De ene voet voor de andere
Zeldzame kustplanten tussen Cadzand en Hoofdplaat
23
24
Verzorgd
wandelen
in Zeeland
25
25
weerwoord
Zuinig
met alle
soorten
Vitrines
vol zoete
plaatjes
Windmolens
in kleine
parken
Granny's
gaan nu
de grond in
bijzonder blauw
woensdag 6 februari 2002
foto Peter Nicolai
Op de grens van water en land is één van de thema's van een compleet verzorgde wandeltocht.
Blazen de muggen
in februari alarm,
houdt in maart
de oren warm.
Nieuwe weerwoorden zijn welkom
bij de redactie PZC, postbus 18,
4380 AA, Vlissingen, fax 0118-
470102, e-mail redactie@pzc.nl.
We zongen het vroeger
al: 'De pa-ha-de-hen
op, de la-ha-ne-nen in, voor
uit, met flinke pas'. Wande
len als tijdverdrijf is van alle
tijden. Toeristisch Zeeland
heeft daar in de loop van de
jaren stevig op ingehaakt
met het uitzetten van tal van
routes. Leuk voor een stukje
dagvulling in vakantie en
vrijetijd. Maar nog niet eer
der bestond er de mogelijk
heid van een geheel verzorg
de wandelvakantie. Wel zelf
lopen natuurlijk, maar aan
het eind van de dag staat een
warme maaltijd te dampen
en is daar een prettig opge
maakt bed om bij te komen
van de aanslag op de spieren.
Joke de Witte uit Vlissingen
heeft daarmee in een leemte
voorzien. Zij had al geruime tijd
met het toerisme te makenAan-
vankelijk als WV-bestuurster,
daarna bijna dertig jaar als ex
ploitant van camping Dishoek,
onder de rook van Koudekerke,
vervolgens als bestuurslid van
de Recron, de Zeeuwse organi
satie van recreatieondernemers.
Sinds kort is ze uitbater van het
reisbureau De Witte Wandelin
gen, gespecialiseerd in het aan
bieden van wandelpakketten,
compleet met logiesaccommo-
datie en bagagevervoer en dat
alles binnen de provincie Zee
land.
Joke wandelt zelf graag. Tot
haar verbazing bestond het
aanbieden van wandelvakan
ties nog niet in deze provincie.
Haar reisbureau heeft als uit
gangspunt dat wandelen meer
moet zij n dan lopen van plaats A
naar plaats B.
De wandelingen zijn afgestemd
op wat ieder individu wil. Dat
betekent dat degene die een
wandelvakantie boekt, in over
leg zelf kan bepalen welke af
stand er per dag wordt gelopen.
Wil je zes uur onderweg zijn,
vier uur of liever nog minder.
Aan de hand van die voorkeur
wordt de route bepaald. Het is
ook aan de wandelaar om te be
palen hoeveel dagen die tevoet
Zeeland wil verkennen, van 2
tot 7 dagen.
De deelnemer brengt in een ver-
scheidendheid aan accommo
daties de nacht dooi". De ene
keer is dat een hotel met uitzicht
op zee, een volgende dag kan dat
een gemoedelijk pension zijn of
een trekkershut pal aan een bin
nenwater. Voorts wordt aan
dacht besteed aan de culinaire
genoegens die er in Zeeland te
beleven zijn. ,,Als je een drukke
baan hebt en er een paar dagen
uit wil om te wandelen is het
plezierig om te weten dat alles is
geregeld", noemt De Witte als
voornaam punt van haar aan
biedingen.
„Bij uw eerste voetstappen
voelt u de druk van het gewone
leven nog", luidt de filosofie van
DeWitteWandelingen. „Daarna
verandert het leven in het zetten
van de ene voet voor de andere.
Haasten heeft geen zin, tijd voor
bespiegelingen is er wel. Verras
singen zijn te vinden bij een op
vliegende vogel, bij verre hori
zonten, dromerige koeien en een
andere keer wordt je weer ge
confronteerd met het trotseren
van de elementen."
Omdat Joke Walcheren als haar
rugzak kent is ze daar begonnen
met de samenstelling van haar
wandelvakantiepakket. Ze
vond het niet wenselijk om het
wiel opnieuw uit te vinden.
Daarom maakt zij voor een deel
gebruik van bestaande wandel
trajecten.
„Soms heb ik wat veranderd
omdat ik denk dat dat de wan
deling nóg leuker maakt." Ook
was het nodig om sommige wan
deltrajecten aan te passen aan
de in de omgeving beschikbare
logiesaccommodatie. „Wantje
kunt het wandelaars niet aan
doen dat ze aan het einde van
hun tocht nog eens vijf kilome
ter moeten lopen naar hun ver
blijfadres. Dan kun je er beter
voor zorgen dat het hotel langs
de route ligt."
Er zijn inmiddels twee complete
wandelpakketten ontwikkeld.
Het ene noemt Joke 'de contou
ren van Walcheren', uitgezet op
de grens van water en land. Tus
sendoor kan even van de route
worden afgeweken door bij
voorbeeld de omgeving van het
landgoed Ter Hooge nader te
verkennen. De wandeling onder
de titel 'De grenzen van het bui
tenland' gaat door Zeeuws-
Vlaanderen en voert van Sluis
naar Perkpolder. De tocht leidt
door een gebied waar de stilte
niets bijzonders is. De Witte:
„Het bijzondere van die wande
ling is dat je onderweg nog tot
zelfs diep in het land de sporen
van de strijd met het water kunt
terugvinden." Ook in deze tocht
zijn uitstapjes mogelijk, bij
voorbeeld naar oorden als Het
Zwin en het Land van Saeftin-
ge. In de maak zijn vei'der wan
delingen met als thema's 'Meer
van het Veerse Meer', 'Rondom
de Oosterschelde' en 'Zwerven
door de Zak'. De aanbiedingen
van DeWitteWandelingen gel
den het jaar rond. Wie geen
mooi-weer-wandelaar is zal
zich dan moeten kleden naar de
elementen.
Jacques Cats
Meer informatie op de website
www.dewittewandelingen.nl.
Buitengebied is een wekelijkse
bijlage over natuur en
landschap, land- en tuinbouw,
streektaal en streekcultuur,
visserij, recreatie en vrije tijd.
Vragen, opmerkingen en
suggesties zijn welkom bij de
redactie van de PZC, postbus
18, 4380 AA, Vlissingen,
fax 0118-470102,
e-mail redactie@pzc.nl
De wandeltocht door Zeeuws-Vlaanderen verkent de grenzen van het buitenland.
illustratie Adri Karman
West-Zeeuws-Vlaanderen,
en dan in het bijzonder de
kustzone is voor liefhebbers van
wilde planten een bijzonder
oord. Wie vanaf het veerplein in
Breskens naar het oosten loopt
komt in een uur tijds meer dan
dertig zeldzame soorten tegen,
waaronder enkele die elders in
Nederland niet voorkomen.
Tien verschillende orchideeën,
waaronder zeldzaamheden als
poppenorchis, groenknolorchis
en bokkenorchis, maar ook bij
zonderheden als kustmelde, ge
lobde melde, Vlaamse peterselie
of oogstpeterselie en kleinbloe-
mige salie. Waarschijnlijk is er
buiten Zuid-Limburg en enkele
Waddeneilanden geen gebied in
Nederland te vinden waar zo
veel zeldzame soorten op een
kluitje staan.
Dat betreft trouwens niet alleen
het net genoemde stukje kust
van Breskens tot Hoofdplaat:
westelijk van Breskens wemelt
het Zeeuws-Vlaamse kustge
bied eveneens van de bijzonder
heden. Het Zwin bijvoorbeeld is
één van de beste gebieden van
Nederland als het gaat om
vloedmerkplanten. De al ge
noemde meidesoorten staan er,
evenals de gele hoornpapaver,
de strandbiet, de zeekool en de
zeevenkel. De laatstgenoemde
kustplant doet het de laatste ja
ren bijzonder goed in het Delta
gebied. Tot voor kort waren er
heel wat jaren dat de zeevenkel
in Nederland verstek liet gaan,
maar tegenwoordig zijn er jaar-
lijk zeker vijf groeiplaatsen te
vinden.
Een andere zeldzame kustplant
in het Zwin is de gesteelde zout-
melde. Waarschijnlijk vormt
het Zwin de grootste groeiplaats
van deze soort langs de Noord-
west-Europese kust. De groei
plaats ligt net over de grens in
het Belgische Zwin, maar regel
matig pendelt de soort ook de
grens naar Nederland over.
Een gebied waar de gesteelde
zoutmelde al heel lang ieder jaar
te vinden is, is de Verdronken
Zwarte Polder bij Nieuwvliet.
Ook dat is weer een lustoord
voor floristen. Helaas geldt hier,
net als op tal van andere plaat
sen in Nederland dat veel vond
sten uit het verleden niet meer
terug te vinden zijn. Zo kwamen
in 1977 op de zeedijk van de Ver
dronken Zwarte Polder nog de
inmiddels in Nederland uitge
storven wilgsla en de zeer zeld
zame oogstpeterselie en het
akkerdoornzaad voor. De
laatstgenoemde heeft het nog
het langst uitgehouden, maar
ook die lijkt inmiddels het lood
je gelegd te hebben.
Wat wel tot op heden stand
houdt is het laksteeltje. Dat is
een zeldzame eenjarige gras
soort die alleen op zilte, zandige
plaatsen voorkomt. Het lak
steeltje groeit in de Verdronken
Zwarte Polder al heel lang,
maar de plaats waar de plant
voorkomt is wisselen en de soort
is ook wel eens enkele jaren zoek
geweest.
Voor floristen is in West-
Zeeuws-Vlaanderen nog heel
erg veel te vinden. Maar net als
elders in Nederland is er ook
schrikbarend veel verdwenen.
Het smalbladig zonneroosje,
dat in Nederland uitsluitend in
de duinen bij Cadzand groeide,
verdween al voor de Tweede We
reldoorlog. De zeer zeldzame
honingorchis, langs de binnen-
duinrand bij Cadzand Bad, viel
ten offer aan de recx-eatieve ont
wikkelingen in de jaren zestig
en het klein spiegelklokjc, dat in
West-Zeeuws-Vlaanderen
meerdere groeiplaatsen op ak
kers had, is al tientallen jaren
niet meer gevonden.
Heel opmerkelijk trouwens dat
naast planten van bijzondere
milieus als jonge kustduintjes
en natte duinvalleien, ook de
akkerkruiden enorm achteruit
gegaan zijn. In West-Zeeuws-
Vlaanderen is dat niet anders. In
het verleden was de streek het
bolwerk voor het driehoornig
walstro, de vlasdolik en het al
genoemde spiegelklokje. Zelfs
de laatste decennia zijn nog
zeldzaamheden als de brede
wolfsmelk en de akkerboter
bloem aangetroffen. Momenteel
zijn die geen van allen meer uit
de regio bekend. Toch is het niet
onwaarschijnlijk dat van som
mige streekspecialiteiten nog
onbekende groeiplaatsen aan
wezig zijn. Wat dat betreft kan
de komende zomer nog verras
singen opleveren, omdat de vrij
willigersorganisatie FLORON
een kampweekend in West-
Zeeuws-Vlaanderen organi
seert. De ervaring leert dat dat
bijna een garantie is voor ver
rassende vondsten.
Chiel Jacobusse
De PZC heeft een stuk Oosterscheldenatuur geadopteeixf Het gaat
om de Rumoirtschorren en de Slikken in de Krabbenkreek, achterin
de Oosterschelde. Ook het schorretje voor de Oesterput, langs de
noordkust van Noord-Beveland behoort bij het geadopteerde ge
bied. De krant betaalt mee aan het behoud van dit bijzondere stukje
Zeeland, door een sponsorbijdrage aan Het Zeeuwse Landschap. In
'Bijzonder blauw' wordt het wel en wee van het reservaat belicht en
bovendien komen er regelmatig vertegenwooi'digers van de unieke
flora en fauna ter sprake.
