Zorg kan 300 miljoen besparen
HBO-fraude achtervolgt Hermans
PZC
Utrecht scoort hoog op
welvaartslijstje van EU
Senaat aanvaardt
ammoniakplan
voor platteland
Protest tegen snelle naturalisatie Maxima Oproep tot boycot Cito-toets
Zalm eist uitleg door
gemeenten rond extra
euro-prijsverhogingen
Pleidooi voor vereenvoudiging administratieve rompslomp
Batavus naar rechter na
aantijging prijsverhoging
Meer geld voor oorlogsslachtoffers
Ruiten raadsleden ingegooid
Toch tbs voor drievoudige moord
Voorwaardelijke straf voor ontucht
VVD claimt
leiding van
enquête
bouwfraude
4C? 4r—z?
Belgische tekenaar Zak wint Inktspotprijs
woensdag 30 januari 2002
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De zorgsector kan
de komende jaren 300 miljoen
euro besparen op administra
tieve lasten. In totaal is met die
lasten 1 miljard euro gemoeid.
Dertig procent daarvan zijn
vermijdbare kosten. De romp
slomp kost niet alleen veel geld,
maar zorgt ook voor veel irrita
tie op de werkvloer en vermin
dering zorgt voor prettiger en
efficiënter werken.
Dat staat in het rapport dat de
commissie-De Beer gisteren aan
minister Borst van Volksge
zondheid heeft aangeboden. De
bureaucratie vloeit voort uit de
vele regels en wetten in de zorg
en de nauwkeurig verantwoor
ding die de sector moet afleggen
over de besteding van ongeveer
40 miljard euro aan belasting
en premiegeld.
Maar volgens de commissie
werken zorgaanbieders en ver
zekeraars, die de meeste admi
nistratieve handelingen voor
hun rekening nemen, niet altijd
efficiënt. Soms is het werk rond
uit overbodig, zoals het nastu
ren van een recept van arts naar
apotheker als dat ook al elektro
nisch is verstuurd. Ook het pa
pieren declaratieverkeer tussen
verzekeraar, aanbieder en ver
zekerde kan efficiënter, aldus
De Beer-.
Voorts ontstaat veel lastendruk
door allerlei enquêtes die de in
stellingen moeten invullen voor
hun brancheorganisatie of de
overheid. De commissie denkt
dat van de dertig enquêtes er elf
direct kunnen worden ge
schrapt, omdat de informatie
ook in andere enquêtes staat.
Andere oplossingen als automa
tisering en een centrale jaarver
slaglegging, vergen meer tijd en
investeringen.
Minister Borst die de commissie
had ingesteld, is blij met het
rapport.
Ambitieus
Ze noemt de 300 miljoen euro
'ambitieus' en het maximaal
haalbare. Het duurt volgens
haar nog jaren voordat zo'n
van onze redactie binnenland
HEERENVEEN - De Consu
mentenbond heeft zich de woe
de op de hals gehaald van
fietsenfabrikant Batavus. De
dochter van het beursgenoteer
de Accell eist bij de rechter in
kort geding dat de bond haar
aantijgingen over de vermeende
prijsverhogingen door de komst
van de euro intrekt. Dat heeft
bestuursvoorzitter R. Takens
van Accell gisteren verklaard.
Volgens de Consumentenbond
heeft onder meer de fietsen-
branche de komst van de euro
aangegrepen om zijn prijzen te
vei'hogen. De bond heeft maan
dag de Nederlandse Mededin
gingsautoriteit (NMa) gevraagd
een onderzoek in te stellen. De
NMa moet onderzoeken of er
sprake xs van prijsafspraken.
Volgens Takens heeft de Consu
mentenbond 'orxzorgvuldig ge-
structurele besparing wordt ge
haald, onder meer omdat een
nieuw basisstelsel nodig is. Ze
benadrukt dat het bespaarde
geld naar de zorg moet terug
vloeien.
Verder gaf ze de Tweede Kamer
een veeg uit de pan, omdat die
soms veel vraagt over de precie
ze bestedingen in de zorg. Daar
bij vindt ze het jammer dat de
Kamer een nota en een wetswij
ziging over vereenvoudigingen
en dereguleringen nog niet in
behandeling heeft genomen.
„Want de beste manier is het
zorgstelsel eenvoudiger te ma
ken en een deel van de regels af
te schaffen", aldus Borst. De
koepelorganisaties voor de zie
kenhuizen (NVZ) en verpleging
en verzorging (Arcai'es) zijn blij
met de voorstellen, met name de
simpeler regels. ANP
handeld' door twee verschillen
de typen fiets met dezelfde
naam te vergelijken. Hierdoor
zou de Batavus Verona 20 pro
cent duurder zijn geworden.
Onzin, volgens Takens. „Zij ver
gelijken appels met peren."
Overleg tussen Batavus en de
Consumentenbond levei'de gis-
tex-en niets op. De Consumen
tenbond peinst er niet over het
onderzoek te rectificeren. „Wij
hebben wel degelijk de juiste
fietsen vergeleken. Daaruit
bleek bij een winkel een stijging
van 20 procent. Blijkbaar heeft
hij zich niet aan de adviesprij
zen gehouden", aldus een
woordvoerder van de bond.
Takens erkent dat de prijzen
van fietsen zijn gestegen. „Dat
ligt niet aan de euro, maar aan
gestegen lonen en kosten." Ac
cell bepaalt elk jaar aan het be
gin van het fietsseizoen de ad
viesprijzen. „Toen hadden wij al
europrijzen." ANP
Demonstranten laten bij de Hofvijver in Den Haag hun ongenoegen blijken over de voorkeursbehandeling van Maxima.
foto Ed Oudenaarden/ANP
DEN HAAG - Mensen die eerder 14.000 gulden uit de zoge
noemde Mai'or-gelden voor joodse overlevenden van de
Tweede Wereldoorlog hebben ontvangen, krijgen binnenkort
nog eens 1800 euro.
Dat is geld dat is overgebleven in de pot die Rijk en financiële
instellingen ter beschikking hadden gesteld. De Stichting
Maror, die het geld verdeelde, bouwde vooraf een veiligheids
marge in om tekorten te voorkomen. Ze hield rekening met
enkele duizenden aanvragers méér.
Het geld dat daax'door overbleef, wordt nu uitgedeeld. Dat ge
beurt automatisch. Nieuwe aanvragen zijn niet nodig. ANP
HAELEN - De recherche stelt een onderzoek in naar de 'golf
van terreur', die bestuurders en ambtenaren van de Limburg
se gemeente Haelen al enkele weken treft.
Gemeente en politie willen zo snel mogelijk een eind maken
aan het terx'oriseren van raadsleden en ambtenaren. Vorige
week nog werden ruiten ingegooid bij twee raadsleden. Ook
bij de loco-bux'gemeester en een ambtenaar zijn meerdere ma
len de ruiten ingegooid. ANP
DEN HAAG - Het gerechtshof heeft gisteren toch tbs opge
legd aan één van de twee daders van de geruchtmakende
moord op drie Ieren in april 2000 in een appaxtement in Sche-
veningen.
In hoger bei'oep kreeg de hoofddader zestien jaar en tbs met
dwangverpleging. Zijn medepleger kreeg twaalf jaar cel. De
rechtbank ooi'deelde in 2000 nog dat de mannen volledig toe-
x-ekeningsvatbaar waren. Destijds kx-eeg de hoofddader acht
tienjaar en zijn compaan tien jaar.
Het gerechtshof baseert haar afwijkende vonnis op het rap
port van het Pieter Baan Centrum over de hoofddader. Hij
schóót onder invloed van drank en drugs de drie Ieren dood.
Zijn compaan zou één van de mannen nog met een mes hebben
gestoken om er zeker van te zijn dat hij dood was. ANP
HAARLEM - Een 33-jarige vrouw uit Diemen, die in juli vorig
jaar in een vliegtuig ontucht pleegde met haar twee zoontjes,
is gisteren veroordeeld tot een half jaar voorwaardelijke cel
straf. De rechter acht haar veiminderd toerekeningsvatbaar.
Tegen de vrouw was een jaar gevangenisstraf geëist, waarvan
vijf maanden voorwaardelijk. De vrouw gedroeg zich vorig
jaar zomer erg vreemd tijdens een vlucht van Kreta naar
Schiphol. Ze ging bij een passagier op schoot zitten en greep
een andere man in zijn kruis. De bemanning greep in toen de
vrouw ontucht begon te plegen met haar kinderen.
Achteraf bleek dat de vrouw tijdens de vlucht psychotisch
was. Onderzoek wees uit dat ze aan een manisch-depressieve
stoonxis lijdt. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Een groepje van vijftien men
sen demonstreerde gisteren in Den Haag te
gen de voorkeursbehandeling die Méxima
Zorreguieta heeft gekregen bij haar natura
lisatie.
De demonstranten vinden dat de aanstaan
de vrouw van ki'oonprins Willem-Alexan-
der dezelfde procedux-e had moeten doorlo
pen als iedere buitenlander die trouwt met
een Nederlandse partner.
De betogers horen bij de actiegroep Ko
ninklijk Geschenk. Ze eisen gelijke behan
deling als Maxima. „Zij zou na het timxwen
ook di'ie jaar moeten wachten op een Neder
lands paspoort, net als iedereen", aldus een
woordvoerster van de demonsti'anten.
Als de versnelde naturalisatie van de Ar
gentijnse niet wordt teruggedraaid, dan ei
sen de demonstranten een generaal pardon
op de huwelijksdag, 'voor allen die nog geen
verblijfsvergunning hebben'.
Een hoofddocent van de Katholieke Uni
versiteit Nijmegen diende vorig jaar een
klacht in bij de Commissie Gelijke Behan
deling over de snelle naturalisatie van
Maxima. De commissie liet in september
weten geen uitspi'aak te willen doen omdat
ze meende alleen bevoegd te zijn in zaken
die draaien om racistische of seksuele dis
criminatie. ANP
DEN HAAG - Alle basisscholen in Nederland hebben een
brief gekregen waai'in zij worden opgeroepen de Cito-toets te
boycotten. De test voor de hoogste groepen in het basisonder
wijs, die deze week wordt afgenomen, is volgens de opstellers
van de brief te mager en oefent te veel invloed uit op het on
derwijsprogramma.
De oproep om de Cito-toets achterwege te laten is afkomstig
van de verenigingen van Daltonscholen, Montessorischolen,
Vrije Scholen en de Freinetbeweging. Zij vinden dat leerlin
gen met de toets te veel worden afgerekend op rekenen en taal,
terwijl ook zaken als werkhouding het niveau bepalen. GPD
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Utrecht is de wel
varendste stad van Nederland.
Noord-Holland volgt als regio
op de tweede plaats, Groningen
en omgeving staat op nummer
drie, zo blijkt uit cijfers die de
Europese Commissie gisteren
presenteerde. De armste gebie-
DEN HAAG - De parlementaire
enquête naar de bouwfraude zal
hoogstwaarschijnlijk worden
geleid door een VVD'er. De libe
ralen zijn aan de beurt voor het
leiden van een grote enquête en
zullen die verantwoordelijk
heid ook nemen, aldus het libe
rale Kamerlid Blaauw. Hij geldt
als de gedoodvei-fde kandidaat
voor de functie van voorzitter,
maar zegt zelf ïxog te twijfelen.
Ook GroenLinks heeft belang
stelling voor het leiden van de
enquête. Het GroenLinks-Ka-
merlid Vos was voorzitter van
de commissie die voorbereidend
onderzoek deed. Bij de presen
tatie van het eindi'apport maak
te ze bekend 'beschikbaar te
zijn'.Gi'oenLinks zegt zich nog
niet neer te leggen bij een WD-
voorzitterschap. „De Kamer als
geheel moet een besluit nemen,
niet alleen de WD", aldus een
woordvoerder.
De Kamercommissie-Vos die de
bouwfraude al ondei'zocht, stel
de vorige week dat een enquête
17 september moet zijn afgeslo
ten. Blaauw verwacht langdu-
rig overleg met het OM, dat
stx-afrechtelijk onderzoek doet,
over het horen van getuigen.
Dat kan de enquête aanziexxlijk
vertragen.
Blaauw staat op de nominatie
om per 1 januari voorzitter te
worden van de assemblee van de
WEU, waarin parlementariërs
van de lidstaten van de West-
Europese Unie vergaderen. Hij
stelt dat die functie niet te com
bineren is met het voorzitter
schap van de enquête. „Maai"
binnen de fractie hebben we ge
noeg mensen die het goed kun
nen", aldus Blaauw. Hij denkt
dat de enquête voor de jaarwis
seling is afgesloten. GPD
den in Europa liggen in Roeme
nië, een van de landen die bin
nen enkele jaren wil toetreden
tot de Europese Unie.
Jaarlijks publiceert de Commis
sie een overzicht van de wel
vaartsverdeling binnen de EU.
De binnenstad van Londen
prijkt al jaren bovenaan de lijst.
Waar de gemiddelde EU-burger
jaai'lijks 21.258 euro bijdraagt
aan het nationaal inkomen van
zijn land, ligt dit in de 'City' op
55.296 euro. In onderling verge
lijkbare koopkrachtcijfers ko
men de verschillen nog scherper
naar voren. Bij een EU-gemid-
delde van 100 scoort Londen
242, bijna tweeënhalf keer zo
veel.
De hoge welvaart van de Bi-itse
hoofdstad is deels een papieren
kwestie. In Londen wei'ken
enoi"m veel pendelaars. Hun bij
drage aan het nationaal inko
men komt op het conto van de
stad hoewel het geld elders
wordt uitgegeven. Dat geldt ook
voor Brussel, met een gemiddel
de bijdrage per inwoner van
46.989 euro aan het nationaal
inkomen de tweede welvarende
stad van de EU. Luxemburg
(42.314 euro per inwoner) staat
vanwege het grote aantal goed
betaalde EU-ambtenaren bin
nen zijn grenzen op nummer
drie van de lijst van welvarend
ste steden en regio's.
Utrecht komt met 30.225 euro
op de negende plaats, het resul
taat van relatief veel forenzen
die er wei'ken. De hoge plaats
van Groningen vloeit voort uit
de opbrengst van de gasbel bij
Slochteren. Andersom is Flevo
land op papier de 'armste' i'egio
van Nederland omdat de pende
laars uit Utrecht en Amsterdam
hier wel wonen maar niet ver-
dienen. Het kabinet heeft deze
vermeende armoede jai'enlang
gebruikt om voor miljoenen eu-
x-o's aan Europese subsidie bin
nen te halen voor de provincie.
Armoede
Echte armoede in de huidige EU
heerst vooral in Gxdekenland
(Ipeiros), Spanje (Exti-emadura)
en Pox*tugal (Azoren). De wel
vaart is hier ruwweg de helft
van het EU-gemiddelde. In de
toekomstige EU-landen is de si
tuatie nog triester. Een inwoner
van noox'doost-Roemenië
draagt jaarlijks 3813 euro bij
aan het nationaal inkomen,
achttien procent van hetgeen
gewoon is in de EU. In Bulgarije
ligt dit niet veel hoger. Beide
landen hopen vanaf 2007 tot de
Unie toe te treden.
De rijkste i-egio's in de kandi
daatlidstaten zijn Pi'aag (26.358
euro per inwoner) in Tsjechië en
Bi-atislava (20.286 euro) in Slo
wakije. Ook Cyprus scooi"t goed
met een bijdrage van ruim
18.000 euro per inwoner. Deze
landen zullen naar vex*wachting
in 2004 lid worden van de EU.
GPD
De winnende tekening van Jacques Moeraert, alias Zak. foto Af
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De Belgische tekenaar Jacques
Moeraert, alias Zak, is gisteren de Nederlandse
Inktspotprijs toegekend. De Belg won de jaar
lijkse prijs voor de beste politieke spotprent
voor een tekening over de zoektocht naar Osa
ma bin Laden.
De tekeningen van Zak verschijnen in Neder
land in de Volkskrant, De Groene Amsterdam
mer en dagblad De Limburger De Belg ontving
de pi'ijs uit handen van juryvoorzitter C. Dres-
selhuys tijdens de start van de tentoonstellin
gen Politiek in Prent 2001 en Alledaagse
getuigen. Premier Kok opende gisteren de ex
posities in de Statenpassage van het gebouw
van de Tweede Kamer.
Tijdens het tweede lustrum van de Politiek in
Prent-tentoonstelling is onder meer een hom
mage aan de onlangs overleden tekenaar Op
land te zien. Het veertigjarig bestaan van pers
centrum Nieuwspoort is de aanleiding voor de
tentoonstelling Alledaagse getuigen, waai'in
internationaal vermaarde tekenaars hun actu
ele prenten exposeren. ANP
door Erwin Tuil
DEN HAAG - De HBO-fraude
lijkt voor minister Hermans van
Onderwijs vlak voor de verkie
zingen nog een vervelend
staartje te krijgen. De Tweede
Kamer wil een spoeddebat over
de kwestie, nog voordat het on
derzoek van het ministerie is af
gerond. Initiatiefnemers PvdA
en D66 kregen daarvoor steun
van alle andere partijen, inclu
sief Hermans eigen VVD.
De affaire kwam vorig jaar no
vember aan het licht toen twee
'klokkenluiders', De Jong en
Van Leeuwen, naar buiten kwa
men met beschuldigingen van
fraude door een aantal hoge
scholen.
De fraude volgt een vast pa
troon, zo stellen ze. Buitenland
se studenten komen via allerlei
programma's naar Nederland
om een studie te volgen die niet
gesubsidieerd wordt door het
ministerie van Ondei'wijs. De
HBO-opleiding schrijft vervol
gens deze studenten nogmaals
in voor een studierichting aan
dezelfde HBO die wel geld krijgt
van Onderwijs. De student weet
van niets en de HBO strijkt het
geld op voor een student die
geen gebruik maakt van het on
derwijs.
Ten onrechte
Op die manier zouden HBO-op
leidingen ten onrechte tussen de
35 en 50 miljoen euro ontvangen
hebben. De Kamer vermoedt
dat dit niet de enige methode
van fi-auderen is geweest.
Minister Hermans heeft al twee
keer Kamervragen moeten be
antwoorden. De eerste keer be
loofde hij een accountantson
derzoek. De uitkomst daarvan
stemde somber. Hermans sprak
van vermoedens van creatief
boekhouden en speels oprekken
van de regels. Zelfs valsheid in
geschrifte werd niet uitgeslo
ten. Er zou een nader onderzoek
worden ingesteld. De antwoor
den op een tweede reeks vragen
laat volgens de Kamer te lang op
zich laten wachten. Er kan op
zijn minst een tussenrapportage
gegeven worden, zo vindt
PvdA-Kamerlid Hamer.
Vooral bij PvdA en D66 leeft het
gevoel dat de minister informa
tie achterhoudt. Uit eigen on
derzoek trekken de fracties de
conclusie dat er ongerijmdhe
den zitten in de antwoorden van
het ministerie. Bovendien twij
felen de partijen aan het en
thousiasme van Hermans om
opening van zaken te geven.
Dat Hermans de Kamer ver
keerd heeft voorgelicht, een po
litieke doodzonde, wil niemand
nog beweren, maar tussen de re
gels door wordt die indruk wel
gegeven.
Op vakantie
Het ongemak voor de minister
wordt verder vergroot door de
ogenschijnlijke verstrengeling
van belangen. Een lid van de
HBO-raad is tevens voorzitter
van het college van bestuur van
de in opspraak geraakte Saxion
Hogescholen in Deventer en En
schede. Het betreffende lid is
volgens de instelling al enige
tijd op vakantie en niet bereik
baar'.
Op zich is Hermans niet verant
woordelijk voor de HBO-i'aad.
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Na lang onder
handelen zijn de wetten voor de
vernieuwing van het platteland
en het terugdringen van ammo
niak gisteren aangenomen door
de Eerste Kamer. Hierdoor kan
de reconstructiewet nu worden
uitgevoerd.
Tot gisteren lieten CDA en WD,
een meerderheid in de Eerste
Kamer, in het midden of zij voor
zouden stemmenAls zij dat niet
zouden doen, dan zouden de
maatregelen voor vernieuwing
van het platteland in elk geval
ernstig vertraagd i'aken. Moge
lijk zou alle steun voor de plan
nen wegvallen.
Het CDA stemde tegen de am-
moniakplannen maar voor de
reconstructiewet. Voor de WD
waren de toezeggingen die de
ministers Pronk (Milieu) en
Brinkhorst (Landbouw) deden,
genoeg om akkoord te gaan met
beide voorstellen.
Een van de belangrijkste strui
kelblokken was de omvang van
de gebieden waarbinnen boeren
hun bedrijf niet meer mogen
uitbreiden. CDA en WD wilden
maatregelen om zo min moge
lijk boeren daarvan de dupe te
laten worden. Pronk en Brink
horst gingen daar tot op zekere
hoogte in mee. Zo zegden zij toe
dat er geld beschikbaar komt
voor boeren die getroffen wor
den door de maatregelen. Ook
mogen provincies flexibel om
gaan met de grenzen van be
paalde natuui'gebieden waar
boeren in de buurt zitten, zodat
deze niet weg hoeven. Het CDA
wilde hardere garanties, voor de
WD was het voldoende.
De provincies, die verantwoor
delijk zijn voor de uitvoering
van de maatregelen, zijn ver
heugd over de 'aanvaardbare en
uitvoerbare' plannen voor de
vernieuwing van het buitenge
bied. Zij gaan kijken of zij de
schade voor de boei'en beperkt
kunnen houden, aldus de Bra
bantse gedeputeerde Van Geel
(CDA). Boerenorganisatie LTO
is blij dat er nu duidelijkheid is.
ANP
Maar zijn ministerie heeft dit
adviesoi'gaan wel klakkeloos
gevolgd toen de raad zei dat er
helemaal geen sprake was van
fraude. De HBO-raad stelt dat
de accountantsi'apporten altijd
zijn geaccepteerd door het mi
nisterie. Nooit is daaruit enig
gesjoemel gebleken. Dus is er is
niet aan de hand, zo luidt hun
conclusie.
De Kamer wil snel een debat
omdat het parlement deze week
pi'aat over HBO-opleidingen
die geld gaan krijgen voor zoge
noemde mastersopleidmgen.
Een Kamermeerderheid wil
daarom eerst volledige duide
lijkheid over de manier waarop
de HBO-opleidingen met geld
omgaan en hoe ze hun geld krij
gen. Vandaag zal bekend wor
den of het debat er komt. GPD
ning van de stijging van ambte-
narensalai-issen met 5 procent
per 1 januari. De stijging van de
parkeertarieven heeft te maken
met een wijziging van het ge
meentelijk parkeerbeleid.
„Gewoon onhandig om het
tijdsstip van de invoering van de
euro te gebruiken voor dat soort
verhogingen. Als ze dat nou op 1
februari hadden gedaan, dan
was er niets aan de hand ge
weest", zei de minister.
Hij gaat nu aan alle gemeenten
die stevige prijsverhogingen
hebben doorgevoerd een stevige
brief schrijven waarin hij erop
aandringt aan de bui'gers uit te
leggen dat de prijsverhogingen
niet het gevolg zijn van de in
voering van de euro, maar van
gewijzigd gemeentelijk beleid.
„U begrijpt dat ik niet de moge
lijkheid heb de gemeenten tot de
orde te roepen. Over de rijks
overheid heb ik wel wat te zeg
gen. En daar is de euro-omreke
ning coi'i'ect gebeurd." GPD
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Gemeenten die de
euro-invoering hebben 'mis
bruikt' om tegelijk hun tarieven
te verhogen, krijgen een brief-
op-poten van minister Zalm van
Financiën. Dit heeft hij gisteren
in de Tweede Kamer toegezegd.
In de Kamer werd gistermiddag
stevige kritiek geuit op een
groot aantal gemeenten die de
overgang van guldens naar eu
ro's hebben gebruikt om hun
prijzen te verhogen. Vooral de
pax'keertarieven en prijslijst
van de burgerlijke stand (huwe
lijken) zouden aan euro-inflatie
lijden. Met name de Consumen
tenbond heeft die ontwikkeling
gehekeld.
Zalm heeft zijn ambtenai'en la
ten uitzoeken wat er aan de
hand is. Hij legde gisteren de
Kamer uit dat de stijging van de
huwelijkstarieven bleek te zijn
veroorzaakt door doorbereke-
