Truck krijgt meer uitrusting
Urine maakt diesel schoner
PZC
Techniek moet vrachtauto veiliger maken
DAF toont studie
47
Productie
Volvo
Wegennet
Robotlader
Transporter
zaterdag 2 februari 2002
In de Amsterdamse RAI
wordt van donderdag 7 tot
en met zaterdag 16 februari
de BedrijfsautoRai gehou
den. The European Road
Transport Show heet de
show vol grote en stoere au
to's. De organisatie spreekt
van een van de meest toon
aangevende internationale
beurzen.
Vrachtauto's en bestelwa
gens, daar draait het tien
dagen lang om in de RAI. Dus
ook getrokken materieel, zoge
naamde 'vans', carrosserie-
bouw, onderdelen en accessoi
res. Met veel nieuwe modellen
en nieuws. Een greep uit het
aanbod in Amsterdam.
De Zweedse producent Scania
laat voor het eerst de 16 liter V8
motor in Nederland zien, in
combinatie met de Torpedo-ca
bine.
Boopark heeft een elektrisch
remsysteem voor trailers; ge-
wichts- en kostenbesparend,
omdat de trekker alleen een
schotel en twee stopcontacten
hoeft te hebben.
Chauffeursauto
DAF heeft de LF in trekkeruit
voering in de 6-18 ton-klasse, de
FANLF55 drie-asser, de CF-se-
rie en de 'chauffeursauto' 95XF
Limited Edition. Met lederen
bekleding, dvd-video, zijzicht
camera en voortreffelijke au-
dio-installatie.
Mercedes-Benz showt de com
plete range van Axor, Actros
met 460 pk motor, Atego 16 ton
die de eigenschappen van een
lichte distributietruck heeft en
de Sprinter 616 CDI, die de
voordelen van een besteller
combineert met het laadvermo
gen (5.990 kg.) van een vracht
wagen.
Terberg is op de beurs met een
innovatieve truck met Volvo
FM-cabine en Volvo 420 pk Eu
ro 3-motor.
Bij Fiat vormt de nieuwe Duca-
to in zes uitvoeringen een we
reldprimeur. Met een nieuwe
neus en een cabine die onder
handen genomen is. Dashboard,
stoelen, stuurwiel, portieren en
instrumentarium zijn nieuw.
Een papierhouder op het dash
board kan in een handomdraai
worden omgetoverd tot bu
reaublad.
Voor de aandrijving zorgen drie
common rail turbodiesels, een
2.0 benzinemotor, een Bipower-
versie op benzine/aardgas en
een op benzine/lpg. In plaats
van één heeft de Ducato voort
aan vier airbags. De auto kan
uitgerust worden met een opti
sche sensor die in de gaten houdt
of de bestuurder keurig binnen
de strepen op de weg blijft. Ook
een camera voor maximaal
zicht naar achter, cruise con
trol, een parkeersensor en het
Connect informatie- en com
municatiesysteem behoren tot
de mogelijkheden. De Ducato is
intussen in een oplage van 1,2
miljoen stuks geproduceerd.
Ook de Fiat Doblö Cargo JTD en
met verhoogd dak zijn nieuw.
Mitsubishi laat de L200 zien die
nu voldoet aan de Euro 3-emis-
sienorm, terwijl de motor toch
meer vermogen levert. De Can
ter is nu in extra smalle uitvoe
ring te krijgen met een cabine
van maar 1.70 m. breed.Bij Nis
san valt de Alteon op, met kan
telbare cabine en 3.0 turbodie
sel. In het voorjaar komt de
Interstar, een bestelwagen an
nex minibus in 24 varianten.
Ook de Pick-up met 2.5/133 pk
turbodiesel is nieuw.
Bestelwagen
Opel heeft de Combo in vier ver
sies, de Zafira OPCVan, met 192
pk wellicht de snelste bestelwa
gen die er bestaat. Van de Fron
tera is de Olympus Van een
kleurrijk aanbod. De Vivaro L2
is met 40 cm. verlengd en vanaf
maart ook als Combi te koop
voor negen inzittenden.
Peugeot heeft na acht jaar een
nieuwe Boxer. De samen met
De Jumper van Citroën is (net als de Boxer van Peugeot en de Ducato van Fiat) totaal vernieuwd
Fiat ontwikkelde auto heeft een
nieuw uiterlijk, nieuw dash
board en iets betere stoelen en is
leverbaar vanaf 14.050 euro. Hij
is er nu desgewenst met dode
hoekdetector, achteruitrijca-
mera, vier airbags, audio- en
telematica-installatie en par-
keerhulp. Maar standaard heeft
hij al centrale vergrendeling en
elektrisch bediende zijruite en
buitenspiegels.
Citroën toont de nieuwe Jum
per, officieel ook al een wereld
primeur. De auto heeft dezelfde
uitrusting als zusje Boxer. En
ook hij komt in zes carrosserie
varianten, leverbaar met drie
diesels: de nieuwe HDi 2.0/86
pk, de 2.2/102 pk en de 2.8/127
pk.
Hybride
Renault heeft een Kangoo Ex
press met nieuwe 1.5 dCi-diesel
maar eventueel ook als elektri
sche besteller en later als hybri
de met elektromotor en aanvul
lende tweecilinder verbran
dingsmotor.
Bij DaimlerChrysler op de stand
staan de Chrysler (Grand) Voy
ager Commercial en de Dodge
(Grand) Ram Van met stan
daard airco, vier airbags, elek
trisch bediende ruiten, centrale
vergrendeling en abs. De Ram
Van heeft een laadvermogen
van 2800 liter. De bedrijfswa
gens zijn afgeleid van de Chrys
ler Voyager personenauto.
Chrysler voert een 2.4 liter vier-
cilinder, een 3.3 liter V6 en een
2.5 liter CRD-motor.
Rien van der Steen
De 26ste BedrijfsautoRai is
open van 11 tot 21 uur en in het
weekeinde van 10 tot 17 uur. De
toegang kost 14 euro. Informa
tie is ook te krijgen via internet:
www.bedrijfsautorai.nl Ver
keersminister Tineke Netelen
bos opent de tentoonstelling op
7 februari om 10 uur.
Truckmotoren moeten scho
ner. Alleen de verbranding
in de motor efficiënter maken
helpt niet meer. Een nieuwe ka
talysator, zwavelvrije diesel en
ureum zijn de vondsten van de
ingenieurs.
De eisen die aan de uitstoot van
vrachtauto's worden gesteld,
worden steeds strenger. De Euro
1-norm van begin jaren negen
tig is intussen al gegroeid naar
Euro 3. Voor de ingenieurs is Eu
ro 3 alweer geschiedenis. In
2005 is Euro 4 aan de orde en
drie jaar later Euro 5.
Om de stikstofoxyde (NOx) van
diesels verder te beperken, ge
looft de industrie in het terug
voeren van een deel van het
uitlaatgas naar de motor. Bo
vendien zullen een roetfilter en
een deNox-katalysator in de
uitlaat mee moeten helpen om
aan de strengere eisen te vol
doen. Diesel moet dan zwavel-
vrij worden, maar er zal ook
ureum aan toegevoegd moeten
worden. 'Met een beter milieu is
het gezeik begonnen'. Klopt,
want ureum is niks anders dan
een bestanddeel van urine.
Euro 4 houdt ten opzichte van
Euro 3 weer een flinke reductie
van de uitstoot van stikstofoxy-
den (NOx) in, terwijl de emissie
Achter de uitlaatpijp van deze truck zit een deNox-katalysator. Bo
vendien worden er al proeven gedaan met het toevoegen van ureum
aan de diesel om het brandstofverbruik te laten dalen.
van vaste deeltjes bijna nihil
mag zijn. Euro 5 betekent ten
opzichte van Euro 3 een reduc
tie van 60% van de NOx-uit
stoot. Voor Euro 4 en 5 is een be
ter verbrandingsproces van de
motor niet meer genoeg. Met de
huidige techniek leidt vermin
dering van de NOx-emissie au
tomatisch tot een hoger brand
stofverbruik.
Daarom zal voor Euro 4 uitlaat
gas-nabehandeling zijn intrede
doen. Een deel van de uitlaat
gassen wordt dan teruggevoerd
naar de motorinlaat. EGR heet
dat in het jargon. Om de uitstoot
van roet te beperken dient een
roetfilter. Technisch lastig,
maar bovendien is dan zwavel-
arme diesel aan de pomp een ab
solute noodzaak.
Voor Euro 5 is de lagere uitstoot
van stikstofoxyden zonder het
verbruik te verhogen dus de
moeilijkheid. DAF in Eindho
ven is een van de fabrikanten
die een 'denox-katalysator'
daarvoor de beste oplossing
vindt. Aan de pomp zal dan
ureum beschikbaar moeten zijn,
de stof die aan de diesel toege
voegd wordt om het denox-sys-
teem te laten werken. Ureum is
een eindproduct van de eiwit
stofwisseling, met andere woor
den een bestanddeel van urine.
Kosten
Wat ureum aan de pomp moet
kosten is nog onduidelijk. Het
dieselverbruik zal met een
denox-systeem duidelijk verbe
teren. Maar de kosten van het
systeem, het ureum en de extra
onderhoudskosten zullen die
besparing ongetwijfeld ook
weer tenietdoen.
De industrie kan de uitdagingen
van Euro 4 en Euro 5 wel aan.
Maar de nieuwe motoren wor
den duurder door EGR, roetfil
ter en denox-installatie. Bij Eu
ro 1, 2 en 3 was dat nauwelijks
aan de orde. Met nog schonere,
stillere maar duurdere motoren
zal de prijs per kilometer voor
de vervoerder ook wel stijgen.
In de afgelopen tien jaar zijn
enorme reducties gehaald op
het gebied van geluids- en
uitlaatgasemissie bij vrachtwa
gens. Ook het brandstofver
bruik van trucks is terugge
drongen, maar op dat gebied is
vanwege de emissie-eisen de
laatste jaren niets spectaculairs
gebeurd.
Een 38 tons combinatie ver
bruikte enkele tientallen jaren
geleden meer dan 50 liter diesel
per 100 kilometer. Een op twee
dus. Door de emissienormen
was er in de eerste helft van de
jaren negentig een negatief ef
fect op het brandstofverbruik
en de uitstoot van CO.D e moto
ren zijn intussen wel iets
zuiniger, vooral door aërodyna
mica, lagere lucht- en rol weer
stand en een hoger rendement
van de totale aandrijflijn.
In de verdere toekomst staan de
alternatieve brandstoffen voor
de deur. De brandstofcel, de hy
bride met gecombineerde die
sel/elektrische aandrijving en
lpg. DAF heeft veel ervaring
met lpg-motoren voor bussen.
Voordelen: geen dieselgeur,
geen rook en veel minder geluid.
Maar lpg kent ook nadelen: de
hoge investering en het hoge
brandstofverbruik. Toen auto-
gas nog heel goedkoop was
vormde dat geen probleem.
Maar de markt heeft momenteel
weinig behoefte meer aan lpg.
Rien van der Steen
DAF Design Centre laat op
de BedrijfsautoRai een 1:5
schaalmodel van een designstu
die zien van de toekomstige
truck. Het Xtreme Future Con
cept was enkele jaren geleden al
een vingeroefening van DAF
voor de verre toekomst.
„Het geeft op extreme wijze
vorm aan de elementen veilig
heid en aërodynamica en geeft
vooral ook aan hoe constructie
ve elementen integraal deel
kunnen gaan uitmaken van de
vormgeving", aldus Bertrand
Janssen tot voor kort manager
van het DAF Design Centre en
tegenwoordig designer bij Mer
cedes trucks.
De vorm van een vrachtautoca
bine hoeft niet per definitie ge
baseerd te zijn op de doosvorm
van alle huidige truckcabines.
De styling wordt niet alleen ge
dicteerd door de grootst moge
lijke interieurruimte, maar de
vorm mag ook 'omgevings-
vriendelijk' zijn.
Er zijn de laatste jaren ver
schillende maatregelen ge
nomen om de verkeersveilig
heid van het vrachtverkeer te
verbeteren. Zo kwamen er in-
haalverboden en snelheidsbe
grenzers in zware vrachtauto's,
zijafscherming voor nieuwe
trucks en werd het zicht beter
door nieuwe spiegels en came
ra-systemen, waarvoor nieuwe,
internationale wetgeving per
2003/2004 verwacht wordt.
De elektronica rukt op in de au
tomobielindustrie. In de perso
nenauto, maar zo mogelijk nog
meer in de vrachtwagen. Som
mige merken bieden al esp,
elektronische stabiliteitsrege-
ling aan voor hun zwaarste pro
ducten. Zodra de auto instabiel
dreigt te worden remt zo'n sys
teem onafhankelijk voor- of
achterwiel(en).
Esp werkt met sensoren die de
stuurwielpositie van de auto,
het 'rollen' rond de verticale as
en de zijwaartse acceleratie van
de combinatie meten. In een
computer worden die gegevens
vergeleken met de ideale situa
tie.
Als de gegevens te ver uiteenlo
pen kan het esp-systeem zelf
standig een of meerdere wielen
remmen en gas terugnemen.
Kantelen
In personenauto's wordt het
esp-systeem al jaren gebruikt,
de meeste duurdere modellen
hebben het. Mercedes was een
van de eerste die het toepaste in
de goedkopere klasse. In
vrachtauto's toepassen kon toen
nog niet, omdat voor de tech
niek in elk geval schijfremmen
nodig zijn. En dat is nog lang
niet in alle trucks het geval.
Esp kan helpen om een halt toe
te roepen aan de kantelende
vrachtwagens. Een truck kan
kantelen door schuivende la
ding, maar vaker gebeurt dat
door te hoge bochtsnelheid. Een
officiële registratie van kantel-
ongevallen is er niet.
Volgens Rob Aarse, beleidsme
dewerker van Transport en Lo
gistiek Nederland, een onderne
mersorganisatie voor het be-
roepsgoederenvervoer over de
weg, gaat het in Nederland jaar
lijks om zo'n 125 ongevallen met
gekantelde vrachtauto's.
Het aantal dodelijke ongevallen
waarbij vrachtauto's betrokken
zijn neemt af. Aarse: „Dat moet
ook, want de overheid wil in dat
er tegen 2010 veel mi nder doden
en gewonden te betreuren zijn:
maximaal 750 doden en 14.000
ziekenhuisgewonden. Probleem
is dat gegevens lang niet altijd
kloppen. Dat komt omdat die
van politie, hulpverleners, cen
trales en ziekenhuizen niet al
tijd aan elkaar gekoppeld wor
den. De registratie wordt beter.
„Daaruit blijkt dat we jaarlijks
20.000 ziekenhuisgewonden
hebben. Dat moet fors omlaag."
Dat kan door betere wegen, be
tere verkeersopleiding, maar
ook betere techniek. Behalve
aan de actieve veiligheid van
vrachtauto's is er ook ontwikke
ling op het gebied van passieve
veiligheid. Zo zit er een Europe
se verplichting aan te komen om
de truck te beveiligen met 'on-
derrijbeveiliging': die moet
voorkomen dat een personen
wagen aan de voorkant niet on
der de vrachtauto kan schieten
en van opzij niet onder de wie
len.
Door het stijgende elektronisch
niveau in een vrachtauto nadert
ook de intelligente cruise con
trol: zodra een voorganger te
dicht genaderd wordt neemt de
auto zelf gas terug. Verder is er
al een systeem dat de chauffeur
waarschuwt als hij op de ver
keerde rijstrook dreigt te komen
en dus strepen op de weg over
schrijdt.
Dode hoek
Trottoir- en breedtespiegels wa
ren al verplicht bij vrachtauto's
die zwaarder zijn dan 7.5 00 kilo.
Die bieden breed en laag zicht,
maar doen niks aan de beruchte
dode hoek.
Een speciale spiegel ter hoogte
van de onderste hoek van de
voorruit kan het zicht op wat
zich in de dode hoek afspeelt
flink verbeteren.
Binnen Europa zal de dode
hoek- of doblispiegel binnen
een jaar of twee verplicht ge
steld worden, zodat het Neder
landse initiatief de vrachtwa
gen sinds oktober 2001 al af te
leveren met zo'n spiegel inter
nationaal navolging krijgt. Dat
verhoogt vooral de veiligheid
voor fietsers. Want de dode hoek
van (de rechts afslaande)
vrachtauto is berucht.
Spiegels en camera's proberen
zichtbaar te maken wat zich in
de dode hoek afspeelt. Bij een
grote praktijkproef van Trans
port en Logistiek Nederland en
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat zijn de systemen ge
test door honderden beroeps
chauffeurs. Die beoordeelden ze
positief, al waren wel verbete
ringen nodig.
Inmiddels rijden zo'n 35.000
Nederlandse vrachtauto's met
een dode hoek-systeemDat is al
ongeveer 25% van het totaal.
Rien van der Steen
De productie van trucks van
af zes ton is over de hele we
reld in 2001 met een kleine tien
procent gedaald tot 1,4 milj oen
voertuigen. Analisten verwach- I
ten dat de productie in Europa
dit jaar met twaalf procent zakt
naar 340.000 wagens. Dat zou
dan rechtstreeks te maken heb
ben met de introductie van de
Euro 3-emissienorm in oktober Ij
2001, die in de maanden daar
voor tot meer verkopen geleid
heeft. -
Volvo heeft drie nieuwe mo
dellen - de FH12, FM12 en
FM9 - die samen een van de
grootste productvernieuwingen I
ooit vormen. Inclusief een nieu- I
we 9-liter motor, een sterkere j
12 -liter 500 pk motor, een nieuw I
automatisch schakelsysteem, J
nieuwe elektronica, veranderde I
chassis, nieuwe cabines, een
nieuw uiterlijk en een nieuw in- I
terieur.
Volvo baseert zijn nieuwe FH en jl
FM op drie verschillende chas- f
sisversies, trekkers, bakwagens r.
en bouwvoertuigen. Er is veel
aandacht voor de werkplek voor b
de chauffeur en daarom ook is
de dagcabine met 15 cm. ver
lengd. De grootste cabine zit in H
de Globetrotter XL, Het slaap-
gedeelte is iets verbeterd door
bredere en comfortabeler weg- ij
klapbare bedden.
Ook het zicht van de chauffeur I
is verbeterd. Bovendien zit nu I
een groothoekspiegel in de zon- I
neklep buiten voorgoed zicht op
de ruimte direct voor de truck.
De frontale onderrijbescher
ming wordt inmiddels door Vol- 1
vo als eerste truckmerk stan
daard gemonteerd. Ook
elektronisch bewaakte stabili
teit (esp) maakt onderdeel uit
van de veiligheidsuitrusting.
In het transport is het uit
gangspunt dat een economi
sche groei van één procent auto
matisch leidt tot anderhalf
proent meer transport. Natio
naal en internationaal is daar
onvoldoende wegcapaciteit
voor. Organisaties als Rai, Bo-
vag en VNO/NCW vinden dat de
komende vier j aar minstens 4,5
miljard euro nodig is om het
probleem van de groeiende mo
biliteit aan te pakken. Dat geld j
is alleen al nodig voor het we
gennet. De Europese Commisie
wil het wegvervoer onaantrek
kelijk maken, met name in de
Benelux, de Alpen en de Pyrene
eën, omdat de problemen daar
te groot worden. De groei moet
dus, in de ogen van de EC, afge- j
remd worden. Het wegverver-
voer zal dus zwaarder belast
worden, ten gunste van spoor en
binnenvaart.
Het bedrijf AutoLoader NL
laat in de Deltahal van de
RAI in Amsterdam een robotla
der en -losser zien die losse ka
zen in en uit een truck laadt. Het
transport van kazen schijnt in
de branche op problemen te
stuiten. Ze hebben allerlei vor- I
men en gewichten en de ingeni
eurs probeeren ze eerst met
zuignappen op te laten pakken.
Uiteindelijk was een hefinrich-
ting toch beter. Het robotsys
teem is door de chauffeur te be
dienen. In de oplegger wordt een
demontabele inbouw aange
bracht. Het systeem is nu nog al -
leen geschikt voor laden en los
sen van kaas. Maar bij
AutoLoader zien ze ook mo-
geljkheden voor pluimvee.
T Tolkswagen laat in Amster-
V dam twee nieuwe uitvoerin
gen van de Transporter zien. Het
zijn de TDI Baseline en de
Olympus. De Baseline kost
14.995 euro. Volkswagen heeft
de prijzen van de Transporter
TDI in gesloten bestelwagenuit
voering met maximaal 560 euro
(afhankelijk van het type) ver-
