m
Het groen en blauw rukt op
Mademoiselle Rivière in 99 stijlen
Hondenportretten met
een vleugje humor
Stormwaarschuwing
beter door nieuwe
indeling districten
IraPG
Strandjutten
Zierikzeese
militair beboet
voor desertie
Waterland wil
mammoetskelet
voor expositie
5 i
'QELiCHT
Landschap
kunst cultuur
Expositie
Quatre mains in
Bergen op Zoom
zaterdag 16 februari 2002
door Rinus Antonisse
DE BILT - Het KNMI gaat de
wind- en stormwaarschuwin-
gen verfijnen. Vanaf april is een
meer regionale districtsindeling
van kracht. Zeeland wordt ge
splitst in twee districten. Vlis-
singen (omvattende een deel
van de Noordzee tot en met de
Sloehaven) en Zierikzee, waar
onder de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse deltawateren vallen.
Er ontstaat hierdoor onder
scheid tussen kustwateren die
vrijwel geheel op de Noordzee
liggen, en (ruime) binnenwate
ren. Voor de kustwateren wor
den aparte waarschuwingen
gegeven voor vijf districten:
Vlissingen, Hoek van Holland,
IJmuiden, Texel en Rottum. De
ruime binnenwateren zijn ook
verdeeld in vijf districten: Zie
rikzee, Marken, IJsselmeer,
Harlingen en Delfzijl.
Het meteorologisch instituut
voert de nieuwe indeling in met
het oog op het toegenomen ge
bruik van de kustwateren door
de watersport. Ook is vooruit
gang geboekt in de voorspel
lingsmethoden, waardoor de
wind- en stormwaarschuwin-
gen nauwkeuriger kunnen wor
den afgegeven. Dat is mede van
belang, omdat het in de kustzo
ne doorgaans harder waait dan
meer landinwaarts.
De huidige districtsindeling
van de zogeheten Wind- en
Stormwaarschuwingsdienst
(WSWD) bestaat bijna dertig
jaar. Daarin is sprake van
slechts zes districten, waarbij
de ruime binnenwateren vallen
onder de Noordzeedistricten
Vlissingen, Texel en Rottum.
Volgens het KNMI zijn wind en
golven op de Waddenzee en de
Zeeuwse wateren veel minder
dan op de Noordzee. Door het
nieuwe systeem komen die ver
schillen veel beter tot hun recht.
Bovendien is door de dijk Enk-
huizen-Lelystad het vroegere
IJsselmeer opgedeeld in Mar
kermeer en IJsselmeer, wat met
name voor de binnenscheep
vaart grote gevolgen heeft.
Het nieuwe district Vlissingen
beslaat de Noordzee vanaf
Zeeuws-Vlaanderen tot en met
Goeree-Overflakkee, met inbe
grip van de rede van Vlissingen
tot en met de Sloehaven. Het
district Zierikzee heeft betrek-
king op de Westerschelde vanaf
de Sloehaven, de Oosterschelde. M
de Grevelingen, het Veersé d'
Meer, het Haringvliet en het
Hollands Diep tot aan de Moer- ni
dijkbruggen, alsook de verbin- ni
dingsvaarwegen daartussen. h
Het geven van wind- en storm- S'
waarschuwingen voor de I 11
scheepvaart is de langst uitge- g'
voerde taak van het KNMI. De I d
in Kloetinge geboren weerkun- S'
dige en oprichter van het meteo- z'
rologisch instituut (1854) C 11
Buys Ballot legde in 1857 eenre- 0
latie tussen luchtdrukverschil-
len en de sterkte van de wind I E
Hij bedacht een manier om de i d
scheepvaart te kunnen waar7 a
schuwen. Nederland begon b
hiermee in 1864 en was een van
de eerste landen ter wereld met v'
zo'n dienstverlening. Buys Bal- b
lot ontwikkelde hiervoor een
seintoestel (de aeroclinoscoop).
Radio i
Aanvankelijk werd de hele Ne- i
derlandse kust als één district
beschouwd. Begin vorige eeuw
kon een betere indeling worden 1
ingevoerd en werd de kust opge7 t
deeld in twee districten: ten 1
noorden en ten zuiden van
IJmuiden. In 1937 kwamen er
drie districten, noord, midden
en zuid en in 1972 werd de hub i
dige indeling vastgesteld. De 1
publieke radiozenders hebben
vermelding van de wind- en
stormwaarschuwing in hun -
nieuwsbulletins afgeschaft. De i
informatie is nu te vinden op de
intern et-weerpagina van het
KNMI, op NOS-teletekst (pagi
na 710) en de marifoon.
OOSTKAPELLE - Het Zeeuw?
Biologisch Museum in Oostka-
pelle gaat woensdag 20 februari
strandjutten met belangstellen
den. De start is vanaf het muse
um om twee urn". De rondleiding
duurt ongeveer anderhalf uur.
De jutter van het museum geeft
tekst en uitleg over vondsten,
zoals schelpen, veenbrokken.
De rondleiding is bedoeld voor
alle leeftijden. Aanmelden bij
het museum is noodzakelijk.
ARNHEM - Het is een voormali
ge militair uit Zierikzee duur
komen te staan dat hij eind vo
rig jaar zonder toestemming
wegbleef van zijn onderdeel. De
militaire politierechter in Arn
hem veroordeelde de 19-jarige
man vanwege de desertie tot een
boete van 240 euro. Het vonnis
is gelijk aan de eis van de officier
van justitie.
De Zierikzeeënaar besloot eind
vorig jaar zijn biezen te pakken
en uit de kazerne in het Gelderse
't Harde te vertrekken. Een
maand later meldde cle militair
zich echter weer bij de leger
plaats.
Volgens de 19-jarige was er een
goede reden om zijn standplaats
tijdelijk te verlaten. ,,Ik had er
geen zin meer in, ik wilde alles
doen als ik maar van het leger af
kon komen", luidde de verkla
ring van de deserteur.
Het was niet de eerste keer dat
de Zierikzeeënaar moest voor
komen omdat hij er de brui aan
gaf. Tot grote verbazing van zo
wel de politierechter als de offi
cier van justitie stond de man
vorig jaar ook terecht vanwege
desertie juist in de periode dat
hij zonder verlof thuis zat. De
militaire politierechter: „Me
neer heeft er blijkbaar niets van
geleerd." A PA
NEELTJE JANS - Waterland
Neeltje Jans heeft zijn zinnen
gezet op een mammoetskelet.
Het geraamte is ruim drie meter
hoog en 5,2 meter lang en weegt
ongeveer 2500 kilogram.
De huidige eigenaar, H. Breuk
hoven (Free Record Shop), heeft
het via een veiling op internet te
koop aangeboden. Waterland is
van plan een tentoonstelling
óver mammoeten en andere pre
historische zoogdieren in te
richten. Het kolossale ma-
moetskelet zou daar een welko
me bezienswaardigheid in zijn.
Voorlopig heeft Neeltje Jans het
hoogste bod uitgebracht. Of
Waterland het skelet ook daad
werkelijk naar Zeeland zal ha
len, moet morgenavond blijken:
om zes uur 's avonds sluit de vei
ling.
door Rinus Antonisse
Het is her en der in Zeeland goed te
zien. In het buitengebied wordt
heel wat overhoop gehaald. Zowel
langs de randen van de Deltawateren,
als meer landinwaarts krijgt de provin
cie een groener en blauwer aanzien.
Natuurontwikkeling, speerpunt van
Paars, moet daar voor zorgen. De plan
nenmakers gebruiken graag krachtige
omschrijvingen. Termen als groenblau
we dooradering en robuuste verbindin
gen liggen op hun lippen bestorven.
Staatssecretaris Geke Faber van Land
bouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV)
heeft heel wat uit te leggen. Dat doet ze
onder meer via twee splinternieuwe
brochures die duidelijk moeten maken
dat de nota Natuur voor mensen, men
sen voor natuur niet zomaar een papie
ren tijger is. Daaruit blijkt dat Zeeland
flink meeprofiteert van de natuur
vriendelijke wind die in de Haagse bu
relen waait. Overigens mede dankzij
het feit dat de provincie met de aanpak
van landinrichtingsplannen altijd
voortvarend bezig is geweest. Dat
werpt nu vruchten af.
Eerst maar de groenblauwe doorade
ring. In de praktij k komt dat neer op het
inrichten van een netwerk van land
schapselementen, watergangen met
(brede) oevers, moerasjes en poelen, na
tuurvriendelijke bermen, bosschages
en padenWat dat betreft is Zeeland een
behoorlijk eind op weg. Een aantal ja
ren geleden is in rap tempo de zogehe
ten Ecologische Hoofdstructuur voor
de provincie vastgelegd (recent nog
aangepast) en die vormt in feite de basis
voor het netwerk van groen en blauw.
Het is - de staatssecretaris laat niet na
dat te beklemtonen - geen eenzijdige
benadering die alleen maar op natuur
en landschap is gericht. Natuurlijk zijn
planten en dieren zeer gebaat bij uit
breiding van hun leefgebieden. Aan de
versnippering van natuur (waardoor
gebieden van het formaat postzegel en
bloempot ontstaan, waar flora en fauna
niet gedijen) wordt wat gedaan. Ook de
menselijke gebruikers van het buiten
gebied - boei-en en burgers - kunnen er
hun voordeel mee doen. Boeren door in
te haken met agrarisch natuurbeheer;
burgers door te genieten van een aan
trekkelijker omgeving.
Faber noemt het landschap van dijken
en kreken op de Zeeuwse eilanden als
prima voorbeeld van een groenblauwe
dooradering. De dijken markeren de
polders en laten de geschiedenis van de
inpolderingen zien. Lange rijen bomen
accentueren de ruimte van de afzon
derlijke polders. Kreken kronkelen als
linten door dit polderland. Ze verwij
zen naar een verleden waarin strijd te
gen het water centraal stondDe staats
secretaris vindt dat dit landschap best
een 'kwaliteitsimpuls' kan gebruiken:
het patroon van inpolderingen beter
zichtbaar maken, kreken herstellen en
een meer natuurlijk karakter geven,
aanleg van karakteristieke beplantin
gen.
Proeftuin
West-Zeeuws-Vlaanderen is de regio
waar die kwaliteitsimpuls handen en
voeten moet krijgen. Het gebied is, met
nog zeven andere in Nederland, aange
wezen als 'proeftuin'. Daar moet uitge
zocht worden wat de beste aanpak
vormt. Faber weet al hoe. „Lokale groe
peringen - zoals bijvoorbeeld een agra
rische natuurvereniging - maken onder
regie van de provincie een plan voor de
aanleg van een samenhangend netwerk
van landschapselementen. Daarbij
worden bewoners, gemeenten,
waterschap, terreinbeheerders en an
dere partijen uit de streek intensief be
trokken." De proeftuin sluit half 2003.
Naast de groenblauwe dooradering zijn
er voor verbetering van het cultuur
landschap de robuuste verbindingen
bedacht. Ook groen en blauw trouwens,
maar omvangrijker. Een verbinding
omvat een oppervlak van ongeveer
4000 hectare, minimale breedte is 1 ki
lometer. Op de kaart ontbreekt zo'n
verbinding in de Delta, maar project
leider Wim van der Hoofd verzekert dat
die alsnog ingetekend zal worden als de
provincie met voorstellen komt.
Uitgangspunt is dat de kernen van de
grote bestaande natuurgebieden nog
steeds erg ver uit elkaar liggen. Vogels
en andere diersoorten kunnen de af
standen onvoldoende overbruggen.
Bovendien vormen (spoor)wegen en
wateren onoverkomelijke barrières.
Het landschappelijk netwerk lost de
problemen maar voor een deel op. Om
de verscheidenheid aan planten en die
ren te behouden zijn meer en grotere
verbindingen nodig. Dat zijn de ro
buuste verbindingen.
Natte as
Daartoe hoort een natte as van de Dol-
lard tot in de Biesbosch. Gedeputeerde
Gert de Kok is er veel aan gelegen die as
door te trekken tot aan het Zwin. Hij
zegt dat de provincie druk doende is een
voorstel voor een robuuste Deltaver
binding uit te werken. „We zijn aan het
inventariseren en het is absoluut de be
doeling met een voorstel te komen." De
ideeën die leven over het verzachten
van de harde scheiding tussen zout en
zoet - waarvan nu in de Deltawateren
sprake is - zijn volgens De Kok uitste
kend in een robuuste verbinding in te
passen.
Groenblauwe dooradering, een kwaliteits
impuls voor het landschap. Robuuste ver
bindingen, meer samenhang in de natuur.
Brochures uitgegeven door het Expertise
centrum LNV, Wageningen.
Bloemdijken zijn een belangrijk deel van de groenblauwe dooradering van het buitengebied. archieffoto Willem Mieras
Ko de Jonge: La belle Rivière Guiseppe Desiato: Senza titolo Luigi Tola: Omaggio parallelo
door Esme Soesman
KAPELLE - 'Vera Rijgersberg.
Hondenportretten.' Zo luidt de
functievermelding op het met
sierrandjes opgetuigde visite
kaartje van de Kapelse Rijgers
berg. Het lijkt een grap en dat is
het in zekere zin ook. De schil
deres heeft geen andere preten
tie dan het geven van olijke
knipogen.
Enkele van die knipogen zijn
sinds maandag in het Kapelse
gemeentehuis te zien. Onder de
titel Blijf! exposeert de sinds vijf
jaar in Kapelle wonende Rij
gersberg verschillende honden-
portretten. Stuk voor stuk in
zware lijsten weggehangen.
Donkerhouten en zwarte lijsten
of goudkleurige van versierse
len voorziene kaders benadruk
ken de geposeerde aard van
haar olieverfwerk.
Stalen helm
Met ouderwetse kleding en ac
cessoires zijn haar modellen
opgetuigd. Een ruim in z'n vel
zittende bulldog gaat gebukt
onder een stalen helm. Een koel
rondblikkende dalmatiër is uit
gerust met hooggestrikt wit
boord en donkerkleurige jas.
Even verderop draagt een met
brede borst behepte boxer fier
GRIJPSKERKE - Van maandag
25 februari tot en met zaterdag
23 maart is in boerderij galerie
De Osseberg in Grijpskerke een
expositie te zien van schilderij
en van Ciska Dek, foto's van Pe
ter van den Hooven en keramiek
van Betsy de Jonge.
De Osseberg is open van maan
dag tot en met zaterdag tussen
14 en 17 uur.
BERGEN OP ZOOM - In de
Gertrudiskerk in Bergen op
Zoom is zondag 17 februari
quatre mains op het orgel te ho
ren. In de winterserie orgelcon
certen spelen de Roosendaalse
organisten Katrien Koeijvoets
en Marlijn Smits tegelijk op het
Ibach-hoofdorgel. Het concert
begint om 16.00 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - In de Middelburgse expositieruimte
GHL is een bijzonder project te zien waaraan 99 kunste
naars uit twintig verschillende landen hebben meege
werkt. Ze hebben allemaal het portret dat de Franse
kunstenaar Jean Auguste Dominique Ingres (1780-
1867) maakte van Mademoiselle Rivière als uitgangs
punt genomen. De enige Nederlandse deelnemer is kun
stenaar Ko de Jonge uit Vlissingen.
Uit de titel van de expositie blijkt dat niet alleen een
werk van Ingres maar ook dat van een andere Franse
kunstenaar de opzet van het project heeft bepaald. Es-
ercizi di stile heet de expositie, oftewel Stijloefeningen.
Onder die titel publiceerde schrijver Raymond Que-
neau (1903-1976) in 1947 een boek waarin een eenvou
dig, ogenschijnlijk willekeurig verhaal op 99 verschil
lende manieren wordt verteld.
Mail art
Naar analogie daarvan hebben de kunstenaarskring
Gabbiano della Spezia en het museum in het Italiaanse
La Spezia 99 kunstenaars gevraagd een eigen versie te
maken van Mademoiselle Rivière van Ingres. Geheel
volgens de principes van de mail art kreeg elke kunste
naar een uitstekende kopie van het portret op A4-for-
maat thuisgestuurd, met de vraag of daarvan iets te ma
ken viel dat kon worden teruggestuurd.
Zo ontstaat doorgaans een collectie die door de initia
tiefnemer wordt bewaard, meestal nadat ze is tentoon
gesteld. Het museum in La Spezia heeft het anders op
gelost. Ook de op deze manier ontstane collectie is weer
opgestuurd. Met veel zorg zijn replica's gemaakt van de
99 kunstwerken, waarbij steeds die techniek is gebruikt
die het kunstwerk het best doet uitkomen. Voor alle
werken zij n - in verschillende formaten - passé pa rtouts
gesneden. Het geheel is in een kist gestopt, met een sta
pel prachtige catalogi, waarin alle werken voorbeeldig
z'n sjerp en epauletten. Haar ei
gen hond, golden retriever Tom,
is doorlopend inspiratiebron
voor de Kapelse. Toch maken
rassen- en karakterverschillen
juist de dienst uit bij de tot
standkoming van haar schilde
rijen.
Honden hebben, zegt Rijgers
berg, een sterke persoonlijk
heid. En elk exemplaar ken
merkt zich door een heel eigen
karakter. Die eigenschap benut
ze bij het aanbrengen van haar
'komische noot'. Zoeken naar de
bij de dieren passende attribu
ten. Naast staatsieportretten
schildert Rijgersberg honden
puur natuur. Simpelweg van
wege hun schoonheid. In beide
gevallen zijn de achtergronden
donker en zonder opsmuk. In te
genstelling tot de gedetailleerd
Met kleding en accessoires benadrukt Rijgersberg het karakter van
de hond.
zijn gereproduceerd. Dit grote postpakket gaat nu de Expositie: Esercizi di stile, t/m 23 februari in GHL in
wereld rond. Via Italië en Finland is het in Middelburg Middelburg, do t/m za van 12-17 uur. Catalogus: 12 eu-
aangekomen. In GHL staat de aan Ko de Jonge geadres- ro.
uitgewerkte dieren. Rijgersberg
schildert puur voor zichzelf. Op
aandringen van anderen is ze nu
ook naar buiten getreden. Ei
genlijkals afsluiting van een pe
riode waarin ze alle tijd van de
wereld voor het schilderen had.
Aanstaand moederschap maakt
daaraan, vermoedt Rijgersberg,
voor een tijdje een einde. „Maar
het gaat mij er ook niet om werk
te verkopen of zo. Ik vind het wél
leuk om er reacties op te krij
gen." En dan vooral op dat
vleugje humor in haar werk.
„Mijn schilderijen zijn voor mij
geslaagd als ik iemand zie glim
lachen."
seerde kist in het midden van de tentoonstellingsruim
te, aan de wand hangen de werken (ook in de gang een
flink aantal, want niet alles past in het voormalige
schoollokaal). Net als Queneau hebben de kunstenaars
één en hetzelfde thema op een gevarieerde manier aan
gepakt. Velen hebben een directe link gelegd met de
schrijver, door woorden of letters in hun portret op te
nemen, of het portret zelfs geheel door een kleurige
tekst (Jean Dupuy) te vervangen. Anderen (Julien Blai
ne, Pawel Petasz) hebben er een (gedeeltelijk) zelfpor
tret van gemaakt.
Verknipt
Kunstenaars als Alba Savoi en Victoria Smith hebben
gezocht naar een portret van een hedendaagse
Mademoiselle Rivière. Dikwijls is het originele portret
verknipt, verdubbeld, versplinterd, opgeblazen of door
andere beeldelementen overwoekerd.
Esercizi di stile is een project dat zich uitstekend leent
voor het gebruik van de computer Omdat De Jonge erop
rekende dat flink wat kunstenaars zouden gaan 'photo-
shoppenheeft h ij bewust voor een bijna primitieve be
nadering gekozen, een combinatie van linodruk en col
lage. Dus niet een heel verfijnde computertechniek,
maar degelijk en grof handwerk. Het portret van De
Jonge, getiteld La belle Rivière, heeft nog steeds de con
touren van Mademoiselle Rivière, maar door de lijnen
van de linodruk oogt ze ook als een striptekening, ter
wijl tevens een madonna in de stijl van de Vlaamse Pri
mitieven door de voorstelling schemert. Om duidelijk te
maken waarvandaan hij zijn werk heeft ingezonden,
heeft De Jonge op de achtergrond de Lange Jan afge
beeld.
Zo heeft Mademoiselle Rivière er 99 eigenaardige zusjes
bijgekregen.
Expositie: Blijf! t/m 8 maart in
de hal van het gemeentehuis in
Kapelle, ma en woe 9-16 uur, di
en vrij 9-13 uur en do 9-18 uur.
Fernando Aguiar: Tears
