt nota bene al een
vrijliggend fietspad", aldus L.
Baarends, woordvoerder na
mens de omwonenden.
Baarends betreurt dat de pro
vincie voorbijgaat aan de wen
sen van de werkgroep die zich
heeft beziggehouden met de
herinrichting. Begm januari liet
gedeputeerde J Hennekeij in
een vergadering van de Staten
commissie verkeer en vervoer
weten dat het plan overeen
stemt met het voorstel van de
werkgroep. Volgens Baarend is
dat onjuist. „Ook in kringen van
de werkgroep was men tegen
stander van de geplande paral
lelweg en voorstander van
verlaging van de maximum
snelheid in combinatie met
snelheidsremmers", stelt hij.
De provincie stelt de definitieve
plannen vast, nadat de Staten
commissie advies heeft gege
ven. Deze bijeenkomst is ge
pland voor 25 maart. Na dit
besluit spreekt het Bestuurlijk
Overleg Duurzaam Veilig Ver
keer West-Zeeuws-Vlaanderen
zich over de plannen uit. Hierna
wordt de gemeente Oostburg
verzocht de uitvoering van het
plan planologisch mogelijk te
maken.
zaterdag 2 maart 2002
door Emile Calon
Het openbaar vervoer is geen thema
tijdens de verkiezingen. De poli
tieke partijen hebben hoogstens één of
twee alinea's in hun verkiezingspro
gramma's gewijd aan het onderwerp,
constateert M. Lootens van de belan
genorganisatie van reizigers in het
openbaar vervoer Rover.
Ze vindt dat daar een einde aan moet
komen. Politici moeten durven kiezen:
„Of gaan voor het openbaar vervoer of
kiezen voor de auto." En niet dat half
slachtige want daar heeft het openbaar
vervoer niets aan, zo vindt ze. „Zo
wordt het nooit wat met het openbaar
vervoer."
Openbaar vervoer scoort niet, zo merkt
ze maar al te goed. Zeker in Zeeland is
openbaar vervoer voor velen een non
item. Gebruikers van het openbaar ver
voer worden door velen ook als zielig
gezien, ervaart ze keer op keer. Zo'n
vraag als 'kan ik je ergens naar toe
brengen' als ze bij een bushalte staat
geeft volgens haar precies aan hoe au
tomobilisten denken over gebruikers
van het openbaar vervoer.
OV-gebruikers zijn in Zeeland niet al
leen jongeren en mensen die geen ande
re keuzemogelijkheid hebben. Er zijn
ook nogal wat mensen die bewust ge
bruik maken van het openbaar vervoer,
weet ze uit eigen ervaring. Mensen die
dus bewust geen auto hebben. OV-ge-
bruikers zijn niet zielig maar juist crea
tief, zegt ze. En ze gaan volgens haar
slim om met geld. Want in de regel is het
openbaar vervoer goedkoper dan de
aanschaf en het gebruik van een auto.
„En die staat toch meestentijds stil,"
lacht de medewerkster van Rover.
Randstad
Lootens durft de stelling aan dat het
openbaar vervoer in Zeeland helemaal
niet zo slecht is als velen stellen. Na
tuurlijk mag Zeeland niet vergeleken
worden met een dichtbevolkt gebied als
de Randstad waar in de spits om de vijf
tien minuten een tram of bus rijdt.
Ook Zeeland is volgens haar goed te be
reizen met het openbaar vervoer. Zeker
sinds de invoering van het collectief
vraagafhankelijk vervoer (cw). Elk
plaatsje in Zeeland, met uitzondering
van Walcheren, is nu probleemloos te
bereiken. En volgend jaar is Walcheren
ook aangesloten op het cvv.
Alleen, zo zegt ze met nadruk, er wordt
veel te weinig reclame gemaakt voor
het cw. Mensen weten vaak niet eens
hoe ze gebruik moeten maken van deze
vorm van openbaar vervoer. Daar ligt
volgens haar een grote taak voor be-
Politici moeten eens wat lef tonen en duidelijk kiezen voor openbaar vervoer, vindt K. Lootens van reizigersorganisatie Ro
ver. foto Camile Schelstraete
stuurders: het imago van het openbaar
vervoer en in het bijzonder het cw op
krikken. En meer informatie over het
openbaar vervoer verspreiden. Nu
moeten passagiers vaak goed zoeken
om informatieborden met de vertrektij
den van de bussen te vinden. Zulke bor
den met daarop de dienstregeling en de
routes horen op prominente plaatsen te
hangen, aldus Lootens.
Ook geeft ze aan dat bestuurders trots
moeten zijn op de gebruikers van het
openbaar vervoer. Ze zorgen voor meer
verkeersveiligheid en claimen niet een
hoop ruimte om hun auto her en der te
kunnen parkeren. Auto's staan de
meeste tijd stil, zegt ze nogmaals. Ze
vindt dan ook dat het tijd wordt om een
proef te beginnen met het deelautosys
teem, zodat meerdere gezinnen gebruik
kunnen maken van dezelfde auto. Zo'n
deelauto in combinatie met de fiets en
het openbaar vervoer is volgens haar de
oplossing voor tal van (vervoerspro
blemen. Zeeland zou volgens haar een
prima proefgebied zijn om te kijken of
zo'n systeem werkt. Volgens haar moet
het mogelijk zi]n om voor zo'n proef ook
nog de nodige subsidies te krijgen, on
der meer uit de potten voor een leefbaar
platteland.
Verder vindt ze dat nu te gemakkelijk
de bussen uit de kernen worden ge
weerd, door bijvoorbeeld overal maar
verkeersdrempels te leggen. Passagiers
worden zo gedwongen naar de randen
van de dorpen te lopen alvorens ze de
bus kunnen pakken. Lootens vindt dat
het openbaar bestuur de problemen an
ders moet aanpakken: 'weer de auto's
uit de kernen'. Zorg voor goede bus-,
fiets- en voetgangersverbindingen in
de kernen, roept ze dan ook op. „Laat de
automobilist maar lopen," zegt ze pro
vocerend. Op die manier worden de
kernen volgens haar veel veiliger.
„Want wie kiest voor onnodig autoge
bruik kiest niet voor verkeersveilig
heid." Bovendien ontstaat door het we
ren van auto's uit de kernen veel meer
ruimte voor bijvoorbeeld groen en wa
ter zodat het prettiger wonen wordt.
Lef
Ze vreest echter dat geen politicus zo'n
keuze durft te maken. Volgens haar
worden politici soms zelfs gedwongen
te kiezen voor de auto. Zo weet ze dat
een wethouder van een Zeeuwse ge
meente onder dreiging van stemmen
verlies een straat ontoegankelijk
maakte voor bussen. Namen wenst ze
echter niet te noemen omdat de man het
openbaar vervoer nog steeds een warm
hart toedraagt, maar destijds tijdelijk
zwichtte voor de druk van een aantal
kiezers. Bestuurders moeten dus lef
hebben, zegt ze nogmaals. „En gewoon
kiezen. Of voor de auto of voor open
baar vervoer. Wees duidelijk."
info: 0118-623 650
of kijk op www.nieuwe-muziek.nl
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De schilderij
en van Nikkie le Nobel uit Geer-
truidenberg zijn letterlijk en fi
guurlijk gelaagd. Haar werk is
op het ogenblik te zien in Gale
rie T in Middelburg. Op vrijwel
elk schilderij zijn meerdere
voorstellingen gecombineerd,
vaak naast elkaar, maar meestal
over elkaar heen. De kijker kan
zich daardoor tegelijk in ver
schillende tijden of op meerdere
plekken wanen.
Le Nobel zet haar schilderijen
op in acrylverf. Dat betekent,
net als bij een aquarel, snel wer
ken. Daarna gaat ze aan de slag
met olieverf. Dat wordt niet dik
op de doeken gesmeerd, maar
KAPELLE - De Vroone in Ka-
pelle is vanavond (aanvang: 20
uur) het toneel van Theater
Chantant.
Een aantal bekende Zeeuwse
artiesten verleent medewer
king. De beurt is eerst aan de
Zeeuwse troubadour Engel
Reinhoudt. Ook de groep Am-
bras uit Hulst is van de partij.
De groep heeft vorig jaar haar
twintigjarig bestaan gevierd en
presenteert 23 maart in het Rey-
naertcollege in Hulst de tweede
cd. De derde regionale bekend
heid is Sankie Koster die via
vertellingen en typetjes perso
nen en gebeurtenissen uit de
omgeving van Axel tot leven
brengt.
Volgende week vrijdag en zater
dag doet Theater Chantant, dan
met Cyril Peeters en Frans de
Schepper in plaats van Engel
Reinhoudt, de Halle in Axel aan.
lichtjes en gedoseerd, zodat de
voorstelling transparant blijft.
Omdat Le Nobel moet wachten
tot haar onderlaag droog is voor
ze verder kan, moet ze de voor
stelling die ze wil schilderen
goed in het hoofd hebben. Toch
is haar manier van werken niet
die van de fijnschilder. Aan de
wilde abstractie op veel van
haar doeken is af te lezen dat ze
bij tijd en wijle intuïtief en
spontaan haar verf aanbrengt
en het toeval zijn werk laat
doen.
Die tegenstrijdigheid tussen
planning en intuïtie zit ook in de
thematiek. Le Nobel combi
neert figuratie met abstractie.
Soms houden beide elkaar in
evenwicht, dan weer heeft her
kenbaarheid de overhand. Bij
de doeken die op het eerste ge
zicht het minst figuratief lijken,
moet de kijker wat geduld heb
ben. Zo hangt in Galerie T een
schilderij waarop duidelijk de
restanten van oude nederzettin
gen zijn te herkennen, maar bij
na driekwart van het doek lijkt
volstrekt abstract. Totdat de
kijker zich realiseert dat die ne
derzettingen daarop wellicht
ook zijn te herkennen, maar dan
boven gezien, als op een luchtfo
to of landkaart.
Niet alleen abstractie en figura
tie houden elkaar in evenwicht,
ook de herkenbare vormen zijn
vaak bewust tegengesteld. Or
ganische vormen, zoals bomen
en bladeren, combineert ze met
door de mens geconstrueerde
yormen, zoals huizen of omhei
ningen. Het is een inhoudelijke
vertaling van haar werkwijze
als schilder: spontaniteit tegen
over planning, cf in haar eigen
woorden loslaten tegenover
controleren
Dat ze, bijvoorbeeld door een
prachtig weergegeven lichtval,
in zulke gelaagde werken ook
ruimtelijkheid weet te creëren,
is knap. De groene en blauwe
(Advertentie)
Zaterdag 2 maart vanaf 10.00 uur op de
Grote Markt en andere locaties in de binnenstad.
Enquête over
bereikbaarheid Goese binnenstad
parkeren van fietsen en auto's.
Vrijwel alle werken van Nikkie le Nobel in Galerie T in Middelburg
bestaan uit diverse voorstellingen die in lagen over elkaar heen zijn
geschilderd. foto Lex de Meester
doorzichtigheid van veel van
haar schilderijen roept af en toe
associaties op met fotonegatie
ven, maar dan die waarbij per
ongeluk twee foto's op één
beeldje zijn geprojecteerd. Dit
effect zorgt voor de gelaagdheid
in tijd die de schilderijen ook
enige literaire allure geven.
Menken
Le Nobel exposeert op de par
terre, in de kelder hangt werk
van een veteraan onder de
Zeeuwse schilders, de 83-jarige
Gerard Menken uit Kloetinge.
Wat direct opvalt aan zijn schil
derijen, die zowel van recente
als van wat vroeger datum zijn,
is de eenheid in stijl. De compo
sitie van een groepje mensen of
huisjes in het midden van het
schilderij, de duidelijke contou
ren, het zachte groen, blauw en
roze, ze maken een echte Men
ken uit duizenden herkenbaar.
Veel van zijn taferelen hebben
de vertrouwdheid van illustra
ties uit een kinderbijbel.
Maar niet allemaal. Aan de
wanden bij de trap verwelkomt
de schilder elke bezoeker met
een zelfportret op jonge leeftijd
en één van later datum. Een op
merkelijk werk is ook 'Memento
Mori 1917-2001 Arras', met als
onderwerpen de skeletten uit de
Eerste Wereldoorlog, die vorig
jaar zijn gevonden. Het moge
duidelijk zijn dat Menken, on
danks zijn hoge leeftijd, niet
stilzit.
Expositie: schilderijen van Nikkie le
Nobel en Gerard Menken, t/m 30
maart in Galerie T in Middelburg,
opendo-zavan 11-16 uur en morgen
van 13-17 uur.
MIDDELBURG - De Middel
burgse kunstenaar William Ver-
straeten toont morgen tijdens
de Kunst Cultuurroute schil
derijen van eigen hand in zijn
expositieruimte Zenkast.
Het gaat om schilderijen uit de
Western Life The Tobacco Se
rie. Natuurkundige verschijn
selen zijn een belangrijke inspi
ratiebron voor Verstraeten, van
wie onlangs het overzichtsboek
Revolutions verscheen. De ex
positieruimte in de Verwerij-
straat in Middelburg is geopend
van 13-17 uur en de rest van de
maand op afspraak.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het lot is de
ene kunstenaar beter gezind
dan de andere. Enkele jaren
geleden richtte Joost Bakker
in zijn Middelburgse galerie
De Vier Gemeten een expositie
in met werk van Louis Hey-
mans en Piet Bulthuis. In veel
opzichten is hun werk verge
lijkbaar, maar terwijl dat van
Heymans als zoete broodjes
over de toonbank ging, bleef
dat van Bulthuis op één schil
derij na onverkocht. Ten on
rechte, vindt Bakker, die nu
een expositie heeft ingericht
met uitsluitend olieverven,
gouaches, tekeningen, grafiek
en sculpturen van Bulthuis.
De bedoeling is het werk van
Bulthuis aan de vergetelheid
te ontrukken. De tentoonstel
ling, die vandaag begint, heet
niet voor niets Piet Bulthuis,
een herwaardering.
Bulthuis werd in 1898 geboren
in Gouda en overleed op oude
jaarsdag 1988 in Middelburg,
tien dagen na zijn negentigste
verjaardag. Tot 1942 woonde
hij met zijn vrouw in Kijkduin.
In galerie De Vier Gemeten
hangen enkele schilderijen uit
Bulthuis' Kijkduinse tijd.
Naast een teer portret (uit
1932) van zijn vrouw, zijn dat
enkele strandtaferelen, met op
één ervan een mannetje dat op
de rug wordt gezien. Datzelfde
mannetje beeldde hij ook eens
uit in Parijs. Hij was het zelf.
Watersnood
Volgens een mooi verhaal van
zoon Peter Bulthuis was de
schilder toeschouwer en bui
tenstaander. Twee keer werd
de omgeving die hij kende
weggevaagd. Eerst de kust
strook van Kijkduin, later,
door de watersnoodramp, zijn
huis, omgeving en milieu in
Zierikzee.
„Kijkend naar het werk van
mijn vader, heb ik altijd het
gevoel dat hij van meet af aan
wel wist dat het zo zou gaan;
dat de dingen waar hij bijzon
der goed naar keek, het hem
voorspelden", schrijft Peter
Bulthuis. „'Mijn groet is een
afscheid, mijn komen een
gaan'. Hoewel mijn vader een
redelijk opgewekt man was
ging hem dat op den duur
steeds slechter af en tenslotte
lukte het helemaal niet meer,
en zijn schilderijen horen be
paald niet tot de vrolijkste."
Veel van Bulthuis' schilderijen
zijn donker en wellicht heeft
Het laatste schilderij dat Piet Bulthuis maakte.
dat bijgedragen aan de geringe
waardering voor zijn werk,
nadat hij was overleden. Want
tijdens zijn leven had Bulthuis
over de kunstkritiek niet te
klagen. De Middelburgse ten
toonstelling laat zien waarom.
In de eerste plaats was hij een
uitstekend tekenaar. Bulthuis
reisde veel, door Nederland
maar ook naar Frankrijk,
Zwitserland en Italië, en nooit
was zijn schetsboek ver weg.
Veel tekeningen zijn in pot
lood, maar er zijn ook schetsen
in viltstift, met krijt inge
kleurde tekeningen en werk
waarop met waterverf enige
kleuraccenten zijn aange
bracht. Prachtig zijn ook de
tentoongestelde aquarellen.
De meeste van zijn schilderij
en maakte Bulthuis op basis
van zijn tekeningen. In enkele
gevallen heeft Bakker het
voorbeeld naast het uiteinde
lijke resultaat tentoongesteld.
Tijdens de oorlog boetseerde
Bulthuis. Bakker toont enkele
voorbeelden uit familiebezit.
Opmerkelijk zijn tenslotte de
houtgravures van vpor 1953.
Bij de overstroming spoelden
zijn blokken weg en heeft hij
het genre nooit meer beoefend
Bulthuis was tekenleraar,
eerst in Den Haag, later in Zie
rikzee (waar hij van 1946 tot
1954 woonde) en tenslotte in
Middelburg.In De Vier Geme
ten zijn twee schilderijen te
zien uit de serie 'Afscheid van
foto Lex de Meester
Veere', gemaakt rond de tijd
dat het Veerse gat werd afge
sloten. Opnieuw de registratie
van een omgeving die zou ver
dwijnen. Op de expositie is ook
het laatste schilderij te zien
dat hij begin jaren tachtig
maakte. Een uitzicht vanuit
zijn huis aan de Langevie-
lesingel, met in de venster
bank zijn penselen en verftu-
bes. De schilder ging zijn zieke
vrouw verzorgen en het lijkt
erop dat hij uitbeeldde hoe hij
zijn gereedschap te ruste leg
de.
Expositie: Piet Bulthuis, een her
waardering, t/m 30 maart in De
Vier Gemeten in Middelburg, open
do t/m za van 12-18 uur.