PZC
Verlegen Sta rustig voor aap
Kunst met humor
in De Bewaerschole
Bij aanvang staat niets vast
14
ELICHT
Schroom
lezers schrijven
kunst cultuur
JSF
Pfrommer
Fortuyn VI
Fortuyn VII
Valkenier
Veer
Horeca
vrijdag 15 februari 2002
door A.J. Snel
Zie hem daar staan in de deurope
ning. Hij kijkt rond, op zoek naar
bekenden, en zijn wanhoop groeit.
Welzeker, het ziet er gezellig uit met al
die kwebbelende mensen, maar hij
kent hier slechts de gastheer en gast
vrouw en die zijn allebei druk in ge
sprek. Ze hebben hem niet zien arrive
ren. Wat moet hij? Als hij eenmaal
maar een glas in de hand heeft en een
klauw kan slaan in de bak pindano
ten, dan kan hij zijn mond volproppen
en dan kan hij natuurlijk niet praten.
Dat zal iedereen normaal vinden.
Maar voor hij zover is, oooh wat is hij
verlegen.
Hij staat alleen; maar niet heus. Vol
gens Roeland Schweitzer is uit onder
zoek gebl eken dat tachtig procent van
de mensen last heeft van verlegenheid
en zeven procent voelt zich altijd en
overal beschroomd. Schweitzer kan
het weten. Hij is zelf verschrikkelijk
verlegen geweest en heeft daar een
boek over geschreven. De reclame
man heeft ei-voor gekozen als verslag
gever van zijn eigen bedeesdheid op te
treden. Hij heeft zijn bevindingen en
adviezen vervat in het werkje 'Nooit
meer verlegen'. Een cadeautje voor de
verlegen kennis die verder alles al
heeft. Waarbij het overigens de vraag
is of die baat zal hebben bij bestude
ring van de raadgevingen, die voor
een deel pure nonsens zijn. Dat erkent
hij overigens ruiterlijk en zonder eni
ge schroom.
Er wel is hoop voor de verlegenen dei-
aarde, zo meldt de auteur. De Vereni
ging van Verlegen Mensen, gevestigd
te Beneden Leeuwen, stelt dat veertig
procent van de mensen erin slaagt de
verlegenheid een beetje onder de knie
te krijgen. Niettemin, Schweitzer, die
de indruk wekt over een te positieve
instelling te beschikken, meent dat
verlegenheid altijd nog een grote eco
nomische schadepost oplevert, omdat
Een boekje om de schaamte te verbergen.
verlegen mensen hun briljante ideeën
voor zich houden. Ook om die reden
moet het percentage omlaag en de
schrijver draagt daaraan graag een
steentje bij.
Wondermiddel
De auteur raadt timide mensen aan
het wondermiddel van het rollenspel
te benutten en daarbij voor een hoge
status te kiezen. „Speel dat u bankdi
recteur, minister-president, oma
en/of koningin bent. De eventuele an
dere is slechts bankklerk, vice-presi
dent, ambtenaar der derde klasse of
kamermeisje/lakei. De een is belang
rijk en de ander niet." Schweitzer
geeft de raad de rol van die eventuele
ander te laten spelen door de eigen
echtgenote of echtgenoot en daar
heeft hij geheel en al gelijk in. Voor
zo'n spel heeft men een geliefde nodig.
foto Ruben Oreel
De harde buitenwereld kan wel eens
heel kribbig reageren als de verlegen
persoon voor een hoge status kiest.
De bleue mens doet er verstandig aan
flink te oefenen voor hij of zij een las
tig telefoongesprek voert of een
speech houdt tijdens een etentje. De
training kost veel energie en tijd,
maar niets zeggen tijdens een tele
foongesprek slaat natuurlijk nergens
op en altijd maar je mond houden ter
wijl anderen steeds geweldig geestige
toespraken houden, dat leidt tot een
kommervol bestaan.
Verlegenheid over seks moet volgens
Schweitzer niet overwonnen worden.
Dat kan helemaal geen kwaad, meent
hij. „Houden zo." Anders ligt het met
afstandelijker contacten. Verlegen
mensen hebben daar de grootste
moeite mee, maar ze moeten hun
schroom overwinnen, anders lopen ze
grote hoeveelheden levensvreugde
mis. De auteur van 'Nooit meer verle
gen' meent dat schuwheid kan wor
den bedwongen door lid te worden
van discussieclubjes, hobbyclubjes of
leesclubjes of door in georganiseerd
verband te musiceren, te zingen of te
sporten. Hier lijkt de schrijver de
hand wat te overspelen. Immers, ver
legen mensen zullen het niet zo een
voudig vinden om zich te melden bij
een club of vereniging. Het was aardig
geweest als in het boekje wat tips zou
den zij n gegeven over de man ier waar
op de teruggetrokken mens barrières
neemt die tussen hem en de pingpong-
vereniging lijken te zijn opgeworpen.
Joker
Je moet, als je gebukt gaat onder ver
legenheid, volgens Schweitzer ge
woon iets ondernemen, genieten van
het leven en beslist niet bang zijn om
voor joker te staan. Alweer een raad
geving waar beschroomde mensen
vermoedelijk weinig aan hebben.
Voor aap staan, dat wil je natuurlijk
juist niet als je verlegen bent. Een
schuchter mens begint niet zomaar op
straat aan een vreugdedans. Evenmin
begint hij zomaar met wildvreemde
over iets te praten. Roeland Schweit
zer kan zijn lotgenoten wel proberen
op te jutten, maar hij had toch beter
voor ogen moeten houden dat zijn
doelgroep niet is samengesteld uit
flierefluiters en zieltjes zonder zorg.
Het gaat om die mensen die eindeloos
in de deuropening blijven staan, zoe
kend naar die ene bekende die een
woord van welkom zal spreken. En die
ene bekende kon wel eens het hoofd
afwenden, want hij heeft de ervaring
die hij met zo 'n verlegen type heel snel
uitgepraat is. Met wat kritische kant
tekeningen kan de aanschaf van
'Nooit meer verlegen' toch worden
aanbevolen. Het levert tenminste één
contact op met iemand van de boek
handel en het boekje zelf kan goed
voor het gezicht gehouden worden
door wie zich voor het een of ander
schaamt.
Nooit meer Verlegen. Uitgeverij De Kern,
Baarn. ISBN 90 25 08261.13,59 euro.
De expositie in de Bewaerschole met werk van Edith Madou en Jenny van Herwijnen wekt vro
lijkheid op.
foto Marijke Folkertsma
door Ali Pankow
BURGH-HAAMSTEDE
Edith Madou biedt vissen een
prominente plek in haar drie
dimensionaal werk. Jenny
van Herwijnen geeft met olie
verf op het witte doek opmer
kelijke interpretaties weer.
Beide kunstenaressen expose
ren op dit moment in De Be
waerschole in Burgh-Haam-
stede. Het is een expositie die
de bezoeker een beetje vrolijk
maakt.
Madou uit Roermond maakt
keramische vissen en combi
neert die met hout, textiel,
glas en oude voorwerpen. Dat
levert verrassende beelden op
en de titels die ze haar kunst
werken geeft, zijn dan net het
extraatje dat een glimlach op
wekt. Tragisch verbond bij
voorbeeld noemt zij een serie
fel gekleurde scholletjes, bij
een gehouden met touw in een
houten bun. Ze verzacht er de
tragiek wat mee. Een ouder
wetse nachtspiegel bomvol
kleine keramische blauwe
visjes kreeg de titel
'L'Espérance en in de zieken-
huispo met deksel gaat ge
deeltelijk een forse bruine
tong schuil. Make my day is de
naam die Madou eraan geeft.
Haar vissen blijken een uni
verseel teken van leven, bren
ger van geluk en verbeelding
van het lot. Haar kunstwer
ken geven uiting aan bruisen
de fantasieën en bizarre ver
zinsels.
De beelden van Madou sluiten
naadloos aan bij het werk aan
de wanden van Jenny van
Herwijnen uit Bergen op
Zoom. Zij schildert met olie
verf in een veelal magisch-
realistisehe stijl. Haar miniti-
eus preciese weergaven op te
gen een egaal gekleurde ach
tergrond zorgen voor mooie
contrasten. Ook haar titels
zijn veelzeggend. Lijntje naar
boven bijvoorbeeld is een
schilderij van een marmeren
bureau met daarop een Maria-
beeldje en een nostalgische te
lefoon.
Heel subtiel weet ze de tand
des tijds weer te geven met de
af bladering van het beeldje en
het hier en daar weggesleten
omhulsel van het telefoons
noer. Diezelfde subtiliteit is
waar te nemen op haar schil
derij De Tollenaar. Het oude
stukje speelgoed, een bromtol,
is het aanzien zeker nog
waard, maar de kleine roest
plekjes verraden wel zijn lan
ge bestaan.
Vrouwenleven I en II staat
voor twee schilderijen met de
bekende blauwwit geblokte
keukendoek. De ene in combi
natie met babypoeder van Pu-
rol en Zwitsal, de ander samen
met een oude, zware strijk
bout.
Veelzeggend is ook haar werk
'Reiziger'. Het toont een
meeuw boven het strand bij
een paal waar een koffer en
een paar oude schoenen staan.
Het zou de halte van tram of
bus kunnen zijn. Weggaan
lijkt verstandig, want de lucht
boven het strand ziet er drei
gend uit. Opvallend hier weer
is het contrast tussen de gesti
leerde achtergrond en de ge
detailleerd weergegeven kof
fer en schoenen.
De expositie in de Bewaerschole
is tot en met zaterdag 2 maart ge
opend van dinsdag tot en met za
terdag tussen 13.30 tot 16.30 uur.
door AnitaTournois
CLINGE - Het werk van Rijnhard Schregardus en
Herman Bisschop, dat geëxposeerd wordt in Ga
lerie Esprit, vult elkaar goed aan. Beide kunste
naars maken gebruik van gedekte tinten, struc
tuur en werken van binnenuit. Gedachten en
fantasieën worden toevertrouwd aan de materie,
niets staat bij aanvang vast.
Schregardus laat zich inspireren door de oude
Grieken; mythologische verhalen over goden en
godinnen, helden, wachters en sfinxen. „Wat die
bij mij oproepen, vertaal ik naar vormen in mijn
schilderijen en beelden. Mijn bewegingen zijn het
werktuigen zo ontstaat een nieuw verhaal, een ei
gen mythe", aldus de kunstenaar.
In zijn schilderijen combineert hij verf met zand
en lijm. Zo krijgt het werk een korrelige structuur,
reliëf, waarin Schregardus kleur aanbrengt met
acryl. Door vormen middels een spontane lij nvoe-
ring en krassen te veranderen en de gekozen wijze
van versieren en legt hij een verborgen schoon
heid. Dit is duidelijk waar te nemen in drie ten
toongestelde drieluiken, De Drie Gratiën, die de
mannelijke gratie prijsgeven.
Wachters
Keramische beelden van deze kunstenaar, waar
bij armen en benen ontbreken, lijken op wachters.
Zij hebben een strenge, maar ook kwetsbare en
dromerige blik en vertonen enige gelijkenis met
het gelaat van de kunstenaar. Zelfportretten?
Schregardus: „Zo heb ik het zelf nog nooit beke-
I
ken." Koppen zijn getooid met horentjes, hoofd
deksels of hebben oren van katten of geiten. Op
vallend zijn de versmeltingen van mens en dier of
mens en voorwerp, zoals in een sculptuur van
twee personen die samen een gondel vormen. Mo
menteel is Schregardus in de ban van maskers,
waarmee hij aan een nieuw project werkt. Gedek
te tinten hebben zijn voorkeur.
Die voeren ook de boventoon in het werk van Bis
schop, al brengt deze soms accenten aan in rood of
wit. Hij maakt bij het vervaardigen van zijn crea
ties hoofdzakelijk gebruik van gemengde tech
nieken.
Papier, karton, verscheurde foto's, veren, stof, ju
te; al deze materialen worden benut. Geplooid,
gevouwen of gekrast ontstaat een boeiende struc
tuur en valt er veel te zien en te ontdekken.
Enkele grotere werken van zijn hand zijn uitge
voerd in acryl op doek. Evenals bij de stukken in
gemengde technieken ademen de werken een
sfeer van fossielen, van vergankelijkheid.
Op de vraag, hoe zijn werk tot stand komt, opent
Bisschop een notitieboek en legt uit: „Kunst is
constant oorlog voeren. Iedere vraag roept weel
een wedervraag op. Ik begin te werken zonder
vooropgezet plan. Zo moet de kijker ook kijken,
het in zich opnemen zonder vooropgezette idee-
en". Hoe het kan dat zijn werk rust uitstraalt,
maar het tegenovergestelde laat zien? „Mijn werk
is geordende chaos."
Tentoonstelling t/m 10 maart in Galerie Esprit. Graven
straat 99 in Clinge. Openingstijden do. t/m zo 13.30 -
17.30 uur donderdagavond ook 19.00 -21.00 uur
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Sculptuur van Schregardus. Bisschop maakte voor zijn werkstuk gebruik van een gemengde techniek.
foto Camile Schelstraete
Nedeland doet mee aan de JSF
ontwikkeling. Gezien de ge
compliceerdheid en mogelijk
heden van dat vliegtuig is men
nog al benauwd voor het mate
riaal van de tegenpartij. Wie is
dat dan? China, Rusland? Daar
proberen we net betrekkingen
mee aan te knopen en pogen we
ze bij ons kamp te integreren.
Het wordt een beetje verstoord
door het opzeggen van verdra
gen door onze bondgenoot en
bevrij der maar goed. Betreffend
de JSF, we hebben al een beetje
ervaring met gecompliceerde
gevechtshelicopters, alleen
jammer dat we de infrastruc
tuur waarin deze vliegtuigen
functioneren niet voldoende
naar onze hand kunnen zetten.
Zodoende moeten we het mate
riaal vanuit een buurland (met
een Hilton hotel) op afroep in
zetten.
Amerika heeft die wel, legt bv
even een vliegveld aan. Voor in
lichtingen, software, onderde
len zijn we volledig afhankelijk.
We moeten eens kijken naar de
Russische vliegtuigen, zijn een
stuk eenvoudiger en kunnen
ook nog a.h.w vanuit een aard
appelveld opereren en zijn of
dreigen zo effectief te zijn dat
we een JSF vliegtuig nodig den
ken te hebben om ze de baas te
blijven.
We zien al enige tijd dat de com
binatie van landen van het oost-
blok en het westen voor het pro
duceren van schepen, machines
enz. succes heeft om betaalbare
producten op de markt te bren
gen. Dat moet men ook doen
voor de defensie-industrie
G. Fongers
Roompot 9
Arnemuiden
Leen Pfrommer merkt in zijn
rubriek in de PZC van 12 febru
ari op dat een tijd van 33 secon
den op de 500 meter schaatsen
voor mannen onmogelijk is en
dat wat Henk Gemser hierom
trent zei 'grote nonsens was'.
Wellicht is het aardig om te ver
melden dat Leen Pfrommer in
1987 in zijn boek Schaatsen
Compleet Leerplan voorspelt
dat het uiteindelijke wereldre
cord op de 5000 meter voor
mannen 6 minuten en 32 secon
den zal bedragen. Inmiddels is
het wereldrecord al 18 seconden
scherper gesteld.
F.A. Provoost
Begonialaan 20
Oostkapelle
Waar Pim Fortuyn voor staat
wordt steeds duidelijker. Voor
WD- en USA-politiek zonder
sociale camouflage. Haalde
WDsamen met CDA, als eerste
Turkse en Marokkaanse arbei
ders naar Nederland, nu pro
beert men het gevolg, groot
schalige Islam, in de schoenen te
schuiven van 'links'-Neder-
land.
Achterlijk noemt Fortuyn de Is
lam. Achter in sociale ontwik
keling zou juister zijn, maar dat
scoort niet. Zo 'achter' was Eu
ropa immers vroeger ook.
Vierendelen, radbraken enzo
voort op gezag van 'gelovigen'
die dwingend voorschreven ook
'gelovig' te zijn. Volgzaam zijn
aan wat 'boven je gesteld is'.
Door God, die nog nooit is aan
getoond, maakt men nog altijd
eenvoudigen wijs. Door de bo-
venstaanden zelf is zonneklaar.
Vroeger gold de spierkracht, nu
de kennis die men intellectueel
noemt, maar louter in dienst
staat van het egoïsme. Met uit
sluiting van het intellect dat
zich ten dienste stelt van kwali
teit, van moraal, van naasten
liefde. Dat is immers sinds
Plitler de nieuwe duivel: het so
cialisme, liefst communisme ge
noemd, lasterend dat het een
lieve lust is. Het intellect kon
zich vrij ontwikkelen omdat de
zweep, die over de arbeiders
werd gelegd op gezag van 'bid
den en werken', tijd vrijmaakte
voor de 'bovenlaag'. Werken en
nog eens werken. En als je moe
bent: bidden, niet nadenken.
Fortuyn wordt direct bijgestaan
door advocaten en notarissen.
Ach, welke topcrimineel niet?
De kosten worden verhaald
op..., niet op de machtigen. Niet
op hen dus die Fortuyn dik be
taalden voor zijn lezingen voor
de 'managers'.
Arie Bilius
Veerseweg 101
Veere
Toen de zwaargewichten uit
Den Haag na de feestelijkheden
in Amsterdam uit hun roes wak
ker werden, schrokken zij zich
rot. Daar was daareven een vent
opgestaan die na peiling 22 ze
tels kreeg toebedeeld, dat was
nog nooit gebeurd. Onmiddel
lijk werd zwaar geschut in stel
ling gebracht om te voorkomen
waar zij al jaren bang voor zijn.
Zijn eigen partijgenoten hebben
er nog een schepje bovenop ge-
daan en zullen daar vermoede-
lijk de vruchten niet van pluk
ken.
Wat veel Nederlanders denken
en niet duiven uitspreken kon
men dagelijks waarnemen. Men
is bang van discriminatie be- j
ticht te worden, in een land
waar vrijheid van meningsui
ting hoog in het vaandel staat.
Als de zwaargewichten willen
weten wat de Nederlander
denkt en niet durft uitspreken I
stel ik hen voor bij de
eerstvolgende verkiezing het
stembiljet of machine uit te j
breiden met een regel voor of te
gen, dat zullen zij waarschijn-
lijk ook niet durven. Dan kun- 1
nen zij gelijk waarnemen wat zij 1
in acht jaar naar zijn moer heb
ben geholpen.
Th. J. Izeboud
Falckstraat 96
Vlissingen
In de PZC van zaterdag 9 febru
ari j.l. stond een artikel over de
'Oehoe-man', de heer Van Maa-
ren uit Wolphaartsdijk. Zijn
verhaal werd gebracht op een
wijze die onverenigbaar is met
de huidige natuur- en vogelbe
scherminggedachten. Het meest
verontrustende aan het artikel
vond ik de uitgesproken lak aan
de Nederlandse Vogelwet, die
verbiedt vogels opzettelijk te
verstoren, doden en te vangen.
Een serieuze valkenier hoort
heel goed te weten wat wel en
niet mag. Uit zijn verhaal blijkt
dat hij hier geen boodschap aan
heeft. Hij geeft te kennen dathij
jonge roofvogels die uit het nest
zijn 'gevallen', meeneemt, zelf
opvoedt en in zijn collectie op
neemt. Deze handelingen zijn al
vele jaren ten strengste verbo-.
den. Als valkenier zou je beter
moeten weten en dergelijke
handelingen zeker niet via de
pers stimuleren. In het verleden
is gebleken dat dit een aanzet
voor velen kan zijn om zelf ille
gaal roofvogels uit nesten te ha
len en ze vervolgens zelf op te
voeden. De roofvogelpopulaties
in Nederland hebben zich de
laatste jaren hersteld en hetis
tegenwoordig mogelijk ook in
Zeeland te genieten van roofvo
gels. Let wel: roofvogels in de
vrije natuur en niet de zielige
vogels tijdens een roofvogel
show.
Gerwin Geertse
Reigershoutstraat 33
Grijpskerke
Als fietser heb ik niet om de
Westerscheldetunnel gewaagd.
Daar heeft de politiek voor ge
zorgd, want men dacht dat dit
beter is voor de automobilist.
Zodra de Westerscheldetunnel
opengaat vervallen de huidige
veerverbindingen over de Wes-
terschelde. Ter compensatie
voor fietser en voetganger komt
het fiets/voetveer (PZC 9-2).
Compensatie: maar niet finan
cieel. Volgens de huidige inzich
ten moeten fietser en voetgan
ger er veel meer voor betalen
dan nu. Dat is onredelijk. De
huidige ververbindingen vallen
weg omdat er zonodig een tun
nel voor de auto moet komen.
Dan dient het autoverkeer dat
gebruik maakt van de tunnel het
exploitatietekort van het fiets-
/voetveer via tol te betalen.
Compensatie: ook in dienstver
lening? De leden van de Provin
ciale Staten van Zeeland zoeken
naar mogelijkheden tot versor
bering van de dienstverlening
door het fiets/voetveer
(PZC 9-2). Is dit het begin dat
het fiets/voetveer wordt opge
doekt? Natuurlijk niet opeens,
maar zo na de volgende verkie
zingen?
Wat moet is dat de fietser/voet
ganger volgens de huidige mo
gelijkheden en tarieven over de
Westerschelde kan blijven gaan. j
Dit is compensatie en niks an
ders.
W. N. Osterman
De Kempenaerstraat 2
Vlissingen
Hij draagt geen oorbellen, heeft
kort haar, nergens tattoos en
zelfs woongelegenheid heeft hij
niet nodig. Toch kwam mijn
man niet voor horecawerk in
aanmerking. Na een reorgani
satie op zijn werk, wat hij met
plezier 35 jaar heeft verricht,
probeerde hij nog aan de slag te
komen in verband met zijn
SUM-uitkering. Menig keer!
heeft hij gesolliciteerd in de ho
reca. Sommige horeca-onder-
nemers nemen niet eens de
moeite te reageren.
Maar het is de leeftijd die een rol
speelt! Al zou je aan alle eisen
voldoen dan nog willen/moeten
ze je niet eens. Gemotiveerd
personeel daar heb je wat aan en
dan geeft het toch niet of je lang
haar, oorbellen enzovoort
draagt.
Gerda de Ridder
Sterk enburg 26
Vlissingen
1
