Voor of tegen Verenigde Naties
De postume opmars van Tito
Balkenende ziet
alleen wij en zij
Campagne dreigt
een broeinest van
haat te worden
te gast
Zwitsers moeten beslissen over doorgeslagen neutraliteit
2 maart 1952
TBC
zaterdag 2 maart 2002
door Frans Arkenbout
Afscheid van de multicul
turele samenleving, op
roep tot het begrenzen van
tolerantie, examen voor ver
blijfsgerechtigden. Dat is het
beleid van de CDA-leider Pe
ter Jan Balkenende. De vraag
is: hoe heeft het zover kunnen
komen?
'Het zou goed zijn mededeel
zamer te worden.' Dat be
weerde Paul Scheffer twee
jaar geleden in zijn artikel in
de NRC over het multicultu
rele drama, dat zich in Ne
derland afspeelt. Daarop
volgde een golf van reacties
en mededelingen over ofwel
het drama of de triomf van de
multiculturele samenleving.
De openbare discussie leidde
tot een tweedaags politiek
debat in Den Haag in april
2000. Opvallend was de bij
drage van Jaap de Hoop
Scheffer. De CDA'er hamerde
herhaaldelijk op de domi
nante Nederlandse cultuur
waaraan nieuwkomers zich
dienen aan te passen en riep
harder dan wie ook om het
stellen van eisen aan de min
derheden. Zowel rechts als
links ergerden zich aan de
'wij/zij-mentaliteit' van het
CDA.
Balkenende volgt niet de
voetstappen van Scheffer,
maar die van De Hoop Schef
fer, de politicus die ooit be
weerde dat alle illegalen de
bak in moeten.
De wortels van onze normen
en waarden zijn volgens Bal
kenende te vinden in de
joods-christelijke traditie:
'Wij hechten aan vrijheid, in
dividuele verantwoordelijk
heid, respect voor de ander
en het belang van zelfont
plooiing.' Maar hij blijft ver
weg van de stelling van No
belprijswinnaar Kofi Annan
dat tradities van tolerantie te
vinden zijn in alle godsdien
sten, in alle landen, te allen
tijde. Balkenende pleit juist
voor grenzen aan tolerantie.
Dit in een tijd dat mensen
rechtenactivisten zich dage
lijks inzetten voor grenzen
aan de intolerantie. Het ge-
dachtengoed van Ruud Lub
bers is Balkenende kennelijk
voorbij gegaan. In een recent
interview waarschuwde de
Hoge Commissaris van de
Unhcr tegen politiek op
portunisme zoals dat in Au
stralië en Denemarken
plaatsvindt ten koste van de
vluchtelingen. De wereld
wijde vluchtelingenorgani
satie is volgens Lubbers
partner in het opbouwen van
een betere wereld samen met
de vluchtelingen. ,,Niet alle
vluchtelingen zijn Einsteins
maar Einstein was zeker een
vluchteling", illustreerde hij
zijn argumentatie. Lubbers
vreest dat steeds meer landen
de 'law of the jungle' toepas
sen op het gebied van vreem
delingenwetgeving.
Verreweg het verontrus-
tendst is het voorbeeld van
Balkenende van 'geaccep
teerd gedrag' in een andere
cultuur dat bij ons niet geto
lereerd kan worden. „Ere-
wraak en bloedwraak accep
teren we niet. Ook niet dat de
vrouw als minderwaardig
wordt behandeld", aldus de
CDA-leider.
Met deze manier van redene
ren kan men de Belgische
cultuur veroordelen omdat
wij kindermoordenaars en -
misbruikers niet wensen; of
de Nederlandse cultuur we
ren omdat er jaarlijks dui
zenden vrouwen ernstig mis
handeld worden binnen het
gezin. Er gaan meer vrouwen
in Nederland dood door hui
selijk geweld dan in alle
Europese multiculturele sa
menlevingen bij elkaar van
wege erewraak en bloed
wraak. De vraag is niet of
men tegen erewraak is - of te
gen bijvoorbeeld besnijde
nis. Is men bereid om be
scherming te bieden aan de
bescheiden groep vrouwen
die zich voor zo'n reden tot de
Nederlandse overheid wendt
met een verzoek om bescher
ming. Daar gaat het om.
Frans Arkenbout is voorzitter
van Vluchtelingenwerk Schou-
wen-Duivenland
door Bob Kroon
In de internationale gemeen
schap staat Zwitserland te
boek als een politieke geheel
onthouder. Geen lid van de
Verenigde Naties, geen lid van
de Europese Unie en uiteraard
geen lid van de NAVO of welke
'soevereiniteitsbeperkende' al
liantie dan ook. De meeste
Zwitsers zijn neutrale funda
mentalisten, die niet verder
kijken dan hun Alpen hoog
zijn.
Deze 'Alleingang' heeft het land
de laatste anderhalve eeuw voor
oorlogen behoed en zeker geen
windeieren gelegd. Maar de
Koude Oorlog is voorbij, de glo
balisatie slaat toe en regering en
parlement zijn al lang tot de
conclusie gekomen dat Helvetia
zich belachelijk maakt door als
enige land ter wereld buiten de
Verenigde Naties te blijven.
Maar de regering wikt en de
'soevereine kiezer' beschikt.
Morgen wordt dus een nationaal
referendum gehouden over toe
treding tot de VN. De uitslag
wordt in Bern en ook in het bui
tenland met koortsachtige
spanning tegemoet gezien.
Heidiland
Een krappe meerderheid (54
procent) van de Zwitserse kie
zers is volgens de jongste peilin
gen voor VN-lidmaatschap. In
1986 stemde 74 procent nog te
gen. Maar een stemmenmeer-
derheid is niet genoeg. Omdat
het hier gaat om een aanpassing
van de grondwet, is ook een
meerderheid van de 26 kantons
nodig en daar wringt de schoen.
Ultraconservatieve minikan-
tons in het Duits-Zwitserse
'Heidiland' zoals Uri met zijn
35.000 inwoners, wegen even
zwaar als het 1,2 miljoen inwo
ners tellende Zürich. De meeste
analisten vrezen (of hopen) dat
een kantonale meerderheid niet
wordt gehaald en dan zijn we te
rug bij af.
Nog nooit is een stembusstrijd
met zoveel on-Zwitserse harts
tocht gevoerd. Al maandenlang
hamert het kabinet, gesteund
door de meeste politieke partij
en, de vakbonden, de zakenwe
reld en bijna alle media erop dat
Zwitserland moet 'meebeslis
sen over het wel en wee van de
wereld' en dat de VN hiervoor
het enige platform is. Daar komt
bij dat het Europese hoofd
kwartier van de Verenigde Na
ties (plus zo'n honderd andere
internationale organisaties) al
jarenlang in Genève is geves
tigd, wat de plaatselijke econo
mie honderden miljoenen per
jaar oplevert. Het progressieve
Genève en de rest van de Frans
talige kantons worden daarom
tot de onvoorwaardelijke ja-
stemmers gerekend.
Maar het zijn de merendeels
Duits-Zwitserse traditionalis
ten, onder aanvoering van de
charismatische volksmenner en
miljardair Christoph Blocher,
die de uitslag op losse schroeven
zetten. Zij wijzen er op dat
Zwitserland al lid is van 'niet-
politieke' VN-organisaties, zo
als de Wereldgezondheidsorga
nisatie WHO, de Internationale
Arbeidsorganisatie ILO, de
Commissie voor de Mensen
rechten en Lubbers' Unhcr, en
daarvoor jaarlijks ook braaf
zijn contributie van 300 miljoen
dollar betaalt.
Waarom dan nog eens 50 mil
joen extra voor de 'politieke'
VN-club, met zijn rommelige
Algemene Vergadering van 189
landen en vooral de Veiligheids
raad, waar een paar grote jon
gens 'en met name de Verenigde
Staten' de lakens uitdelen, zeg
gen de 'Neinsager'.
Daarbij komt dat Amerika er in
Zwitserland, evenals in de rest
van Europa, door de eigengerei
de wereldpolitiek van president
George Bush niet populairder
op is geworden. Insiders vrezen
dat dit morgen een factor van
betekenis kan worden. Chris
toph Blochers argument van
Amerikaanse 'hegemonie' slaat
zelfs bij minder geborneerde
Zwitsers aan, ondanks alle te
genwerpingen van minister
Joseph Deiss van Buitenlandse
Zaken dat de VN, 'hoewel niet
perfect, beter is dan niets en dat
we niet langer aan de zijlijn
kunnen blijven staan'.
Kofi Annan
Zelfs de doorgaans zo discrete
Kofi Annan heeft zich in de refe-
rendumstrijd geworpen. Op de
nationale televisie richtte de
VN-baas een oproep tot het
Zwitserse volk om niet langer de
'laatste buitenstaander' te blij
ven. „Wij zullen u van harte bin
nenhalen als de 190ste lidstaat
van de Volkerenorganisatie, be
loofde de secretaris-generaal.
„Ik verzeker u dat het geen af
breuk zal doen aan de Zwitserse
neutraliteit, want ook andere
neutrale landen zijn lid van de
VN."
Verplicht
Blocher en andere neutraliteits-
rakkers zijn daar niet zo zeker
van. Zo beweren zij tegen beter
weten in dat het Zwitserse leger
'verplicht' zal worden deel te
nemen aan VN-vredesopera
ties. Op eigen kosten heeft Blo
cher in drie miljoen Zwitserse
huishoudens een vlugschrift
verspreid met een beroep op de
kiezers 'de soevereiniteit van
het land niet te verkwanselen
aan de Verenigde Naties, en
straks de Europese Unie of mis
schien wel de NAVO'.
Dat soort argumenten ging er in
het verleden goed in en zou ook
morgen wel eens de doorslag
kunnen geven. GPD
Veel Zwitsers zijn neutrale fundamentalisten en willen niet verder kijken dan hun Alpen hoog zijn.
foto Frank Hendrickx/GPD
Terwijl Enver Hoxha, Ni-
colae Ceaucescu en Erich
Honecker sedert lang zijn
vergeten, is één commu
nistische leider - postuum
- hezig aan een opmerke
lijke terugkeer: Josip Broz
Tito, die presideerde over
een vreedzaam en multi-
etnisch Joegoslavië. Hij is
22 jaar na zijn dood popu
lairder dan ooit.
In een laboratorium te Basel
heeft een groep Zwitserse ge
leerden een nieuw geneesmid
del tegen tuberculose ontwik
keld.
Volgens berichten uit Zwitser
land werd hét middel geduren
de langere tijd in een zieken
huis in New York met zeer goe
de resultaten toegepast.
Steuntrekker
Een Parijse rechtbank buigt
zich over een passende straf
voor een 64-jarige vermogen
de ingenieur die jarenlang we
kelijks een werklozenuitke-
ring ophaalde. De man die een
landgoed bezit en tienduizen
den guldens op de bank heeft
staan, werkte niet. Hij praatte
zijn daad goed door te zeggen
dat hij nooit belasting had r
hoeven te betalen en zich daar-
om tot de financieel minst
draagkrachtige groep reken
de.
Ontvolking
Cijfers waarschuwen voor een r)
ontvolking van het Zeeuwse-'1
platteland. Vooral jongeren
trekken weg omdat er onvol-
doende werkgelegenheid is. In'
41 van de honderd Zeeuwse
gemeenten is de bevolking 1
achteruit gegaan of gelijk ge-'
bleven.
Een Ontwikkelingsplan moet
binnenkort oplossingen aan-
dragen om massale verhuizing
uit Zeeland tegen te gaan.
Uitgever:
J. C Boersema
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AAVIissingen
Tel. (0118) 484000
Fax:(0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113)273030
E-mail. redgoes@pzcnl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel, (0115) 645769
Fax. (01.15) 645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
■Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail' redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee. Goes en Hulst
8,30-17.00 uur
Internet: www.pzc nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 13 30 uur
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20,00 tot 22.00 uur
Tel. (0118) 484000.
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 7,-)
per maand. 19,25
per kwartaal: 52.- -
per jaar 198,--
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail' abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van.de betaalperiode.
Losse nummers per stuk'
maandag t/m vrijdag: /,-
zaterdag: 1,50
Alle bedragen zi/n inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70 65 597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen'tijdens kantooruren
worden opgevraagd bij
de advertentieorderafdeling.
Tel: 0118-484321
van 8.00 tot 10,30 uur
Auteutsiechien voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnemenlen)administratie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde
derden. Als u op deze Informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC. afdeling
lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen.
door Paul Koopman
PvdA-Kamerlid Rob Oud-
kerk kruiste deze week in
een actualiteitenrubriek de ver
bale degens met Pim Fortuyn.
Het werd een hard maar toch
nog beschaafd debat over mi
granten, criminaliteit en het
paarse beleid.
Dezelfde avond nog kreeg de
parlementariër echter een hak
bijl onder de kin geduwd. „Als
Fortuyn aan de macht is, reke
nen we met je af", was de bood
schap van welgeteld acht voice-
mailberichten op zijn telefoon.
Het intimideren van Oudkerk
staat niet op zichzelf. Een web
site waarop critici van de lijst-
Fortuyn wilden discussiëren
werd na ernstige bedreigingen
gesloten. Een burger trok een
aanklacht tegen Fortuyn in na
dat hij weinig aan de verbeel
ding overlatende anonieme
brieven had ontvangen. 'Profes
sor Pim' heeft er ook zelf mee
kennis gemaakt. Deze week ge
lastte hij zijn straatcampagne in
Rotterdam af, nadat een groepje
allochtone jongeren hem had
uitgemaakt voor 'kankerhomo'
en 'racist'.
Het taboe op het voeren van een
campagne rond het gevoelige
thema 'migratie' is dit jaar
doorbroken, maar daarvoor
wordt wel een prijs betaald. Als
de voortekenen niet bedriegen,
zijn in de samenleving krachten
losgemaakt die zich misschien
moeilijk laten beteugelen.
Angst voor extreem-rechts
heeft er jarenlang voor gezorgd
dat politici met een slot op de
mond over allochtonen spra
ken. De enige die deze code
voorzichtig doorbrak - WD-
leider Frits Bolkestein - werd in
1994 meteen op één lijn gesteld
met de Centrumdemocraat
Hans Janmaat. Het hinderde de
WD bij de stembusgang overi
gens niet: de partij boekte op 3
mei liefst negen zetels winst.
Klare taal
Blijkbaar snakt een aanzienlijk
deel van de bevolkingnaar klare
taal over het migratievraag-
stuk. Fortuyn heeft dat goed be
grepen. 'Nederland is vol', para
fraseert hij Janmaat. Het is
opmerkeMjk dat hij op deze cen
trale stelling niet wordt aange
vallen. Vólgens opiniepeilers is
deze opvbrtffi'é' goed voor zeker
tien de i°ne:stf:
peiling scoort .Fortuyn er al
twintig.
„Het is hier in Den Haag net een
vissenkom. Je hoort alleen blub,
blub, blub", klaagde PvdA-
fractieleider Jacques Wallage in
1994. Dat is inmiddels wel an
ders. WD, PvdA én CDA buite
len over elkaar heen met ferme
uitspraken over criminaliteit en
migratie. Zelfs PvdA-staatsse-
cretaris Karin Adelmund liet
zich - opgezweept door een uit
zending van NOVA - verleiden.
„Ik haat dit soort onderwijs!",
verklaarde zij, geconfronteerd
met vermoedens van funda
mentalistische invloeden op en
kele moslimscholen. Een BVD-
rapport over het moslimonder-
wijs, dat twee dagen later ver
scheen, signaleerde echter dat
in dit bijzonder onderwijs aan
merkelijke vooruitgang is ge
boekt.
Effect
De allochtonen - met name Ma
rokkanen, Turken en Antillia-
nen - zijn intussen wel in een
zeer kwalijke reuk komen te
staan. Fortuyn heeft daarvoor
gezorgd omdat hij geen seconde
stilstaat bij het effect van zijn
retoriek. Maar gevestigde poli
tici lijken hun schroom en
schaamte eveneens voorbij. En
de media hebben ten slotte - eer
lijk is eerlijk - het vuurtje nóg
hoger opgestookt. 'Moslimscho
len broeinesten van haat', kopte
een landelijk ochtendblad
daags na de uitzending met
Adelmund. In dit spoor is de vol
gende stap snel gezet: als zij (de
buitenlanders) ons haten, waar
om zouden wij hen dan niet óók
mogen haten?
Dat de problemen die samen
hangen met omvangrijke opna
me van asielzoekers en gezins
hereniging nu bespreekbaar
zijn, is op zichzelf een zegen.
Maar de campagne mag geen
broeinest van haat worden.
Waar dat in extremis toe kan lei
den hebben de jaren dertig in
Duitsland laten zien. Het was
namelijk vooral de zwijgende
instemming van de burgerij die
het antisemitisme legitimeerde.
Natuurlijk: Nederland is geen
Duitsland in het interbellum.
En Fortuyn is geen nazi. Maar
ons laagje beschaving is, zeker
na de aanslagen van 11 septem
ber in New York en Washington,
misschien minder dik dan me
nigeen denkt. Een béétje nuance
kan daarom geen kwaad. GPD
door Cees van Zweeden
In het noordelijke heuvelland
van Kroatië ligt een dorp
waar de tijd is stil blijven staan.
Het rustieke Kumrovec telt en
kele hoeven, een café en een ge
meentehuis. Slechts één ding is
er de laatste tien jaar veranderd:
de inhoud van het gastenboek in
een van de boerderijen - die
waar Josip Broz Tito in 1892
werd geboren.
Uit de notities van veel bezoe
kers spreekt wanhoop over zijn
opvolgers, die de regio in een
reeks van oorlogen dompelden.
„We hebben honger", schreef
Jora in haar boodschap aan Ti
to. „Kun je terugkomen om deze
idioten een pak slaag te geven?"
Een andere bezoekster, Martha,
schreef: „Tito, we hebben je no
dig. Geef ons je gsm-nummer."
Lerka uit Zagreb was boos dat
Tito maar niet reageerde. „Ik
schrijf je opnieuw. De eerste
keer antwoordde je niet. Het is
jammer dat je er niet bent."
Sommige bezoekers hadden
voor hun ode een hele pagina
nodig. Maar Ana uit Zagreb had
aan een enkel woord genoeg. Ze
noteerde eind vorig jaar: „Het is
waanzin hier, broeder."
Partizanenleider
Tito had een Kroatische vader
en een Sloveense moeder. Wat
hem echter acceptabel maakte
voor alle etnische groepen was
zijn status als partizanenleider.
Anders dan Draza Mihailovic,
die met zijn Servische Chetniks
tegen de nazi's vocht, rekruteer
de Tito zijn partizanen uit alle
etnische groepen.
Hoewel de grens tussen Servië
en Kroatië gewoon open is, is het
voor Serviërs nog steeds riskant
de reis naar Kroatië te onderne
men. Maar enkele jaren geleden
kwam 'Tito' zelf naar Belgrado
om de Serviërs te ontmoeten.
De Tito in kwestie was Dragol-
job Ljubicic, een 43-jarige ac
teur die gespecialiseerd is in
imitaties. Hem wordt vaak ge
vraagd op bruiloften imitaties
te doen van lieden als Milosevic
Tito is nog lang niet vergeten. Na de onthulling twee jaar geleden van een standbeeld van de Joegoslavi-
sche leider in Tuzla, twintig jaar na diens dood, kon een oude man het niet laten even het gezicht aan te
raken. foto Elvis Barukcic/EPA
of Tudjman (de inmiddels over
leden leider van Kroatië). Maar
geen act was een groter succes
dan zijn Tito. De nationale tele
visie maakte er een documen
taire over, getiteld: 'Josip Broz
Tito, teruggekeerd onder de
Serviërs'.
'Tito' begon zijn reis in de film
bij het graf in Dedinje, een op
een heuvel gelegen buitenwijk
van Belgrado. Gehuld in het on
berispelijke witte pak dat Tito's
handelsmerk was, getooid met
diens zonnebril en Cubaanse si
gaar, daalde hij af naar de bin
nenstad in de Mercedes-limou
sine die ooit aan de leider had
behoord.
Ljubicic had absoluut geen sce
nario. Maar toen hij uit de Mer
cedes stapte en zich in de bin
nenstad op straat begaf, was het
alsof het volk werkelijk geloof
de dat Tito was wedergekeerd.
Binnen seconden was hij om
ringd door een grote schare blij
vertaste mensen.
Boven
Sommigen spraken hem aan om
te klagen over hun leven en hun
salaris en vroegen of Tito kon
helpen. Anderen wilden weten
hoe het hem zelf was vergaan.
Een hoofdstedeling informeer
de: „Hoe is het leven daar bo
ven?" Tito keek om zich heen
naar de verpauperde mensen,
het afval op de straten, de ka
potte straatlantaarns, en ant
woordde: „En stuk beter dan
hier beneden."
Na een half uur hield deze Tito
het wel voor gezien in het Servië
van Slobodan Milosevic. „Het is
beter dat ik nu terugga naar bo
ven. Ik kwam alleen maar terug
om te zien of jullie nog van me
hielden. En jullie houden nog
van me. Ciao." GPD
