EU praat met VS over uitleveren
Milosevic roept de
halve wereldtop op
Deen Erik Refner wint
World Press Photo 2001
Regio's negeren
vaak bevel Peking
over geloofszaken
Ook verkrachting Mélissa en
Julie in aanklacht Dutroux
Volksgezondheid Maleisië bedreigd
Labour Fiji mag in regering
Australische premier onder vuur
Wrevel over rage rabbiplaatjes
Oud-SS'er te ziek voor celstraf
Gestoorde automobilist
Vereenvoudigen procedure hoog op antiterrorismelijstje Washington
Leger Portugal
bijna bankroet
Brand na opstand in Brits opvangcentrum
KUALA LUMPUR - De hevigste bosbranden sinds jax-en in
Maleisië leiden tot ernstige luchtvervuiling in de hoofdstad
Kuala Lumpur. De toestand is zo ernstig dat er gevaar is voor
de volksgezondheid, meldden de Maleisische media gisteren.
De bosbranden woeden over een oppervlakte van 450 hectare
in de centrale deelstaten Selangor, Pahang en Negri Sembi-
lan. Tot dusver is niemand gewond geraakt, omdat het vuur
vooral in afgelegen bossen en moerasgebieden huishoudt.
Door het droge, warme weer van de afgelopen weken en de
harde wind breidt het vuur zich steeds verder uit. De brand
weer concentreert zich op het blussen in de omgeving van de
luchthaven en bij belangrijke autowegen. DPA
SUVA - Een rechtbank op de eilandengroep Fiji heeft bepaald
dat de regering ook de Labour-partij van Mahendra
Chaudhry in haar rangen moet toelaten.
Chaudhry was in 2000 premier tot hij werd afgezet bij een
coup. De rechter vindt dat de Labour-partij mag worden ver
tegenwoordigd in de regering, gezien het aantal zetels in het
parlement. De huidige premier Laisenia Qarase wil de etnisch
Indiase Chaudhry en zijn partij niet toelaten.
De oorspronkelijke bewoners zijn bang dat de Indiërs te veel
macht krijgen. RTR
CANBERRA - De Australische premier Howard is zwaar on
der vuur komen te liggen. De vraag is of hij tijdens de verkie
zingscampagne vorig jaar heeft gelogen dat asielzoekers op
boten hun kinderen overboord hadden gegooid, uit onvrede
met het toelatingsbeleid van Australië.
Uit twee onderzoeken bleek deze week dat die beschuldigin
gen vals waren. Het incident is nooit gebeurd. De oppositie
eiste gisteren het vertrek van Immigratieminister Ruddock,
die het verhaal indertijd heeft verspreid. Van diverse kanten
wordt een publiekelijk excuus van de premier verwacht.
Maar Howard peinst daar niet over. Hij blijft erbij dat hem
niet is verteld dat het incident nooit heeft plaatsgevonden.
„Ik heb er dus ook niet over gelogen." RTR
JERUZALEM - Onder leerlingen van ultraorthodoxe scholen
in Israël woedt een nieuwe rage: het verzamelen van plaatjes
met afbeeldingen van bekende rabbijnen.
Dit tot groot ongenoegen van de hoofden van de scholen, die
gisteren in een advertentie op de voorpagina van de ultraor
thodoxe krant Hamodea hun beklag deden.
Het bevalt de schooldirecteuren niet, dat de kinderen niet ge
ïnteresseerd zijn in de rabbijnen die op de prentjes staan,
maar slechts zoveel mogelijk plaatjes willen bemachtigen.
Volgens de directeuren gaat de ruilhype ten koste van de
schoolprestaties. AP
RAVENSBURG - De voormalige Duitse SS-officier Julius
Viel heeft zo'n slechte gezondheid dat hij zijn gevangenisstraf
niet kan uitzitten.
Dat heeft de rechtbank in Ravensburg gisteren meegedeeld.
De 84-jarige Vielis overgebracht naar eenziekenhuis waar hij
wordt behandeld wegens kanker. Hij werd in april wegens ze
venvoudige moord veroordeeld tot twaalf jaar cel. De rechter
achtte hem schuldig aan de moord op zeven joodse dwangar
beiders in 1945 in de Tsjechische plaats Litomerice nabij het
toenmalige concentratiekamp Theresienstadt.
Viel werd in oktober 1999 in Beieren aangehouden. DPA
Niets in China is zo wit als
het Chinese propaganda-
apparaat wil doen geloven of
zo zwart als Amerikaanse
lobbygroeperingen
beweren. In China
overheerst de kleur grijs, in
al zijn schakeringen, van
heel donker tot heel licht.
Ook in geloofszaken.
doorGert-Jan Broere
PEKING - Het 'Committee for
Investigation on Persecution of
Religion in China' in New York,
dat onderzoekt of mensen wor
den vervolgd vanwege hun ge
loof, zegt op basis van acht do
cumenten het bewijs te hebben
dat Peking een campagne op
touw heeft gezet om alle onder
grondse geloofsgroeperingen
desnoods hardhandig te onder
drukken. Nog afgezien van het
feit dat de echtheid van de ge
smokkelde overheidspapieren
niet te bewijzen is, blijft het on
zeker op de Chinese centrale
overheid in staat is tot zo'n ac
tie.
Een van de gevolgen van de in
1979 begonnen 'open-deurpoli-
tiek' is decentralisatie. De toen
malige leider Deng Xiaoping
begreep als geen ander dat de
ontwikkeling van de Chinese
economie gebaat was bij flexi
biliteit. Die vond Deng door
meer politieke zeggenschap
over te dragen van het centrum
naar de regio's. Jiang Zemin
heeft het tweede deel van de ja
ren negentig geprobeerd die
tendens een halt toe te roepen -
vooral om de centrale schatkist
weer met belastingcenten ge
vuld te krijgen - maar slaagde
daar nauwelijks in. Pekings
macht bestaat nu vooral uit het
benoemen van hoge provinciale
functionarissen, waarmee loya
liteit wordt afgedwongen.
Maar de grip van Peking op wat
zich op de allerlaagste be
stuursniveau afspeelt is heel be
perkt. De centrale overheid
vaardigt verordeningen uit,
maar het is aan de lokale be
stuurders om die te interprete
ren. Ze kunnen ze uitvoeren -
bijvoorbeeld als een hoger gele
gen bestuurslaag grote druk uit
oefent - maar veel vaker worden
ze genegeerd.
Op deze manier zijn er 'rijkjes'
ontstaan van machtige bestuur
ders, die onder het mom van 'Pe
king is ver en de bergen zijn
hoog' alles wat van de centrale
overheid komt aan hun laars
lappen. Met het uitzenden van
inspectieteams pakt Peking bij
tijd en wijle de grootste 'weton-
derduikers' aan, maar dat is
slechts een druppel op een gloei
ende plaat.
analyse
Het gevolg is dat als het om ge
loofsvervolging gaat er moeilijk
een duidelijk beeld te krijgen is.
De verschillen per regio zijn
enorm. Op het platteland van
Fujian bloeit het christendom
en staat om de honderd meter
een kerk, terwijl de provincie
Zhejiang begin vorig jaar in het
nieuws kwam doordat op grote
schaal ondex-grondse kerken
werden gesloten en gebouwen
vernietigd. „De paradox is dat
je waarschijnlijk meer vrijheid
en meer vervolging tegelijker
tijd in China hebt", vertelde
Alex Buchan van Compass Di
rect, een christelijke nieuws
dienst die de ontwikkelingen in
China belicht, de Chicago Tri
bune. GPD
van onze redactie buitenland
NEW YORK - Een van poging
tot moord verdachte man maak
te afgelopen week jacht op wil
lekeurige voetgangers in de
straten van Manhattan in New
York. Hij reed dinsdag negen
tien mensen omver, onder wie
een aantal schoolkinderen.
Donderdag stal hij een auto en
zette de jacht voort. Hij ver
wondde zeven mensen, van wie
vier ernstig, voordat, de politie
hem kon arresteren, meldde de
Amerikaanse krant The New
York Times gistei-en.
Wat de precieze drijfveren van
de 39-jarige Popadich waren is
niet bekend. ANP
zaterdag 16 februari 2002
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Mare Dutroux is
officieel in beschuldiging ge
steld voor het verkrachten van
de negenjarige Luikse meisjes
Julie Lejeune en Mélissa Russo.
Hij heeft altijd ontkend dat hij
de twee kinderen, die in augus
tus 1996 dood werden terugge
vonden, seksueel misbruikte.
De aanklacht betekent een
nieuwe wending in het onder
zoek, dat eigenlijk eind deze
maand moest wox-den afgerond,
maar door de nieuwe beschuldi
gingen nog langer dreigt voort
te slepen.
Ook de verki-achting van An
Marchal is in de aanklacht op
genomen. Dutroux beweert dat
Advertentie
niet hij maar zijn handlangers
de Hasseltse tiener - die samen
met de 19-jarige Eefje Lam-
brechts werd ontvoerd en ver
moord - op beestachtige wijze
misbruikten. Tot nu toe wei'd
Dutroux beschuldigd van het
verkrachten van Laetitia Del-
hez (destijds 14) en Sabine Dar-
deime (13), die levend uit zijn
gnjwelkelder konden worden
bevrijd, en Eefje.
Onduidelijk
Julie en Mélissa werden op 24
juni 1995 in hun woonplaats
Grace-Hologne, bij Luik, ont-
voerd. Over wat er met de twee
kinderen px-ecies is gebeux-d, be
staat nog altijd gx-ote onduide
lijkheid. Hun lichamen werden
op 17 augustus 1996, enkele da
gen na de arrestatie van
Dutroux, gevonden bij de wo
ning van Dutroux' ex-echtge-
note Michèle Martin.
Dutx'oux heeft altijd beweerd
dat hij niet bij de ontvoex-ing be-
trokken was, maar dat zijn
kompaan Michèl Lelièvre en de
door hem vermoorde Bernard
Weinstein de kinderen onaan
gekondigd bij hem thuis afle
verden. De meisjes zouden nog
negen maanden geleefd hebben,
voordat ze - aldus Dutroux - be
zweken van de honger toen hij
begin 1996 enkele weken de cel
in moest wegens autodiefstal.
Dutroux, die wel de verkrach
ting van de andere ontvoerde
meisjes toegeeft, heeft altijd
volgehouden dat hij geen pedo
fiel is en Julie en Mélissa nooit
betrok bij zijn perverse seks-
spelletjes. De ouders van Julie
en Mélissa zijn er altijd van
ovexluigd geweest dat hxxn kin-
dex-en door Dutroux werden
verkracht.
Onderzoeksrechter Jacques
Langlois, die het onderzoek
leidt, betwijfelde dat echter en
beval twee jaar geleden een om
streden contra-expertise van de
autopsie.Waarom onderzoeks
rechter Jacques Langlois de
aanklacht uitgerekend nu wij
zigt, is niet helemaal duidelijk.
Een mogelijk procesdatum is
nog steeds niet bekend.
Dutroux zit op dit moment een
celstraf van vijf jaar uit voor
zijn ontsnappingspoging in
1998. Julien Pierre, de advocaat
van Dutroux, weigex-de gistei-en
commentaar op de nieuwe ten
lasteleggingen.
De andere beklaagden, Michèle
Martin en Michel Lelièvre, zit
ten al bijna zes jaar in voorar
rest. Volgens hun advocaten zijn
ze hard op weg 'nationaal kam
pioen voorarrest' te worden. Zij
hebben aangekondigd de zaak
aan te kaax*ten bij het Interna
tionale Hof. Een verzoek om
voorlopige invrijheidstelling
werd gisteren opnieuw door de
raadkamer afgewezen.
door Hetty van Rooij
SANTIAGO DE COMPOS-
TELA - De EU zal een verdrag
sluiten met de Verenigde Staten
om de uitlevering van verdach
ten te vereenvoudigen. Zo'n
verdrag staat op het wensen-
lijstje dat de VS na 11 september
in Brussel hebben ingediend.
Voorwaarde is volgens minister
Korthals van Justitie wel dat
nooit iemand wordt uitgeleverd
wanneer bij voorbaat vaststaat
dat hem in de VS de doodstraf
wacht.
In het Spaanse Santiago de
Compostela spraken de EU-mi-
nisters van Justitie gisteren af
dat het Spaanse voorzitter
schap namens de vijftien lidsta
ten met de VS zal onderhande
len. De komende weken moeten
de ministers het eens worden
over de speelx-uimte die de
Spanjaarden krijgen. Momen
teel hebben alle EU-lidstaten
een eigen uitlevei'ingsverdrag
met de VSwat het voor de Ame
rikanen moeilijk maakt om ter
roristen die zich schuil houden
in Europa, achter de tralies te
krijgen. Omgekeerd biedt de
huidige lappendeken aan ï-ege-
lingen aan terroristen de moge
lijkheid om naar een 'veilig'
hoekje van Europa te vluchten.
Zo levei'en Frankrijk, Italië en
Denemarken geen mensen uit
die verdacht worden van een
misdx-ijf waarop in de VS de
doodstraf staat.
Nederland doet dat wel, maar
alleen wanneer bij voorbaat
vaststaat dat de doodstraf niet
zal worden uitgevoerd. Duits
land, Oostenrijk en Grieken
land leveren geen eigen ondex--
danen uit en Denemarken levert
niet uit wanneer iemand voor
een militair tribunaal moet ver
schijnen.
Het nieuwe Eux'opese verdrag
moet de bestaande nationale
verdragen 'aanvullen'. Minister
Korthals was gisteren niet onte
vreden over de eerste gespreks-
ronde. Nederland dringt erop
aan dat er in Amerika een eerlijk
proces volgt en dat er niemand
wordt geëxecuteerd die vanuit
een Europees land is uitgele-
vex'd. „We moeten ze daar in
Amerika wel goed in de gaten
blijven houden", aldus de be
windsman gisteren. GPD
De winnende foto van Erik Refner
doorSimone van Priel
DEN HAAG - Ex-president
Clinton van de Verenigde Sta
ten, VN-secretaris-generaal
Kofi Annan en de Britse premier
Blair staan op de lijst van getui
gen die Slobodan Milosevic wil
oproepen in zijn proces voor het
Joegoslavië-Tribunaal. Hij wil
hen ondervragen over de
NAVO-bombardementen op
Kosovo en over het gegeven dat
hij als president tot 1997 hun
'algemene steun genoot', zei hij
gisteren.
Milosevic wil daax-over ook de
Duitse bondskanselier Schro
der en diens voorganger Kohl
horen, alsmede de Amerikaanse
ex-minister van Buitenlandse
Zaken Albright, de Duitse mi
nister van Defensie Scharping,
de Italiaanse minister van Bui
tenlandse Zaken Dini en de
BARCELONA - Het Portugese
leger mist letterlijk elke vuur
kracht door de financiële crisis
waarin het land steeds dieper
wegzinkt. Generaals verwijten
de regering de veiligheid en on-
afhankelijklieid van het land op
het spel te zetten.
Het demissionaire kabinet van
px-emier Antonio Guteires heeft
het afgelopen jaar fors bezui
nigd op de defensiebegroting.
Op last van Brussel moesten de
overheidsuitgaven wox-den te
ruggedrongen. Tot grote woede
van de legerleiding kondigde
Guterres een aantal draconi
sche maatregelen af.
Om brandstof te besparen gaf
hij de Portugese marine op-
dracht terug te kei*en naar de
thuishavens. Er kwam veel min
der geld voor munitie, zodat
sommige eenheden niet meer
kunnen oefenen wegens gebrek
aan kogels. Om de lonen te kun
nen betalen moesten legeron
derdelen leningen afsluiten.
De toch al gespannen relatie
tussen de legei-top en de socia
listische president Jorge
Sampaio is door de bezuinigin
gen verder verslechtei'd. Gene
raals beschuldigen Sampaio en
de regering Guterres ex*van Por
tugal het imago van een 'land
zonder verdediging' te bezor
gen. GPD
Amerikaanse senator Dole. Ver
der moeten de Amerikaanse
afgevaardigden aantreden die
betrokken waren bij de onder
handelingen voor een vredesak
koord voor Bosnië in Dayton en
voor Kosovo in Parijs.
Milosevic is ook van zins getui
gen uit Joegoslavië op te roepen.
Hij kondigde aan getuigen van
de aanklagei's aan een kruisver
hoor te zullen onderwei'pen.
Onder hen zijn Ibrahim Rugova,
politiek leider van de Albane
zen in Kosovo, de Amerikaanse
gezant Richard Holbrooke en
ex-NAVO-bevelhebber gene
raal Wesley Clark.
Gisteren zei Milosevic dat hij
Rugova 'het leven heeft gered'.
Hashim Thagi, leider van het
Kosovo Bevrijdingsleger UQK,
zou een aanslag op Rugova heb
ben voorbereid. Dankzij Milo
sevic' telefoontje met Dini vond
Rugova een goed heenkomen.
Milosevic moet zijn lijst met ge
tuigen bij de rechters indienen.
Omdat hij het tx-ibunaal niet er
kent, kan hij dit ook ovex'laten
aan de amici cuiiae, de di-ie ad
vocaten die zijn aangesteld om
toe te zien op een eerlijke x-echts-
gang. Het is aan de rechters om
te bepalen of de getuigen rele
vant zijn voor de beschuldigin
gen waarvoor Milosevic
terechtstaat. Getuigen die wei
geren te komen, kunnen in prin
cipe worden gedagvaard. In
laatste instantie kan de presi
dent van het tribunaal dc VN-
Veiligheidsraad informeren als
een regering weigert mee te wer
ken aan de komst van een getui
ge-
Urenlang
De vierde dag van het proces te
gen Milosevic stond in het teken
van zijn voortgezette eigen
zaak. Hij houdt de NAVO, de
OVSE en het Kosovo Bevrij
dingsleger U£K verantwoorde
lijk voor oorlogsmisdaden die in
Kosovo zijn begaan. Andermaal
dreunde hij urenlang aantallen
slachtoffers en verwoeste hui
zen op en toonde gruwelijke foto
na gruwelijke foto van slachtof
fers van NAVO-aanvallen.
„Ik kan iedereen in de ogen kij
ken", zei Milosevic. „Ik verde
digde mijn land. Het leger en de
politie ook." Hij zei te zullen be
wijzen dat de Hoogste Militaire
Raad waai*van hij deel uitmaak
te, in juni 1998 bevelen heeft
uitgevaardigd over de behande
ling van ki'ijgsgevangen en het
naleven van internationalever
WTC
dragen. De Raad vaardigde ook
een verbod uit op het in brand
steken en plunderen van huizen
van Albanezen en op het toela
ten van paramilitairen in Koso
vo. „Een vrijwilliger die zijn
land wilde helpen, werd naar
een reguliere eenheid doorge
stuurd. Wij hebben nooit de vor
ming van milities toegestaan,
want die steken doorgaans hui
zen in brand en doden onschul
dige mensen."
Maandag wordt het proces
voortgezet. Milosevic moet van
de rechters om 13.00 uur klaar
zijn met zijn verklaring. GPD
Een luchtfoto van het afgebrande detentiecentrum voor asielzoekers. foto Michael Crabtree/RTR
van onze redactie buitenland
LONDEN - In een detentiecentrum voor asielzoe
kers in Groot-Brittannië is gisteren na een op
stand brand uitgebroken. Medische bronnen
meldden dal zes mensen, drie asielzoekers, twee
politiemensen en een medewerker van het cen
trum, in het ziekenhuis zijn opgenomen met lichte
verwondingen.
Gisteren rond het middaguur waren nog veertig
brandweerlieden bezig met de bestrijding van het
vuur. Er zijn vex-scheidene brandhaax-den. Over de
oorzaak zijn nog geen mededelingen gedaan. De
opstand zou zijn begonnen nadat een gedetineer
de vrouw geboeid naar een ziekenhuis werd afge
voerd. Zij verzette zich tegep de handboeien en
zou bijval van andere asielzoekex-s hebben gekre
gen.
De politie arresteerde vijf asielzoekers. Bij de op
stand zouden enkele honderden mensen betrok
ken zijn geweest. Bexichten dat er bewakers in gij
zeling zijn genomen, konden niet worden beves
tigd. De schade aan het centrum bedraagt naar
schatting 56 miljoen euro.
Volgens de politie zijn enkele vluchtelingen uit
het centrum bij de plaats Bedfoi'd ontsnapt. Er
verbleven ongeveer vierhonderd mensen, terwijl
er negenhonderd plaatsen zijn.
In Groot-Brittannië wox-den vluchtelingen vast
gehouden in centx-a die zij niet mogen verlaten zo
lang hun asielverzoek in behandeling is. Er zitten
ook mensen van wie het verzoek al is afgewezen en
di^ater worden uitgezet. ANP/R.TR/AFP
In de categorie hard nieuws won
de Franse fotograaf Luc Dela-
haye de eerste prijs met een foto
van troepen van de Nooi'delijke
Alliantie in Afghanistan die
worden overvallen door Tali-
banstrijders. In de nieuwsserie
won de Amerikaan Robert
Clark met een serie van het
vliegtuig dat op de zuidelijke
WTC-toren stort.
De px-ijs voor sport gaat ook
naar een Amerikaan, Fred
Vuich, met een foto van golfspe-
ler Tiger Woods.
In de categorie algemeen
nieuws zijn de dwaze moeders
van Argentinië op het Plaza del
Mayo terug te vinden op de eer
ste plaats. De foto is in decem
ber gemaakt door de Argentijn
Caxios Barria Moraga voor La
Nacion. De eerste px-ijs alge
meen nieuwsseries gaat naar
Paolo Pellegrin uit Italië. Hij
maakte een serie van een bur
gerpatrouille met Algerijnse
antiterrorismestx-ijders.
De World Press Photo wordt ge
zien als de belangrijkste inter
nationale prijs voor persfoto
grafie. Refner ontvangt zijn
prijs en 10.000 euro op 21 april
van burgemeester Cohen van
Amsterdam. ANP
van onze redactie buitenland
AMSTERDAM - Het lichaam
van een Afghaans jongetje dat
wordt gewassen en in een doek
gewikkeld voor zijn begrafenis.
De zwart-wit foto van dit tafe
reel, gemaakt door de Deense
fotograaf Erik Refner is gisteren
gekozen tot World Press Photo
2001. Refner maakte de opname
in juni in een vluchtelingen
kamp in Pakistan voor de krant
Berlingske Tidende.
De juxy had de keuze uit 49.235
foto's van 4171 fotografen uit
123 landen. De px'ijzen in de ne
gen categox*ieën werden ver
deeld over fotografen uit negen
tien landen. Nedexiandse
fotografen wonnen geen prijs.
Veel foto's van het World Trade
Center in New York en de strijd
in Afghanistan na de aanslagen
in de Verenigde Staten vielen in
de px-ijzen. De winnende foto is
overigens voor die tijd gemaakt.
De plaat van Refner was onder
deel van een serie, die in de cate
gorie 'mensen in het nieuws, se-
ries' de tweede prijs won.
Jurvvooi'zitter Roger Hutchings
wees erop dat er vaak geen aan
dacht en geld is voor reportages
over onderdrukte volken in lan
den die niet in de schijnwerpers
staan. Fotografen die daar wer
ken geven een waarschuwing af
die de wereld ter harte zou moe
ten nemen. De serie van Refner
in een kamp met Afghanen op de
vlucht voor de Taliban, gemaakt
in juni 2001, bewijst dat.
Witte Paardsir. 1 -3
(0113)21 27 29 Goes
