Saaie mensen zijn geen winnaars
Met Timmer kan het alle kanten op
Mueller
houdt
de rug
recht
qp
*ir
PZC wintersp.
dinsdag 5 februari 2002
Peter Mueller: „Er valt nog veel te winnen."
foto Marcel Antonisse/ANP
Peter Mueller en zijn Spaar Select-ploeg hadden een tur
bulente aanloop naar de Olympische Spelen. Het Dream
Team van enkele jaren geleden kreeg veel klappen te verdu
ren, met het olympisch kwalificatietoernooi als meest pro
minente voorbeeld. De Amerikaan houdt voorlopig de rug
recht. ,,Ik ben er nog altijd." En ook: „Pas in Salt Lake City
worden de definitieve antwoorden gegeven."
In zijn ploeg zitten veel per
soonlijkheden, zegt Mueller.
Die pikt hij er bewust uit.
„Saaie mensen zijn geen gouden
medaillewinnaars." Het gaat
om beleving en motivatie.
„Winnen is niet alles, maar je
moet een houding hebben alsof
het wèl zo is. Heb je die drive
niet, dan moet je iets anders
gaan doen. Echt goed word je al
leen als je alles riskeert. Daar
komt karakter bij kijken, lef, je
moet durven. Wie is bereid zich
zelf elke dag pijn te doen? Als
topsporter balanceer je op een
dunne rand. Soms moet je daar
overheen om later tot grote
hoogte te kunnen stijgen." Alles
of niets dus. „Dat is de manier
waarop ik coach."
In de laatste twee seizoenen is
het opvallend vaak niets. Vooral
op het olympisch kwalificatie
toernooi, eind december in Hee
renveen, moest Spaar Select
door het stof. Gianni Romme
miste het ticket op de 5000 me
ter, Erben Wennemars faalde op
de 1500 meter, Jakko Jan
Leeuwangh greep na een over
tuigende seizoensstart zelfs
overal naast. Peter Mueller lag
in Thialf zwaar onder vuur en
ervoer dat ook zo, getuige de
vertrouwensvraag die hij stelde
aan Spaar Select-directeur Jan-
Willem van Dijk.
Alles wees erop dat Mueller in
de voorbereiding fouten had ge
maakt, het belangrijkste toer
nooi voorde Olympische Spelen
niet serieus genoeg had geno
men. Hij bestrijdt dat. „We heb
ben een weekeinde niet goed ge
schaatst. De pers heeft daar van
alles achter gezocht. Meer dan
er is; just a bad couple of days.
Marja Vis en Annamarie Tho
mas waren bovendien wèl
goed." Met de voorbereiding
was niets mis, bedoelt de Ameri
kaan. Fel: „Mijn programma is
zes jaar lang goed geweest. Dat
hoef ik hier niet te verdedigen,
vind ik, en dat doe ik dus ook
niet. Of ik fouten maak? Na
tuurlijk maak ik fouten. Dit is
het leven. Je zult in je carrière
meer verliezen dan winnen. Het
belangrijkste is dat je ervan
leert. Het kwalificatietoernooi
was een 'stepping stonevoor
ons, pas in Salt Lake City kun
nen we de finale op- en aftelsom
maken. Dan komen de definitie
ve antwoorden. We richten ons
nu op de afstanden die we wel
hebben."
Dan Jansen
Peter Mueller-van 27 juli 1954-
kwam zes jaar geleden naar Ne
derlandHi j won i n 19 7 6 de gou
den plak op de 1000 meter van
de Olympische Spelen in Inns
bruck. Laterloodste hij als trai
ner Dan Jansen en Bonnie Blair
naar de top. Die man werd in '96
door de KNSB binnengehaald
op voorspraak van Gerard van
Velde, op dat moment de enige
Nederlandse sprinter die inter
nationaal al iets had bewerk
stelligd.
Met een wereldtitel voor Jan
Bos en twee gouden medailles
(Timmer) en een zilveren (Bos)
op de Winterspelen van Nagano
bevestigde hij in 1998 zijn naam
als succestrainer. Spaar Select
legde veel geld voor hem neer en
Mueller voegde zich samen met
Bos en Erben Wennemars bij de
al bestaande tweemansploeg
van Gianni Romme en Bob de
linge spanningen. De relatie
tussen Mueller en zijn schaat
sers gaat verder dan het puur
zakelijke. Een bewuste keuze,
maar het maakt hem kwetsbaar
als het verkeerd gaat. Emoties
spelen vaak een grote rol. Muel
ler ziet het als de enige manier
SALT LAKE 2002
Jong. Hij werd de coach van de
beste schaatsploeg ter wereld,
het zelfgeproclameerde Dream
Team. „Spaar Select staat voor
een 'tradition of excellence", zei
Mueller begin vorig seizoen. Is
dat nog steeds zo? De vernislaag
om het team vertoont schram
men en barsten. Mueller wil
echter niets weten van onder
om resultaten te boeken. „Ik
moet weten wat ze voelen, wat
ze denken."
Er is wel veel veranderd in de
voorbije jaren. Het beeld van
Sjors van de Rebellenclub is
verdwenen. „De groep is vol-
wassener geworden. Met veel
jongens werk ik nu al vijf of zes
jaar samen. We kennen elkaar
door en door. Ze waren jong toen
ik ze kreeg, hongerig, ze moes
ten alles nog winnen. Nu zijn ze
ouder, hebben titels achter hun
naam, zijn goedbetaalde profes
sionals. Ik kan niet meer doen
wat ik vijf of zes jaar geleden
deed. Wil ik ook niet. Vroeger
deden we ook na de trainingen
en na het seizoen veel samen.
Gingen we de kroeg in en wer
den we dronken. Gebeurt nog
wel eens, maar veel minder. Jak
ko Jan, Érben, Mark, Gianni, ze
hebben allemaal een relatie. Op
de trainingen is niets veranderd,
dan werken we hard en doen we
wat we moeten doen. Na afloop
gaan ze vaker hun eigen weg."
Voor hemzelf is het gemakkelijk
geworden. „Ze bespreken hun
problemen nu met hun part
ners." Mueller is daardoor min
der de vader-figuur die hij
eerder wel was. Ook zelf is-ie
rustiger geworden, vindt-ie. Hij
denkt net iets langer na, rea
geert iets minder snel en emo
tioneel. Lachend: „Al zal het
team daar anders over denken."
Het team, Mueller kan er lang
over praten. Hij vindt pertinent
niet dat hij het groepsgevoel in
gevaar heeft gebracht door hal
verwege de voorbereiding Mari
anne Timmer, sinds half augus
tus zijn echtgenote, binnen te
halen. „Natuurlijk begreep ik
de zorgen van het team. Maar
zeker de ouderen in de groep, zij
die me het best kennen, moesten
weten dat ik niets zou doen dat
het team kan beschadigen. Zij,
de schaatsers, zouden de beslis
sing nemen, ik wilde alleen dat
het een eerlijke beslissing zou
worden. Niet op basis van ver
halen over Timmer die ze van
anderen hadden gehoord. Als ze
objectief zouden zijn, wist ik dat
ze ja zouden zeggen."
Jan-Willem van Dijk kondigde
in december aan dat de elfkop-
pige Spaar Select-ploeg aan het
einde van het seizoen flink ge
kortwiekt zal worden. De
schaatsers met de aflopende
contracten komen als eerste in
aanmerking voor een vertrek.
Mueller verwacht dat het Ne
derlandse schaatsen in de
breedte sowieso zal inleveren.
„Ik denk dat er veel schaatsers
op zoek moeten naar werk. We
zijn de voorbije drie, vier jaar
enorm verwend geraakt. Er zijn
meer commerciële teams geko
men, de salarissen zijn fors ge
stegen. Het was een interessante
tijd. Ik heb het mooi gevonden
om als buitenlander van dat
proces deel uit te maken. Mijn
gevoel zegt dat het na Salt Lake
een stuk minder zal worden. De
KNSB-kernploegen verdwij
nen, Wehkamp gaat weg. Wat
doet DSB? Je hebt maar een be
perkt aantal topschaatsers. Ik
denk dat drie topteams alle top
pers kunnen herbergen.
De Amerikaan zelf vermoedt
dat de weg naar de Winterspelen
van Turijn in 2006 wel eens zijn
laatste etappe kan worden.
„Dat is denk ik mijn laatste
job."
Over vier jaar, als het contract
met Spaar Select afloopt, zal
Mueller zich waarschijnlijk uit
het schaatsen terugtrekken. „Ik
ben mijn hele leven al met
schaatsen bezig. Straks zal ik
het punt bereiken waarop ik
zeg: ik ga wat anders doen. Dan
ben ik tien jaar in Nederland,
acht jaar in één team."
„Voor mij is dat al heel lang. Ik
ben nog nooit ergens zo lang ge
weest. Ik ben gelukkig hier, voel
me thuis, maar in 2006 is het
misschien wel tijd om te ver
trekken."
Maar waarom praten over iets
dat zo ver weg ligt, vraagt hij
„Ik heb nog een paar doelen,
hoor. Er valt nog veel te win
nen."
Frank van den Heuvel
FEBRUARI
500 m mannen
500 m vrouwen
1000 m mannen
1000 m vrouwen
1500 m mannen
1500 m vrouwen
3000 m vrouwen
5000 m mannen
5000 m vrouwen
10.000 m mannen
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Marianne Timmer (27) verdedigt in Salt Lake City de
olympische titels op de 1000 en 1500 meter. Ze is
kanshebber op beide afstanden, dat zeker, maar haar
extreme grilligheid maakt een dieper gaande prognose
vrijwel onmogelijk. Met de schaatskoningin van 1998 kan
het alle kanten op.
GRAPHIC NEWS/RD/GPD/Bron: SLOC
Haar gouden races in Nagano
behoren nog altijd tot de
mooiste momenten. Een mooier
debuut op de Olympische Spe
len had Timmer zich niet kun
nen wensen. Hoewel ze in het
seizoen daarvoor eerste was ge
worden op de 1000 meter bij de
WK afstanden, en derde op de
mijl, waren de gouden medailles
in Japan een verrassing.
Ze reed destijds in een roes, een
bewustzijn dat ze sindsdien zel
den of nooit meer heeft gevon
den. Timmer werd in 1999
wereldkampioene op de 1000
meter, een jaar later pakte ze
zilver op die afstand en in 2000
werd ze derde op de WK sprint.
Toch waren het in de voorbije
jaren niet de prestaties op het ijs
die haar tot de meest spraakma
kende schaatsster maakten. Het
ging om andere dingen: haar hu
welijk met de 21 jaar oudere Pe
ter Mueller bijvoorbeeld, en de
problemen rond haar eigen
Team Timmer bv, waardoor de
Groningse in de nazomer voor
de zesde keer in haar loop
baan van trainer en team veran
derde. Ze kreeg het stempel van
moeilijk mens. „Marianne heeft
altijd heel goed geweten wat ze
wilde en belangrijker nog: ze
wilde daar ook verantwoorde
lijkheid voor nemen. Dat is een
van de bouwstenen voor de car
rière die ze nu heeft", zegt Ab
Krook, de eerste coach met wie
Timmer als professioneel
schaatsster samenwerkte. De
huidige topsportcoördinator
van de KNSB kreeg haar in 1994
onderzijn hoede.
„Een topsporter moet mondig
en duidelijk zijn en niet tegen
alles ja en amen zeggen", aldus
Krook. Maar die instelling is
ook één van de oorzaken van een
grillig carrièreverloop. Krook:
„Dat heeft behalve met instel
ling ook met omstandigheden te
maken. Rintje Ritsma is ook
grillig, maar zijn loopbaan
loopt volgens een strakke lijn;
KNSB, Sanex, TVM. Als Mari
anne op een bepaald moment in
een stabielere omgeving was te
rechtgekomen, was het mis
schien anders gelopen."
Krook: „Als je jong en vooruit
strevend bent, wil je de dingen
precies zoals je beoogt. Daar
heb je als topsporter recht op,
vind ik. Later kom je dan toch de
conclusie dat alles zo slecht niet
is geweest. Dat hoort bij je ont
wikkeling. Na twee jaren in de
allround-kernploeg, waar ze
Marianne Timmer
een moeizame relatie had met
Krook, dreigde Timmer tussen
wal en schip te vallen. Haar red
ding was dat de KNSB in 1997
besloot om een opleidingsploeg
sprint op te zetten. Onder lei
ding van Leen Pfrommer, die ze
later weer zou tegenkomen bij
DSB, werd ze voor het eerst na
tionaal sprintkampioene en we
reldkampioene. De samenwer
king met de luitenant-kolonel
buiten dienst was desondanks
geen lang leven beschoren. Pe
ter Mueller werd aangetrokken
door de KNSB en ze stapte sa
men met Jan Bos over naar de
Amerikaan. De successtory be
gon toen pas echt, want een jaar
foto Marcel Antonisse/ANP
later verbaasde ze alles en ie
dereen met haar optreden in Na
gano.
Nederland viel voor Maria Aal
tje Timmer. Schaatsdiva, vedet
te, opgegroeid op de schapen
fokkerij van haar ouders op het
Groningse platteland. Verlegen
soms, bedachtzaam, eigenzin
nig, nuchter. „Bij ons in Sappe-
meer maken de mensën niet zo
snel ergens ophef over", zei ze er
zelf over.
Het gedrag van de flamboyante
Mueller ging haar dan ook te
genstaan. Ze koos voor Sanex,
de ploeg van kopman Rintje
Ritsma met wie het nooit zou
boteren. Met wijlen Egbert van
't Oever, haar vertrouwensman,
koos ze al snel een eigen route.
Geert Kuiper coachte haar der
halve maar kort. Hij noemt Tim
mer een vakvrouw. „Ze kan alles
aan de kant zetten voor het
hoogste doel: winnen. Ze zoekt
de grens op."
Half januari tijdens de World
Cup in Heerënveen zag Kuiper
haar voor het eerst weer ouder
wets schaatsen. „Vóórhaar frêle
lichaam is ze behoorlijk sterk.
Die aparte valbeweging, de ti
ming. Met die x-benen. Als alles
klopt, ziet het er heel mooi uit."
In het laatste jaar Sanex kwam
ze in opspraak door een te hoge
hematocrietwaarde voor de WK
afstanden in NaganoHet liep a f
fnet een sisser, bij de tweede
controle was alles oké, maar het
incident had een grote impact.
Aan het einde van dat seizoen
werd ze bij de nieuwe DSB-
ploeg herenigd met Leen Pfrom
mer. Een foute beslissing, het
klikte niet meer. Timmer kop
niet wennen aan de werkwijze
van de Ermeloër, die volgens
haar geen inspraak duldde.
Waar Jan Bos na een enkel ge
sprek inbond kwam bij Timmer
de ware aard boven. Geen com
promissen. Ze ging weg, ook al
wist ze nog niet waarheen. „Er
stak een harde wind op en ieder
een waaide mee. Maar zo zit ik
niet in elkaar."
Timmer koos voor een eigen
team, zodat ze voortaan zelf zou
kunnen beslissen en doen wat
goed voor haar was. Wopke de
Vegt werd trainer nummer vijf
in slechts vijf jaar. Hij levert nu
een juridisch gevecht over de fi
nanciële afwikkeling van de op
heffing van Team Timmer. Over
de schaatsster Timmer is hij
niettemin lovend. „Een moeilijk
mens? Topsporters zijn per
soonlijkheden, geen doorsnee
mensen. Het is geen tijd meer
van hiërarchische verhoudin
gen tussen schaatser en coach.
Je doet het samen. Een schaat
ser met zoveel ervaring heeft
vanzelfsprekend een stem in de
vraag wat goed vóórhaar is. Dat
samenspel is belangrijk. Ik heb
tot september heel prettig met
Marianne gewerkt. Ze heeft met
het contract bij Spaar Select ge
kozen voor haar huwelijk, voor
een goed gevoel en voor een situ
atie waarin ze zelf baas is en
dingen kan aangeven.
Ondertussen blijven de rechts
zaken en claims, onder meer van
De Vegt, haar wel achtervolgen.
Emotioneel heeft ze het nog al
tijd moeilijk met het overlijden
van Egbert van 't Oever en de ru
zie met haar ouders naar aanlei
ding van het plotselinge huwe
lijk met Mueller. Het is maar de
vraag of Marianne Timmer zich
in voldoende mate kan afsluiten
voor die problemen.
Maar Timmer blijft Timmer;
nooit afschrijven dus. Geert
Kuiper: „Marianne kan de ene
dag niets zijn en de andere dag
alles. Als ze het gevoel heeft dat
de hele wereld tegen haar is, kan
ze daarjuist energie uithalen."
Frank van den Heuvel
waardoor minder
'zog' ontstaat.
Klapschaats:
Het ijzer blijft langer in
contact met het ijs,
waardoor een betere
afzet mogelijk is en
er sneller en effectiever
geschaatst kan worden.
Door de hoogte
van de baan in
Salt Lake
City is het
ijs hard
en dus
snel.
Lang blad voor hoge snelheden 1 mm dik)
Hardrijden
Snel schaatspak
Het schaatspak is gemaakt
van materialen die zijn
aangepast aan
de snelheid en
beweging van de
verschillende
lichaamsdelen.
Bijv. de benen gaan
sneller dan het
bovenlijf.
Ruwe
stof Gladde
stof
SALT LAKE 2002"
Bijna 80
van de
sportieve
inspanning is
gericht op het
overwinnen van de
luchtweerstand. Daarom is
het materiaal en de structuur
van het pak van groot belang.
Plaatselijke aërodynamica
optimaliseert de luchtstroom
rond het lichaam.
