Meer dan alleen vakken vullen
PZC
Johannes Passion in Grote Kerk
Memlingmuseum
Brugge eindelijk
uit de steigers
16
Uitwisseling
lezers schrijven
kunst cultuur
Uitvoering
Nieuw Leven
VS-Navo
Donor
Boeren
Offerfeest?
Boetes
Parkeerplek
woensdag 27 februari 2002
door Henk Postma
Het zijn scholieren die hun nek
durven uitsteken. Want zeg nou
zelf. Je bent zestien, zeventien jaar.
Dan is het best eng om naar een land te
vliegen datzich nognauwelijks aan de
armoe heeft ontworsteld, om daar vier
weken lang bij wildvreemde mensen
te worden ondergebracht. Marloes
Cruson (17) uit Cadzand waagde het
er op. Ze was één van de zes leerlingen
van het ROC in Middelburg die afge
lopen najaar in de Poolse hoofdstad
Warschau logeerde, om daar stage te
lopen in een winkel.
Marloes gaat vast nog eens terug.
Want het was 'een heel leuke tijd', die
vier weekjes in Warschau. De stage
niet meegerekend. Want viel dat even
tegen. ,,Ik werkte er in een filiaal van
een drogisterij-keten, vergelijkbaar
met Kruidvat. Volop personeel. Dus
voor mij was er gewoonweg niets te
doen. In het begin was het alleen maar
sjouwen en vakken vullen. En daarna
domweg stilzitten, de hele dag van elf
tot vier. Reken maar dat de tijd dan
heel erg langzaam gaat."
Ze had sterk de indruk dat ze daar in
Polen niet goed wisten wat ze met
haar aan moesten. Marloes spreekt
een aardig woordje Engels, maar geen
Pools. Dus wat moet je dan in een win
kel waar vrijwel niemand van de
klanten een woord over de grens
spreekt. Zelfs de winkelbediende die
haar zou begeleiden, bleek de Engelse
taal niet machtig. Dus hing ze maar
wat rond in het magazijn.,Nee, ik kan
niet zeggen dat ik er erg veel van ge
leerd heb."
Toch wil ze terug. Want Warschau...
Waauw wat een stad! „Elke avond
stappen, en pizza eten. Want dat is
daar lekker goedkoop. Je verwacht
erg veel armoe. Maar dat valt reuze
mee. Met een heleboel dingen lopen ze
daar zelfs een heel stuk op Nederland
voor. Mode en muziek bijvoorbeeld.
En ook met film. Nou ja, ik ben het
platteland gewoon. Dan is er natuur
lijk heel wat te beleven in zo'n grote
stad."
Makelaar
Op het ROC in Middelburg volgt Mar
loes de opleiding detailhandel. Ze zit
er nu in de tweede klas. Nog twee jaar
te gaan, en dan kan ze zelf een winkel
beginnen. Maar zo ver zal het waar
schijnlijk niet komen. De Cadzandse,
die op het Zwin College in Oostburg
de vbo-afdeling bouw deed, wil ver
der leren voor het vak van makelaar.
Zo ver is het nog lang niet. Deze
Poolse en Zeeuwse scholieren leren elkaar het winkelvak; zoals Marloes Cruson (rechts) uit Cadzand en Jarek Lewandowski uit Warschau, samen aan de slag bij
Marca Mode in Vlissingen. foto Lex de Meester
maand loopt ze stage bij Marca Mode
in Vlissingen. Of liever: ze begeleidt
daar een stagiair uit Polen: de even
eens zeventienjarige Jarek Lewan
dowski, afkomstig uit het gezin waar
ze tijdens haar verblijf in Warschau te
gast was.
Het ROC-Zeeland, afdeling detail
handel, heeft nu al zo'n zes jaar erva
ring met deze vorm van uitwisseling.
Elk jaar vertrekt een groepje van zes
leerlingen naar Polen om daar stage te
lopen onder de hoede van de middel
bare economische school nr. 7 van
Warschau. Als tegenprestatie biedt
het ROC elk jaar zes leerlingen uit Po
len een stageplaats aan in Zeeland. De
kosten komen voor rekening van de
Leonardo da Vinci-projectenpot van
de Europese Unie.
Vijf Zeeuwse winkelbedrijven wer
ken enthousiast mee: C&A, Leen Bak
ker, Scapino en Mikro Electro in Goes,
en Marca Mode en Mikro Electro in
Vlissingen. „We vinden het leuk hier
aan mee te doen", zegt storemanager
Yucef Yurdem van Marca Mode in
Vlissingen, „En we steken er zelf ook
wat van op. Met zb'n Poolse stagiair in
de winkel leert ons personeel beter
communiceren. En zo iemand brengt
vaak ook weer nieuwe ideeën in. Voor
onze klanten is het geen probleem. Die
vinden het absoluut niet vervelend om
in het Engels te worden aangespro
ken."
Storemanger Yucef is goed te spreken
over de samenwerking met het ROC.
Logisch, hij leerde daar zelf het vak.
Nog maar enkele jaren geleden liep hij
zelf stage. Ja, bij Marca Mode in Vlis
singen. Ze namen hem meteen in
dienst. Sinds een jaar is hij er de be
drijfsleider. „Ik weet uit ervaring hoe
belangrijk het is om als scholier alvast
praktijkervaring op te doen. We zien
stagiaires dan ook niet als hulpje voor
het vakken vullen. Ze vervullen hier
alle taken. Ook het helpen van klan
ten. Behalve achter de kassa. Want
daarvoor moet je speciaal worden ge
ïnstrueerd. Voor een stage van vier
weken is dat de moeite niet waard."
Voor Jarek Lewandowski, de Poolse
scholier die nu bij de Cadzandse fami
lie Cruson logeert, is het een buiten
kansje. „In Warschau heb ik ook al wel
in een winkel gewerkt. Maar daar
mocht ik alleen sjouwen en vakken
vullen. Klanten helpen was er niet bij
Hier kan dat wel. Veel klanten vragen
belangstellend waar ik vandaan kom.
Er wordt hier ook veel meer gelachen.
En je leert bijvoorbeeld ook kleding
presenteren, en kleuren combineren."
Jarek is, net als Marloes, niet van plan
ooit echt in een winkel te gaan wer
ken. „Want in Polen verdien je daar
niet veel mee.Hij ziet meer in marke
ting. „Daar ligt het grote geld."
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Zaterdag kan het pu
bliek voor het eerst kennisma
ken met de nieuwe dirigent van
de Goese Oratoriumvereniging
(GOV). In de Grote Kerk van
Goes dirigeert Rotterdammer
Bernhard Touwen (1966) dan de
Johannes Passion van Johann
Sebastian Bach. Een goede bin
nenkomer, vindt hij zelf. „Het is
een hoogtepunt uit het oratori
umrepertoire. Met degene die
niet door de Johannes Passion
wordt geraakt, is volgens mij
iets mis."
September vorig j aar heeft Tou
wen het roer overgenomen van
Izaak Ruissen. Nu hij de GOV
een klein half jaar onder zijn
hoede heeft, kan hij duidelijk
aangeven wat voor gezelschap
het is. „Het is een enorm gemoti
veerde club mensen, met veel
hart voor de muziek en een goe
de repetitiediscipline. Voor het
publiek telt natuurlijk de uit
voering, maar voor de koorle
den zijn de wekelijkse repetities
zeker zo belangrijk. Daar moet
het gebeuren, die zijn nodig om
de muzikale kwaliteit te verbe
teren. Verder is het sociale as
pect belangrijk. Wat dat betreft
heb ik het ook getroffen, wat het
is een bijzonder gezellige
groep."
Touwen roemt zijn voorganger,
die de GOV als koor heeft ge
vormd. „Hij heeft ontzettend
veel goed werk verricht. Het
koor is flexibel en dat is een ver
dienste van de dirigent. Hij
heeft een fundament gelegd
waarop ik kan voortbouwen.
Ruissen was als dirigent zeer
trouw aan de partituur, wat er
staat moet je uitvoeren, en zo
denk ik er ook over. Toch zal
niet alles hetzelfde blijven. Ik
ben van oorsprong pianist en
hij organist. Ik kan me voorstel
len dat zoiets resulteert in een
iets andere muzikale benade
ring."
Balans
Touwen studeerde piano aan het
Rotterdams Conservatorium.
Aan de hogeschool in Gorin-
chem bekwaamde hij zich in
koordirectie. Wat hem aantrekt
in het leiden van een oratorium
vereniging is het repertoire en
de wisselwerking tussen orkest,
koor en solisten. „Dat is best in
gewikkeld. Een zanger reageert
anders op de slag van een diri
gent dan een musicus. Het or
kest speelt op de slag en het koor
reageert net na de slag. Je moet
dus als het ware omhoog en om
laag dirigeren om het geheel in
balans te krijgen. Gelukkig is de
GOV als koor gewend met een
orkest te zingen."
De GOV zingt de Johannes Pas
sion zaterdag op verzoek van de
Stichting Hervormde Kerk Ka-
pelle. De opbrengst komt ten
goede aan de restauratie van de
kerk. Touwen stelt zich voordat
de GOV de Johannes Passion om
het jaar uitvoert. Volgens hem is
het lijdensverhaal in dit koor
stuk 'bijna perfect' in muziek en
zang omgezet. De andere jaren
ontstaat dan ruimte voor ander
en wellicht ook minder voor de
hand liggend repertoire.
Zo staat in november een con
cert gepland met werk van Stra-
winsky, Bizet en Bernstein, een
behoorlijk modern programma
voor een oratoriumvereniging.
„Strawinsky kende zijn klassie
ken goed", relativeert Touwen.
„In zijn psalmensymfonie, die
wij gaan uitvoeren, kun je de ou
de muziek terughoren, maar in
een ander jasje. De muzikale
principes die Bach hanteerde
zitten daar ook in, maar het idi
oom is iets anders."
De GOV gaat nadrukkelijk pro
beren jongeren bij dat concert te
betrekken. Touwen verwacht
niet dat dit meteen tot een aan
was van nieuwe leden leidt.
„Dat zou mooi zijn, maar de er
varing leert dat nieuwe leden
meestal achter in de dertig of
voor in de veertig zijn. Zij mel
den zich ook niet aan vanwege
een opvallend programma. Niet
wat je doet telt, maar hoe je het
doet. Een hoge kwaliteit van de
uitvoeringen maakt een koor
aantrekkelijk en dat niet alleen
voor jong, maar ook voor oud."
Concert: Johannes Passion van
Bach door de Goese Oratoriumver
eniging, begeleid door het Dordts
Kamerorkest, zaterdag in de Grote
Kerk van Goesaanvang: 20 uur.
door Frank Gijsel
BRUGGE - Het Memlingmuse
um Sint-Janshospitaal in Brug
ge is weer in volle glorie te
bewonderen. Brugge en de
Vlaamse museumwereld heeft
lang geduld moeten oefenen
voordat de totale heropening en
vernieuwing van het gebouw
een feit was.
In kwade en betere tijden heb
ben bezoekers de laatste jaren
slechts gedeelten van de gebou
wen en de kunstcollectie kun
nen bekijken. Hoewel het mo
nument vroeger reeds ettelijke
restauratiecampagnes kende,
mag worden gesteld dat vooral
in de periode van 1984 tot nu
buitengewoon grondig werd op
geknapt. Omwille van de om
vang van de werken gebeurde
dit in verschillende fasen: de ar
chitectuur zelf, de gevels, da
ken, zolders, vloeren, kortom al
les werd aangepakt. Maar voor
de eerste maal werd ook het
ganse monument uitgerust met
het oog op een museale bestem
ming: de invulmuren werden
verwijderd zodat de ziekenza
len hun monumentale karakter
herkregen.
Vanaf de twaalfde eeuw bood
het Sint-Janshospitaal, één van
de meest typerende Brugse mo
numenten, onderdak aan pel
grims, armen en zieken. Zij wer-
OU WERKERK - Muziekvereni
ging Nieuw Leven in Ouwer-
kerk houdt vrijdagavond 1
maart vanaf 20.00 uur de jaar
lijkse uitvoering in het plaatse
lijke dorpshuis.
De composities van W. Laser-
oms zijn breed vertegenwoor
digd in het concert van de Ou-
werkerkse muziekvereniging.
Op het programma staan onder
meer: TVy Out, Dancing Sound,
Play Away en Ambiance. Verder
worden de Jasmin Polka van F.
Mestrini en Montega Bay van H.
Evers gespeeld. Aansluitend is
er een optreden van de drum
band.
De toneelspelers van Nieuw Le
ven tekenen voor de opvoering
van drie eenakters met tal van
verrassende ontwikkelingen.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Amerika stelt zich nu wel erg
paternalistisch op. De Navo
wordt gedicteerd om zich volle
dig te richten op terrorismebe
strijding (PZC 23-2). Maar daar
is de Navo niet voor. De wereld is
niet veranderd na 11-9, alleen
de belevingswereld van de VS is
veranderd. Als Bush cs terroris
me wil bestrijden, omdat er een
aanval op de VS is geweest, dan
houdt dat nog niet in, dat de
Navo zich de nukken en grillen
van de VS moet laten welgeval
len. De VS beschouwen de Navo
als een onbelangrijke organisa
tie, alleen nuttig om de defen
sie-politiek van de VS mee te
helpen bekostigen. Vandaar,
dat de Europese irritatie tegen
het solistische optreden van de
VS verklaarbaar is. De enge be
levingswereld van Bush cs is ge
vaarlijk voor de wereldvrede en
houdt tevens in, dat de kloof
tussen de Arabische en niet-
Arabische landen groter wordt,
terwijl die overbrugd zou moe
ten worden. Als Amerika terro
risme tegen Amerika wil be
strijden, prima, laat men,het
dan alleen doen en geen andere
landen meeslepen in een heil
loos avontuur.
J. Dispa
Van derHelstlaan 27
Vlissingen
den ondergebracht in de drie
monumentale ziekenzalen,die
in de dertiende eeuw werden op
getrokken. Het broederklooster
ernaast is in dezelfde periode
gebouwd. Ruim drie eeuwen la
ter, in de zestiende en zeven
tiende eeuw, werd het zuster
klooster bijgevoegd. Het geheel
is één van de oudste nog be
waarde gasthuizen van Europa.
Ook het domein bij het zieken
huis heeft nog de oorspronkelij
ke oppervlakte.
Evolutie
Het museum, dat vanaf het be
gin een internationale uitstra
ling had, heeft een hele evolutie
gekend. In 1839 konden de tal
rijke kunstliefhebbers reeds te
recht in een klein zaaltje van het
zusterklooster. Hetgeen dit mu
seum echter zo bijzonder maakt
is de inboedel, aangekocht in
de loop der eeuwen ten behoe
ve van het hospitaalleven en
grotendeels bewaard geble
ven.
De band tussen het monument,
de kunstwerken en het domein
is uitzonderlijk; het aanbod zeer
gevarieerd. De museumopstel
ling is volledig opnieuw be
dacht: de museumobjecten
brengen op een thematische
wijze het verhaal van het leven
in het huis, vanaf de Middeleeu
wen tot het einde van de acht
tiende eeuw. In de kerk en de
Corneliuskapel worden de vijf-
tiende-eeuwse meesterwerken
van Hans Memling gepresen
teerd.
Apotheek
De aantrekkingskracht van dit
museum is op zijn minst merk
waardig te noemen. In het moei
lijke werkingsjaar 2001 bezoch
ten niet minder dan 110.000
bezoekers onder meer een
kunstproject van Laurent Busi-
ne, de apotheek en de stille te
rugkeer van de Memlingpane-
len. Het museum belicht de
armen- en ziekenzorg in het ver
leden.
Minister van Cultuur Bert Anci-
aux en burgemeester Patrick
Moenaert openen het Memling-
museum-Sint-Janshospitaal
officieel op 1 maart.
Het museum heropent de poort voor
het grote publiek op 2 maart 2002.
Openingsuren: dagelijks toeganke
lijk van 09.30 u. tot 17.00 uur (door
lopend). Gesloten op maandag.
Als betrokkene, ik sta sinds
april 2001 op de harttransplan-
tatielijst van het Academisch
Ziekenhuis Rotterdam, heb ik
met verontwaardiging de stel
ling van het Rathenau-instituut
inzake de wet op orgaandonatie
gelezen (PZC 21-2).
Het Instituut legt de oorzaak
van het tekort bij de slechte or
ganisatie omtrent donatie in de
ziekenhuizen, de stijgende
vraag en doordat er minder her
sendoden zijn. De laatste twee
zaken hebben we niet in de
hand, maar het eerste argument
is zonder meer een belediging
voor de ziekenhuizen.
Ik weet uit ervaring dat men in
AZH Dijkzigt Rotterdam zeer
zorgvuldig te werk gaat en dat
daar in het transplantatiege-
beuren grote onvrede bestaat
met de politieke aanpak van dit
probleem. Het zal in de andere
transplantatiecentra niet an
ders zijn. De stelling van het In
stituut Rathenau is compleet la
rie.
Uit navraag bij kennissen
blijkt, dat slechts enkelen een
codicil hebben ingezonden, bij
na niemand zegt tegenstander
te zijn, maar het grote gros zal
zich nog wel eens laten inschrij
ven, iets wat meestal niet ge
beurt omdat men niet weet hoe,
of uit nonchalance.
De oplossing is: iedereen is do
nor tenzij hij of zij om welke re
den dan ook, het tegendeel te
kennen geeft. Formulieren hier
voor zouden kunnen worden
verspreid door de Hart- en /of
Nierstichting bij alle huisart
sen, apotheken en ziekenhui
zen. Aanvraagformulieren do
norcodicil: Postbus 51, Den
Haag of www.postbus51.nl of
tel. 0800-8051.
W. J. van Gilst
Boogerdlaan 23
Kortgene
Naar aanleiding van het artikel
boerenbedrijf moet zich aan
passen aan huidige markt (PZC
22-2) mijn reactie.
Hebben de boeren nog moge
lijkheden zich aan te passen en
ondernemerschap te tonen? Alle
regelgevingen, verplichtingen,
kostenfactoren ten last van de
ondernemer, certificering, be
perkingen tot het vrij telen van
gewassen enzovoort. Verplich
tingen opgelegd door het minis
terie dat echt niet weet dat men
voor een koude sanering aan het
zorgen is en dan wij maar onder
nemerschap moeten tonen.
Wordt ondernemer en stop met
het telen van gewassen en het
produceren van producten te
gen deze lage prijzen.
Doornbos gaat de problemen uit
de weg en niet wij
E. Buijsse
Maagdenweg 1
Aardenburg
Naar aanleiding van de offer
feesten wil ik zeggen dat wat
voor de ene mens een aantal
feestdagen zijn, voor de ander
een aantal dagen van verdriet en
droefenis kunnen zijn. Als ik er
aan denk dat de duizenden
schapen, geiten en koeien de af
gelopen dagen weer de keel zijn
afgesneden, dan geeft mij dit
geen enkele reden tot vreugde.
Voordat er weer allerlei dreige
menten en telefoontjes of brie
ven komen, wil ik er even duide
lijk bij vermelden dat dit niets
met geloof te maken heeft. Mijn
verdriet ligt puur en alleen bij
de dieren. En dat is natuurlijk
niet alleen bij het offerfeest,
maar ook bij de miljoenen die
ren die bij ons in de abattoirs een
pen in de kop geschoten krijgen.
Waar ik me wel extra zorgen
over gemaakt heb is in dit geval
dat er in achterafschuurtjes en
kamers de slachting is geschied,
omdat er te weinig slachthuizen
plek hebben. Op zo'n manier
kun je ervan op aan dat de slach
ting ondeskundig en met extra
veel leed gedaan zal zijn. Als ik
eraan denk wat er dan allemaal
gebeurt, gruwel ik en draait
mijn maag om. Mijn mening is
dat je ook zonder dierenleed
veel feest en gezelligheid kunt
hebben en dat je bijvoorbeeld
ook fruit en/of bloemen kunt of
feren. Helaas voor mijn vrien
den de dieren zal het lang duren
voordat dit gebruik opgepakt
zal worden. In mijn hart leef ik
met ze mee. Veel meer kan ikniet
voor ze doen.
J. W H. Haak
Sint Jacobsstraat 18
Vlissingen
Het is toch logisch dat die kin
deren in Sint-Jansteen een boe
te opgelegd krijgen (PZC 23-2).
Zelf zit ik voor mijn werk altijd
op de weg.
Als je dan die scholieren naar
school ziet fietsen. Met vijf fiet
sen naast elkaar is geen pro
bleem, en natuurlijk zonder
verlichting. Tegenwoordig zijn
het vrij nieuwe fietsen waarop
gereden wordt. Het is natuurlijk
wel zwaar om met een dynamo
te fietsen. Ook het negeren van
voorrangstekens is normaal en
het links door de bocht fietsen.
Het probleem is fietsers zijn een
kwetsbare groep verkeersdeel
nemers. Zorg dat je dan gezien
wordt, je aan de verkeersregels
houdt en niet alleen neemt maar
ook geeft. Ik ken een aantal
mensen van wie zeer jonge kin
deren overleden zijn in het ver
keer. Als je deze mensen in de
ogen kijkt zie je alleen een in
tens verdriet. En als automobi
list ben je zelf als je fietsers
aanrijdt altijd fout, zelfs als het
geheel buiten je schuld is.
R. Brasser
Steengrachtstraat 39
Vlissingen
Allereerst willen wij onze waar
dering uitspreken voor de wijze
waarop Anja Bimmel verslag
deed van de actie op de Veer-
sesingel op 20 februari. Er moet
evenwel een kleine correctie op
komen. Het gaat niet zozeer om
een parkeerkaart gekoppeld
aan het huisnummer, maar om
een vrije zone voor bewoners.
Zoals het in de krant terecht
kwam, zou de indruk gewekt
kunnen worden, dat wij voor
betaald parkeren waren met
permanente vergunningen voor
bewoners en parkeermeters
voor anderen. Deze oplossing is
al direct verworpen. Wij wensen
geen uitbreiding van een be
taald parkerengebied. Het moet
eerder ingekrompen worden om
het probleem, indien onoplos
baar, te verdunnen. En voor be
zoekers of leveranciers in zo'n
voor bewoners vrije parkeerzo-
ne dienen er gratis parkeer-
kaarten te zijn. Het behoort tot
een gerechtvaardigd parkeer
beleid, dat de overheid zorgt
voor alle bewoners van de stad
een parkeerplaats bij huis de
waarborgen. Daartoe is ze mo
reel verplicht. Dit wordt be
moeilijkt door het doen uitdijen
van het betaald parkerenge
bied, dat overlast verschuift
naar de grenzen. Oplossing:
gratis ruimten scheppen op nog
open terreinen zo dicht mogelij k
bij de binnenstad (Transferia).
Dit zou opluchting geven. Of is
het erom begonnen burger en
toerist uit te melken? Gezien de
vele dure plannen voor de ge
meente Middelburg "zou je dat
niet denken! Daar heeft nie
mand zin in. De actie van onvre
de beoogt aan stimulering tot
beter beleid. We hopen op na
volging elders in de stad, opdat
er meer licht en lucht komt. Zo
als het nu gaat, lijkt het nergens
naar.
M. C. Postema
Veersesingel 108
Middelburg
Advertentie
m£^FISSLER CONTURO
FRAAI VORMGEGEVEN
4-DEUGE PANNENSET
VAN 499,50
VOOR 299,00
20% KORTING
OP DE AANKOOP
VAN EXTRA CONTURO PANNEN
ALLE WARMTEBRONNEN
25% KORTING OP FISSLER COUNTRY
KOEKENPANNEN HOOG EN LAAG
MET PROTECTAL ANTI-KLEEFIAAG
3 JAAR GARANTIE
NIET GESCHIKT VOOR INDUKTIE
GELDIG TOT 15 MAART
ZOLANG DE VOORRAAD STREKT.
Middelburs:
Goes:
L. Noordstr. 25
St. Adriaanstr. 8
Dirigent Bernhard Touwen is blij met de Goese Oratoriumvereniging: „Het is een enorm gemotiveerde
club mensen met veel hart voor de muziek." foto Dirk-Jan Gjeltema
