Enron gebruikte
fiscus Nederland
PZC
Aids kan stuikelblok Mbeki worden
Bedrijf richtte dochters op
Ierse verdachte
van aanslag vast
Copiloot slaat
lastige passagier
neer met bijl
Argentinië zet
mes in aantal
Kamerleden
Bisschop zet Spaanse priester uit
ambt wegens homoseksualiteit
Benauwde momenten op de kermis
Fietsen door Bogota
Helikopter stort neer in Tsjetsjenië
Cannabis tegen stress
Kerncentrale Tsjechië tijdelijk stil
Lijken gevonden in grot in Rome
Beeld Thatcher toch in Lagerhuis
VS verklaren conventies
van Genève alleen van
toepassing op Taliban
Belgische leger
zou smeergeld
hebben gekregen
Milosevic eist bijstand
bij Nederlandse rechter
vrijdag 8 februari 2002
van onze redactie buitenland
AMSTERDAM - De met veel ge
raas omgevallen Amerikaanse
energiegigant Enron heeft op
grote schaal Nederland ge
bruikt als belastingparadijs.
Volgens gegevens van beurs-
waakhond SEC (Securities and
Exchange Commission) zette
Enron in ons land ruim 14b
dochterbedrijven op, zoals En
ron Colombia Energy.
Nederland heeft voor buiten
landse bedrijven een aantrek
kelijk belastingklimaat. Dat uit
zich onder meer in een omvang
rijk internationaal verdragen-
netwerk en een vaak gunstig
uitpakkende manier van bere
kening van de belasting. In ons
land zijn of waren dan ook klin
kende namen te vinden, zoals
Gucci of Pirelli.
Postbus
Het gaat veelal om sterk admi
nistratief getinte bedrijfjes.
Hoewel niet altijd gesproken
kan worden van postbusmaat
schappijen, komt het aantal
personeelsleden veelal niet ver
der dan een directeur en een se
cretaresse. De gebruikte con
structie werkt als volgt. Een
Amerikaans bedrijf richt in Ne-
LONDEN - De Noord-Ierse po
litie heeft een 33-jarige man ge
arresteerd wegens vermeende
betrokkenheid bij drie bomaan
slagen de afgelopen maanden in
Birmingham en Londen.
Dat meldt de BBC. Voor het
hoofdkwartier van de BBC ont
plofte een van de bommen. Nie
mand raakte gewond.
De verdachte is overgebracht
naar Londen, waar hij in verze
kerde bewaring is gesteld. De
aanslagen worden toegeschre
ven aan de The Real IRA.Dat is
een radicale afsplitsing het IRA.
ANP/RTR
BUENOS AIRES - De copiloot
van een Amerikaans passa
giersvliegtuig heeft gisteren een
passagier die de cockpit wilde
binnendringen, neergeslagen
met een bijl. Dat heeft een pas
sagier van het toestel verklaard
tegenover omroepbedrijf CNN.
Het vliegtuig van de Ameri
kaanse maatschappij United
Airlines was onderweg van Mia
mi naar de Argentijnse hoofd
stad Buenos Aires. De passa
gier, een Uruguayaan, stond
enkele turen na de start op en be
gon op de deur van de cockpit te
bonken. Hij eiste een gesprek
met de bemanning.
Toen de deur het dreigde te be
geven, ontstond een worsteling
tussen de bemanningsleden en
de boze passagier. De copiloot
maakte daar met een flinke klap
een einde aan.
De bewusteloze man werd te
ruggesleept naar zijn stoel en
stevig vastgebonden. De piloot
waarschuwde de luchthaven
Ezeiza in Buenos Aires, zodat de
luchthavenpolitie bij aankomst
klaarstond om de indringer mee
te nemen.
Over de motieven van de Uru
guayaan is niets bekend. Ook
konden de autoriteiten in Bue
nos Aires niet zeggen of de man
gewapend was. United Airlines
heeft de politieorganisaties FBI
en Interpol ingelicht over het in
cident. DPA/AFP/RTR
BUENOS AIRES - De Argen
tijnse regering en de gouver
neurs van alle provincies zijn
het er over eens geworden dat
het aantal leden van het parle
ment en alle andere vertegen
woordigende lichamen met een
kwart wordt teruggebracht.
De maatregel is bedoeld om de
regeringsuitgaven terug te
brengen. Argentinië kampt met
een schuld van 162 miljard euro.
De Kamer van Afgevaardigden
telt nu 257 leden en de Senaat 63
leden. Volgens een woordvoer
der zijn de regering en de gou
verneurs het er ook over eens
dat de verkiezingen voor het na
tionale parlement voortaan
eens in de vier jaar worden ge
houden. Nu wordt elke twee
jaar de helft van de parlements
leden gekozen. Voor zo'n veran
dering is een veel tijd kostende
wijziging van de grondwet
noodzakelijk. DPA
derland een dochter op. Deze
dependance verstrekt een le
ning aan bijvoorbeeld een
Colombiaanse tak van de Ne
derlandse dochter. De Colombi-
anen mogen de betaalde rente
over die lening van de winst af
trekken. In Nederland wordt
wel belasting betaald, maar dan
wel op gunstige voorwaarden.
Voormalig financieel-directeur
van Enron, Andrew Fastow,
heeft gisteren de lippen stijf op
elkaar gehouden. Hij weigerde
vragen te beantwoorden van de
leden van een onderzoekscom
missie van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden. Fas
tow zei zich te beroepen op zijn
grondwettelijk recht geen ver
klaringen af te hoeven leggen
die belastend voor hem kunnen
zijn bij een eventueel strafpro
ces. ANP/AFP/RTR
door Henk van den Boom
BARCELONA - De Spaanse
pastoor José Mantero mag het
priesterambt niet meer uitoe
fenen, omdat hij openlijk
heeft gezegd dat hij homosek
sueel is. Zijn baas, bisschop
Noguer heeft hem gisteren de
wacht aangezegd.
Het probleem is niet zo zeer
dat Mantero homoseksueel
geaard is, vindt de kerkvorst,
want er zijn wel meer mensen
die 'aan deze ziekte lijden'. De
pastoor mag er volgens de
prelaat alleen niet mee te koop
lopen, en dat heeft hij wél ge
daan. De 39-jarige homopas
tor zegt dat hij zich door het
geloof zelf verplicht voelde
om zijn parochianen in Val-
verde de Camino, een dorpje
in het zuiden van Spanje,
deelgenoot te maken van zijn
geaardheid.
Zijn bekentenis zou niets te
maken hebben met een plotse
linge verliefdheid. „Net zo
goed als God me heeft geroe
pen tot het priesterschap, zo
heeft hij me ook aangezet om
deze stap te nemen."
Bij deze ene ontboezeming in
de eigen parochiekerk bleef
het natuurlijk niet. Een heel
mediacircus, inclusief CNN,
reisde af naar het dorp om het
verhaal van de homoseksuele
zielenherder op te tekenen.
„Ik ben heus niet de enige", zei
hij voor de camera's. „Ik zou
een lange lijst van collega's
kunnen opstellen die ook gay
zijn."
Mantero zit nu wel in de pro
blemen. Behalve dat hij geen
priester meer mag zijn, heeft
hij ook geen inkomen meer.
Maar zijn parochianen heb
ben al laten weten, dat ze hem
niet zullen laten verhongeren.
Ze staan vierkant achter hun
pastoor. GPD
AALST - Kermisbezoekers kwamen gisteren vastte zitten in de Space Roller, een attractie op de kermis in het Vlaamse Aalst. Reddingswerkers en politiemensen hielpen de
ongelukkigen om weer beneden te komen, nadat ze drie uur in hun stoeltjes hadden zitten wachten op de bevrijding uit hun benarde positie. foto Lieven van Assche/EPA
door Eelco van der Linden
PRETORIA - Het Zuid-Afri
kaanse parlement heropent
vandaag de poorten en presi
dent Mbeki zal zijn 'State of the
Nation' uitspi-eken. De druk op
de man, die in 1999 het roer
overnam van Nelson Mandela,
is immens. „Als Thabo nu niet
aids de oorlog verklaax-t en ba
nen creëert, heeft hij in dit land
geen politieke toekomst meer",
stelt dagblad The Star
Het beeld van Mbeki is niet ver
anderd: onbegrepen in eigen
land, maar excellerend daar
buiten. Hij was prominent aan
wezig op het Wereld Econo
misch Forum om zijn Mai-shall-
plan voor Afrika aan te prijzen.
En er wordt geluisterd. Het her
stelplan is het gespi'eksonder-
werp voor zowel px-emier Blair,
die dezer dagen door West-Afri-
ka reist, als pi-esident Chiraq,
die met 12 Afrikaanse staats
hoofden om de tafel zit. Eén
ding blijft, ook voor de buiten-
wei'eld, een raadsel: Mbeki's
twijfel over de relatie tussen hiv
en aids, en zijn weigei'ing medi
cijnen op grote schaal te ver
strekken. Het schaadt zijn ima
go. maar ondergraaft ook het
principe van zijn eigen opvat
ting dat als Afrika zorgt voor
goed bestuur, de buitenwereld
investeringen zal doen.
Ook in New York begreep men
niet waarom je met zeker vijf
miljoen geïnfecteerde onderda
nen, niet het roer omgooit.
Zuid-Afrika werd aangeraden
aanvragen in te dienen voor gel
delijke steun bij de internatio
nale steunfondsen. Het com
mentaar van de naar de VS mee
gereisde minister van Financi
en, Trevor Manuel, dat geld niet
hei, probleem is, vergrootte het
ongeloof en deed het thuisfront
bijkans ontploffen.
Thuis is inderdaad alle geduld
op. Ondanks een gerechtelijke
uitspr-aak, artsen die rebelleren
en partijgenoten die steeds va
ker zwichten voor de druk van
de publieke opinie, blijft de re
gering bij haar omstreden
standpunten. Vooral het veto
over het toedienen van de goed
kope medicijnen aan seroposi
tieve zwangere vrouwen, wordt
niet meer geaccepteerd. „Hij
(Mbeki) moet nu absoluut plan
nen aankondigen voor het red
den van onze ongeboren kinde
ren", schrijft het dagblad The
Star.
Zal hij het doen? Niemand die
het weet. Mbeki is erg koppig,
maar ook een politicus. Hij zal
het opinieonderzoek gezien
BOGOTA - Burgemeester Antanas Mockus van
Bogota (1) en de Nederlandse ambassadeur
Tennis Kamper fietsen door de Colombiaanse
hoofdstad. Miljoenen inwoners van Bogota
wandelden, fietsten, skeelerden of maakten
gebruik van het openbaar vervoer tijdens de
gisteren gehouden autoloze dag.
Voordat de twee heren op de fiets stapten,
vroeg een verslaggever aan Kamper of hij van
tevoren had geoefend. „Ik ben een Nedexdan-
der", antwoordde de diplomaat met een glim
lach. „Ik ben praktisch geboren op de fiets."
Op de autoloze dag mochten bussen en taxi's
blijven rijden, maar konden bestuurders van
privé-wagens een boete van 52.000 peso's
(27 euro) vei*wachten. De autoloze dag, die al
ternatieve vervoermiddelen moet promoten en
de smog moet verminderen, is dit jaar voor de
derde keer gehouden.
foto Ariana Cubillos/AP
MOSKOU - Door het neerstorten van een Russische helikop
ter bij de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny zijn gisteren acht
inzittenden gedood. Dat heeft een woordvoerder van de Rus
sische geheime dienst FSB gezegd. De twee mensen die het
ongeluk overleefden raakten zwaargewond.
Volgens de FSB stoi-tte de helikopter neer van een hoogte van
vijftig meter, kort nadat het toestel was opgestegen. Bij het
raken van de grond ontstond een explosie. Het toestel was be
trokken bij een zoekactie naar een andere helikopter, met drie
inzittenden, die sinds 3 februari wordt vermist. Op 27 januari
stortte in Tsjetsjenië ook al een Russische heli neer, met aan
boord veertien militairen, onder wie twee generaals. AFP
LONDEN - Vakbondsvrouwen in Groot-Brittannië hebben
een nieuw argument aangevoerd om cannabis in hun land te
legaliseren. Zij vinden dat de drug vrij verkrijgbaar moet zijn
om sti-ess tegen te gaan. Bij cle komende vergadering van de
vrouwenbond van de grootste vakbond van Engeland, Uni
son, komt het onderwerp aan de ox-de. „Cannabis kan door
vrouwen gebmikt worden om zonder calorieën werkstress
kwijt te x-aken", heet het. Dit in tegenstelling tot andex-e ont
spanners als bijvoox-beeld alcohol en chocolade. ANP
PRAAG - In de omstreden Tsjechische kerncentrale Temelin
heeft het beveiligingssysteem gisterochtend de eerste reactor
stilgezet. Dat gebeurde tijdens een reguliere test van het 'se
cundaire', niet-nucleaire systeem. De oorzaak bleek een de
fect aan een schakelpaneel. Inmiddels draait de ï-eactor weer.
Sinds Temelin in oktober 2000 in gebimik werd genomen, is de
kerncentrale herhaaldelijk stilgelegd wegens mankementen.
De kerncentrale staat op ongeveer 60 kilometer van de grens
met Oostenrijk. Vanuit dit buurland en Duitsland wordt
voortdurend aangedrongen op sluiting. DPA/AFP
ROME - In Rome is een vei'borgen grot ontdekt met daarin
ovex-blijfselen van tientallen Duitse militaix-en uit de Tweede
Wereldoorlog.
Romeinse kranten meldden gisteren dat het gaat om een mas
sagraf dat tien meter onder de grond ligt. Voordat Rome in
1944 door de Geallieerden wex-d bevit jd, hebben de militairen
er vermoedelijk geschuild voor een luchtaanval. De grot, aan
de zuidwestelijke rand van de stad, moet door een bom zijn
getx-offen, waardoor de Duitsers ingesloten zijn geraakt. Naar
verwachting liggen er ook een vrachtwagen, wapens en ander
oox-logstuig onder de grond. DPA
LONDEN - Het Britse Lagei'huis heeft zijn reglementen ge
wijzigd om een standbeeld van oud-premier Margaret That
cher een plaats te kunnen geven in het parlementsgebouw.
Volgens de oude ï-egels mag een portret of beeld van een min is-
ter-president pas twaalf jaar na diens dood woi-den toegela
ten.
„Doorslaggevende factor is dat zij, of men haar nu bewondert
of haat, de eerste vrouwelijke premier was en altijd zal blij
ven", zei Dex-ek Conway, hoofd van de Lagerhuis-commissie
voor huisvesting en openbare werken.
De wetsverandering maakt een eind aan gênant geleur met
het meer dan levensgrote (2,44 meter) standbeeld in Italiaans
marmer. Het kwam zelfs zo ver dat het Amerikaanse plaatsje
Lake Havasu City aanbood het beeld tijdelijk onderdak te
bieden. AP
hebben, volgens welke nog
maar 31 pi-ocent vertrouwen in
hem heeft. „Er is spi-ake vaneen
gestage afkalving onder alle be
volkingsgroepen", aldus onder
zoeker Kim Cordey. Hij gelooft
overigens dat ai-moede en werk
loosheid Mbeki meer schaden
dan aids.
Met een rigoux-euze politiek van
bezuinigen, inflatiebestrijding
en het liberalisei-en van de
markt heeft Mbeki veel respect
afgedwongen. Hij heeft echter
niet de investeringen, de nieuwe
banen en de economische groei
gekregen die volgens de hand
boeken van IMF en Wereldbank
de beloning voi-men van een
dei-gelijke politiek.
Globale neergang
De Zuid-Afrikaanse economie
doorstaat de globale neei-gang
in feite goed, maar zal het ko
mende jaar naar verwachting
met minder dan 2 pi-ocent groei
en. Dat is veel te weinig om de
(zwarte) massa's te verheffen.
Ongeduld en onvrede over de
hoge werkloosheid (officieel
25,8 maar volgens sommigen 40
procent) hebben een gevaarlijk
niveau bei-eikt. GPD
BRUSSEL - Het Belgische leger
wordt verdacht van hel aanne
men van steekpenningen bij de
verkoop van Miragevliegtuigen
aan Chili.
De Belgische justitie heeft in
verband hiermee deze week een
inval gedaan bij de generale staf
van het leger. Daarbij werden
documenten in beslag genomen.
Dat hebben gisteren enkele Bel
gische kranten geschreven.
De Belgische staat verkocht de
Mii*ages in 1994 aan de Brussel
se vliegtuigbouwer Sabca. Dat
bedrijf verkocht ze na een op
knapbeurt met hoge winsten
door aan Chili. Justitie beschikt
over aanwijzingen dat er bij de
ze transactie smeergeld is be
taald. Ook bij Sabca heeft justi
tie een inval gedaan. ANP
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De Ameri
kaanse president Bush heeft be
sloten dat de Geneefse Conven
ties van toepassing zijn op de
Talibanstrijders die de VS ge
vangen hebben genomen, maar
niet op die van Al Qaeda, het
terreurnetwerk van Osama bin
Laden.
Dat heeft de woordvoei'der van
het Witte Huis Axi Fleischer gis-
teren gezegd. Fleischer bena
drukte overigens wel dat de VS
beide groepen niet zal erkennen
als krijgsgevangenen en dat de
beslissing ook weinig zal veran-
dei-en aan hun dagelijkse be
handeling. Die blijft volgens de
zegsman van Bush onveranderd
'goed'.
Zouden zij wel de status van
krijgsgevangenen krijgen, dan
hebben de gevangenen tijdens
verhoren het i-echt te zwijgen.
Bovendien moeten krijgsgevan-
genen volgens de Dei-de Geneef
se Conventie, over de behande
ling van krijgsgevangenen, di
rect worden teruggestuurd naar
hun land zodra cle vijandighe
den zijn afgelopen.
De VS hebben de afgelopen we
ken veel kritiek gekregen op de
behandeling van de gevangenen
die worden vastgehouden op de
marinebasis Guantanamo Bay
op Cuba. Europese regeringen,
waai'onder de Nederlandse,
hebben de Amerikanen meei'de-
re malen verzocht de strijdei-s
van de Taliban en Al Qaeda als
nog de status van krijgsgevan
genen te verlenen.
Diverse mensenrechtenox-gani-
saties deden hun beklag over de
omstandigheden waai'onder de
gevangenen woixlen vastgehou
den. De VS wuifden de kihtiek
tot nu toe steeds weg en zeiden
dat het om uiterst gevaarlijke
gevangenen ging. AFP/DPA
i'eidingen te werken. Eerder eis
te Milosevic in een kort geding
bij de rechtbank in Den Haag
dat de Nederlandse overheid
zou zor-gen voor zijn vrijlating.
Het Joegoslavië Tribunaal heeft
in zijn visie geen rechtsgrond
om hem in hechtenis te nemen
en te houden. De rechtbankpi'e-
sident wees die eis echter af.
Milosevic is tegen die uitspraak
in beroep gegaan, maar het
duuil nog even voor dit hoger
beroep woi-dt behandeld.
Recht
Steijnen klaagde eerder in de
brief aan Kok over de tegenwer
king die hij van het tribunaal
krijgt tijdens zijn bezoeken aan
Milosevic in de gevangenis in
Scheveningen. „De autoriteiten
van het tribunaal stellen dat
mijn toegang tot Milosevic niet
als een recht maar als een gunst
moet worden gezien. Ze verbo
den me om papieren en docu
menten uit te wisselen."
Ook deze beperkingen zijn in
Steijnens ogen een schending
van cle rechten van de mens, die
op Nederlands grondgebied
plaatsvindt. Nederland staat
die toe en is er ook verantwoor
delijk voor. Kok antwoordde
dat dit wat hem betreft toch al
leen een zaak is tussen het tribu
naal en Milosevic. ANP
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Slobodan Milose
vic eist in een kort geding voor
de rechtbank in Den Haag zijn
recht op juridische bijstand op.
De Joegoslavische ex-president
wil voluit met zijn advocaten
kunnen spreken en documenten
uitwisselen met het oog op de
procedure die hij bij het Euro
pese Hof voor de recliten van de
mens in Straatsburg heeft aan
gespannen.
De eis van de ex-president van
Joegoslavië is gericht tegen het
Joegoslavië Tribunaal en de Ne-
dexiandse Staat. De zaak cliënt
op 12 februari De Nederlandse
advocaat van Milosevic, N.
Steijnen, stelde premier Kok in
november nog namens zijn cli
ënt een ultimatum van tien da
gen. Binnen clie periode moest
de Nederlandse regering vol
gens de raadsman een 'werkba
re oplossing vinden', zodat zijn
cliënt zich snel kan ver-zetten te
gen zijn arrestatie in opdracht
van het Joegoslavië Tribunaal.
Milosevic bereidt via zijn team
van advocaten daartoe een pi-o-
cedure voor bij het hof in
Straatsbui-g. Maar het tribu
naal staat Milosevic volgens
Steijnen nauwelijks toe om met
zijn advocaten aan de voor-be-
