Brussel in gevecht met EU-leden
PZC
Brits Hogerhuis akkoord met
klonen menselijke embryo's
Verkrachtende indiaan
verliest onschendbaarheid
Kosovaarse getuige
tegen Milosevic stond
zelf op de dodenlijst
voor Oocenter)
Europese Commissie vreest uitholling macht door landbouwministers
Kardinaal
excuseert
zich voor
misbruik
Geknoei met
video complot
tegen Moegabe
Solana zwijgt
over vredesplan
Ook Leefbaren in Vlaanderen
Joegoslavië krimpt leger in
Nepalese troepen doden rebellen
Dembo interim-leider Unita
Defect remmen oorzaak treinramp
Motorcontrole
donderdag 28 februari 2002
j door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Europese Com-
I missie sleept alle lidstaten van
de EU voor het Hof van Justitie
in Luxemburg. De commissie
I besloot gisteren tot deze drasti-
j sche maatregel uit boosheid
over het uithollen van haar
j macht door de EU-landen.
Steen des aanstoots is het be
sluit van de Europese ministers
van Landbouw, eind januari,
PHILADELPHIA - Kar
dinaal Anthony Bevilac-
qua van het aartsbisdom
Philadelphia in de VS
heeft openlijk zijn excu
ses aangeboden aan de
slachtoffers van seksueel
misbruik door 35 pries
ters in de afgelopen vijftig
jaar in zijn bisdom.
Nog geen week geleden
ontsloeg de kardinaal zes
priesters van wie vast
staat dat ze zich hebben
vergrepen aan dertienja
rige jongens.
Niet alleen Philadelphia
heeft te kampen met mis
bruikschandalen. In het
naburige bisdom Camden
loopt een aanklacht tegen
tachtig priesters.
Het aartsbisdom Boston
telde al ruim 11 miljoen
euro neer om vijftig
rechtszaken af te kopen.
Acht priesters kregen ont
slag. De pedofiele priester
John Geoghan in dit bis
dom hoorde op 21 februari
tien jaar celstraf tegen
zich eisen. Meer dan 130
parochianen hadden hem
beschuldigd.
Kardinaal Law van Bos
ton raakte in opspraak
toen bekend werd dat hij
al sinds 1984 op de hoogte
was van Geoghans mis
drijven. RTR
LONDEN - Zimbabwaanse
deskundigen zeggen dat er is ge
knoeid met de video-opnames
waaruit zou blijken dat de Zim
babwaanse oppositieleider
Tsvangirai president Moegabe
wil vermoorden.
Tsvangirai werd maandag aan
geklaagd voor hoogverraad om
dat hij zou hebben deelgenomen
aan het complot.
Het gaat om gemanipuleerde
opnames uit een documentaire
die twee weken geleden voor het
eerst op de Australische televi
sie te zien was. ANP
door Harm Harkema
LONDEN - Een comissie van
het Britse Hogerhuis heeft gis
teren het licht op groen gezet
voor het klonen van menselijke
embryo's voor medische onder
zoeksdoeleinden.
Al op korte termijn worden de
eerste vergunningen verstrekt
voor onderzoek naar het winnen
van stamcellen uit embryo's van
maximaal veertien dagen oud.
Het klonen van embryo's is
daarbij een mogelijkheid die
aan zeer strikte voorwaarden
wordt verbonden en slechts mag
plaatsvinden als er geen andere
onderzoeksmogelijkheden zijn.
Eind vorig jaar was het Lager
huis al akkoord gegaan met het
omstreden voorstel. Het Hoger
huis wilde eerst nog een studie
door de commissie.
Groot-Brittannië is het eerste
land ter wereld dat het klonen
van menselijke embryocellen
wettelijk regelt. DeBrittengaan
nog een stap verder dan Neder
land. Dat is vorig jaar akkoord
gegaan met stamcelonderzoek
op embryo's die zijn overgeble
ven in invitrofertilisatie-klinie-
ken. Het klonen van embryo's is
in Nederland vooralsnog niet
toegestaan.
In de Verenigde Staten claimde
een biomedisch bedrijf vorig
jaar dat het een menselijk em
bryo had gekloond, maar onder
het Republikeins bewind van de
president zijn de onderzoeks
mogelijkheden inmiddels sterk
aan banden gelegd en dreigt een
algeheel verbod.
Verwacht wordt dat het nog
om Portugal alsnog toestem
ming te geven zijn varkensboe-
ren zestien miljoen euro
subsidie te verstrekken. De
Commissie - het dagelijks be
stuur van de EU - had dit eerder
verboden omdat het illegale
staatssteun zou zijn. Het verbie
den van staatssteun om oneer
lijke concurrentie te bestrijden,
is een van de kerntaken van de
Commissie.
Het EU-bestuur beschouwt de
opstelling van de ministers van
Landbouw als een directe aan
val op zijn machtspositie. Brus-
tientallen jaren duurt voordat
stamcellen daadwerkelijk ter
genezing van een groot aantal
kwalen kunnen worden aange
wend.
De nu van kracht geworden
Britse regeling verbiedt na
drukkelijk het klonen van em
bryo's voor de voortplanting. In
de wet staat letterlijk dat het
een misdrijf is om 'een menselijk
embryo dat niet door bevruch
ting is verkregen, in de baar
moeder van een vrouw te plaat
sen'.
door Frans Lindenkamp
SAO PAULO - Voor de Brazili
aanse grondwet zijn het 'vol
wassen kinderen'. Indianen
kunnen niet verantwoordelijk
worden gehouden voor wanda
den. omdat zij opgroeien buiten
de Braziliaanse samenleving en
dientengevolge niet vertrouwd
zijn met de waarden en normen
daarvan. Ze kunnen daarom
niet gestraft worden.
Maar wat stamhoofd Paulinho
Paiakan van het Caiapó-india-
nenvolk in 1992 uithaalde, ging
de Braziliaanse rechter te ver.
Dezer dagen ratificeerde de Ho
ge Raad in de hoofdstad Brasilia
de zes jaar gevangenisstraf die
Paiakan in 1998 opgelegd kreeg
sel vreest dat de deur wordt
opengezet voor lidstaten die el
kaar de hand boven het hoofd
houden om verstrekte staats
steun veilig te stellen.
Rechtszekerheid
De rechtszekerheid voor bur
gers en bedrijven is volgens de
commissie in het geding. Zij
vraagt het Hof van Justitie dan
ook het besluit van de vijftien
ministers van Landbouw te ver
nietigen.
De ministers beroepen zich op
een artikel in het Europese Ver-
Het artikel is ter elfder ure en in
grote haast toegevoegd nadat
november vorig jaar de omstre
den Italiaanse arts Severino
Antinori een gat in de wet had
ontdekt. Antinori ontvouwde
toen plannen om in Engeland
gekloonde mensen op de wereld
te zetten.
Functie
Het onderzoek naar de winning
van stamcellen uit embryo's
wordt van groot medisch belang
geacht. Stamcellen zijn de bron
en waartegen hij in beroep ging.
Tien jaar geleden verkrachtte
Paiakan een jonge blanke
vrouw op een boerderij even
buiten het indianenreservaat in
Redencao in de oerwouddeel
staat Para. Hij kreeg daarbij
hulp van zijn vrouw, die het
slachtoffer tegen de grond ge
drukt hield. Volgens het slacht
offer, de toen 18-jarige studente
Silvia Leticia, liep zij daarbij
bijtwonden en vuistslagen op.
De misdaad voltrok zich ten tij
de van Eco '92, de allereerste
VN-milieuconferentie in het
Braziliaanse Rio de Janeiro, en
schokte heel Brazilië. Alom viel
te horen dat de wereld nu eens
zag dat de indianen echt niet zo
heilig zijn als zanger Sting, hun
toenmalige pleitbezorger, zei.
drag dat het mogelijk maakt in
'uitzonderlijke omstandighe
den' staatssteun toe te staan. De
vijftien lidstaten kunnen in dat
geval bij unanimiteit een ver
bod van de Commissie terzijde
schuiven. Nederland deed on
langs een beroep op deze clau
sule in het verdrag uit vrees dat
Brussel nee zal zeggen tegen
steun voor het vrachtvervoer ter
compensatie voor de hoge die-
selprijzen.
De Commissie betitelt de Portu
gese zaak als een zeer principië
le kwestie, ook al is het betrok-
van alle lichaamscellen. Ze heb
ben nog geen specifieke functie.
Ze zouden kunnen worden ge
bruikt als vervangingsmateri
aal voor zieke cellen in een li
chaam.
Een verbrande huid zou er bij
voorbeeld mee veimieuwd kun
nen worden, evenals afsterven
de hersencellen die tot dementie
leiden. Overigens is nog nooit
iemand er in geslaagd om via
klonen stamcellen te maken.
GPD
Na aanvankelijke vrijspraak in
1994 - waartegen de openbare
aanklager beroep aantekende -
werd Paiakan vier jaar later
toch veroordeeld. De redenering
van de rechter luidde dat het
stamhoofd zich in tegenstelling
tot zijn vrouw, niet kan beroe
pen op de grondwettelijke bepa-
ling. Paiakan was door zijn bui
tenlandse reizen, waarbij hij
zich opwierp als verdediger van
de rechten van de inheemse vol
keren, voldoende 'geïnternatio
naliseerd' om te weten dat ver
krachten niet mag.
De Hoge Raad bevestigde deze
gedachtengang. Gevolg is nu
dat er een arrestatiebevel tegen
Paiakan is uitgevaardigd. Hij
moet met aftrek van zijn voorar
rest nog 4,5 jaar zitten. GPD
ken bedrag - 16,3 miljoen euro -
verwaarloosbaar. Brussel ver
bood de staatssteun voor de var-
kensboeren in 1999 en 2000,
zonder dat Lissabon daar be
zwaar tegen aantekende. Dat de
lidstaten anderhalf jaar latei-
deze beslissing alsnog onderuit
halen, wordt door de Commissie
zwaar opgenomen. „Het is een
pure machtsstrijd tussen Brus
sel en de andere hoofdsteden",
aldus een betrokken ambtenaar.
De rechtsgang door de Commis
sie komt op een politiek gevoelig
moment. Brussel en de hoofd
steden staan aan de vooravond
van een nieuwe confrontatie
over het liberaliseren van de
gas- en electriciteitsmarkten.
Verhouding
Daarnaast lanceren steeds meer
EU-leiders plannen voor een
andere verhouding tussen Com
missie, lidstaten en het Euro
pees parlement.. Deze week
begint een adviesgroep onder
leiding van de Franse oud-pre
sident Giscard d'Estaing haar
werk om een nieuwe EU-struc-
tuur op papier te zetten. GPD
door Simone van Priel
DEN HAAG - In het proces te
gen Slobodan Milosevic voor
het Joegoslavië-Tribunaal is
gisteren een dodenlijst getoond
van Servische politie- of leger-
troepen met daarop de namen
van 66 Albanezen in Kosovo.
De lijst werd na het vertrek van
het Servisch leger uit Kosovo in
juni 1999 gevonden in het ge
meentehuis van de stad Mitrovi-
ca. 'Voor de speciale eenheid.
Lijst van siptars die standrech
telijk moeten worden geëxecu
teerd', staat boven de namenrij.
Serviërs noemen Albanezen
'siptars' als zij hen denigrerend
willen aanspreken.
Het document is getekend door
commandant M. Markovic van
een niet nader genoemde 'speci
ale eenheid'. Drie mensen op de
lijst zijn intussen gedood, ver
telde gisteren getuige Halit Ba-
rani, in Mitrovica regionaal
voorzitter van de Raad voor
Mensenrechten en Vrijheid en
van de LDK-partij. Barani trof
op nummer 21 van de dodenlijst
ook zijn eigen naam aan.
Omdat hij het zijn taak vond het
geweld tegen de Albanese inwo
ners van Mitrovica te documen
teren, bleef Halit Barani in Kos
ovo, ondanks 76 arrestaties in
vijf jaar en de toenemende Ser
vische onderdrukking sinds be
gin 1998. Zo was hij getuige van
een groot aantal moorden op Al
banezen door het Servische le
geren de politie en hij zag hoe zij
mensen hun huizen uitzetten en
die brand staken. Waar moge
lijk maakte hij van het geweld
filmopnames en foto's. Hij ver
schafte de aanklagers ook na
men van politiemensen die be
trokken waren bij het geweld.
Barani was onder meer getuige
van de standrechtelijke execu
tie van acht jonge Albanezen
Bij een aanval in maart 1999 in
Skenderaj werden 58 burgers
gedood, onder wie twintig leden
van één familie. Barani noemde
ook de moord op twee vooraan
staande Albanezen in Mitrovi
ca, de voorzitter van de LDK en
de voorzitter van een onafhan
kelijke vakbond. Gemaskerde
mannen sleepten de eerste uit
zijn huis en schoten hem voor
zijn voordeur neer. De vak
bondsvoorzitter werd in zijn
huis gedood, samen met zijn
moeder en zijn elf jaar oude
zoon.
Milosevic, aangeklaagd voor
misdaden tegen de menselijk
heid en oorlogsmisdaden,
kwam gisteren nog niet toe aan
kruisverhoor van Barani. GPD
JEDDAH - De buitenlandverte-
genwoordiger van de Europese
Unie, Solana, heeft gisteren in
Jeddah in Saoedi-Arabië een
ontmoeting gehad met kroon
prins Abdoellah om diens vre
desvoorstel voor het Palestijns-
Israëlisch conflict te bespreken.
Solana wilde na zijn ontmoe
ting niets zeggen. Zijn woord
voerder zei dat Abdoellah het
vredesvoorstel volgende maand
presenteert tijdens de topont
moeting van Arabische leiders
in Beiroet. Het houdt in dat de
Israëlische-Arabische betrek
kingen worden genormaliseerd
als de joodse staat de bezette ge
bieden opgeeft. Volgens de Isra
ëlische minister Peres voorziet
het plan ook in een 'flexibel' sta
tuut voor de toekomst van Jeru
zalem. AFP/RTR/DPA
BRUSSEL - Twee voormalige leden van het rechts-extreme
Vlaams Blok hebben een nieuwe partij opgericht, Vlaanderen
Leefbaar. De oprichters, onder wie een raadslid in Brugge,
stapten uit het Blok na een ruzie met partijvoorzitter Vanhec-
ke. De belangrijkste programmapunten van de nieuwe partij
zijn autonomie voor Vlaanderen en 'leefbaarheid in alle bete
kenissen'. Welk standpunt zij zal innemen over migranten, is
niet duidelijk.
Vlaanderen Leefbaar wil in 2006 meedoen aan de Belgische
gemeenteraadsverkiezingen. Het concentreert zich daarbij
op de provincie West-Vlaanderen. ANP/Belgci
BELGRADO - Joegoslavië heeft zijn strijdkrachten terugge
bracht van 105.000 tot 80.000 militairen. Alle onderdelen zijn
door de reorganisatie getroffen, aldus plaatsvervangend chef
van de generale staf Branko Krga gisteren.
De structuur van de strijdkrachten wordt ook veranderd. De
huidige landmacht, luchtmacht en de marinecommando's
worden opgeheven en in korpsen opgedeeld. Er komen zes
landmachtkorpsen, een luchtverdedigings-, een luchtmacht
en een marinekorps. Al deze nieuwe onderdelen vallen direct
onder de generale staf. DPA
KATHMANDU - Bij gevechten tussen regeringstroepen en
maoïstische rebellen hebben in Nepal zeker 27 opstandelin
gen het leven verloren. De gevechten vonden de afgelopen da
gen plaats in het westen van het Aziatische land, zo maakte
het ministerie van Defensie gisteren bekend.
Sinds 16 februari hebben meer dan vierhonderd mensen in
Nepal de dood gevonden door de opstand van maoïstische re
bellen. AFP
LISSABON - De Angolese rebellenbeweging Unita heeft An
tonio Dembo aangesteld als interim-leider. Hij was de tweede
man van de beweging en neemt nu de plaats in van Jonas Sa-
vimbi, die vorige week door regeringstroepen om het leven
werd gebracht.
De 58-jarige Dembo was een vertrouweling van Savimbi. De
politieke commissie van Unita moet nog met de benoeming
instemmen.
Rebellenleider Savimbi werd vrijdag doodgeschoten. Door
zijn dood is de hoop gegroeid dat er een einde kan komen aan
de burgeroorlog in Angola. Sinds de onafhankelijkheid van
Portugal in 1975 is er vrijwel steeds gevochten. RTR/AFP
WENEN - Het treinongeluk in Oostenrijk dat dinsdag aan zes
mensen het leven kostte is veroorzaakt door defecte remmen,
zo hebben de autoriteiten gisteren meegedeeld.
Onder de slachtoffers waren drie Hongaren, twee Joegosla-
ven en een man van wie wordt aangenomen dat hij de Turkse
nationaliteit bezit. Veertien mensen raakten gewond. Eerder
was meegedeeld dat er bij de treinbotsing zeven doden waren
gevallen.
Het ongeluk gebeurde even buiten het station van het dorp
Wampersdorf, 35 kilometer ten zuiden van Wenen. Doordat
de remmen weigerden van een trein die met vrachtwagens en
chauffeurs op weg was naar Hongarije denderde deze langs
het station en botste 400 meter verder op een andere goede
rentrein.
De meeste doden en gewonden vielen onder vrachtwagen
chauffeurs in de voorste wagon van de defecte trein. AP
Aanhangers van oppositieleider Ravalomanana (voorgrond) rennen weg voor oprukkende regeringsgetrouwe betogers tijdens botsingen in de hoofdstad van Madagaskar.
foto Pedro Ugarte/EPA
van onze redactie buitenland
ANTANANARIVO - In de hoofdstad Antananarivo van
Madagaskar zijn gisteren gevechten uitgebroken tus
sen aanhangers van oppositieleider Mare Ravalomana
na, die zichzelf vorige week uitriep tot president, en
aanhangers van de regering. Tijdens de ongeregeldhe
den kwam een pro-regeringsactivist om het leven en
raakten veertien mensen gewond. Een radiostation dat
sympathiseert met de regering ging in vlammen op.
Het geweld brak uit buiten het hooggerechtshof dat eer
der heeft verklaard dat Ravalomanana tijdens de presi
dentsverkiezingen van 16 december vorig jaar niet vol
doende stemmen heeft gekregen om zonder tweede ron
de te worden uitgeroepen tot president. Ravalomanana
zou het tijdens een tweede verkiezingsronde moeten op
nemen tegen de zittende president Didier Ratsiraka. De
oppositie houdt vol dat er is gefraudeerd.
In de buitenwijken van Antananarivo wierpen inwo
ners wegblokkades op na berichten dat pro-regerings
activisten wapens de stad in probeerden te smokkelen.
Tegen de middag nam het geweld af toen het leger de
veiligheidmaatregelen rond regeringsgebouwen op
voerde.
Tijdens een noodvergadering van het kabinet konden
geen besluiten worden genomen over de aanpak van het
geweld, omdat president Ratsiraka niet kwam opda
gen.
Ware uitslag
Volgens de staatsradio braken de ongeregeldheden voor
de rechtbank uit toen aanhangers van de oppositie rege
ringsaanhangers aanvielen. Verslaggevers meldden
echter dat de gevechten uitbraken toen een rechter aan
kondigde dat hij de ware verkiezingsuitslagen bekend
zou maken. Volgens de rechter heeft de regering het hof
opgedragen te verklaren dat er een tweede ronde moest
worden uitgeschreven. AP
(Advertentie)
KABOEL - Een monteur controleert een motor van een Antonov
124-100 vrachtvliegtuig op het vliegveld van de Afghaanse hoofd
stad Kaboel.
Het toestel had voertuigen overgevlogen voor het Griekse contin
gent van de internationale vredesmacht in Afghanistan.
foto Lefteris Pitarakis/AP
Bent u leraar?
Krant in de Klas helpt u
met lesmateriaal en gratis
kranten.
Tel. 020 - 430 9190
E-mail: kikdnuv.nl
wv*w.<crantin</eMas.n(
