Bouwmetalen verpesten milieu
PZC
In de ban van Vincent van Gogh
Stadsgewest maakt
afspraken over
bouw woningen
Edelsmeden maken poëzie tot materie
Belangstelling voor Zeeuwse
belofte valt dit jaar tegen
16
kunst cultuur
Showband
Sas van Gent
mag naar
Eurodisney
Bingo
Opfrisavond
Zink en koper
dinsdag 26 februari 2002
DajMadenservke
voor </ocen+en
Krant in de Klas biedt
scholen lesmateriaal en
gratis kranten aan.
Tel 020 430 9190
E-mail: kika)nuv,nl
www.frrantirxMrtar.nl
door Harold de Puysseleijr
SAS VAN GENT - De leden van
Showband Sas van Gent zien
zaterdag 6 april een lang ge
koesterde wens in vervulling
gaan. Dan treedt de showband
namelijk op tijdens de pre-pa-
rade in het beroemde pretpark
Eurodisney nabij Parijs.
De showband heeft het optre
den onder meer te danken aan
de nieuwste show, die bekende
tekenfilmmelodieën als thema
heeft. Zo rijpte bij de leden van
de showband al snel het idee om
een optreden te verzorgen in
Disneyland Parijs. „De muziek
sluit perfect aan bij dat park.
Daarom zijn we de mogelijkhe
den gaan onderzoeken om de
show daar te laten horen", zegt
voorzitter C. de Groff van
Showband Sas van Gent. „Het
was een wens van de leden die al
jaren leeft en aan mij was de
taak om dat rond te krijgen. Uit
eindelijk is dat, na een onder
handelingsperiode van bijna
een jaar, gelukt."
De Groff zette eigenlijk in op
een optreden van de showband
tijdens de dagelijkse parade
door het park. Toen dat tech
nisch onmogelijk bleek, rolde-
het compromis uit de bus om
mee te lopen tijdens de pre-pa-
rade. Dat evenement is zo'n
beetj e te beschouwen als de ope
ning of aankondiging van de pa-
rade.Vöor de showband uit Sas
betekent het optreden in Parijs
de start van een bijzonder sei
zoen. Het showkorps is in juni
op uitnodiging van de Tsjechi
sche regering van de partij tij
dens de Kmochfesten in Kolin.
Showband Sas verricht samen
met minister-president Havel
de opening van dat festival.
Mensen die 6 april mee willen
naar het optreden in Disney
land, kunnen zich tot 18 maart
melden bij de showband.
GOES - Speciaal voor senioren
houdt stichting buurtwerk
Goes-Zuid vrijdag 8 maart een
bingo in buurthuis De Pit aan de
Appelstraat. Er wordt gespeeld
vanaf 14.00 uur.
door Nadia Berkelder
en Euqène Verstraeten
MIDDELBURG - Meer bouwen
in de stad, meer eigen-huisbezit
en sloop van verouderde wonin
gen. Het woningaanbod in Mid
delburg, Vlissingen, Goes en
Terneuzen moet de komende
acht jaar verbeteren. De vier ge
meenten, de provincie en staats
secretaris Remkes (VROM) te
kenden daarvoor gisteren een
intentieverklaring. De afspra
ken moeten volgend jaar offici
eel worden vastgelegd.
Mensen willen tegenwoordig óf
echt in de stad, óf echt in het
groen wonen, is het idee. De na
oorlogse wijken raken uit de
gratie. Daarom moet die wijken
worden getransformeerd naar
'stedelijke' milieus of 'groen ste
delijke' milieus. In de praktijk
komt het erop neer dat enerzijds
delen van wijken dichter wor
den bebouwd en anderzijds wij
ken worden uitgedund. Dat
houdt in dat er woningen wor
den gesloopt. In de overeen
komst worden afspraken ge
maakt over het aantal woningen
en de transformatie van wijken.
In Zeeland moet tot 2010 zestig
tot zeventig procent van de
nieuwbouwwoningen binnen
de vier grote steden worden ge
bouwd. In de steden moet het ei
gen-woningbezit in die periode
stijgen tot minimaal zestig pro
cent van de woningvoorraad.
Tien procent van de nieuwbouw
in de stad moet worden ge
bouwd als sociale koopwoning,
met een prijs onder de 136.000
euro. Minimaal eenderde van
alle nieuwe woningen moet in
opdracht van de bewoners zelf
worden gebouwd.
Contract
Voor Middelburg ligt een plan
klaar, waarin per wijk wordt
aangegeven wat er tot 2010
moet veranderen. Volgens wet
houder P. Bruinooge konit de
ontwikkeling van de tweede fa
se van het stationsgebied met de
ondertekening van de overeen
komst dichterbij. „Transforma
tie, het omvormen van bedrij
venterreinen naar woonwijken,
is een belangrijk punt in de
overeenkomst. Het geld dat
daarvoor vrij komt, kan daar
voor worden ingezet."Bedragen
zijn nog niet bekend. „De over
eenkomst moet nog in een con
tract worden vastgelegd, maar
het gaat om aanzienlijke bedx-a-
gen."
Voor Vlissingen verandert er
met de ondertekening van de in
tentieverklaring niet veel ten
opzichte van de bestaande plan
nen. „De afspraken sluiten aan
bij bestaand beleid", zegt wet
houder C. de Keijzer. „Het gaat
om verkoop van huurwoningen,
sloop in het Middengebied en
meer aandacht voor huisvesting
voor ouderen. We krijgen wel
meer geld. We gaan van tien
naar zestien miljoen gulden
voor de periode 2005-2010, dat
is een miljoen per jaar." Dat geld
is bedoeld voor sociale woning
bouw.
Verder is in de intentieovereen- j
komst vastgelegd dat verschil
lende ministeries zich gaan bui
gen over het Scheldeterrein.
„Dat is voor ons belangrijk",
zegt De Keijzer. „Dat betekent 1
dat men er in elk geval over na- I
denkt. Tot nu toe zijn er alleen
mondelinge toezeggingen ge
daan. Dan kwam er weer een
minister en die zei dan dat hij er
met zij n collega over zou praten.
Nu legt men zich meer vast." I
Hoeveel geld het overleg tussen
de ministeries oplevert is nog
niet bekend.
In de pen
De ondertekening van de inten
tie-afspraken heeft volgens een
woordvoerster van de gemeente
Terneuzen geen gevolgen voor
de huidige woningbouwpro-
grammering in de Scheldestad.
Woningbouwprojecten die al in
de pen zitten, gaan gewoon door
en passen binnen de afgespro
ken beleidslijnen.
GRAAUW - In het gemeenr
schapshuis aan de Dorpsstraat j
in Graauw geeft J. Post van de
rijkspolitie Terneuzen op don- l
derdag 28 februari een opfris- I
avond over verkeersregels. Deze
avond wordt georganiseerd
door de KVO-afdeling Graauw.
doorEmile Calon
De Dobberende Doosjes in Vlissin
gen zijn voor C. Buijs van de
Zeeuwse Milieu Federatie het afschrik
wekkende voorbeeld van hoe iets niet
moet. Hoe mooi die 33 meter hoge
woontoren in de Vlissingse binnenstad
ook is. De zinken buitenbekleding is
haar een gruwel. Een regelrechte aan
tasting van het milieu, zegt ze met na
druk. Want die zinken platen logen uit.
Zinksporen komen dus in het milieu te
recht en worden uiteindelijk opgeno
men in de voedselketen. Of moeten te
gen hoge kosten uit het water worden
gezuiverd.
Bouwmetalen als zink, lood en koper
worden veelvuldig gebruikt in de bouw.
De ZMF vindt dat het gebruik van die
metalen teruggedrongen moet worden.
Hoe eerder hoe beter. Buijs weet echter
dat er nog een lange weg te gaan is eer ze
succes heeft met haar missie. Ze herin
nert zich immers nog goed haar laatste
bezoek aan de bouwbeurs. In zeker zes
stands werd het gebruik van lood, zink
en koper toen juist gepropageerd als
mooi en modern.
Ook als ze langs bouwplaatsen rijdt ziet
ze dat architecten en aannemers nog al
lerminst terughoudend zijn in het ge
bruik van deze bouwmetalen. Met ver
ontwaardiging vertelt ze dat koperen
dakbedekking blijkbaar weer helemaal
in is. Dat metaal wordt dus niet alleen
gebruikt om water te transporteren
maar ook als sierbekleding. En lood
wordt ook volop gebruikt. Dakkapellen
bijvoorbeeld worden nog steeds omge
ven met loden platen.
Extra aanslaan
Feitelijk zouden de bewoners van de
Dobberende Doosjes extra aangesla
gen moeten worden, vindt ze. Want het
uitgeloogde zink zal ooit uit het milieu
gehaald moeten worden. Beter is na
tuurlijk om te voorkomen dat zulke zin
ken beplating wordt aangebracht. Ze
ker gemeenten die het convenant
Duurzaam Bouwen hebben onderte
kend zouden zulke 'versiering' moeten
weren, aldus de ZMF-medewerkster.
Ze schampert dat architecten duur
zaam bouwen blijkbaar verwarren met
een een lange levensduur.
Gemakzucht, onwetendheid en onvol
doende interesse zijn volgens haar de
reden waarom de bouwwereld nog
steeds zoveel bouwmetalen gebruikt.
Want niet alleen zink loogt uit maar ook
koper en lood. Ze haalt een onderzoek
aan van de Stichting Reinwater waar
uit blijkt dat het de concentraties ko
per, zink en lood in individuele regen
waterlozingen onverwacht hoog zijn.
door Ali Pankow
ZEERIKZEE - De Schotse ca
meraman Lewis Rory McLeod
raakte op jonge leeftijd al in de
ban van Vincent van Gogh. Hij
bewondert het werk van deze
bevlogen kunstenaar, maar
meer nog is hij geraakt door Van
Goghs levenswijze en filosofie.
McLeod schildert zelf ook in de
stijl van Van Gogh. Uit eerbe
toon, niet om ook maar enige
poging te doen hem te kopiëren.
Het resultaat daarvan is de ko
mende weken te zien in galerie
Beddeweeg in Zierikzee.
Galeriehouder Robert Cöhrs
kent McLeod al jaren. Cöhrs
werkte in de tijd dat hij nog
filmregisseur was vaak met hem
samen. De bijzondere Van
Gogh/Gaugin tentoonstelling
deze maanden in het Van Gogh
Museum in Amsterdam, bracht
Cöhrs op het idee mee te deinen
op de publiciteitsgolf die deze
met zich meebrengt. Hij nodig
de zijn vroegere collega uit een
expositie in galerie Beddeweeg
in te richten.
McLeod zelf noemt zijn werk
'vertalingenvan de schilderij en
van Van Gogh. Hij ambieert ui
teraard niet de maestro naar de
kroon te stoten. Zijn voorkeur
gaat duidelijk uit naar het hel
dere kleurgebruik dat zo ken
merkend is voor de periode dat
Van Gogh in Zuid-Frankrijk
vertoefde. McLeod 'vertaalde'
vooral minder bekend werk dat
in privébezit is. Tot zijn collectie
behoort echter ook het bekende
zelfportret van Van Gogh met
zijn hoofd in het verband kort
nadat hij een stuk van zijn oor
(Advertentie)
had afgesneden. Dat gebeurde
naar aanleiding van een ruzie
met Gaugin, toen zij beiden en
kele weken in Arles vertoefden.
„Helaas is dat incident vaak het
enige dat jongeren van Van
Gogh weten, dat hij een stuk van
zijn oor heeft afgesneden", ver
zucht McLeod. „Onvoorstel
baar dat ze niks weten van al die
prachtige schilderijen die deze
man heeft gemaakt en van zijn
opvattingen over kunst."
McLeod zelf deelt die opvattin
gen. „Alleen in kunst kunnen je
geest en emoties volkomen vrij
en onafhankelijk zijn. In kunst
kan ik individueel uitdrukken
wat ik voel."
Volgens McLeod staat dwang
dus haaks op kunstbeoefening.
Kunst moet met liefde zijn ge
maakt en niet volgens voor
schriften van een leraar. Voor
dat hij cameraman werd, volgde
hij een kunstopleiding aan de
academie in Glasgow. „Ik was
behoorlijk goed in aquarel,
maar de lerares dwong me voor
al gouaches te maken, omdat
dat haar voorkeur had. Verder
haatte ik het schilderen van
klassieke torso's", aldus
McLeod.
Tot verontwaardiging van de ZMF is koperen dakbedekking weer helemaal in.
foto Lex de Meester
En de toepassing van zink-titanium le
gering als dekbedekking leidt tot een
forse zinkemissie.
Het onderzoek van de stichting is voor
de ZMF, Waterschap Zeeuwse Eilan
den en de provincie reden de bouwwe
reld te vragen om meer alternatieve
materialen te gebruiken. Buijs bena
drukt dat er tal van milieuvriendelijke
alternatieven zijn. Dan doelt ze vooral
op polypropileen. Maar ook tal van an
dere kunststof-mogelijkheden.
Ze bekent dat haar eigen nieuwe huis in
Heinkenszand ook voorzien is van tal
van deze bouwmetalen. Dat moet dus
weg, zegt ze. Hoe, weet ze nog niet. Of
vervangen door milieu vriendelij kei-
materiaal of het voorzien van een be
schermende coating. En met een zeker
afschuw zegt ze dat ze tijdens haar hui
zenzoektocht ook geconfronteerd werd
met een aantrekkelijke woning in Goes,
rijkelijk voorzien van hardhout. Hoe
wel de woning haar zeer aansprak kon
ze de aankoop in het geheel niet in over
eenstemming brengen met haar milieu
geweten. Want het was hout van het
meest erge soort: tropisch hardhout.
Er wordt dus nog volop met allerlei fou
te materialen gewerkt, zo geeft ze aan.
Vooral ook omdat gebruik van tropisch
hardhout noch koper, zink en lood ver
boden zijn. Den Haag wenst immers
niet alles voor te schrijven. Als het aan
Buijs ligt, grijpt de overheid in en komt
toch met verboden. Ze merkt echter dat
overlaten aan de markt niet echt werkt.
Want nog steeds wordt in de Neder
landse bouw koper, zink en lood volop
gebruikt. En zoute lucht verhoogt het
uitlogen, verzucht ze. Dus komen er in
het Zeeuwse verhoudingsgewijs meer
sporen bouwmetaal in het milieu. Om
het bedrijfsleven om te krijgen houden
ZMF, Waterschap Zeeuwse Eilanden
en de provincie donderdag 21 maart een
minisymposium over het gebruik van
bouwmetalen en de alternatieven. De
bijeenkomst begint om 13.00 uur in de
Abdij in Middelburg.
Poëzie is op allerlei manieren vormgegeven in sieraden die worden tentoongesteld in de Vlissingse galerie El de Seo. foto Ruben Oreel
vonden boontjes. Op de achter
kant is in het handschrift van de
kunstenares het korte gedicht
'La Fusion' van Juan Ramon Ji
menez gegraveerd, de voorkant
vertoont - voornamelijk door
uitsparingen - Spaans en Ara
bisch aandoende lettertekens en
symbolen.
Opvallend is ook een ring die
Drees maakte met daarop een
grote bloem. Op de rand van één
van de in roodgoud uitgevoerde
bladeren is een fragment weer
gegeven van een liefdesgedicht
van Martin Opitz. Dat de in
houd van een gedicht letterlijk
vorm kan krijgen in een sieraad
blijkt uit een ketting van hersf-
bladen die geïnspireerd is op het
gedicht 'Herbstbild' van
Friedrich Hebbel
Haiku
De Amsterdamse edelsmid Je
roen Harthoorn zoekt het mid
den tussen tekst en beeld. In een
hanger heeft hij de regel Bin
nen de perken zijn de mogelijk
heden even onbeperkt als daar
buiten' van Jules Deelder
simpel vormgegeven door de
woorden binnen en buiten het
kader van een rechthoek te laten
doorlopen. Van een Japanse hai
ku heeft hij in een hanger drie
belangrijke trefwoorden over
genomen en aan de andere kant
de regels vervangen door een
symbool (bijvoorbeeld een pe
per die in het gedichtje wordt
genoemd).
Shakespeare
De sieraden van Inge Lankhof
uit Wolfheze zijn gebaseerd op
een gedicht van Shakespeare
waarin those are pearls that we
re his eyes de cruciale zin is.
Eigenlijk heeft Lankhof een
gedicht gezocht bij haar werk
wijze, want het draait in haar
sieraden om de subtiele en ver
rassende manier waarop met
nylon- en staaldraad parels in
een ring- of kettingvorm wor
den genaaid.
Bij de verbeelding van het ge
dicht 'Najaarsmist' heeft Voit
gekozen voor een parallelle
sfeer. In de hangers van een ket
ting zijn fotofragmenten van
besneeuwde takken en touwen
verwerkt, terwijl twee zilveren
hangers letterlijk de mistflar
den weergeven.
Bij de uitbeelding van Friedrich
Hebbels 'Sommerbild' gaat het
om meer dan alleen sfeer. Het
gedicht gaat over de bloei van
een roos die snel in dood kan
verkeren.
Voit maakt gebruik van foto
fragmenten en gedroogde ro
zenblaadjes in hangers, maar
subtiel is haar stempeling van
lettertekens op een medaillon
dat aan een horloge doet den
ken. De stempeling gaat niet het
klokje rond, zodat het stoppen
van de tijd is verbeeld, precies
waar het in het gedicht om gaat.
De presentatie van de sieraden
met behulp van oude boekban
den is eenvoudig maar raak en
de expositie is actueel.
Ze is begonnen in het weekend
van de dag van de poëzie en
eindigt als de Boekenweek af
loopt.
Expositie: Vormentaal, in galerie El
de Seo in Vlissingen, t/m 23 maart,
open woe t/mza van 13-18.30 uur.
Die concentraties zijn te vergelijken
met afvalwater van de non-ferro indu
strie (afvalmetalen) in België en over
schrijden zelfs fors de lozingsnormen
voor verontreinigd regenwater. En dat
allemaal door uitlogen van onder ande
re zinken dankgoten, koperen leidin
gen en loden dakbedekkingen. Bouw
metalen zijn volgens die stichting dan
ook een belangrijke bron voor vervui
ling van het milieu in en om bebouwing.
Later koos hij voor film en ca
merawerk en maakte hij oor
logsdocumentaires in Vietman
en reportages in Rusland, Chi
na, Canada en Europa.
Naast zijn bevlogenheid voor
Van Gogh, schildert en tekent
McLeod ook vanuit de eigen
fantasie. Zo biedt de expositie
in De Beddeweeg ook een humo
ristische serie getekende sket
ches.
poëzie.
MIDDELBURG - De belang
stelling voor het popconcours
De Zeeuwse Belofte valt dit jaar
tegen.
In eerste instantie hadden zich
maar vijf bands ingeschreven,
maar na een noodkreet van de
Stichting Popmuziek Zeeland
(SPZ) staat de teller nu op tien.
Toch is dat nog aanzienlijk min
der dan vorig jaar, toen meer
dan twintig bands zich aan
meldden voor de wedstrijd die
toegang geeft tot De Grote Prijs
van Nederland.
De SPZ heeft besloten de in
schrijving te verlengen tot 15
maart. Als zich onvoldoende
popgroepen voor De Zeeuwse
Belofte aanmelden, valt de ge
plande opzet in het water. Die
gaat uit van drie voorronden (20
april in 't Beest in Goes, 27 april
in Kalashnikov in Terneuzen en
11 mei in Brogum in Zierikzee)
en een finale 1 juni) in het Arse
naaltheater in Vlissingen.
Behalve voor de categorie
pop/rock kunnen kandidaten
zich ook specifiek aanmelden
voor de genres hiphop/r&b,
dance en singer/songwriter.
Informatie over De Zeeuwse
Belofte bij Ronald Koole van de
SPZ: 0113-223884.
Aanzet tot de expositie is het
werk van kunstenares Barbara
Drees uit Keulen. Zij verwerkt
al langer literaire uitingen in
haar sieraden. Tot grote bewon
dering van Barbara Voit, eige
naresse van de galerie. „Ik vond
het een prachtig idee om het ge
voel dat een stuk tekst kan op
roepen, of het nu een fragment is
uit een roman, een liedtekst of
een gedicht, om te zetten in een
sieraad. 'Zou dat anderen ook
lukken?', vroeg ik me af."
Van Drees is onder meer het sie
raad te zien dat Voit op het spoor
zette van het onderwerp. Het is
een zilveren doosje aan een ket
ting, gevuld met op Mallorca ge-
De tentoonstelling in De Bedde
weeg is geopend op donderdag, vrij
dag en zaterdag en op de eerste zon
dag van de maand van 11.00 tot
17.00 uur.
door Ernstjan Rozendaal
'Vertaling' van een kunstwerk van Vincent van Gogh door Lewis Rory McLeod.
VLISSINGEN - Sieraden en li
teratuur, gaan die samen? Uit de
expositie Vormentaal, die op het
ogenblik te zien is in de Vlis
singse galerie El de Seo blijkt
van wel. Vier edelsmeden tonen
ringen en kettingen waarvan de
vormgeving gebaseerd is op
