Thermphos mikt op wereldtop Nemag grijpt alles boven 20 ton Duisenberg zet politieke druk op ECB-benoeming Redders van de Koersk roepen ondernemers op tot innovatie Pensioenbreuk duikt pas op als het te laat is profijt Fosforconcern wil in tien jaar minstens op tweede plaats staan het bedrijf donderdag 24 januari 2002 GOES - Ondernemers moeten vooral durven vernieuwen. Als Mammoet nooit het lef had ge toond om te innoveren, had het nooit de opdracht verworven voor de berging van de Russi sche onderzeeër de Koersk. Directeur F. van Seumeren van Mammoet zei dat gisteren tij dens een bijeenkomst van de Maatschappij voor Nijverheid en Handel in Motel Goes. „Blijf ontwikkelen", riep hij de aan wezige ondernemers op. „Toen we in Rusland de vraag kregen of we wel eens een schip hadden gelicht, moesten we die ontken nend beantwoorden. Maar we Rebben zoveel ervaring met ex treem zwaar transport- en hijs- werk, dat we de kennis in huis •Rebben om dit soort projecten laan te pakken." Verbazing wan Seumeren vertelde dat werknemers van subcontractor Smit met verbazing keken hoe Mammoet het project aanpakte. „Alle vijzels die op het ponton Giant 4 het hijs werk moesten doen, waren volledig computer gestuurd. We konden tot op de kilo zien, hoeveel trekkracht el ke vijzel leverde en of alles goed ging. Al die technieken en ken nishebben we zelf ontwikkeld." En niet zonder succes, betoogde Van Seumeren. „Want juist daardoor heeft Mammoet een naam opgebouwd in een markt waar het daarvoor niet aanwe zig was." In de loop der tijd is Mammoet gegroeid tot een con cern waar 1500 mensen werken, verdeeld over 30 vestigingen in de hele wereld en met een omzet van 300 miljoen euro. Betoog De Mammoet-directeur onder streepte zijn betoog nog eens door aan te geven dat ook Mam moet niet stil staat. Zo heeft het bedrijf een schip ontwikkeld dat in één keer een windmolen naar zee kan vervoeren en neer zetten. Het schip is ook inzet baar om bijvoorbeeld brugde- lente verplaatsen. Van Seumeren zei trots te zijn om in Zeeland een voordracht te mogen houden. „Het is toch de provincie waar ons familiebe drijf groot door kon worden. De allereerste opdrachten voerden we uit voor Zeeuwse bedrijven, zoals Pechiney en Thermphos." Mammoet, onderdeel van de Van Seumeren Groep, heeft een vestiging in Ter-neuzen (bij Dow). Verder doet het veel za ken met Zeeuwse ondernemin gen als Hydro Agri en Heerema door Cees Manders DEN HAAG - Enkele miljoenen Nederlanders hebben een pen sioenbreuk. Maar weten die Ne derlanders wel wat een pensi oenbreuk is, welke rampzalige gevolgen die heeft voor 'later'? Over ons pensioen stellen we ons pas vragen kort voordat we het bedrijfspand voorgoed ver laten. En dan is het te laat. Dan zul je die pensioenrechten moe ten nemen zoals ze zijn: mager, karig en fors gehavend door al lerlei pensioenbreuken. Geen 70 procent zoals beloofd, maar veelal slechts 45 a 50 van het laatste loon (inclusief de AOW). Het bedrijf kan alleen naar het pensioenfonds verwij zen. De meesten van ons zullen tegen die tijd bij meer dan één pensi oenfonds moeten aankloppen om informatie. Want we veran deren in ons arbeidzame leven nogal eens van werkgever. En elke werkgever heeft zijn eigen pensioenfonds, Als al die verschillende pensi oenrechten nou eens naadloos (en dus breukloos) op elkaar zouden aansluiten! Maarzo mooi is het leven niet. Probleem is dat bij die pensi oenbreuken de backservice niet is afgefinancierd. Wat is wat niet? Nu is enige uitleg nodig, aan de hand van een heel een voudig voorbeeld, want pensi oenkwesties zijn al moeilijk ge noeg. Eigen fonds Karei Schuit treedt op 21-jarige leeftijd.in dienst bij bedrijf A, dat een eigen pensioenfonds heeft: pensioenfonds AA. Zoals gebruikelijk in Nederland, doet hij pas mee in het pensioenfonds wanneer hij 25 wordt. Dan pas moet hij premie betalen. Dit is een bepaald percentage van zijn bruto salaris minus het deel waarvoor hij al AOW-premie betaalt. Elk jaar daarna, bouwt hij 1,75% rechten op. Omdat we op 65 met pensioen gaan, bouwt Schuit aan pensioenrechten dus op: 40 x 1,75% 70% van het laatste salaris, inclusief de AOW. Dus zou hij in zijn 64ste jaar 50.000 euro verdienen, dan ontvangt hij als pensioen 70% van die 5 0 mille (35.000 euro)de AOW inbegrepen. Maar de werkelijkheid is an ders. Schuit werkt maar tot zijn 45 ste bij A, en stapt dan over naar bedrijf Bdat veel beter be taalt. Bedrijf B heeft Pensioen fonds BB. Hij moet daar wel in gaan deelnemen. Het pensioen is nog ver weg. Wie dan leeft, wie dan zorgt, denkt Karei Schuit. Hij vergeet dus iets belangrijks bij zijn salarisonderhandelin gen met B. De nieuwe pensioenregeling van BB voorziet ook in 70% van het laatst genoten salaris en dit salaris zal aanzienlijk meer zijn dan wanneer Schuit bij A was gebleven. Maar wil hij die 70% dan ook werkelijk incasseren, dan moet het nieuwe pensioen fonds BB ook bereid zijn de ja ren die hij in pensioenfonds AA heeft deelgenomen mee te tel len, dus mee te financieren. Er moet dus als het ware over die jaren bij bedrijf A backservice voor zijn pensioenrechten wor den voldaan tot het pensioenni veau van bedrijf B. Maar wie moet die backservice dan betalen, affinancieren of volstorten (in het pensioenjar gon)? Pensioenfonds BB weigert natuurlijk. Schuit had in de on derhandelingsfase tegen B moe ten zeggen: als jullie me willen, zullen jullie de backservice van mijn pensioenaanspraken bij mijn vorige pensioenfonds (AA) voor jullie rekening moeten ne men. Of zijn nieuwe baas Schuit dan nog wil, hangt af van de krapte op de arbeidsmarkt Maar hoe zit dat dan met de af spraak tussen de pensioenfond sen AA, BB en CC (van bedrijf C) om bij overstap van de werkne mers de waarden van de opge bouwde pensioenrechten over te nemen? Sinds 8 juli 1994 be staat er een wettelijk recht op waardenoverdracht. Dit bete kent dat wat bij pensioenfonds AA is opgebouwd wordt uitgerekend (contant wordt ge maakt) en vervolgens wordt overgemaakt aan het nieuwe pensioenfonds BB. Flink gat Verdiende Schuit dus bij zijn af scheid van A 35.000 euro (met de daaraan gekoppelde pensioen rechten) en gaat hij bij bedrijf B ineens 45.000 euro verdienen (met daaraan weer gekoppelde pensioenrechten), dan valt er dus een flink gat in zijn pensi oenopbouw. De pensioenwaar den bij dat salaris van 35.000 euro worden overgedragen van AA naar BB, terwijl pensioen fonds BB verder borduurt vanaf een salaris van 45.000 euro. Het gat is dus helder: de pensioen rechten over die 10.000 euro. Waardenoverdracht lijkt dus mooier dan het in werkelijkheid is. GPD door Maurice Wilbrink door Jeffrey Kutterink VLISSINGEN - Thermphos In ternational in Vlissingen, nu de vierde producent ter wereld van fosfaten en fosfaatverbindin gen, wil over uiterlijk tien jaar behoren tot de top twee. Om daar te komen is vervaardigen van fosfor alleen niet genoeg. Het is net zo belangrijk te pene treren in de markt van halffa brikaten om de productie en dus het voortbestaan zeker te stel len. De overname van de fosfo- ractiviteiten van Atofina past dan ook in die visie. Het verzelfstandigde onderdeel van het Hoechst-concern is op overnamepad. Selectief neemt de directie her en der op de we reld fabrieken en productie eenheden over en breidt zo de productenrange uit. De onder neming boort nieuwe markten aan en verstevigt daarmee haar greep op de wereldwijde fosfor- markt. Een vereiste om overeind te blij - ven in een markt die zich van wege overcapaciteit aan het herschikken is. Aan de lopende band nemen grote concerns kleinere bedrijven over. Con cerns kijken meer clan ooit wel ke activititeiten behoren tot de core-business. En dus is het een zaak van eten of gegeten wor den. Thermphos heeft nu vestigin gen in Nederland, Duitsland, Argentinië en China. In totaal werken er ruim 900 mensen, waarvan 425 in Vlissingen. De omzet bedraagt ongeveer 300 miljoen euro. Thermphos behoorde tot juli 1997 tot Hoechst Holland. Na het besluit van Hoechst zich te concentreren op geneesmidde- 1 len voor mens en dier, behoor den fosfor en afgeleide I producten niet langer tot de kernactiviteit. I „Hoechst is begonnen als verf- menger", zegt Thermphos-di- rectielid J. Groenink. „Het con- 1 cern groeide zó sterk en was actief op zóveel markten dat het 1 eigenlijk nergens meer écht goed in was." Nadat Thermphos ruim een jaar Het slak dat als bijproduct vrijkomt bij het productieproces wordt uitgegoten over zogenoemde slakkenbedden. Het materiaal wordt ge bruikt in onder meer de wegenbouw. foto Wim Erkens/Thermphos International. te koop had gestaan, besloot Hoechst het bedrijf onder te brengen bij haar chemiedochter Celanese. Ook daar bleek de fos- forproducent een vreemde eend in de bijt, omdat Celanese zich richt op organische chemie. Fosfor, fosforzuur en dergelijke zijn anorganische producten. Begin 1999 maakten vier direc tieleden bekend dat ze het be drijf van eigenaar Celanese wil den kopen (management buy out). Aan het eind van het jaar stond de firma op eigen benen. Dat was slechts het begin. In Vlissingen worden fosfor, fosforzuur en grondstoffen voor was- en afwasmiddelen, zoge noemde natriumtripolyfosfaten (ntpp) gemaakt. Deze fosfaten lossen vuil op. Ze worden in ver schillende Europese landen niet meer gebruikt in wasmiddelen, maar alleen nog in tabletten voor afwasmachines. De markt voor deze wasmiddelfosfaten staat daarom sterk onder druk en het was een kwestie van tijd voordat het bedrijf zou moeten inkrimpen. Door de overname op 1 juli 2000 van de productie van grondstof fen voor wasmiddelen van het Zweedse Kemira Kemi AB hield Thermphos de productie van deze fosfaten op peil. De fabriek in het Sloegebied werd uitge breid met een nieuwe produc tielijn. Het nieuwe fosfaat wordt gemaakt voor producen ten van vaatwasmiddelen in heel Europa. Piesteritz Nog geen jaar later, in februari 2001, maakt Thermphos we reldkundig een deel van de pro ducten van het Duitse Chemi sche Werke Piesteritz (CWP) onder haar eigen naam te gaan verkopen. Het gaat om na trium-, kalium- en ammonium fosfaten, die onder meer worden gebruikt voor metaal- en wa terbehandeling en levensmid delen. Zoals het zich nu laat aanzien neemt de Vlissingse fosfatengi- gant de fosfatenafdeling van CWP voor het eind van het jaar over. De derde grote acquisitie van Thermphos International sinds het op eigen benen staat, is de overname van de fosforactvitei- ten van Atofina. Daarmee schuift Thermphos nog meer op van primair fosforproducent naar een concern dat steeds meer van fosfor afgeleide grondstoffen maakt voor onder meer levens- en wasmiddelen. Een bewuste strategische keuze van de directie om de greep op de wereldwijde markt te verste vigen. „Atofina is een belangrijke af nemer van fosfor, waarvan het afgeleide producten maakt", legt directielid van Thermphos C. Galeano uit. „Door de over name stellen we een deel van de grondstofleverantie zeker. Van de totale fosforproductie in Vlissingen, is tien procent be stemd voor Frankrijk. Het ze kerstellen van de afname is te vens het waarborgen van de toekomst van het concern in Vlissingen." Atofina wil zich meer gaan rich ten op haar kernactiviteiten, de productie van petrochemicaliën en afgeleide producten, zegt Thermphos-directielid H. Ca- pello. „De fosforactiviteiten passen daar niet in. Dat is de reden dat Atofina die wil afstoten. Thermphos legt zich niet alleen toe op het produceren van fos for, maar ook van halffabrika ten. De overname van de divisie van Atofina ligt dus voor de hand." Met de acquisitie komt Therm phos ook in het bezit van een witte-steenkoolcentrale. Die produceert 25 miljoen kilowatt uur groene stroom. Een deel wordt gebruikt voor de eigen productie, een deel van de stroom wordt op de vrije markt verkocht. Het bedrijf exporteert naar 80 landen. Alleen de Verenigde Staten liggen voor Thermphos nagenoeg braak. Het is de vuri ge wens van de directie om ook (een gedeelte van) die markt langzaam maar zeker in handen te krijgen. Capello: „Eén ding staat vast. Als we over een j aar of tien tot de top twee van fosforproducenten wiHen behoren, moeten we de komende drie jaar keuzen ma ken. Dat kan betekenen dat we bedrijven gaan overnemen. Maar we zullen ook de produc tiecapaciteit in bijvoorbeeld China uitbreiden, zodat we meer greep op de markt krij gen." DEN HAAG - President Dui senberg van de Europese Cen trale Bank (ECB) heeft de druk opgevoerd om tijdig de opvol ging te regelen van de ECB-vi- ce-president Christian Noyer. De termijn van de Fransman Noyer verstrijkt eind mei 2002 en de procedure voor zijn opvol ging krijgt een zware politieke lading. Duisenberg heeft de regerings leiders van de twaalf eurolan den opgeroepen snel met een kandidaat te komen. De ECB- president heeft vorige maand in een brief aan de EU-minister- raad geschreven dat het func tioneren van de centrale bank hierbij is gebaat. Met zijn actie brengt Duisen berg met name Frankrijk in een lastig parket. De Franse presi dent Chirac heeft in 1998 met grote moeite de benoeming van de Nederlander tot ECB-presi- dent geaccepteerd. Duisenberg liet indertijd weten niet de volle acht jaar ECB-president te zul len zijn. Chirac heeft echter altijd volge houden dat Duisenberg hooguit vier jaar in functie zou blijven en gokte op een Franse opvolger voor de hoogste functie. Vanuit Frankrijk is regelmatig kritiek geweest op Duisenbergs func tioneren. Het is een publiek ge heim dat Parijs graag de Franse centrale-bankgouverneur Tri- chet wil zien op de hoogste ECB- positie. Zetel Nu Duisenberg heeft laten we ten dat hij zeker nog de rest van 2002 de ECB zal leiden, dreigt Frankrijk zelfs z'n zetel in het zeskoppige bestuur van de bank te verliezen. Er wordt op gespeculeerd dat een van de zittende bestuursle den, de Italiaan Padoa-Schiop- pa of de Finse Haemaelaeinen, doorschuift naar het vice-presi- dentschap. Frankrijk zal in dat geval ongetwijfeld de dan open vallende zetel in het bestuur claimen, maar het land heeft er door Inge Heuff ZIERIKZEE - Aan de Delta- straat in Zierikzee zit sinds 1981 het destijds Rotterdamse be drijf Nemag. Inmiddels is de fa brikant van met name grijpers, peren en schalmen niet meer weg te denken uit Zierikzee. Al leen het verlies van de loswal kan directeur Reint Grootveld doen zoeken naar een andere lo catie. „We hebben hier alle ruimte die we nodig hebben. Maar die loswal moet wel blij ven. Een aantal van onze grij pers is echt te groot om over de weg te vervoeren." Grijpers, peren en schalmen, het klinkt als een opsomming van een aftelrijmpje. Maar bij Ne mag gaat het om stalen con structies die gigantische krach ten kunnen weerstaan. Neem de peren en schalmen. Peren zijn eindverbindingen van staalka bels en schalmen zijn snelver- bindingen in de vorm van een schakel waarmee kettingen of peren, en daarmee dus staalka bels, aan elkaar worden beves tigd. Nemag maakt deze pro ducten in diverse maten in serie en levert ze wereldwijd uit. Maar gaat het om de offshore-industrie, dan wordt het maatwerk. Elke peer wordt onder toeziend oog van inspecteurs bevestigd aan enorme staalkabels en ver volgens gecertificeerd. De schalmen, ook gecertificeerd, worden continu aan testen on derworpen om de modellen te verbeteren en de draag- en trek- .kracht te verhogen. Een ingeni eus maar simpel systeem, waar Nemag patent op heeft, maakt dat de zware schakels op een voudige wijze te openen zijn. Het wisselen van kabels en ket tingen wordt daarmee een snelle en gemakkelijke klus. Verbetering Het hoofdproduct van Nemag zijn echter de grijpers. Dat is niet altijd zo geweest. Grond legger Abraham Grootveld pro duceerde in de eerste decennia van het bedrijf onder meer kip pers, kettingen, lieren, kranen en repareerde ook grijpers. Daarbij bracht hij verbeterin gen aan waardoor de gerepa reerde grijpers beter waren dan de originele versie. Na verloop van tijd kreeg hij daarom orders binnen om zelf grijpers te maken. In 1962 trad zoon Rob Grootveld toe tot het bedrijf. Onder zijn leiding ging Nemag zich specialiseren in grijpers, het enige exportpro duct van de fabriek. Verschil lende noviteiten zagen het licht Nemag legt zich vooral toe op de fabricage van gespecialiseerde grijpers. Naam: Nemag b.v. Plaats: Zierikzee Opgericht: 1924 Werknemers: 40 Omzet: 5 miljoen euro en de ontwikkeling kwam in eenstroomversnelling terecht. Inmiddels worden de grijpers van de Zierikzeese fabriek we reldwijd gebruikt in de grote overslaghavens. Droge bulk als kolen, erts, alu mina maar ook graan worden door de grijpers uit de ruimen van schepen gehaald en op de kades gestort. Elk product vraagt zijn eigen grijper. Erts bijvoorbeeld, is een zwaar pro duct waar de grijper snel van slijt. Kolen en graan zijn lichter. De grijper kan groter zijn en heeft een langere levensduur. Alumina daarentegen, is een fijn witpoeder dat 'vloeibaar der' is dan water. Om verlies van deze dure grondstof tegen te gaan, moet de grijper meer dan waterdicht zijn. „Wij maken en repareren grij pers van alle kranen met een hefvermogen van boven de 20 ton", zegt kleinzoon en huidige directeur Reint Grootveld. „Kleiner kan ook maar dan moet het om specialistisch werk gaan. Anders is het voor ons niet interessant." Volgens Grootveld zijn er in het wereldwijde marktsegment waar Nemag zich in bevindt slechts vijf con currenten, waarvan er een in Nederland zit. „Maar wij onderscheiden ons bijvoorbeeld met onze milieu vriendelijke grijper. Het milieu vriendelijke zit in het ontwerp. De grijper is gesloten waardoor de uitstoot van stof van bijvoor beeld erts of kolen minimaal is. De grijper pakt de kolen op een bepaalde manier op, waardoor de lucht die in de grijper zit en die plaats moet maken voor ko len, op een rustige manier uit de grijper ontsnapt. Dat verlaagt de uitstoot van stof en gruis. „Bij Corus in IJmuiden wordt altijd door inspecteurs gecon troleerd of er bij de overslag ko lengruis ontsnapt. Zodra dat gebeurt, valt er weer een boete bij Corusin de bus. Dan ben je blij met een grijper die dit weet tegen te gaan." De truc zit in de vorm van de grijper en de plaatsing van de scharnieren. Grootveld: „Dat verzin je niet vanaf een tekenta fel. Zó'n ontwerp vraagt om ja renlange ervaring en inzicht in de processen." Droge bulk Technisch is, volgens de direc teur, alles mogelijk maar wil de klant dat ook? Een volledig mi lieuvriendelijke grijper heeft nu eenmaal een lagere productivi teit. De markt van grijpers is re delijk stabiel. Er wordt nog steeds veel droge bulk overge slagen waar grijpers voor nodig zijn Grootveld: „Voor het bela den van schepen wordt wel vaak gebruik gemaakt van graafwie- len en transportsystemen, maar voor het lossen biijft dat lastig. Wel is een ontwikkeling te be speuren waarbij een aantal klei ne, lichtere kranen worden ver vangen voor een of twee grote zware kranen. Dat scheelt het overslagbedrijf arbeidskosten en onderhoud. Die kleine kra nen slijten nu eenmaal sneller dan de grote." foto PieterHonhoff Grootveld ziet nog een groei markt in Japan en Korea. „Daar wórdt gewerkt met lichte, infe rieure grijpers die binnen een jaar vervangen moeten worden. Onze grijpers zouden daar goed werk kunnen doen. Het is echter lastig om die markt binnen te komen. Daar ben ik al enige tijd mee bezig." Tot de jaren tachtig zat Nemag op verschillende locaties in Ka- tendrecht. Toen daar sociale woningbouw moest komen, ver huisde het bedrijf naar Zierik zee. Grootveld: „Deze fabrieks hal is perfect. We hebben er een zee van ruimte. Dat komt ook omdat we steeds meer werk uit besteden." In diezelfde periode werd de Ne- maggroep opgericht. Naast het Zierikzeese bedrijf zijn er twee zusterbedrijven: De Lignie in Herkingen, gespecialiseerd in landbouw mechanisatiemachi- nes, en lierenf abriek Bodewes Winches in Nieuwerkerk aan de IJssel. Mega-order Die fabriceert vooral gespecia liseerde lieren voor de offshore industrie. „Bodewes heeft net een mega-order van een Ameri kaans offshorebedrijf binnen gehaald dat goed is voor twee jaar basisbezetting. Daar heeft ook Nemag het nodige werk geen exclusief recht op. Voor de Franse diplomatie is deze situa tie uiterst moeilijk te verteren. Een van de scenario's waar de Fransen nog op kunnen gokken, is een benoeming van Trichet als gewoon bestuurslid. Trichet zou in die positie kunnen wachten op het vertrek van Duisenberg om hem op te volgen. Voor elke benoeming in het ECB-bestuur is echter een una nieme beslissing nodig van de regex-ingsleiders van de euro landen. De positie van Trichet wordt nog steeds verzwakt door een juridisch onderzoek naar zijn handelen als hoge ambtenaar van het Franse ministerie van financiën inzake het dossier- Credit Lyonnais, een grote bank die begin jaren '90 in moeilijk heden kwam. Bij de ECB gaat men ervan uit dat er nooit een situatie zal kun nen ontstaan, waarbij twee gro te eurolanden zowel het presidentschap als het vice-pre sidentschap leveren. Als de Fin se Haemaelaeinen de nummer 2 wordt, kan een groot land de president leveren. Zou de Itali aan Padoa-Schioppa vice-pre sident worden, dan ligt het voor de hand dat een klein euroland de hoogste positie krijgt toege schoven. GPD President Duisenberg van de Europese Centrale Bank.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 9