VN veroordelen optreden Israël
Supertrio krijgt
geen speciale
status binnen EU
Meeste Noren willen aansluiting bij de EU
Zwaardere straffen
moordenaars Timor
Gevangen Britten op
basis VS worden met
fatsoen behandeld
Situatie Goma nog steeds zeer gevaarlijk
Ver wilghen onder
vuur door nieuwe
affaire rond Dutroux
Nieuw gerechtshof voor Estrada
Fischer lijsttrekker Groenen
Meer toezicht op prins Harry
Hondencafé geopend in Singapore
Nieuwe premier van Taiwan
Gezant voor Midden-Oosten spreekt van gevaarlijke escalatie
Londen en Parijs akkoord
over asielzoekerscentrum
MANILA - De Filipijnse autoriteiten hebben gisteren een
speciaal gerechtshof in het leven geroepen om oud-president
Joseph Estrada te berechten. Het voormalige staatshoofd
werd begin vorig jaar afgezet en is beschuldigd van economi
sche plunderingen.
Het Filipijnse hooggerechtshof besloot gisteren dat de nieuwe
rechtbank drie rechters zal omvatten die een oordeel moeten
vellen over de vermeende malversaties van Estrada. Het hof
mag zijn eigen regels opstellen. Hierdoor is het mogelijk dat
het eigenlijke proces, dat in oktober vorig jaar begon, hele
maal opnieuw moet worden gedaan. RTR
BERLIJN - De Duitse Groenen hebben minister van Buiten
landse Zaken Fischer gekozen tot lijsttrekker bij de Bonds
dagverkiezingen. Voor het eerst in de geschiedenis voert een
aantal kopstukken van de partij de lijst aan.
Minister Fischer verklaarde gisteren dat hij de huidige coali
tie met de sociaal-democratische SPD van bondskanselier
Schroder wil voortzetten. Hij zei verder dat de kleine partijen
een sleutelrol zullen spelen bij de samenstelling van een nieu
we regering.
Fischer is op dit moment verreweg de populairste politicus
van Duitsland. In de peiling schommelen de Groenen echter
rond de kiesdrempel van 5 procent. DPA
LONDEN - De Britse kroonprins Charles zet de komende tijd
het mes in zijn officiële verplichtingen. Hij wil op die manier
meer tijd vrijmaken voor zijn jongste zoon Harry, die onlangs
in het nieuws kwam toen bleek dat hij drugs had gebruikt.
The Times meldt dat Charles met name veel van zijn verplich
tingen in de zomervakantie laat lopen. Alleen wanneer hij als
voorzitter of beschermheer van een liefdadigheidsinstelling
wordt gevraagd zal de zoon van koningin Elizabeth in actie
komen. ANP
SINGAPORE - Een nieuw restaurant in Singapore serveert
huisgemaakte spaghetti, ijs en andere heerlijkheden aan zo
wel mens als hond. Eigenaresse Tremandy Ng van het Urban
Pooch café zei gisteren dat zij dierenartsen heeft geraad
pleegd om gerechten op de kaart te zetten die zowel geschikt
zijn voor viervoeters als voor hun baasjes.
Koffie en broodjes worden slechts geserveerd aan mensen,
maar de meeste gerechten zijn geschikt voor zowel hond als
mens. De eigenaren waarschuwen dat de hondengerechten
misschien wat flauw zijn voor mensen. AP
TAIPEI - President Chen Shui-bian van Taiwan heeft Yu
Shyi-kun benoemd tot premier. Dat heeft de president giste
ren aangekondigd.
De benoeming volgt op de overwinning van zijn Progressieve
Democratische Partij (DDP) bij de parlementsverkiezingen
van vorige maand. Die betekenden een nederlaag voor de
Kuomintang, de nationalistische partij die meer dan vijftig
jaar de meerderheid had.
De 53-jarige Yu Shyi-kun benoemt zo spoedig mogelijk de
nieuwe ministers, zo liet Chen weten.
De verkiezingsoverwinning van de DDP is China een doorn in
het oog, omdat de partij voor onafhankelijkheid van Taiwan
is. China beschouwt het eiland als een afvallige provincie, die
desnoods met geweld met het vasteland herenigd moet wor
den. RTR/AFP
dinsdag 22 januari 2002
door Windy Kester
OSLO - Een meerderheid van de
Noorse kiezers is voor aanslui
ting van Noorwegen bij de EU.
Uit een opiniepeiling van een
onderzoeksbureau gedaan in
opdracht van het Noorse dag
blad Aftenposten, blijkt dat 53
procent van de Noren 'ja' zou
zeggen als er morgen een refe
rendum over Noorwegens EU-
lidniaatschap gehouden zou
worden.
Bij het laatste referendum in no
vember 1994 verwierp bijna 53
procent van de bevolking dit
idee. Een verklaring voor de
ommezwaai in de opiniepeilin
gen zou de succesvolle invoe
ring van de euro kunnen zijn, zo
schrijft Aftenposten. Ook zou
den de Noren beseffen dat de
Europese Unie de komende ja
ren in volle vaart doorgroeit
naar het oosten. Veel kiezers
twijfelen of het dan wel zo ver
standig is om als een van de wei-
ige landen in Europa, en het eni
ge land in Scandinavië, buiten
de Unie te blijven.
In een reactie noemt minister
Jan Petersen van Buitenlandse
Zaken de peiling goed nieuws.
Zijn conservatieve partij Hüyre
is altijd fervent EU-voorstan-
der geweest. Toch is het maar de
vraag of er deze regeringsperio
de een referendum gehouden zal
worden. De christelijke coali
tiepartner, de Kristlig Folke-
parti van premier Kjell Magne
Bondevik, is tegen en wil het de
bat nog niet aan.
Ook enkele professoren in poli
tieke wetenschappen haastten
zich na de bekendmaking van de
peiling te zeggen dat er altijd
nog een groepje twijfelaars is
dat de referendumuitslag kan
veranderen.
Het is goed mogelijk dat oude
scepsis weer de kop op steekt.
Onderwerpen waar de Noren en
de Europese Unie over van me
ning verschillen liggen vooral
op het gebied van compensaties
voor landbouw en visserij
Ook zijn veel Noren altijd bang
geweest dat lidmaatschap de
welvaartstaat en het oliefonds
aan zouden tasten.
Noorwegen is het tweede groot
ste olie-exporterende land
ter wereld en heeft een spaar
pot met hierin meer dan 60 mil
jard euro voor de toekomst.
GPD
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - De VN-gezant
voor het Midden-Oosten heeft
de bezetting van Tulkarem op de
Westelijke Jordaanoever door
Israëlische troepen veroor
deeld. Terje Roed-Larsen be
stempelde de actie gisteren als
'een gevaarlijke escalatie' die
alleen maar tot een groter ver
lies aan levens zal leiden.
Hij riep Israël op zijn troepen en
tanks terug te trekken. Ook
moet het de strenge controles in
en rond Ramallah versoepelen.
Het is voor het eerst sinds de in
stelling van Palestijnse autono
me gebieden in 1994 dat Israël
een Palestijnse stad geheel be
zet.
De Noorse VN-gezant, een van
de architecten van de Oslo-Ak-
koorden tussen de Palestij nen
en Israël, verklaarde de zorgen
van Israël voor aanhoudende
aanvallen vanuit Palestijns ge
bied te begrijpen, maar waar
schuwde ervoor dat geweld het
probleem niet zal oplossen.
De Palestijnse leider Arafat rea
geerde woedend op de inval. Is
raël heeft met deze stap 'alle ro
de lijnen overtreden', aldus een
boze Arafat in Ramallah. Hij zei
desondanks het vredesproces te
willen voortzetten.
Ook EU-gezant voor het Mid
den-Oosten Miguel Moratinos
riep de Israëlische regering op
zijn troepen weg te halen uit
Tulkarem en bezette delen van
Ramallah. In die laatste stad
staan Israëlische tanks op enke
le tientallen meters van Arafats
hoofdkwartier. Bij botsingen
tussen Palestijnen en Israëli
sche militairen kwamen daar
gisteren twee Palestijnse veilig
heidsagenten om, aldus Pales
tijnse bronnen.
De Israëlische strijdkrachten
vielen Tulkarem gistex-ochtend
binnen. Met ongeveer honderd
tanks en pantserwagens
gesteund door gevechtshelikop
ters werd de stad van vier kan
ten binnengevallen. Een uit
gaansverbod werd uitgeroepen
en tenminste twintig Palestij
nen werden vastgenomen onder
wie drie vermoedelijke leden
van de radicale Harnas.
Israëlische militairen bezetten
tien gebouwen van de Palestijn
se Autoriteit waaronder het
kantoor van de burgemeester.
De Israëlische vlag werd hier
gehesen. In de stad kwam het tot
ongeregeldheden waarbij twee
Palestijnen het leven verloren
en zeker acht gewonden vielen.
Een woordvoerder van het Isra
ëlische leger zei later voor de ra
dio dat de bezetting vermoede
lijk 'verscheidene dagen' gaat
duren. De Israëlische minister
van Verkeer, Efraim Sneh,
waarschuwde dat Israël moge
lijk nog andere steden op de
Westelijke Jordaanoever gaat
bezetten.
De bezetting van Tulkarem is
een vergelding voor de Pales
tijnse aanslag vorige week vrij
dag in de Israëlische stad Hade
ra waarbij zes Israëliërs
omkwamen.
Doel van de inval is het oppak
ken van militanten en het voor
komen van nieuwe aanslagen op
Israël, aldus de Israëlische rege
ring. AFP/DPA/RTR
Israëlische tanks rollen de stad
Tulkarem op de Westoever bin
nen.
foto Gil Cohen Magen/RTR
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Duitsland, Groot-
Brittannië en Frankrijk krijgen
geen speciale machtspositie in
de Europese Unie. Het subtiel
gelanceerde idee voor een lei
dend supertrio werd gisteren di
rect afgeschoten.
„Geen enkele EU-lidstaat is
meer gelijk dan een andere", liet
voorzitter Prodi van de Europe
se Commissie weten. Orwelli
aanse taal, als waarschuwing
voor de dictatuur die ontstaat
als sommige lidstaten zich wel
een aparte status aanmeten.
Het plan voor een directorium
van de grote drie leeft in rege
ringskringen in Londen, meldde
de doorgaans zeer betrouwbare
Britse zakenkrant Financial Ti
mes gisteren op de voorpagina.
Het idee zou deel uitmaken van
een hele serie mogelijke voor
stellen om de EU bestuurbaar te
houden als er straks tien nieuwe
landen bijkomen. Is met vijftien
aan tafel een knoop doorhakken
al een complexe zaak, met 25
dreigt de besluitvorming gordi
aanse vormen aan te nemen.
De oplossing die Londen aan
draagt is even simpel als voor
spelbaar: geef de grote drie wat
meer macht en alles loopt op rol
letjes. Frankrijk, Duitsland en
Groot-Brittannië zouden als
een soort Veiligheidsraad moe
ten opereren: een uitvoerend co
mité dat zonder al te veel last of
ruggespraak met de rest beslui
ten kan nemen. Als blijk van
goede wil van de grote drie, mo
gen de overige 22 bij toerbeurt
een tijdje meevergaderen.
Onderonsjes
De gevoeligheid voor onderons
jes tussen de grote drie bleek
eveneens in oktober vorig jaar.
Aan de vooravond van de EU-
top in Gent ontmoetten de Brit
se premier Blair, de Franse pre
sident Chirac en de Duitse
bondskanselier Schroder
elkaar om de situatie in Afgha
nistan te bespreken. Het 'trila-
teraaltje' lokte onverholen
irritatie uit bij de andere rege
ringsleiders.
Een maand later was de boot he
lemaal aan. Blair nodigde dit
maal zijn Franse en Duitse col
lega's uit voor een privédiner op
Downingstreet 10. Premier Kok
plaatste zichzelf op de gasten
lijst en arriveerde nog net op tijd
voor het dessert.
Londen ontkent inmiddels dat
het zelfs maar gespeeld heeft
met de gedachte van een leidend
driemanschap in de EU. GPD
van onze redactie buitenland
JAKARTA - Het hooggerechts
hof in Indonesië heeft de straf
fen verzwaard voor nog eens
drie mannen die zijn veroor
deeld voor de moord op drie
hulpverleners van de Verenigde
Naties in West-Tiinor.
Dat blijkt uit documenten van
het hof die het Britse persbu
reau Reuters in handen heeft ge
kregen.
Vorige week legde het hoogge
rechtshof ook al drie maal een
zwaardere straf op dan de recht
bank in eerste instantie had ge
daan De straffen zijn ook nog
veel hoger dan de eis die de aan
klagers in hoger beroep hadden
gesteld.
De zes kregen vorig jaar tien tot
twintig maanden cel voor hun
aandeel in de dood van de drie
VN-medewerkers in september
2000 in Atambua, bij de grens
met Oost-Timor. De rechter was
tot zijn milde oordeel gekomen,
onder meer doordat 'de elemen
ten die bijdroegen aan de dood
van de VN'ers niet in verband
konden worden gebracht met de
verdachten, omdat de daad
werd gepleegd door een menig
te'. De lage straffen werden in
het buitenland scherp veroor
deeld.
De straffen van alle veroordeel
den zijn nu verzwaard tot vijf en
zeven jaar gevangenis.
Na het referendum van 1999,
waarin de Oost-Timorese be
volking van het eiland zich had
uitgesproken voor onafhanke
lijkheid van Indonesië, richtten
pro-Indonesië milities er een
bloedbad aan. RTR/AP
van onze redactie buitenland
LONDEN - De drie Britten die
gevangen worden gehouden op
de Amerikaanse basis Guant-
anamo Bay op Cuba hebben
gezegd dat zij geen reden heb
ben te klagen over hun behan
deling.
Zij verkeren in goede gezond
heid en „Er is geen enkel teken
van wat voor slechte behande
ling dan ook." Dit heeft een
woordvoerder van de Britse
premier Blair gisteren meege
deeld nadat een Britse delegatie
een bezoek aan de gevangenis
had gebracht.
De drie hebben ook bezoek ge
had van functionarissen van het
Internationale Comité van het
Rode Kruis. Volgens de delega
tieleden waren de gedetineer
den niet geketend of geboeid en
hadden ze geen donkere brillen
op of oordoppen in. „Ze moeten
alleen handboeien - en uitslui
tend handboeien - om als ze uit
hun cel komen." Ze krijgen drie
maaltijden per dag, waarbij re
kening wordt gehouden met de
eisen die hun geloof aan voeding
stelt. Het Rode Kruis zal hen
voorzien van een Koran.
In het weekeinde publiceerden
media over de hele wereld foto's
van de gedetineerden, waarop te
zien was dat zij waren geketend
en handboeien droegen en dat
zij brillen, oordoppen en ge
zichtsmaskers droegen. Die fo
to's wakkerden de polemiek aan
over de vraag of de VS deze ge
vangenen wel zo behandelen als
hoort.
Zo riep gisteren ook minister
Van Aartsen van Buitenlandse
Zaken Verenigde Staten op de
gevangengenomen Taliban- en
Al Qaeda-strijders op de Ameri
kaanse basis op Cuba humaan te
behandelen.
Volgens Van Aartsen hebben de
gevangengenomen mannen
recht op behandeling volgens de
Geneefse conventie. Hij wijst
erop dat de westerse landen de
strijd tegen het moslimterroris
me hebben aangebonden om de
eigen waarden en normen te be
schermen. Daar moeten we nu
ook aan vasthouden, aldus de
bewindsman. AFP/ANP
van onze redactie buitenland
GOMA - Een hevige explosie in een tanksta
tion in de stad Goma heeft gisteren aan ze
ker zestig mensen het leven gekost. De ont
ploffing, die plaatshad toen plunderaars
bezig waren jerrycans met brandstof te vul
len, laat volgens hulpverleners zien dat het
in Goma na de vulkaanuitbarsting van don
derdag nog steeds zeer gevaarlijk is.
De brand die door de explosie bij het tank
station ontstond, was gisteravond nog
steeds niet volledig geblust. Volgens de Ver
enigde Naties is de situatie in Goma, dat
door een grote lavastroom grotendeels is
verwoest, zeer precair. De organisatie vreest
dat de vulkaan Nyiragongo opnieuw zal
uitbarsten, mogelijk als gevolg van de aard
schokken die sinds donderdag in het gebied
voelbaar zijn.
Ondanks de waarschuwingen van hulpver
leners, zijn zo'n 300.000 van de 350.000
mensen die Goma eerder waren ontvlucht,
de afgelopen dagen weer teruggekeerd. De
hulpverlening is daardoor in de knel geko
men. Het Internationale Rode Kruis heeft
gewaarschuwd voor problemen met het
drinkwater, dat ernstig vervuild kan raken.
De inwoners van Goma halen water uit het
Kivumeer. Omdat er lava in het meer is ge
stroomd, is de kwaliteit van het water slecht
geworden.
Heineken
Een van de twee Heineken-brouwerijen
in Rwanda, vlak over de grens met Congo,
heeft besloten om de reserves aan
(drink) water van deze vestiging te schenken
aan Artsen Zonder Grenzen. De brouwerij
haalt het water dat nodig is voor het maken
van bier uit de bergen.
In Goma is er nauwelijk elektriciteit, en is er
ook een groot gebrek aan voedsel Van ver
scheidene kanten is er kritiek gekomen op
het VN-voedselprogramma (WFP), dat in
Goma circa 1000 ton voedselhulp heeft lig
gen, maar besloten heeft dat vooralsnog
niet uit te delen. Een woordvoerder van het
WFP heeft gezegd dat de distributie van dat
voedsel nog meer mensen zou verleiden om
naar Goma te gaan, waar het nog steeds ge
vaarlijk is.
Het Nederlandse Rode Kruis stuurt hulp
naar de opvangkampen in Rwanda. Daar
Inwoners van Goma kijken naar de vuurbal van het exploderende pompstation.
foto Pedro Ugarte/EPA
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Het is Mare
Dutroux weer gelukt om België
op stelten te zetten. Aanleiding
voor de commotie is dit keer het
bezoek dat de liberale senator
Jean-Marie Dedecker aan de
beruchtste gevangene van het
land bracht, samen met een
journalist die de cel wist binnen
te komen.
Doordat minister van Justitie
Mare Verwilghen toestemming
gaf voor het bezoek van zijn
partijgenoot Dedecker, komt
ook hij in de problemen. De op
positie eist zijn aftreden. Ook de
directie van de gevangenis van
Aarlen zit flink met het incident
in de maag maar ziet voorlopig
geen aanleiding om de veilig
heidsmaatregelen te verscher
pen.
Dedecker bezocht Dutroux - die
al vijfeneenhalf jaar in de cel zit
op verdenking van het seksueel
misbruik van zes, en de moord
op vier meisjes - nadat die hem
in november een brief had ge
schreven. Dutroux beweerde
dat hij 'bijzonder ernstige fei
ten' te melden had. Dedecker
ging op de uitnodiging in en liet
zich vergezellen door een jour
nalist van de commerciële zen
der VTM. Die kon zonder pro
blemen de cel van Dutroux, die
geacht wordt de best bewaakte
gevangene van België te zijn,
binnenwandelen met opname
apparatuur op zak. De gevange
nisbewaarders zouden hem
hebben aangezien voor de
chauffeur van Dedecker en lie
ten hem, zonder te fouilleren,
doorlopen.
Het interview met Dutroux
werd gisteren door de commer
ciële televisiezender uitgezon
den. In het gesprek beweert
Dutroux dat hij in contact stond
met pedofilienetwerken maar
dat justitie weigert dat te onder
zoeken. Het lijkt erop dat
Dutroux met zijn beweringen
het onderzoek, dat eind deze
maand moet worden afgerond,
in de war wil sturen.
Het partijbureau van de Vlaam
se Liberalen en Democraten
(VLD), dat zich gisteren over de
affaire boog, is woedend over de
opstelling van senator Dedec
ker en wil hem een officiële
'blaam' geven.
De oppositiepartij CD&V
(Christen-Democraten en
Vlaams) eist intussen het aftre
den van minister Verwilghen,
die in hun ogen nooit toestem
ming had mogen geven voor het
bezoek van de senator, die be
kend staat om zijn controversië
le en eigenzinnige optreden.
Verwilghen zelf peinst er niet
over op te stappen. „Dit is, schat
ik, de twaalfde keer dat de CD
&V mijn ontslag eist", was gis
teravond zijn wat laconieke re
actie.
gaan 639 grote tenten en 6000 dekens naar
toe. Een vliegtuig met de hulpgoederen ver
trok gisteravond vanuit Oostende in België.
De spullen worden betaald van geld dat
door het ministerie van Buitenlandse Zaken
is vrijgemaakt. Het ministerie heeft 225.000
euro beschikbaar gesteld aan het Neder
landse Rode Kruis. ANP/DPA/RTR
van onze redactie buitenland
LONDEN - De ministers van
Binnenlandse Zaken van
Groot-Brittannië en Frankrijk
hebben gisteren een princi
peakkoord bereikt over het om
streden F ranse asielzoekerscen
trum Sangatte.
Het opvangcentrum blijft op de
korte termijn geopend. Dat
meldde de Franse ambassade in
Londen gisteren.
„Hoewel wij kunnen indenken
dat het Sangatte-centrum op
een dag gesloten zal worden, is
dat moment nog niet gekomen",
zei de Franse minister van Bin
nenlandse Zaken Elisabeth
Guigou na overleg met haar
Britse ambtgenoot David Blun-
kett, aldus een woordvoerder
van de Franse ambassade.
Minister Blunkett had Parijs
eerder gevraagd het opvang
centrum te sluiten. Volgens
Guigou zijn er echter nog teveel
mensen in Sangatte en zouden
zij na sluiting in de straten van
het nabijgelegen Calais eindi
gen. Dit is onacceptabel voor de
Franse minister.
Het asielzoekerscentrum werd
in 1999 als tijdelijk opvang
kamp door het Rode Kruis ge
opend. Het ligt op slechts enkele
kilometers van de ingang van de
Kanaaltunnel. Duizenden
asielzoekers pogen elke maand
naar Groot-Brittannië te komen
via de Kanaaltunnel. Een groot
aantal van hen is afkomstig uit
Sangatte, waar meer dan 1400
vluchtelingen uit het Midden-
Oosten en Afghanistan verblij
ven. AFP/ANP
