PZC
Verslaafd aan het pluche
ttPfcër,
dinsdag 26 februari 2002
In tien van de zeventien Zeeuwse gemeen
ten kunnen de inwoners van 18 j aar en ou
der woensdag 6 maart naar de stembus. Ze
kiezen dan weer voor vier jaar hun gemeen
teraad. Ook mag de algemene vergadering
van het waterschap Zeeuwse Eilanden wor
den samengesteld. De stemmers in Zeeuws-
Vlaanderen moeten vanwege de herindeling
per 1 januari 2003 pas op 20 november kie
zen.
Het politieke landschap in Nederland is de
laatste tijd aardig wakker geschud, al heeft
dat vooral te maken met de kamerverkiezin
gen die op 15 mei worden gehouden. De ge
meenteraadsverkiezingen kunnen een
graadmeter zijn voor de nationale stembus
strijd en uitslag. Opvallend is dat in alle ge
meenten, behalve Goes, een of meer lokale
partijen meedoen.
Het is de vraag of de inwoners het echt be
langrijk vinden, maar ze kiezen ook een
andersoortig bestuur. In de nieuwe raad
worden de taken van de colleges van burge
meester en wethouders en de gemeenteraad
uit elkaar getrokken: dualisme is het tover
woord. Het college bestuurt, de raad contro
leert en komt zodoende meer tegenover het
dagelijks gemeentebestuur te staan.
Bij de raadsverkiezingen in 1998 was de op
komst in Zeeland met 62,4 procent de laag
ste in de afgelopen 2 5 j aar (landelijk was het
gemiddelde 60,8 procent). De slechtste score
werd behaald door Vlissingen met 51 pro
cent, de hoogste was toen Hontenisse met 7 9
procent. De kiezers hebben één uur langer
de tijd om een stem uit te brengen: de stem
bureaus gaan pas om 21.00 uur dicht.
Voor het waterschap Zeeuwse Eilanden
moeten er 35 zetels voor de algemene verga
dering worden ingevuld. Het waterschap
kent (nog) geen politieke lijsten, al hebben
boeren en groenen wel machtsblokken ge
vormd.
Van een echte verkiezingsstrijd is tot nu toe
nauwelijks sprake. Er lijkt zelfs de klad te
zijn gekomen in het aanplakken van affi
ches.
Rinus Antonisse
Tijdens de stoelendans die
de verkiezingen om de
vier jaar in de gemeentera
den teweeg brengt, zijn er al
tijd enkele aangename ze
kerheden. Vaste waarden,
zonder wie de lokale politiek
er toch een tikkeltje anders
uit zou zien. Ze gaan voor
een vijfde, zesde, zevende,
soms zelfs achtste bestuurs
periode van vier jaar. Kun
nen ze vanwege hun ervaring
niet worden gemist of kun
nen ze het meepraten en -be
slissen niet missen? Hoezeer
plakt het pluche? „Het is een
zekere verslaving."
Tijdens mijn eerste periode in
de Goese gemeenteraad, zei
ik tegen mezelf: dit moet ik niet
te lang doen, dit is niet gezond."
Dat was in 1982. Inmiddels
heeft A. van Oosten de twintig
jaar in het lokaal bestuur volge-
maakt: acht jaar namens de
PPR, sinds 1990 onder de vlag
van GroenLinks. Hij is opnieuw
verkiesbaar, trekt wederom de
kandidatenlijst.
Hij zegt wel degelijk overwogen
te hebben ruimte te maken voor
een nieuwe generatie. Ander
zijds is het aanbod van partijge
noten die daadwerkelijk zitting
willen nemen in de raad be
perkt, beseft het bestuur ook dat
een nieuw boegbeeld een electo
raal risico inhoudt en voelt Van
Oosten zich nog sterk genoeg
om een nieuwe periode te ambi
ëren.
„Je moet het niet doen om alleen
maar die stoel bezet te houden,
om erbij te zijn en alles mee te
willen maken. Mijn intentie is
nog steeds om me in allerlei za
ken te verdiepen, een mening te
vormen, proberen invloed op
processen uit te oefenen. Als ik
het gevoel heb dat ik in dat op
zicht een kans heb laten liggen,
dan baal ik nog steeds als een
stekker."
Ontwikkelingen blijven door
gaan en dat maakt het bestuur
ders soms moeilijk om op een
ooit bepaald moment, de dag
van de verkiezingener een punt
achter te zetten. De wens om in
kwesties gekend te blijven wor
den, karweien te willen afma
ken, nieuwe projecten van
dichtbij te volgen, doet zich
veelvuldig gelden. P. van Bel-
zen, sinds 1982 lid van de ge
meenteraad van Tholen, noemt
in dat verband als motivatie de
bestuurlij ke vernieuwing ('dua
lisme') die op 7 maart van kracht
wordt. „Ik vind dat heel boei
end. Dat wil ik nog heel graag
van nabij meemaken."
„Het is een zekere verslaving",
stelt Van Belzen, lid van de
ChristenUnie. „Na twin tig jaar
heb je alles wel een keer meege
maakt. Doordat je meer erva
ring hebt en kwesties met meer
afstand kunt bekijken, kun je
ook beter voorspellen hoe zaken
gaan lopen, hoe de bevolking
gaat reageren."
Al die jaren heeft Van Belzen,
hoewel hij dat woord zelf liever
niet gebruikt, in de oppositie ge
zeten. De brede coalitie op Tho
len maakt de invloed van zijn
partij ook beperkt. „Aan de an
dere kant geef t dat j e ook een ze
kere mate van vrijheid." Dat
zijn invloed relatief is, heeft
hem nooit ontmoedigd. „Als je
dat woord gebruikt, moet je ook
geen raadslid willen worden. Je
moet ertegen kunnen dat je ge
lijk hebt maar niet altijd gelijk
krijgt."
J. Bliek is in Reimerswaal een
ware politieke veteraan. Hij zit
sinds 1974 in de raad en opteert
Je moet ertegen
kunnen dat je
gelijk hebt maar niet
altijd gelijk krijgt
nu voor een negende termijn. De
afgelopen periode was hij voor
het eerst wethouder. „Dat is me
niet slecht bevallen." Vier jaar
is, zo zegt hij, echter vrij kort om
een forse stempel op het beleid
te drukken en te profiteren van
de opgebouwde kennis en erva
ring. „Daarom wil ik nog zeker
een periode als wethouder door
gaan."
P. Vollaard kwam in 1978 in de
gemeenteraad van Borsele. De
afgelopen twintig jaar heeft hij
een wethouderspost bekleed en
opnieuw wil hij er vier jaar aan
vastknopen. „De gedrevenheid
om de lokale samenleving vorm
te geven is er nog steeds. Ik weet
wat hier allemaal is gebeurd en
gebeurt, weet waar alle dijken
en de welen liggen, ken de men
sen. Het is allemaal heel eigen en
vertrouwd. Ik zou er beslist
moeite mee hebben om dat los te
laten." Dat diverse oudgedien
den van zijn partij nu wel ver
trekken was mede een reden om
aan te blijven. „Je moet vernieu
wing en ervaring toch tegen el
kaar afwegen."
Van verstrekkende gehechtheid
aan het pluche is in zijn geval
echter geen sprake, bezweert
Vollaard. „Mijn vader zei ooit:
wat jij doet is geen hobby, maar
een afwijking. Wat dat betreft
heeft hij wel gelijk. Je hoeft dit
werk niet voor de dankbaarheid
van de wereld te ondernemen.
Het is echt geen pluche, eerder
een pijnbank, zeker omdat men
sen ook steeds mondiger en
weerbaarder zijn geworden. Ze
zeggen redelijk duidelijk wat
hen dwars zit en wat ze willen."
Na vier keer vier jaar in de raad
van Reimerswaal wilde PvdA'er
C. Knuit na de verkiezingen
binnen de fractie vooral als
coach voor de nieuwkomers
gaan fungeren. Door het plotse
linge overlijden van lijsttrekker
F. van de Water ('de 7000 mooie
partijfolders kunnen we zo met
het oud papier meegevenkomt
er toch weer veel op zijn schou
ders terecht. „Maar het is ook
leuk werk. Je komt met dingen
in aanraking waar je anders niet
over zou praten, je ontmoet an
dere mensen, je leert er echt een
hoop van. Bovendien woon ik op
Hansweert waar veel mensen
me kennen en met dingen naar
me toe komen. Dan kun je toch
wel wat betekenen."
„Het is nog steeds hartstikke
leuk om te doen, ik geniet er met
volle teugen van", zegt partijge
noot H. Hoogerland, die sinds
18,5 jaar deel uitmaakt van de
Goese gemeenteraad. „Wat mij
boeit is het politieke spel op
Mijn vader zei ooit:
wat jij doet
is geen hobby, maar
een afwijking
zich, de wijze waarop je dankzij
je ervaring bepaalde dingen
voor elkaar kunt krijgen. Ook
mag ik graag van tijd tot tijd het
college aan de tand voelen."
Van een grote gehechtheid aan
de zetel in de raadzaal wil hij
echter niet spreken. „Als ik uit
de raad moet zou ik het wel mis
sen, maar dan komt er weer iets
anders voor in de plaats. Mijn
hobbv is nu eenmaal besturen
en vergaderen en aat kan over
van alles gaan. Ik stop redelijk
veel tijd in het raadswerk, maar
het kost me nauwelijks energie.
Het is voor mij ook een vorm van
ontspannen, afreageren van de
dagelijkse beslommeringen."
Het lokaal bestuur van nu is niet
meer dat van pakweg twintig
jaar terug, merken de routi
niers. „Toen werd er toch meer
van bovenaf bestuurd", aldus
Van Belzen. „Burgers werden
vaker voor voldongen feiten ge
plaatst. Toen accepteerde men
ook dat de lokale overheid dat
deed. Nu is er meer ruimte voor
discussie en uitleg en dat vind ik
een positieve insteek. Die ruim
te moet er zeker zijn."
Vollaard constateert, met Van
Belzen, dat burgers individua-
listischer en mondiger zijn ge
worden. „De mensen die niet te
vreden zijn, die hoor je. Ik stel
het ook op prijs dat mensen, als
ik in de winkel ben of langs het
voetbalveld sta, laten weten dat
ze vinden dat we soms stom be
zig zijn. De grotere betrokken
heid en inbreng van de burger,
dat is voor mij een van dé grote
veranderingen in de loop der ja
ren."
Van Oosten ziet echter een te
gendraadse ontwikkeling.
„Toen ik in de raad kwam, was
het wel het hoogtepunt van in
spraak. Ik heb de indruk dat we
daar steeds meer van afstappen.
We hebben nu veel meer te ma
ken met beslotenheid. Zeker nu
het dualisme wordt ingevoerd,
zullen we er heel kien op moeten
zijn dat niet alles op het stads
kantoor wordt besloten zonder
dat de bevolking daarvan op de
hoogte is." De verhalen over de
toenemende afstand tussen be
stuur en burger neemt Hooger
land in elk geval met een korrel
zout. „Misschien houden we ons
wel eens dingen voor die er hele
maal niet zijn. Veel hangt ervan
af of je zelf als raadslid moeite
doet om in contact met de bur
ger te komen. Ik spreek zelf we
kelijks tientallen mensen en
daardoor ervaar ik de afstand
niet als groot. Wel vind ik het te
leurstellend dat de publieke tri
bune in Goes meestal leeg is,
maar bij belacties die hebben
gehouden merkten we dat de
meeste mensen redelijk tevre
den zijn over de gemeente. Mis
schien vergeten we dat wel eens.
Alleen als het echt nodig is, we
ten burgers je heus wel te vin
den."
Geen van de oudgedienden wil
nu al vastleggen dat hij aan zijn
laatste periode als raadslid be
gint. Wijselijk houden ze een
slag om de arm. Bliek zinspeelt
alvast heel voorzichtig op nóg
een periode als wethouder, om
het patroon in zijn politieke
loopbaan compleet te maken:
drie termijnen als raadslid, drie
als fractievoorzitter en drie als
wethouder.
De oude rotten laten hun toe
komst naar eigen zeggen vooral
afhangen van hun gezondheid
en gedrevenheid. Van Oosten:
„Ik zeg regelmatig tegen mijn
omgeving: hou me alert, zeg het
als ik dingen laat versloffen. Ik
zou het heel erg van mezelf vin
den als ik dat niet in de gaten
zou hebben."
Rolf Bosboom
Middelburg
foto Ruben Oreel
