Het groen en blauw rukt op
PZC
Hondenportretten met
een vleugje humor
Mademoiselle Rivière in 99 stijlen
Stormwaarschuwing
beter door nieuwe
indeling districten
12
Zierikzeese
militair beboet
voor desertie
Waterland wil
mammoetskelet
voor expositie
Landschap
Strandjutten
kunst cultuur
Expositie
Quatre mains in
Bergen op Zoom
zaterdag 16 februari 2002
ARNHEM - Het is een voormali
ge militair uit Zierikzee duur
komen te staan dat hij eind vo
rig jaar zonder toestemming
wegbleef van zijn onderdeel. De
militaire politierechter in Arn
hem veroordeelde de 19-jarige
man vanwege de desertie tot een
boete van 240 euro. Het vonnis
is gelijk aan de eis van de officier
van justitie.
De Zierikzeeënaar besloot eind
vorig jaar zijn biezen te pakken
en uit de kazerne in het Gelderse
't Harde te vertrekken. Een
maand later meldde de militair
zich echter weer bij de leger
plaats.
Volgens de 19-jarige was er een
goede reden om zijn standplaats
tijdelijk te verlaten. „Ik had er
geen zin meer in. ik wilde alles
doen als ik maar van het leger af
kon komen", luidde de verkla
ring van de deserteur.
Het was niet de eerste keer dat
de Zierikzeeënaar moest voor
komen omdat hij er de brui aan
gaf. Tot grote vex'bazing van zo
wel de politierechter als de offi
cier van justitie stond de man
vorig jaar ook terecht vanwege
desertie juist in de periode dat
hij zonder verlof thuis zat. De
militaire politierechter: „Me
neer heeft er blijkbaar niets van
geleerd." AP A
NEELTJE JANS - Waterland
Neeltje Jans heeft zijn zinnen
gezet op een mammoetskelet.
Het geraamte is ruim drie meter
hoog en 5,2 meter lang en weegt
ongeveer 2500 kilogram.
De huidige eigenaar, H. Breuk
hoven (Free Record Shop), heeft
het via een veiling op internet te
koop aangeboden. Waterland is
van plan een tentoonstelling
over mammoeten en andere pre
historische zoogdieren in te
richten. Het kolossale ma-
moetskelet zou daar een welko
me bezienswaardigheid in zijn.
Voorlopig heeft Neeltje Jans het
hoogste bod uitgebracht. Of
Waterland het skelet ook daad
werkelijk naar Zeeland zal ha
len, moet morgenavond blijken:
om zes uur 's avonds sluit de vei
ling.
door Rinus Antonisse
Het is her en der in Zeeland goed te
zien. In het buitengebied wordt
heel wat overhoop gehaald. Zowel
langs de randen van de Deltawateren,
als meer landinwaarts krijgt de provin
cie een groener en blauwer aanzien.
Natuurontwikkeling, speerpunt van
Paars, moet daar voor zorgen. De plan
nenmakers gebruiken graag krachtige
omschrijvingen. Termen als groenblau
we dooradering en robuuste verbindin
gen liggen op hun lippen bestorven.
Staatssecretaris Geke Faber van Land
bouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV)
heeft heel wat uit te leggen. Dat doet ze
onder meer via twee splinternieuwe
brochures die duidelijk moeten maken
dat de nota Natuur voor mensen, men
sen voor natuur niet zomaar een papie
ren tijger is. Daaruit blijkt dat Zeeland
flink meeprofiteert van de natuur
vriendelijke wind die in de Haagse bu
relen waait. Overigens mede dankzij
het feit dat de provincie met de aanpak
van landinrichtingsplannen altijd
voortvarend bezig is geweest. Dat
werpt nu vruchten af.
Eerst maar de groenblauwe doorade
ring. In de praktijk komt dat neer op het
inrichten van een netwerk van land
schapselementen, watergangen met
(brede) oevers, moerasjes en poelen, na
tuurvriendelijke bermen, bosschages
en paden. Wat dat betreft is Zeeland een
behoorlijk eind op weg. Een aantal ja
ren geleden is in rap tempo cle zogehe
ten Ecologische Hoofdstructuur voor
de provincie vastgelegd (recent nog
aangepast) en die vormt in feite de basis
voor het netwerk van groen en blauw.
Het is - de staatssecretaris laat niet na
dat te beklemtonen - geen eenzijdige
benadering die alleen maar op natuur
en landschap is gericht. Natuurlijk zijn
planten en dieren zeer gebaat bij uit
breiding van hun leefgebieden. Aan de
versnippering van natuur (waardoor
gebieden van het formaat postzegel en
bloempot ontstaan, waar flora en fauna
niet gedijen) wordt wat gedaan. Ook de
menselijke gebruikers van het buiten
gebied - boeren en burgers - kunnen ex-
hun voordeel mee doen. Boeren door in
te haken met agrarisch natuurbeheer;
burgers door te genieten van een aan-
ti-ekkelijker omgeving.
Faber noemt het landschap van dijken
en kreken op de Zeeuwse eilanden als
prima voorbeeld van een groenblauwe
dooradering. De dijken markeren de
polders en laten de geschiedenis van de
inpolderingen zien. Lange rijen bomen
accentueren de ruimte van de afzon
derlijke polders. Kreken kronkelen als
Bloemdijken zijn een belangrijk deel van de groenblauwe dooradering van het buitengebied. archieffoto Willem Mieras
linten door dit polderland. Ze verwij
zen naar een vexieden waarin strijd te
gen het water centraal stond. De staats
secretaris vindt dat dit landschap best
een 'kwaliteitsimpuls' kan gebruiken:
het patroon van inpolderingen beter
zichtbaar maken, kreken herstellen en
een meer. natuurlijk karakter geven,
aanleg van karaktex'istieke beplantin
gen.
Proeftuin
West-Zeeuws-Vlaanderen is de regio
waar die kwaliteitsimpuls handen en
voeten moet krijgen. Het gebied is, met
nog zeven andei'e in Nederland, aange
wezen als 'proeftuin'. Daar moet uitge
zocht worden wat de beste aanpak
vormt. Faberweetalhoe. „Lokale groe
peringen - zoals bijvoorbeeld een agra
rische natuurvereniging - maken onder
regie van de provincie een plan voor de
aanleg van een samenhangend netwerk
van landschapselementen. Daarbij
worden bewoners, gemeenten,
watei'schap, texreinbeheerders en an
dere partijen uit de streek intensief be
trokken." De proeftuin sluit half 2003.
Naast de groenblauwe dooradering zijn
er voor vex*betering van het cultuur
landschap de robuuste verbindingen
bedacht. Ook groen en blauw trouwens,
maar omvangrijker. Een verbinding
omvat een oppervlak van ongeveer
4000 hectare, minimale breedte is 1 kj-
lometer. Op de kaart ontbreekt zo'n
verbinding in de Delta, maar project
leider Wim van der Hoofd verzekert dat
die alsnog ingetekend zal worden als de
provincie met voox'stellen komt.
Uitgangspunt is dat de kernen van de
gxote bestaande natuurgebieden nog
steeds erg ver uit elkaar liggen. Vogels
en andere diersoorten kunnen de af
standen onvoldoende overbruggen.
Bovendien vormen (spoor)wegen en
wateren onoverkomelijke barrières.
Het landschappelijk netwerk lost de
problemen maar voor een deel op. Om
de verscheidenheid aan planten en die
ren te behouden zijn meer en grotere
verbindingen nodig. Dat zijn de ro
buuste verbindingen.
Natte as
Daartoe hoort een natte as van de Dol-
lard tot in de Biesbosch. Gedeputeerde
Gert de Kok is er veel aan gelegen die as
door te trekken tot aan liet Zwin. Hij
zegt dat de provincie druk doende is een
voorstel voor een robuuste Delta ver
binding uit te werken. „We zijn aan het
inventariseren en het is absoluut de be
doeling met een voorstel te komen." De
ideeën die leven over het verzachten
van de harde scheiding tussen zout en
zoet - waarvan nu in de Deltawateren
spx'akeis - zijn volgens De Kok uitste
kend in een robuuste verbinding in te
passen.
Groenblauwe dooradering, een kwaliteits
impuls voor het landschap. Robuuste ver
bindingen, meer samenhang in de natuur.
Brochures uitgegeven door het Expertise
centrum LNV, Wageningen.
door Rinus Antonisse
DE BILT - Het KNMI gaat de
wind- en stormwaarschuwin-
gen verfijnen. Vanaf april is een
meer regionale dislrictsindeling
van kracht. Zeeland wordt ge
splitst in twee districten. Vlis-
singen (omvattende een deel
van de Noordzee tot en met de
Sloehaven) en Zierikzee, waar
onder de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse deltawateren vallen.
Er ontstaat hierdoor onder
scheid tussen kustwatei'en die
vrijwel geheel op de Noordzee
liggen, en (ruime) binnenwate
ren. Voor de kustwateren wor
den aparte waarschuwingen
gegeven voor vijf districten:
Vlissingen, Hoek van Holland,
IJmuiden, Texel en Rottum. De
ruime binnenwatex'en zijn ook
verdeeld in vijf districten: Zie-
x-ikzee, Marken, IJsselmeer,
Harlingen en Delfzijl.
Het meteorologisch instituut
voert de nieuwe indeling in met
het oog op het toegenomen ge
bruik van de kustwateren dooi
de watersport. Ook is vooruit
gang geboekt in de voorspel
lingsmethoden, waardoor de
wind- en stormwaarschuwin-
gen nauwkeuriger kunnen wor
den afgegeven. Dat is mede van
belang, omdat het in de kustzo
ne doorgaans harder waait dan
meer landinwaarts.
De huidige districtsindeling
van de zogeheten Wind- en
Stormwaarschuwingsdienst
(WSWD) bestaat bijna dertig
jaar. Daarin is spi-ake van
slechts zes districten, waarbij
de ruime binnenwateren vallen
onder de Nooi'dzeedistricten
Vlissingen, Texel en Rottum.
Volgens het KNMI zijn wind en
golven op de Waddenzee en de
Zeeuwse wateren veel minder
dan op de Noordzee. Door het
nieuwe systeem komen die ver
schillen veel beter tot hun recht.
Bovendien is door de dijk Enk
huizen-Lelystad het vroegere
IJsselmeer opgedeeld in Mar
kermeer en IJsselmeer, wat met
name voor de binnenscheep
vaart gi-ote gevolgen heeft.
Het nieuwe district Vlissingen
beslaat de Noordzee vanaf
Zeeuws-Vlaandei'en tot en met
Goeree-Overflakkee, met inbe-
gi-ip van de x-ede van Vlissingen
tot en met de Sloehaven. Het
district Zierikzee heeft betrek
king op de Westei-schelde vanaf
de Sloehaven, de Oosterschelde, I
de Gx-evelingen, het Veersé
Meer, het Haringvliet en het
Hollands Diep tot aan de Moer- i
dijkbruggen, alsook de verbin-
dingsvaarwegen daartussen.
Het geven van wind- en storm-
waax-schuwingen voor de
scheepvaaxt is de langst uitge- I
voex'de taak van het KNMI. De
in Kloetinge gebox-en weerkun
dige en oprichter van het meteo-
x'ologisch instituut (1854) C
Buys Ballot legde in 1857 eenre
latie tussen luchtdx-ukverschil-
len en de sterkte van de wind.
Hij bedacht een manier om de
scheepvaaxt te kunnen waar
schuwen. Nedex'land begon
hiermee in 1864 en was een van
de eerste landen ter wereld met
zo'n dienstvex-lening. Buys Bal
lot ontwikkelde hiervoor een
seintoestel (de aeroclinoscoop).
Radio
Aanvankelijk werd de hele Ne
derlandse kust als één district
beschouwd. Begin voxige eeuw-
kon een betere indeling worden
ingevoerd en werd de kust opge
deeld in twee districten: ten
noorden en ten zuiden van
IJmuiden. In 1937 kwamen er
drie districten, noord, midden 1
en zuid en in 1972 werd de hui-
clige indeling vastgesteld. De
publieke radiozendex-s hebben
vermelding van de wind- en
stormwaarschuwing in hun
nieuwsbulletins afgeschaft. De
informatie is nu te vinden op de
intexmet-weei-pagina van het
KNMI, op NOS-teletekst (pagi
na 710) en cle marifoon.
OOSTKAPELLE - Het Zeeuws
Biologisch Museum in Oostka- j
pelle gaat woensdag 20 februari
strandjutten met belangstellen- j
den. De start is vanaf het muse- j
um om twee uux'. De rondleiding j
duurt ongeveer anderhalf uur. i
De jutter van het museum geeft j
tekst en uitleg over vondsten,
zoals schelpen, veenbrokken.
De rondleiding is bedoeld voor
alle leeftijden. Aanmelden bij
het museum is noodzakelijk.
z'n sjerp en epauletten. Haar ei
gen hond, golden retriever Tom,
is doorlopend inspiratiebron
voor de Kapelse. Toch maken
rassen- en karaktexvei'schillen
juist de dienst uit bij de tot
standkoming van haar schilde
rijen.
Honden hebben, zegt Rijgers-
berg, een sterke persoonlijk
heid. En elk exemplaar ken
merkt zich door een heel eigen
karakter. Die eigenschap benut
ze bij het aanbrengen van haar
'komische noot'. Zoeken naar de
bij de dieren passende attribu
ten. Naast staatsieportretten
schildert Rijgersberg honden
puur natuur'. Simpelweg van
wege hun schoonheid. In beide
gevallen zijn de achtergronden
donker en zonder opsmuk. In te
genstelling tot de gedetailleerd
uitgewerkte dieren. Rijgex-sberg
schildert puur voor zichzelf. Op
aandringen van andex-en is ze nu
ook naar buiten getreden. Ei
genlijk als afsluiting van eenpe-
i'iode waaxtn ze alle tijd van de
wei'eld voor het schilderen had.
Aanstaand moeder-schap maakt
daaraan, vermoedt Rijgex'sberg,
voor een tijdje een einde. „Maar
het gaat mij er ook niet om werk
te verkopen ofzo. Ik vind het wé!
leuk om er reacties op te krij
gen." En dan vooral op dat
vleugje humor in haar werk.
„Mijn schildei'ijen zijn voor mij
geslaagd als ik iemand zie glim
lachen."
Expositie: Blijf! t/m 8 maart in
de hal van het gemeentehuis in
Kapelle, ma en woe 9-16 uur, di
en vrij 9-13 uur en do 9-18 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - In de Middelburgse expositieruimte
GHL is een bijzonder project te zien waaraan 99 kunste
naars uit twintig verschillende landen hebben meege
werkt. Ze hebben allemaal het portret dat de Franse
kunstenaar Jean Auguste Dominique Ingres (1780-
1867) maakte van Mademoiselle Rivière als uitgangs
punt genomen. De enige Nederlandse deelnemer is kun
stenaar Ko de Jonge uit Vlissingen.
Uit de titel van de expositie blijkt dat niet alleen een
werk van Ingx'es maar ook dat van een andere Fx'anse
kunstenaar de opzet van het project heeft bepaald. Es-
ercizi di stile heet de expositie, oftewel Stijloefeningen.
Onder die titel publiceerde schrijver Raymond Que-
neau (1903-1976) in 1947 een boek waarin een eenvou
dig, ogenschijnlijk willekeurig verhaal op 99 verschil
lende manieren wordt verteld.
Mail art
Naar analogie daarvan hebben de kunstenaai'ski'ing
Gabbiano della Spezia en het museum in het Italiaanse
La Spezia 99 kunstenaai's gevraagd een eigen versie te
maken van Mademoiselle Rivière van Ingres. Geheel
volgens de principes van de mail art kreeg elke kunste
naar een uitstekende kopie van het pox-tret op A4-for-
maat thuisgestuui'dmet de vraag of daarvan iets te ma
ken viel dat kon worden teruggestuurd.
Zo ontstaat doorgaans een collectie die door de initia
tiefnemer wordt bewaard, meestal nadat ze is tentoon
gesteld. Het museum in La Spezia heeft het anders op
gelost. Ook de op deze manier ontstane collectie is weer
opgestuurd. Met veel zorg zijn replica's gemaakt van de
99 kunstwerken, waarbij steeds die techniek is gebruikt
die het kunstwerk het best doet uitkomen. Voor alle
werken zijn - in verschillende fonnaten - passé partouts
gesneden. Het geheel is in een kist gestopt, met een sta
pel prachtige catalogi, waarinjflle wei'ken vooi'beeldig
Fernando Aguiar: Tears
zijn gereproduceerd. Dit grote postpakket gaat nu de
wereld rond. Via Italië en Finland is het in Middelburg
aangêkomen. In GHL staat de aan Ko de Jonge geadres-
seex'de kist in het midden van de tentoonstellingsruim
te, aan de wand hangen de werken (ook in de gang een
flink aantal, want niet alles past in het voox'malige
schoollokaal). Net als Queneau hebben de kunstenaars
één en hetzelfde thema op een gevarieerde manier aan
gepakt. Velen hebben een directe link gelegd met de
schrijver, door woorden of letters in hun portret op te
nemen, of het porti'et zelfs geheel door een kleurige
tekst (Jean Dupuy) te vexwangen. Anderen (Julien Blai
ne, Pawel Petasz) hebben er een (gedeeltelijk) zelfpor-
tret van gemaakt.
Verknipt
Kunstenaars als Alba Savoi en Victoxla Smith hebben
gezocht naar een poxtret van een hedendaagse
Mademoiselle Rivière. Dikwijls is het originele portx'et
vei'knipt, vei'dubbeld, versplinterd, opgeblazen of door
andere beeldelementen ovex*woekerd.
Esercizi di stile is een project dat zich uitstekend leent
voor het gebruik van de computer. Omdat De Jonge ex'op
rekende dat flink wat kunstenaars zouden gaan 'photo-
shoppen', heeft hij bewust voor een bijna primitieve be
nadering gekozen, een combinatie van linodruk en col
lage. Dus niet een heel verfijnde computertechniek,
maar degelijk en grof handwerk. Het portret van De
Jonge, getiteld La belle Rivière, heeft nog steeds de con-
toui'en van Mademoiselle Rivière, maar door de lijnen
van de linodruk oogt ze ook als een striptekening, tex--
wijl tevens een madonna in de stijl van de Vlaamse Pri
mitieven door de voox-stelling schemert. Om duidelijk te
maken waarvandaan hij zijn werk heeft ingezonden,
heeft De Jonge op de achtergrond de Lange Jan afge
beeld.
Zo heeft Mademoiselle Rivière er 99 eigenaardige zusjes
bijgekregen.
Expositie: Esercizi di stile, t/m 23 februari, in GHL in
Middelburg, do t/m za van 12-17 uur. Catalogus: 12 eu-
Stalen helm
Met ouderwetse kleding en ac
cessoires zijn haar modellen
opgetuigd. Een ruim in z'n vel
zittende bulldog gaat gebukt
onder een stalen helm. Een koel
rondblikkende dalmatiër is uit
gerust met hooggestx'ikt wit
boord en donkerkleurige jas.
Even verderop draagt een met
brede borst behepte boxer fier
GRIJPSKERKE - Van maandag
25 februari tot en met zaterdag
23 maart is in boerderijgalei'ie
De Osseberg in Grijpskerke een
expositie te zien van schilderij
en van Ciska Dek, foto's van Pe
ter van den Hooven en keramiek
van Betsy de Jonge.
De Ossebei'g is open van maan
dag tot en met zaterdag tussen
14 en 17 uur.
BERGEN OP ZOOM - In de
Gertrudiskerk in Bergen op
Zoom is zondag 17 februari
quatre mains op het orgel te ho-
ï'en. In de winterserie orgelcon
certen spelen de Roosendaalse
organisten Katrien Koeijvoets
en Martijn Smits tegelijk op het
Ibach-hoofdorgel. Het concert
begint om 16.00 uur.
Ko de Jonge: La belle Rivière Guiseppe Desiato: Senza titolo
Luigi Tola: Onxaggio parallelo
door Esme Soesman
KAPELLE - 'Vera Rijgersberg.
Hondenportretten.' Zo luidt de
functievermelding op het met
sierrandjes opgetuigde visite
kaartje van de Kapelse Rijgers
berg. Het lijkt een grap en dat is
het in zekere zin ook. De schil
deres heeft geen andere preten
tie dan het geven van olijke
knipogen.
Enkele van die knipogen zijn
sinds maandag in het Kapelse
gemeentehuis te zien. Onder de
titel Blijf! exposeert de sinds vijf
jaar in Kapelle wonende Rij
gersberg verschillende honden-
portx'etten. Stuk voor stuk in
zware lijsten weggehangen.
Donkei'houten en zwarte lijsten
of goudkleui'ige van versiex'se-
len voorziene kaders benadruk
ken de geposeerde aard van
haar olieverfwerk.
Met kleding en accessoires benadrukt Rijgersberg het karakter van
de hond.
