Pim Fortuyn kan best zonder PZC Rebel Poncke Princen voerde eeuwige strijd tegen onrecht Duizend-en-een vragen bij Putten het laten afweten op het platteland De democratie van politieke partijen is nagenoeg failliet Straf banken als zij te gast te gast 1926 - 2002 22 februari 1952 In Gouderak eiste PvdA- lijsttrekker Ad Melkert maandag dat de banken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid ne men. Ouderen en gehan dicapten moeten te allen tijde bij hun banktegoed kunnen komen. Steeds meer dorpen en wijken in de grote stad raken hunfi- nanciële voorzieningen kwijt, constateert ook PvdA-Kamerlid Tineke Witteveen-Hevinga. vrijdag 22 februari 2002 door Rodney Weterings Meer dan ooit is het Neder landse electoraat op drift. Nooit eerder twijfelde zo'n gro te groep kiezers over de partij die straks bij de verkiezingen in maart en in mei haar steun krijgt. En nooit eerder heeft een nieuwe politieke partij zo'n grote aantrekkingskracht uit geoefend op kiezers als Leef baar Nederland en de Lijst Pim Fortuyn. Kiezersonderzoek dat naar aanleiding van het vertrek van F ortuyn veelvuldig is gehouden, biedt ook geen rust of richting. In de ene peiling wordt na het afscheid van Pim Fortuyn een zachte electorale dood voor Leefbaar Nederland voorspeld, terwijl een ander onderzoek juist wijst op een minimaal ze telverlies voor Leefbaar Neder land zonder Pim. Volgens de peiling van weer een ander bui'eau zit er voor een zelfstandige 'Lijst Fortuyn' wel een zeteltje of tien in. Maar 23 zetels behoort ook tot de moge- lijkheden hebben diezelfde on derzoekers becijferd. Ook de ge vestigde politieke elites weten het even niet meer. Aan nieuw komers zoals de Groenen, de Middenstandspartij of de Na tuurwetpartij hebben politieke kopstukken nooit serieus aan dacht hoeven besteden. Dat is bij nieuwkomer Leefbaar Nederland wel even anders. De ze partij lijkt een gevoelige snaar bij de Nederlandse kiezer te hebben geraakt en kon met Pim Fortuyn als lijstaanvoerder rekenen op een zetelaantal waarmee ze de derde partij van Nederland had kunnen worden. Groter dan het CDA. En daar mee een partij met zicht op rege ringsdeelname. Kern Het debat of er in de 'populisti sche praat' van Fortuyn wel licht een kern van waarheid zit, is in de afgelopen maanden niet gevoerd. De regeringsfracties en de grotere oppositiepartijen spreken vooral hun afschuw uit over die 'foute' Pim of hullen zich wijselijk in stilzwijgen en hopen stiekem dat hij zijn eigen bananenschil zal zijn. De populariteit van Leefbaar Nederland, en vooral die van Pim Fortuyn, is op zichzelf niet zo vreemd. De moderne kiezer herkent zich wel in een politicus die ook niet gemakkelijk is in te delen bij een van de gevestigde politieke partijen. Daarnaast heeft acht jaar Paars er voor ge zorgd dat 'rechtse' en 'linkse' partijen nauwelijks nog geloof waardig met elkaar van mening kunnen verschillen. Verschillen Met name in campagnetijd, waarin juist het benadrukken van die verschillen tussen par tijen centraal staat, wordt dit door de kiezer node gemist. Campagnes van politieke par tijen zijn op wasmiddelenrecla mes gaan lijken. Als je hun lijst trekkers moet geloven zijn hun politieke programma's 'nieuw, nieuwer of nieuwst', maar in de politieke praktijk van alledag maakt het in de ogen van kiezers allemaal weinig uit; dan doen al die partijen in wezen nagenoeg hetzelfde. De herkenbaarheid van politie ke partijen en hun programma's heeft zeker ook te lijden gehad onder de teloorgang van ideolo gie als inhoudelijke leidraad voor hun politieke koers. Hier voor is in de ogen van de kiezers eigenlijk nooit iets in de plaats gekomen. Zelfs geen gezond pragmatisme. Wat mag je dan nog verwachten van je volks vertegenwoordigers? Kiezers hebben zeker ook wel inhoudelijke kritiek. De gedo gende overheid, die op haar kerntaken voortdurend onder de maat presteert, is een belang rijke bron van ongenoegen. Hoe kan het toch zij n dat het na acht jaar hoogconjunctuur nog steeds een onbeschrijflijke puinhoop is in de zorg, het on derwijs, het asielbeleid en het openbaar vervoer?", heb ik in een Pim-Fortuyn-dbcussie op het internet opgetekeid. De belangrijkste, fundamen teelste reden van het succes van Pim Fortuyn heeft wenig te ma ken met oordelen ovexalledaag- Fortuyn heeft zich als politicus weten los te maken van de rol van de politieke partijen. se Paarse politiek. Wezenlijk is dat Fortuyn zich als politicus heeft weten te emanciperen van de rol van de politieke partijen in onze democratie. 'De politieke partij' heeft in haar ruim honderdjarige be staan enorm aan maatschappe lijke betekenis ingeboet. Haar enige nog serieuze functie in ons staatsbestel - het leveren van politici en bestuurders - kan ze gezien de nog steeds dalende le dentallen ternauwernood uit voeren. Politieke partijen zijn verouderde instituties die zich bovendien nog steeds in het cen trum van de politieke besluit vorming wanen. Het zwaarte punt van die besluitvorming heeft zich ondertussen allang verplaatst naar coalities van in dividuele bestuurders, burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Platform Direct contact tussen gekozen politici en deze maatschappelij ke partners is bepalend voor electoraal succes. Hierin zijn politieke partijen nauwelijks nog belangrijk. Ze zijn hiervoor hoogstens af en toe een bruik baar platform. Dat was Leef baar Nederland ook voor For tuyn. Het zijn de (moderne) media die een bepalende rol spelen. Zeker in campagnetijd. De media heb ben de intermediaire rol van po litieke partijen overgenomen. De politieke partij is veeleer een sta-in-de-weg voor electoraal succes in een democratie waarin personen en rechtstreeks con tact tussen politici en kiezers steeds belangrijker worden. foto Phil Nijhuis/GPD D e partij en-democratie is nage noeg failliet. Politici scoren electoraal niet vanwege, maar eerder ondanks hun partij. Dit was overigens bij Ruud Lubbers en Wim Kok ook al zo. Dit laat Pim Fortuyn ons opnieuw als geen ander zien. Fortuyn maakt af wat onder Lubbers en Kok begon. Pim kan best zonder par tij. Drs. Rodney Weterings is be stuurskundige, werkzaam aan de Katholieke Universiteit Bra bant door Tineke Witteveen-Hevinga Banken en postkantoren lij ken zich in steeds sneller tempo terug te trekken uit de oude stadswijken en de kleine dorpen. Begin februari nog trok de sluiting van het postkantoor aan de Witte van Haemstede- straat in Rotterdam-Delfsha- ven de aandacht. Door de slui tingvan dit postkantoor blijven nog slechts twee volwaardige postkantoren over om de gehele deelgemeente Delfshaven te be dienen. Dat betekent twee echte postkantoren voor 75.000 men sen! Dit voorbeeld staat niet op zich zelf, maar blijkt op vele plaat sen voor te komen. Dit geldt ook voor het platteland. Daar trek ken in snel tempo de postagent schappen en bankfilialen zich eveneens terug. Dit betekent vaak dat in een heel dorp geen enkele voorziening meer over blijft waar mensen geld op kun nen nemen of storten, of bijvoorbeeld met acceptgiro kaarten kunnen betalen. Bezwaarlijk Men kan zich voorstellen dat dit uitermate bezwaarlijk is voor ouderen, die zelfstandig willen blijven wonen. Indien zij geld willen opnemen, moeten zij op eigen gelegenheid vervoer rege len of iemand anders machti gen. Dit druist uiteraard in tegen het algemene beleid dat ouderen en gehandicapten zoveel mogelijk zelfstandigheid wil geven, bij voorbeeld door het persoonsge bonden zorgbudget recht streeks op hun eigen rekening te storten. Protocol Het overleg dat minister Zalm hierover met de Nederlandse 1 Vereniging van Banken voert, is niet afdoende. De banken wil len tot een protocol komen, een vorm van zelfregulering, dat dan door verschillende banken j ondertekend zou kunnen wor den. Het is echter nog niet dui delijk wat de inhoud van het protocol zal zijn. In tegenstelling tot postkanto ren en -agentschappen waar voor geldt dat voor iedere vijf duizend inwoners tenminste één postkantoor of -agentschap aanwezig moet zijn, bestaat zo'n regeling niet voor de ban ken. Zij hoeven geen aanvaard baar minimumserviceniveau te garanderen. De PvdA-fractie pleit er daarom voor om nu wél te komen tot een sluitende wettelijke regeling voor goed consumentengedrag van ban ken. Zo'n regeling zou vergelijkbaar kunnen zijn met die voor post kantoren. Men kan daarbij den ken aan een verplichting voor banken om tenminste één filiaal per vijfduizend inwoners aan te houden. De banken zouden on derling of in samenwerking met andere geschikte instellingen zoals gemeentelijke krediet banken kunnen bepalen op wel ke wijze de exploitatie van deze filialen uitgevoerd wordt. Werken banken niet mee aan de bedoelde wettelijke regeling, dan zal dat tot gevolg hebben dat de bankvergunning niet wordt verleend, dan wel wordt ingetrokken. Het te hervormen toezichtstelsel waarin consu mentenbescherming een nieuw herkenbaar onderdeel wordt, moet zo ingericht zijn dat de uitvoering van maatschappelij ke taken van banken verzekerd is. Tineke Witteveen-Hevinga is Tweede-Kamerlid PvdA door Istvan Kövi Wie bij de start van het her zieningsproces in de zaak- Putten al door twijfel werd ver scheurd, zal na vijf zittingsda gen nog ernstiger zijn gaan twij felen. Voor die procesgangers geeft het heropende onderzoek bij het gerechtshof Leeuwarden nog altijd geen antwoord op de duizend-en-een vragen die sinds 9 januari 1994 aan de zaak kleven. Ze voelen zich voor nieuwe mysteries geplaatst. Toch zijn er volgers van de zaak die zich eerder gesterkt voelen in hun oordeel. Er is een groep procesgangers voor wie het recht eindelijk zijn loop krijgt. De Twee van Putten, Wilco Viets en Herman du Bois, zijn voor hen slachtoffer van de schanda lige methoden van politie en justitie. Die hebben in blinde scoringsdrift een paar argeloze dorpelingen te pakken genomen en hen geestelijk gebroken waardoor ze niet anders konden dan de moord op Christel Am- brosius bekennen. Dat er nau welijks een spoortje bewijs was, niet één objectieve getuige die de mannen heeft gezien, geen motief en niet eens een heldere toedracht van het misdrijf, kon de 'verblinde opsporingsautori teiten' volgens deze procesgan gers nauwelijks schelen. Heropening Voor anderen stond het al vast vóór de heropening van de zaak bij het gerechtshof Leeuwar den: Du Bois en Viets hebben Ambrosius veria-acht en ver moord in het huisje van haar oma in Putten. En alle partijen hebben de afge lopen twee weken wel ergens bevestiging voor hun overtui ging kunnen vinden in de verho ren van de 36 betrokkenen, ge tuigen en deskundigen. De twijfelaars hoorden hoe de verhoorders en de verdachten van destijds lijnrecht tegenover elkaar staanEn ze begrepen dat veel tegenstrijdigheden in de verklaringen niet zijn op te hel deren. De gelovigen in hun onschuld zijn in hun ooi-deel gesterkt door de hartverscheurende verhalen van de verdachten over hun ont beringen tijdens de verhoren. Op de procesgangers voor wie Du Bois en Viets altijd al de on betwiste daders zijn geweest, maakten de rechercheurs, de of ficier van justitie en de rechter commissaris van toen een pro fessionele en betrouwbare in druk. Het kan niet anders, zul len zij oordelen, de verdachten noemden destijds veel te veel details om het niet gedaan te kunnen hebben. Het zijn menselijke oordelen die in het vonnis van het gerechts hof Leeuwarden geen rol spelen. Het hof kijkt medio april bij het vellen van haar vonnis door een juridische bril. Voorzitter Vel- linga en zijn raadsheren Poel man en Van der Meer zullen een goudschaaltje nodig hebben om de twijfelachtige bekentenis sen de honderden verklaringen, de talloze tegenstrijdigheden en de onzekere bewijzen te we gen. Dwaling Op het hof rust een bijzonder verantwoordelijke taak: de zaak-Putten kan de grootste dwaling uit de Nederlandse rechtsgeschiedenis worden. Vrijspraak heeft niet te onder schatten gevolgen voor ons rechtsgevoel. Het zou inhouden dat de Twee van Putten, intus sen al lang weer vrij, in 1995 on schuldig tot tien jaar zijn ver oordeeld. Let wel, door een rechtbank, een gerechtshof én de Hoge Raad. Dat moet reden tot zorg zijn. Ie dere burger kan zich immers dan de vraag stellen: loop je in dit ogenschijnlijk zo gecivili seerde land dus ook het risico dat je zomaar kan worden opge pakt omdat ze je ergens hebben zien rijden, dat je maandenlang onder zware druk aan urenlan ge ondervraging wordt onder worpen, zodat je ten slotte bezwijkt en jaren in een cel be landt voor een moord waarvan je zeker meent te weten dat je die nooit hebt gepleegd? Vezeltje Zelden zal een hof zich daarom ook zo grondig hebben voorbe reid en diep zijn gegaan in een onderzoek. Alle betrokkenen zijn ook niet zomaar een beetje aan de tand gevoeld. Aan het ge ringste spoortje, een vezeltje op de broek van veroordeelde Du Bois, werden uren en stapels pa pier besteed. Het zo veelbespro ken spermaspoor, dat niet van de zwagers is en dus sterk wijst op een andere dader, is zelfs aanleiding voor internationaal gynaecologen-onderzoek. We zullen alles het met de hand moeten wegen", verzuchtte raadsheer Poelman deze week. En gevoelens, overtuigingen op menselijke emoties gebaseerd, mogen de raadsheren daarbij geen parten spelen. GPD door Ronald Frisart Omdat ik zo'n klein kereltje ben, vin den sommigen in Nederland dat ik al leen maar een praatjesmaker ben. Maar daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat om de keuzen die je in je leven maakt, zei Poncke Princen begin 1998. Hij lag op een stretcher in zijn kantoortje in Oost-Jakarta. Snikheet was het in het kamertje, maar dat deerde hem niet. Zoals hij daar met zijn half verlamde lichaam lag, met zijn sandalen, grijze sokken en ferme witte onderbroek, leek het wel of Lazarus opnieuw uit de dood was opge wekt. Maar schijn bedriegt. Begin 1998 mocht hij dan wat problemen hebben met zijn geheugen, Princens geestkracht was op dat moment nog ongebroken. Nog dage lijks kwam hij op voor de verworpenen der aarde in Indonesië. Pas de laatste hersenbloeding, die hem op 22 september 2001 trof, werd hem uitein- delijk fataal. Gisteren overleed hij, zo deelde zijn broer mee. De eeuwigdurende strijd tegen onrecht - dat was waar het Princen om ging. Waar nodig probeerde hij te helpen. Het vrat aan de schaarse middelen die hij had om zijn gezin te onderhouden. Slechts weini gen zijn na de Tweede Wereldoorlog zo ge waardeerd én gehaat als Johannes Corne- lis (Poncke) Princen - voor sommigen een bewonderenswaardig man die de conse quenties trok uit zijn idealen door de zijde te kiezen van de Indonesische vrijheids strijders, voor anderen de landverrader die de wapenen opnam tegen zijn voorma- lige makkers. De bijnaam Poncke verwierf hij toen hij gevangen zat omdat hij had geweigerd als dienstplichtige naar Indië te gaan. Hij be landde in de cel en las medegevangenen daar dagelijks voor uit het boek 'Pastoor Poncke' van de Zeeuws-Vlaamse auteur Jan Eekhout. Later werd hij alsnog naar Indië gestuurd. Niet alleen met zijn meerderen in het leger lag hij overhoop, ook met zijn geweten had hij het te kwaad. Dat het net bevrijde Nederland de Indonesiërs een legermacht op hun dak stuurde, beviel hem geenszins. In een winkeltje in Pasar Senen in Jakarta discussieerde hij met nationalistische kunstenaars als Pramudya Ananta Toer en Sitor Situmorang. Als jullie zulke na tionalisten zijn, waarom verruilen jullie dan niet de pen voor het geweer?, vroeg Princen uitdagend. De Indonesiërs kaats ten terug: als jij het zo met ons eens bent, waarom schaar je je dan niet aan onze kant? Voor Princen was dat het laatste duwtje. Hij liep over naar de Indonesiërs. Aanvan kelijk had hij gedacht aan een baantje als Poncke Princen burger-hulpkracht. Maar tijdens de tocht die hij met de roemruchte Siliwangi-divi- sie maakte van Midden- naar West-Ja va veranderde hij van inzicht. Zo werd hij van de 26 overgelopen Nederlandse mili tairen de enige die de wapenen opnam te gen de Nederlanders. Plij werd zelfs com mandant van een kleine strijdgroep op West-Java. En om de goede verhoudingen niet te verstoren trouwde hij met zijn In donesische geliefde Odah. Hij werd zelfs moslim. Vlak voordat op 10 augustus 1949 de wa penstilstand inging, werd Princens kam pement overvallen. Nederlandse militai ren doodden vijftien guerrillastrijders en maakten ook een bloedig einde aan Odahs leven. In later jaren kon Princen ook wel begrip opbrengen voor de Indië-veteranen die hem vervloekten. Ze noemden hem een schoft en een moordenaar. Princen kon wel begrijpen dat dit type veteraan te foto KoesSuyk/ANP hoop liep als Den Haag hem een visum wilde geven voor familiebezoek. Waarte gen hij zich echter altijd heeft geweerd, is de bewering dat hij in Nederlands uni form Nederlandse militairen in hinderla gen zou hebben gelokt en vermoord. Het is ook een nimmer door feiten gestaafde aantijging. Na de soevereiniteitsoverdracht (eind 1949) koos Princen voor de Indonesische nationaliteit. Een tijdlang werkte hij voor de overheid van zijn nieuwe vaderland en hij was zelfs parlementslid. Maar naar mate het democratisch gehalte van de jon ge staat geringer werd, raakte Princen er meer mee in conflict. Onder de presiden ten Soekarno en Soeharto zat hij jaren ge vangen. De jonge Indonesische vakbonds- activiste Dita Sari zei drie jaar geleden in de gevangenis over Princen: „Hij is mijn politieke vader." In meerdere opzichten is Ponckes zaad dus niet louter op de rotsen gevallen. GPD Koffiesmokkel Douane-ambtenaren hebben een auto aangehouden bij Neeritter in Limburg, waarin 65 kilogram koffie werd ge vonden. Deze was verborgen in een dubbele kofferruimte. De 49-jarige bestuurder uit Brussel werd naar het huis van bewaring in Roermond over gebracht. Sokken Er is een somber bericht geko men voor de werknemers van de A.V.O.-werkplaats die kort geleden in Sint Maartensdijk op Tholen met zoveel enthou siasme werd geopend. Hier verdienden gedeeltelijk inva liden hun dagelijks brood met het machinaal breien van sok ken: De werkplaats moet bin nenkort gesloten worden. De arbeidsvoorziening kon voor namelijk bestaan doordat de vereniging regelmatig aan zienlijke orders voor sokken ontving van de legerleiding. Deze orders zijn nu aan een aantal particuliere fabrieken gegeven. Orgel Het nieuwe orgel in de gerefor meerde kerk in Oud-Vosse- meer zal zaterdag om 19.30 uur in gebruik worden geno men. Burgemeester L. Verburg uit Stavenisse zal op het nieu we instrument een concert ge- Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissmgen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden, zaterdags tot 1.3.30 uur. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100 Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van ?,--) per maand 19,25 per kwartaal. 52,-- per Jaar1 198,-- Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag: 7 - zaterdag 1,50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47 70 65 597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertenlieorderafdeling. Tel: 0118-484321 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat svordt gebruikt voor onze (abonnemenlen)admimstralie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde derden. Als u op deze informatie geen prijs steil dan kunt u dit scnriftelijk melden bij PZC. afdeling lezersservice. Postbus 18.4380 AA Vlissingen Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Ooslsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax:(0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115) 645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114)372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulsl@pzc.nl Zierikzee: Grachlweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 lot 10.30 uur

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 2