Alsof je door een sleutelgat kijkt
PZC
Nieren spoelen tijdens het slapen
Prijs van medicijnen steeds in discussie
Pil dringt behoefte
aan alcohol terug
Medisch socioloog Nijhof schrijft boek over 'zijn' kanker
Elk jaar 4,5 miljoen keer buikgriep
Groot onderzoek naar kinderastma
Huisdier veroorzaakt slapeloosheid
Crèchekinderen minder verkouden
opvoeding
Fouten zijn menselijk
Ziekenhuis
digitaal
donderdag 21 februari 2002
door J.D. Van Dalen
Als er iets bij de mensen on
duidelijk is, dan is het wel
hoe de prijzen van medicijnen
tot stand komen. De meeste
mensen weten trouwens niet
eens wat hun geneesmiddelen
kosten omdat de verzekering
de kosten rechtstreeks aan de
apotheker of de apotheekhou
dend huisarts vergoedt. Wel
verschijnen er regelmatig be
richten in de pers dat de medi-
cijnkosten te hoogzijn. Volgens
de politiek tenminste. Dus
wordt al snel gedacht dat het
inderdaad duur of zelfs te duur
is. Uitleg over de prijs is daar
om op zijn plaats. Dan weet ie
dereen tenminste waar hij het
over heeft.
In Nederland bepalen de fabri
kanten wat ze voor hun medi
cijnen willen hebben. Vaak is
dat meer dan de verzekering
bereid is te betalen. Gelukkig is
de verzekering niet verplicht
om klakkeloos de vraagprijs te
voldoen. Wanneer een genees
middel op de Nederlandse
markt wordt toegelaten bete
kent dat namelijk alleen maar
dat het verkocht mag worden.
Of het vergoed wordt is een heel
andere vraag. Zo worden mid
delen die helpen om van het ro
ken af te komen (bijvoorbeeld
Zyban) niet vergoed, behalve
op proef in Friesland. Viagra
dient een patiënt van Friesland
tot Zeeland zelf te betalen om
dat de overheid van mening is
dat dit middel niet tot het stan
daardpakket behoort. Wan
neer er al een middel op de
markt is voor een bepaalde
aandoening kan een nieuw
middel ook nooit duurder wor
den dan het al bestaande. Het
nieuwe preparaat krijgt van de
overheid dan namelijk een.ver-
goedingslimiet die gebaseerd is
op de prijs van het al langer ge
bruikte middel. Kortom, de fa
brikant krijgt niet altijd wat hij
wil.
Soms houdt de industrie toch
vast aan de prijs die hoger is
dan wat de verzekering ver
goedt. Zodra dat gebeurt, moet
de klant bijbetalen. Hij of zij
betaalt het verschil tussen de
prijs die de fabrikant \Taagt en
de prijs die de verze
kering vergoedt.
Wanneer een ge
neesmiddel op de
markt komt voor
een aandoening
waartegen nog geen
goede middelen bestaan, dan is
de prijs van dat nieuwe middel
vaak erg hoog. Er is immers nog
geen limiet vastgesteld. Geble
ken is dan ook, dat de kosten
stijging in de gezondheidszorg
door geneesmiddelen voorna
melijk wordt veroorzaakt door
nieuwe medicamenten.
De fabrikant heeft gedurende
een aantal jaren het alleenrecht
het eigen medicament te verko
pen. Na verlopen van het oc
trooi mogen anderen hetzelfde
middel, maar dan onder een
andere naam, op de markt
bi'engen. Vaak gebeurt dat dan
onder de stofnaam. Een bekend
voorbeeld daarvan is Prozac
dat inmiddels door
anderen onder de
stofnaam Fluoxeti
ne verkocht mag
worden. De prijs van
een dergelijk zoge
naamd 'generiek
preparaat' ligt iets onder dat
van het oorspronkelijke mid
del het zogenaamde spécialité.
Die prijs zou veel lager kunnen,
wanneer de verzekeraar niet
verplicht zou zijn de prijs te
vergoeden zolang die onder de
prijs van het spécialité ligt. De
kosten van een generiek prepa
raat zijn voor de fabrikant na
melijk veel lager omdat er geen
onderzoekskosten gemaakt
hoeven worden. Dat heeft de
fabrikant van het spécialité al
gedaan.
Korting
Er is daardoor ruimte om kor
ting te geven. Die wordt niet
gegeven in de vorm van een veel
lagere vraagprijs, maar door de
apotheker of apotheekhou
dend huisarts minder te late"
betalen. Die ontvangen dus een
flink stuk van deze korting.
Dat weet de overheid natuur
lijk en daarom is afgesproken
dat de apotheker niet de hele
prijs in rekening mag brengen,
maar altijd ongeveer 8,6 pro
cent korting moet doorgeven,
onafhankelijk van de vraag of
er voor een middel aan de apo
theker korting gegeven w.ordt.
Bij een inkoopprijs volgens de
officiële prijslijst van 100 Euro
berekent de apotheker dus 92,4
euro.
Voor hoeveel het middel is in
gekocht is afhankelijk van hoe
goed de apotheker met de fa
brikant of groothandel heeft
onderhandeld. Daarnaast
wordt de prijs altijd verhoogd
met een vast bedrag. Dat vaste
bedrag is momenteel 6 euro per
aflevering. Die opslag geldt zo
wel bij heel goedkope middelen
als bij heel dure. De apotheek
verdient dus in principe niet
meer aan duurdere medica
menten, de opslag is immers
vast.
Momenteel loopt de discussie
om de gehele prijsberekening
weer eens overhoop te halen.
Bijvoorbeeld geen vaste opslag
meer maar een procentuele.
Dure middelen worden dan
duurder en goedkope goedko
per. Prijsvorming van genees
middelen staat dus blijvend in
de belangstelling.
J.D. Van Dalen, Apotheek Ha-
mann Terneuzen.
DEN HAAG - Naar schatting krijgen jaarlijks zo'n 4,5 mil
joen Nederlanders last van buikgriep. Het zogenoemde Nor-
walk-like virus is de grootste boosdoener. In veel gevallen
wordt dat virus veroorzaakt door besmet voedsel of water.
Dat heeft epidemioloog M. de Wit geschreven in een onder
zoek waarop ze onlangs aan de Universiteit van Amsterdam
promoveerde.
Mensen met buikgriep krijgen over het algemeen diarree of ze
moeten overgeven.
Ongeveer 220.000 mensen bezoeken jaarlijks de huisarts met
zulke klachtenBuikgriep kan worden voorkomen door extra
hygiënisch te zijn bij het klaarmaken van het eten en contact
te vermijden met mensen die het virus al hebben opgelopen
ANP
GRONINGEN - De Rijksuniversiteit Groningen (RuG) en het
Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG) gaan een onder
zoek houden naar de diagnostiek en behandeling van kinde
ren met luchtwegklachten.
Dertig tot 50 procent van alle kinderen tot vijf jaar worden ge
plaagd door structurele klachten. Slechts een klein deel van
hen heeft astma.
Voor de huisarts is het moeilijk om dit bij zulke jonge patiën
ten vast te stellen. Dit leidt er soms toe dat hij het ene kind be
handelt voor een luchtweginfectie en het andere kind met de- j
zelfde klachten behandelt alsof het astma heeft. Dit probleem
hopen de onderzoekers van de RuG en het AZG met de resul
taten beter in kaart te kunnen brengen.
WASHINGTON - Meer dan de helft van de Amerikanen met
slaapproblemen die hulp zoeken bij speciale klinieken, heeft
eigenlijk een probleem met zijn hond of kat. Nachtelijk ge
jank van de kat, luid gesnurk van de hond of een honcl die er
:s nachts nog even uit moet, zorgen ervoor dat hun baasjes
vaak korte nachtjes kunnen maken. Bij de probleempatiënten I
blijken de viervoeters vaak ook in bed te slapen of in de slaap
kamer.
Dat meldt de Amerikaanse zender ABC op basis van onder-1
zoek van een grote Amerikaanse slaapkliniek. Oplossing van
veel slaapproblemen is dus erg simpel, aldus de wetenschap
pers; de beesten van bed en de slaapkamer uit.
CHICAGO - Crèchekinderen krijgen in de basisschoolleeftijd
waarschijnlijk minder vaak te kampen met verkoudheid clan
andere kinderen, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek.
In crèches bouwen kinderen afweer op tegen veel van de vi
russen die vei'koudheid veroorzaken, zo blijkt uit het onder
zoek, dat werd uitgevoerd aan de geneeskundefaculteit van
de Universiteit van Arizona. Sommige kinderartsen gaan er
al jaren vanuit dat crèchekinderen op latere leeftijd beter be
stand zijn tegen verkoudheidsvirussen.
Uit het onderzoek blijkt dat crèchekinderen op 2-jarige leef
tijd bijna twee keer zo vaak verkouden zijn als andere kinde
ren. Als ze tussen de 6 en 11 jaar oud zijn, zijn deze kinderen j
juist slechts een derde keer zo vaak verkouden als kinderen
die als peuter geen crèche hebben bezocht. Op 13-jarige leef
tijd is het verschil tussen beide groepen verdwenen.
De leider van het onderzoek, Thomas Ball, zegt te hopen dat
de uitkomst van het onderzoek het schuldgevoel van ouders
die hun kinderen naar de crèche sturen zal doen verminderen, i
„Het voordeel van verkoudheden in de peuterleeftijd is dat I
kinderen later, als het belangrijk is, minder van school hoeven f
te verzuimen", zegt arts Abraham Bergman, die is verbonden
aan de Universiteit van Washington. AP
door Hélène van Beek
AMSTERDAM - Een medisch
socioloog die zelf ernstig ziek
wordt en zijn vak vervolgens
door een heel andere bril gaat
zien. Het overkwam Gerard Nij
hof, die daarover het boekje
Ziekenwerk schreef. Hij bekijkt
daarin processen rond ziekte
door een sleutelgat.
Ziek. Kanker. Een seconde na
dat Gerard Nijhof, hoogleraar
medische sociologie aan cle Uni
versiteit van Amsterdam, de
mededeling kreeg dat hij darm
kanker had, stond zijn leven op
zijn kop. In plaats van een ge
zonde, hardwerkende en ambi
tieuze wetenschapper, was hij
plotsklaps een hulpbehoevende
en onzekere patiënt.
Hij ging een lijdensweg tege
moet. Met angst, wanhoop, veel
pijn en verminkingen. Nijhof
moest verder leven met een sto
ma. En werd veel illusies armer.
Bijvoorbeeld de illusie dat me-
disch-wetenschappers goed in
kaart brengen wat een zieke
daadwerkelijk denkt en voelt.
Over wat de ziekte met hem
door Ingrid Dekker
AMERSFOORT - Het middel
naltrexon, dat wordt gebruikt
om heroïneverslaafden onder
narcose te laten afkicken, blijkt
ook een gunstig effect te hebben
bij alcoholverslaving. Na inna
me van een tabletje naltrexon
wordt de behoefte aan alcohol
aanzienlijk minder. In afkick
centra in Amersfoort en Den
Haag wordt sinds kort met het
gebruik van naltrexon door al
coholisten geëxperimenteerd.
Naltrexon blokkeert in de her
senen de effecten van opiaten en
alcohol. De roes en het genots-
gevoel die drugs of alcohol te
weeg brengen worden erdoor
onderdrukt. Toch verschilt de
behandeling van heroïnever
slaafden en overmatige alcohol
gebruikers met naltrexon. De
junks krijgen naltrexon toege
diend onder narcose. Ze ontgif-
ten volledig maar merken zo
niets van de afkickverschijnse
len. Na de behandeling zijn ze
clean en moeten ze nog zo'n tien
maanden naltrexon blijven
slikken om de hang naar opiaten
te onderdrukken.
De alcoholgebruikers krijgen
naltrexon toegediend terwijl ze
nog drinken. Ze hoeven dus niet
direct te stoppen. Onderzoek
heeft uitgewezen dat naltrexon
ook tijdens het alcoholgebruik
de effecten grotendeels blok
keert. „Elke keer dat iemand de
behoefte voelt om te gaan drin
ken, moet hij een pilletje nal
trexon innemen. Daarna kan hij
gewoon z'n alcohol nuttigen.
Maar doordat het gewenste ef
fect van de alcohol geleidelijk
wordt onderdrukt, dooft op den
duur ook het verlangen uit",
zegt directeur K. Ligtermoet
van het Amersfoortse afkick
centrum Miroya.
Drinkpatroon
Als een alcoholverslaafde zich
voor deze zogeheten methode
aanmeldt, wordt hij eerst uitge
breid lichamelijk getest. Zo
wordt onder meer gekeken naar
de bloeddruk en de leverfunctie.
Ook wordt achterhaald wat het
drinkpatroon van de patiënt is
en waarom hij zoveel drinkt.
Gekeken wordt bijvoorbeeld of
het te maken heeft met bepaalde
gebeurtenissen. Tevens wordt
het doel vastgesteld. Wil iemand
bijvoor-beeld volledig droog ko
men te staan of wil hij zijn
drinkpatroon terugbrengen tot
een 'normaal niveau'?
Een veilige noxm volgens Lig
termoet is voor mannen maxi
maal 15 tot 20 eenheden alcohol
deed en met de mensen om hem
heen, gaat het boekje Zieken
werk, een kleine sociologie van
alledaags ziekenleven dat Nij
hof schreef.
Een confronterend boekje, want
de dingen die de medisch socio
loog meemaakte, zal voor vele
(chronisch) zieken erg herken
baar zijn. Zoals het niet serieus
worden genomen als patiënt.
Artsen en verpleegkundigen
pi-aten over het bed, over het lijf
van de patiënten heen.
Gerard Nijhof ging na de dia
gnose darmkanker van opera
tiekamer naar Intensive Care en
vandaar, nog steeds omgeven
door slangen en sissende appa
raten, naar een gewone afde
ling. Ömdat na een paar dagen
plassen nog niet lukte, ging hij
weer terug naar de operatieka
mer voor een buisje door zijn
buikwand, ofwel een subrapu-
bische katheter. „Ook weer zo'n
mooie naam die iedei-een kende
behalve ik."
Nijhof vex-zon trucjes om zijn
lijdensweg vol te houden. Door
alle slangen, buizen en appara
ten, waande hij zijn lichaam ook
maar als een apparaat. „Mijn
per week en voor vi-ouwen 15
eenheden per week. Daai'bij
moeten wel drie alcoholvx-ije
dagen per week zijn inbegx-epen.
Nadat met de medicijnen is be
gonnen, komt de patiënt nog di-
vei-se kei-en terug voor een the
rapeutische sessie.
Nederland telt naar schatting
600.000 tot 800.000 excessieve
di-inkers, zegt Ligtex-moet. Hij
heeft hoge vei-wachtingen van
de methode. „In Finland, waar
al nalti'exon bij alcoholisten
wox-dt toegepast, zijn de resulta
ten buitengewoon positief.
Voox-deel is ook dat mensen niet
ineens helemaal niet meer mo
gen dx-inken. Bovendien kun je
gewoon doorgaan met je gewo
ne leven. Je hoeft niet opgeno
men te worden."
Hoe lang iemand naltx-exon
moet gebruiken, hangt af van de
persoonlijke situatie. Maar-
meestal is dit volgens Ligtex*-
moet enkele jai-en, en dan alleen
wanneer alcohol geconsumeei-d
wox-dt. Naltrexon wox-dt ver
goed door de verzekei-aars, de
behandeling zelf niet'. Die kost
1750 euro. GPD
darmen zag ik nu als een afvoer
kanaal dat gestremd kon zijn,
als in de Maas met zijn stuwen."
Door de darmkanker ging
Nijhof natuurlijk ook meer na
denken over leven en dood. Hij
kende vele, verschillende ge
voelens: cx-isis, paniek, onzeker
heid. En ondertussen werkte hij
door aan een wetenschappelijk
boek. De chix-urg adviseerde
hem Suske en Wiske te gaan le
zen. Maar Nijhof sloeg dit ad
vies in de wind.
Het herstel ging langzaam, dus
hij had veel tijd om om zich heen
te kijken. Nijhof beschx-ijft het
als kijken naar ziekte 'door een
sleutelgat'. Als 'patiënt-socio
loog' zag hij bijvoorbeeld hoe
zijn partner het er maar druk
mee had. Zo erg dat ze steeds
meer behoefte aan vakantie
kreeg. En dat is iets waaraan hij
absoluut niet denken moest.
Dus kregen ze conflicten die ze
eerst nooit hadden.
Patiënt Nijhof zag ondertussen
ook zijn wereld kleiner worden.
Zoals alle zieken hun netwer
ken van baan, vrienden en ken
nissen moeten missen.
„Maar wat bij mij vooral kromp
was het alledaagse zien van
mensen: mensen uit andere we
relden, medereizigers in bus en
trein, de mevrouw van de koffie
op het station, de mensen van
het café waar ik af en toe wat
dronk, maar ook - nog anonie
mer - de mensen in gevulde stra
ten."
Voor de zieke dus geen glimlach,
stille groet of vluchtige flirt,
door Nijhof het 'cement van de
samenleving' genoemd.
Gerai-d Nijhof: Ziekenwerk, een
kleine sociologie van alledaagse zie
kenleven - Uitgeverij Aksant,
13,50.
CAPELLE A/D IJSSEL - Met
het naar binnen hijsen van een
5500 kilo wegende magneet
heeft het IJssellandziekenhuis
in Capelle aan den IJssel gister
ochtend een volgende stap gezet
in de lange weg naar een volle
dig gedigitaliseerde patiënten
administratie. Als de magneet is
gekoppeld aan de zogenoemde
MRI-installatie kunnen ook de
beelden daarvan digitaal wor
den opgeslagen.
Eerder al werden de röntgenka-
mers, echografen en mammo-
graaf gedigitaliseerd. Binnen
afzienbare tijd is de hele afde
ling x-adiologie van de films af,
aldus D. Roza van de raad van
bestuur van het ziekenhuis. Vol
gens hem zijn weinig ziekenhui
zen al zo'n eind op weg naar de
uitbanning van papier.
Het IJssellandziekenhuis wil op
termijn alle dossiei-s, inclusief
foto's, in de computer hebben.
Zo kunnen artsen met één druk
op de knop in het ziekenhuis of
thuis die dossiers grondig be
studeren. „Maar ik hou wel mijn
hart vast voor computerstorin
gen", aldus Roza. GPD
door Annie de Vreugd
Ik heb een zeven voor mijn
toets wiskunde, jubelt
Floortje. „Dat had ik nooit ver
wacht, ik dacht dat ik het super-
slecht had gemaakt." Ze kan het
bijna niet geloven, zij een vol
doende voor wiskunde. En ze
had nog wel zo'n buikpijn tij
dens de toets. Misselijk was ze
en het zweet stond op haar rug.
„Maar die toets was ook wel erg
makkelijk", relativeert Floortje
meteen haar succes. „Veelmeer
keuzevragen, ik heb vast per on
geluk vaak goed gegokt. Ge
woon mazzel gehad. En mijn
moeder heeft me overhoord, al
leen had ik die zeven nooit ge
haald."
Floortje vertoont typisch ge
drag dat faalangstige kinderen
vaak laten zien. De voldoende is
niet te danken aan haar eigen
inzet of kennis, de zeven is enkel
en alleen een pluim op de hoed
van de buitenwacht. Die heeft
ervoor gezorgd dat zij een keer
kon scoren, zelf is ze maar een
heel klein meisje dat niets van
wiskunde begrijpt.
Faalangst is lettexiijk angst om
te falen, om te mislukken. Onge
veer tien procent van de school
gaande jeugd lijdt zodanig aan
deze angst dat het de persoonlij
ke ontplooiing in de weg staat.
Het betekent dat in elke klas wel
twee of drie kinderen zitten die
de prestatiedruk niet aankun
nen.
Chaos
Faalangst belemmert kindei*en
in hun leex-proces. Door de angst
blokkeert het denken, in het
hoofd heex-st grote chaos. De
angst treedt op op momenten
dat er gepresteerd moet worden:
een toets, een spreekbeurt, een
examen. Door de angst te mis
lukken begint een kind soms
niet eens aan een opdracht,
waardoor het uiteindelijk hele
maal niets presteei*t.
Als het een toets voorgelegd
krijgt, zoekt het eei'st de vragen
die het niet weet, in plaats van te
beginnen met de vragen die het
wel weet.
Kinderen die met faalangst
kampen, hebben een negatief
zelfbeeld. Door de tegenvallen
de prestaties woxxlt dit beeld
steeds weer bevestigd. „Zie je
wel dat ik het niet kan, ik heb
weer een onvoldoende." De vol
gende keer roepen ze bij voor
baat al dat ze het niet kunnen.
De oorzaak van faalangst kan in
het kind zelf zitten, het ene kind
kijkt in de wieg al zoi'gelijker
om zich heen dan het andere.
Veel vaker echter ontstaat faal
angst door de manier waarop de
omgeving omgaat met het ma
ken van fouten. 'We moeten al- I
les kunnen, alles is maakbaar',
is een motto dat we overal te
genkomen. Kinderen met faal
angst kunnen dit niet relative-
ren en als iets niet lukt voelen zij
zich meteen .een mislukkeling.
In onze maatschappij neigen we
ertoe meer nadmk te leggen op
fouten dan op successen. Als
iemand een fout maakt, is bo
vendien vaak meteen de hele
persoon een sukkel of een stom-
mex-d. In de opvoeding zijn wij
ouders ook geneigd vooral te
roepen dat het kind niet zo ver
velend, stom, chagrijnig moet
doen. Uiteraax-d is dat wel eens
nodig, maar pluimpjes voor leu
ke opmei'kingen of gewenst ge
drag van ons kroost komen veel
te weinig uit onze kelen. Hier-
door trekken oudei's zelf het
evenwicht tussen negatieve en
positieve benadering van hun I
kinderen uit balans.
Blunder
Bovendien vinden we dat wij als
oudex-s het goede voorbeeld
moeten geven en passen we er
wel voor eigen fouten breed aan
de dis uit te meten. En toch ligt
daar een deel van de oplossing:
als ouders eens vaker hun kin
deren vertellen dat zij die mid
dag stonden te zweten toen ze
een lezing moesten geven, dat ze!
die dag een geweldige blunder
hebben gemaakt, dan merkt een
kind dat fouten maken mense
lijk is. Dat hij niet de enige is die
wel eens de mist ingaat. En dat
met fouten maken niet de hele
wereld vergaat.
Een beetje bang zijn is helemaal
geen ramp. Integendeel, enige
angst is een heel natuuxiijke be
scherming tegen nonchalant ge
drag, het houdt de mens alexd.
Een beetje angst zet tot betere
pi'estaties aan. Als angst het
functioneren gaat belemmei-en
zoals bij Floortje, is ingrijpen
noodzakelijk.
Proefwerken
Het kind moet vooral op school J
presteren, waar het met de re
gelmaat van de klok proefwer-
ken moet maken en zichzelf
moet bewijzen. Scholen beste
den veel aandacht aan het pro- i
bleem van faalangst, in veel
brugklassen wordt een test af-
genomen waaruit kan blijken o"
een kind overmatige angst heeft
als het om presteren gaat. Kin-1
deren die positief op deze test
scoren, krijgen angstreductie- j
trainingen aangeboden, waarim
ze leren met die angst om te
gaan. En dat is hard nodig, want
alleen een kind dat zich op zijn t
gemak voelt, kan leren en pres-
teren. GPD
foto Fred Buddingh/GPD
door Helma van den Berg
AMERSFOORT - Nederland telt 5000
nierpatiënten die een paar keer per
week naar een dialysecentrum moeten
om de nieren te spoelen. Een zware be
lasting. Mogelijk biedt een experiment
met thuisdialyse uitkomst.
Hij wil niets mooier maken dan het is.
Want ideaal is het niet. Maar zolang er
nog geen donornier beschikbaar is, is
voor Erwin Zijlstra (32) uit Amersfooxt
de eigen kunstnier 's nachts dé beste
oplossing. „Ik heb me in tijden niet zo
goed gevoeld."
Nederland telt zo'n 5000 dialysepati-
enten. Dat aantal groeit naar verwach
ting fox-s. Door gebrek aan dialysever
pleegkundigen is uitbreiding van
behandelingen in dialysecentra in Ne-
derland onmogelijk. De stichting Dia-
net in Utrecht begon daarom het expe
riment Nocturne, waarbij zo'n vijftien
nierpatiënten vrijwel elke nacht thuis
zes tot acht uur kunnen spoelen. Na
twee jaar moet blijken of die behande
lingen beter en wellicht goedkoper zijn.
Erwin Zijlstra is een van de eerste deel-
nemers van Nocturne.
De meeste nierpatiënten gaan enkele
keren per week een paar uur naar een
dialysecentrum. Zijlstra, sinds zijn
twintigste nierpatiënt en in het dage
lijks leven fulltime communicatiema
nager van een groot IT-coneern, vond
dat op een gegeven moment te be
zwaarlijk.
Ook zijn vriendin had moeite met al die
keren dat hij naar het dialysecentrum
moest. Reden voor Zijlstra thuis een
kunstnier te laten plaatsen. „Voor onze
relatie was dat beter. Maar ik voelde me
ook niet goed. Vaak ook zo ontzettend
moe. Vooral omdat de frequentie van
dialyseren tot dan toe voor mij onvol
doende was."
Fitter
Het nachtexpeiïment van Dianet, al
eerder met succes in het Canadese To
ronto toegepast, kwam voor Zijlstra op
het juiste moment. „Een deelnemer aan
het Canadese project vertelde dat hij
door elke nacht acht uur te spoelen,
zich beter en fitter voelde. Ook de bij
werkingen van het spoelen waren ver
dwenen."
Zijlstra ging met zijn vriendin bij Dia-
net op les om deze nieuwe manier van
zelfspoelen onder de knie te krijgen.
Het duurde drie weken voor Zijlstra
baat bij de behandeling had.
„Mijn lichaam reageerde gek genoeg
nogal heftig op de verandering. En ik
kreeg slaapgebrelc. De nieuwe machine
had kinderziektes en alarmeerde me
met piepen en bellen nog wel eens vaker
dan nodig was. Maar de laatste drie we
ken voel ik me beter dan in jaren. Ik slik
geen medicijnen meer, ik kan me beter
concentreren en kan weer gewoon een
trap oplopen. Binnenkort ga ik zelfs
sporten."
Bang voor levensbedi-eigende storin
gen is hij nog niet geweest. „Via een IS-
DN-lijn word je telefonisch bewaakt
door een dokterscentrale in Amster
dam. Elk alarm zien ze. En mocht je
door een alarm heen slapen, bijvoor
beeld wanneer je op een slang ligt, dan
word je door hen gebeld."
Volgens Zijlstra is het thuisspoelen van
Nocturne een methode die de werking
van een echte nier het meest benadert.
„Maar het wachten blijft op de grote
dag dat er een donornier voor mij is.
Want ik ben en blijf patiënt." GPD
Erwin Zijlstra doet mee aan de nachtelijke dialys
foto Jaap de Boer/GPD
